NIEKONWENCJONALNE FORMY FINANSOWANIA

WYKŁAD 1 05.01.2013

Zaliczenie: kolokwium - ostatnie zajęcia 04.01.2013

Forma opisowa – 5 pytań

ŚRODA 15.15 – 16.45

Przedsiębiorstwo – posiada osobowość prawną, wyodrębnioną formę organizacyjną i majątek , kapitał

Majątek trwały – środki trwałe i WNiP przeznaczone do zużycia powyżej 1 roku, najczęściej forma rzeczowa Majątek obrotowy – zużywa się w ciągu roku, lub w jednym cyklu produkcyjnym Źródła finansowania: własne i obce

Kapitał podstawowy – akcyjny, zakładowy

Kapitał rezerwowy – sp. Z o.o., dodatkowy

Kapitał zapasowy – z odpisu z zysku, dopłaty udziałowców do kapitału podstawowego Zysk zatrzymany lub strata

Zobowiązania: - kapitał obcy

1. Krótkoterminowe

2. Długoterminowe

Finansowanie – proces polegający na wydatkowaniu środków finansowych będących w dyspozycji podmiotu, związany jest z realizacją określonego celu:

• z utrzymaniem działalności produkcyjnej

• z powiększeniem masy majątkowej przedsiębiorstwa – działalność inwestycyjną FINANSOWANIE

WŁASNE:

• stabilne źródło finansowania przedsiębiorstwa

• zwiększa płynność finansową

• gwarancja dla wierzycieli

• jest zaangażowany na czas nieokreślony, co stanowi podstawy do powstania stosunków własnościowych

• prawo własnościowe daje na prawo do udziału w zyskach

1. Zewnętrzne – oszczędności udziałowców

wpłaty akcjonariuszy SA zawsze w momencie założenia

wpłaty udziałowców sp. Z oo.

wpłaty wspólników – pozostałe wpłaty

dotacje i subwencje (przedsiębiorstwo prywatne nie są ani dotowane, ani subwencjonowane, tylko przedsiębiorstwa państwowe mają dotacje

dopłaty – podczas działania przedsiębiorstwa (podwyższenia kapitału podstawowego)

emisja papierów wartościowych

2. Wewnętrzne – co przedsiębiorstwo wypracowało

poprzez kształtowanie kapitału – zysk zatrzymany, rezerwowy

kształtowanie wysokości rezerw obowiązkowych – fundusze emerytalne

z transformacji majątku – przekształcanie majątku w kapitał, sprzedajemy zbędny majątek firmy daje nam przyrost kapitału ( nie ubezpieczamy, nie mamy kosztów), odpisy amortyzacyjne

z przyspieszenia obrotu kapitału

Przyczyny dotowania:

kluczowa rola przemysłu dla gospodarki – przemysł ciężki

poziom cen – ze względów społecznych musi utrzymać cenę, poniżej progu opłacalności

nie bierzemy tu pod uwagę dotacji unijnych

OBCE:

Kapitał obcy jest własnością innego podmiotu, właściciela

Podlega terminowemu zwrotowi

Zawsze tworzy stosunki dłużne, zależności dłużne

1. Rynek kapitałowy = rynek finansowy

a) Kredyty krótkoterminowe:

w rachunku bieżącym

preferencyjny

(niskie

w rachunku kredytowym

oprocentowanie),

rolnicy,

po

kredyt wekslowy

zdarzeniach losowych, ekologia i

obrotowy

ochrona środowiska, preferencja

pod

zastaw

nieruchomości,

wynika z dotacji rządu.

ruchomości

b) Kredyty długoterminowe, powyżej 1 roku

w rachunku kredytowym

kredyt hipoteczny (budowa budynku, budowli)

emisja obligacji

2. Rynek towarowy:

kredyt kupiecki

3. Alternatywne formy finansowania:

a) Leasing – najczęściej rzeczowa forma

b) Factoring

c) Franchaizing – knowhow

d) Forfaizing

e) Sponsoring – nie musi być gotówka

często występuje jeszcze pośrednik, inny podmiot

kapitał nie koniecznie ma formę pieniądza

FAKTORING

Formy alternatywne wynikają ze skomplikowanych stosunków gospodarczych. Dostępność do kapitałów jest różńa w zależności od siły i stanu rynku. W okresach spadku, gdy mamy do czynienia z załamaniem gospodarki, wtedy dostępność do tradycyjnych form finansowania jest utrudniona.

W ramach faktoringu mamy do czynienia z formą pieniężną, jest pożyczkowy 1. Faktoring – to długookresowa współpraca pomiędzy wyspecjalizowaną instytucją faktoringową, a przedsiębiorstwem w ramach którego, przedsiębiorstwo przelewa na instytucję faktoringową krótkoterminowe wierzytelności pieniężne, przysługujące przedsiębiorstwu z tytułu: sprzedanych towarów lub wykonanych usług, zaś instytucja faktoringowa płaci przedsiębiorstwu za przelaną wierzytelność i świadczy na jego rzecz usługi związane z samym przelewem oraz lub usługi dodatkowe

2. Faktoring – to nowoczesna instytucja prawno – gospodarcza, obejmująca skutki prawne i faktycznie isteniejące skutki gospodarcze (skutki ekonomiczno – finansowe) pomiędzy co najmniej trzema podmiotami w związku z zawartą umową faktoringową (umowa ta jest umową nienazwaną – brak jakiegokolwiek aktu prawnego, który by to nazwał, możemy odwołać się do konwencji ottawskiej – 28 maja 1988 r, gdzie przyjęto faktoring jako jedną z form finansowania zobowiązań

3. Definicja zwana ottawską - jest to stała umowa w ramach której Faktorant jest zobowiązany przelać na faktora wierzytelności wynikające ze sprzedaży towarów lub usług odbiorcy. Natomiast do obowiązków Faktora należy wykonanie co najmniej dwóch z czterech czynności:

a) Finansowanie faktoranta

b) Księgowanie wierzytelności

c) Inkasowanie wierzytelności

d) Ochrona przed ryzykiem niewypłacalności dłużnika

Podmioty transakcji faktoringowej:

1) Faktorant – to przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, któremu przysługuje krótkoterminowa wierzytelność pieniężna w stosunku do nabywcy produktów bądź usług i którą to wierzytelność przelewa na instytucję faktoringową zgodnie z zawartą umową. Jest to producent, sprzedawca i wierzyciel w jednej osobie.

Może nim być każda firma, która swoim odbiorcą swoich towarów, usługoferuje kredyt kupiecki – musi powstać wierzytelność

Może działać jako osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą, spółka prawa handlowego, przedsiębiorstwo państwowe albo spółdzielnia – działalność regulowana przez KC, KH, ustawy o pp i prawo spółdzielcze.

Wierzytelności musza pochodzić z obrotu gospodarczego.

Faktorantem nie może być osoba fizyczna , przedsiębiorstwo sprzedające tylko za gotówkę.

2) Faktor – to wyspecjalizowana instytucja faktoringowa, która odpłatnie w ramach podpisanych umów, zawodowo skupuje wierzytelności od przedsiębiorców i świadczy na ich rzecz szereg usług przede wszystkim związanych z samym przelewem wierzytelności.

3) Dłużnik faktoringowy – to przedsiębiorca (nabywca towarów i usług ) który współpracuję ze swoim dostawcą, korzysta z kredytu kupieckiego, w związku z tym ciąży na nim zobowiązanie pieniężne, wobec dostawcy wynikające z zawartych kontraktów. Dostawca w ramach umowy faktoringowej przelewa wierzytelność, którego nabywca jest płatnikiem na faktora

Szkic 1

FAKTORANT

DŁUŻNIK

FAKTORINGOWY

- Przedsiębiorca

- Producent

- przedsiębiorca

- Usługodawca

- nabywca towarów

- Dostawca

- nabywca usług

- Wierzyciel

- dłużnik

FAKTOR

- wyspecjalizowana instytucja faktoringowa

- bank

- inna instytucja finansowa

Transakcja faktoringowa:

Przedsiębiorca będący producentem, kupcem, handlując towarami lub usługodawcą, współpracuje z pewną grupą kontrahentów, którzy są odbiorcami. Przedsiębiorstwo swoje terminy sprzedaje w odroczonym terminie płatności (zawsze kredyt kupiecki). Długość kredytu kupieckiego jest uzależniona od następujących czynników: a) Dotychczasowej współpracy z kontrahentami

o długości tej współpracy

o o terminowości wywiązywania się z zobowiązań

o wielkość obrotów z danym kontrahentem

b) Kondycji finansowej kontrahenta i jego pozycji na rynku – ograniczone zaufanie c) Od warunków kredytowych oferowanych na rynku przez konkurencję W każdej transakcji handlowej mamy do czynienia z dwoma podmiotami (klasyczna transakcja handlowa):

• sprzedawca (dostawca, producent

• nabywca (kupujący)

Szkic 2

Klasyczna transakcja:

Dostawa F-raVat

DOSTAWCA

NABYWCA

Płatność KP

- producent

- kupujący

Transakcja w kredycie kupieckim:

Dostawa F-ra VAT + 60 dni

DOSTAWCA

NABYWCA

Zapłata po 60 dniach

W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo podpisze umowę faktoringową obok dwóch zasadniczych podmiotów transakcji; dostawcy i odbiorcy, pojawia się trzeci podmiot – instytucja faktoringowa.

Po podpisaniu umowy faktoringowej, przedsiębiorcę –dostawcę i nabywcę łączy ten sam stosunek handlowy, jak przed podpisaniem umowy faktoringowej. Oznacza to, że odbiorca nadal jest winny swoją wierzytelność dostawcy. Faktorant płaci faktorowi określone wynagrodzenie zwane prowizją faktoringową. Instytucja faktoringowa przejmuje przelaną wierzytelność i dokonuje płatności, dodatkowo zobowiązuje się do świadczenia na rzecz dostawcy (faktoranta) określonych w umowie usług związanych z przelewem.

W zamian za przejęcie wierzytelności faktorant płaci na rzecz instytucji faktoringowej opłaty określone w umowie.

Kwotę jaka otrzymuje przedsiębiorca (faktorant) po dokonaniu przelewu od instytucji faktoringowej, jest to kwota pomniejszona o wysokość opłat i prowizji. Instytucja faktoringowa zarabia na tym, że finansuje przedsiębiorcę przez okres od przedstawienia wierzytelności do momentu jej wykupu przez dłużnika faktoringowego.

Szkic 3

1. Sprzedaż – 50 tys. F-ra VAT 1/2013 + 30 dni

KONTRAHENT

FAKTORANT

DŁUŻNIK

DOSTAWCA

2 zobowiązanie 50 tys. + 30 dni

FAKTORINGOWY

NABYWCA

3 u

mo

5

4

w

a

6 zapłata za F-re

VAT 1/2013

50 tys.

FAKTOR

4. Sprzedaż F-VAT 1/2013

5. Przelew środków = opłaty i prowizje

1. Sprzedaż towarów za 50 tys. złotych z odroczonym terminem płatności na 30 dni 2. Zobowiązanie nabywcy, kontrahenta do uregulowania kwoty za 30 dni 3. Faktorant zawiera umowę z faktorem – ta umowa staje się podstawą, 4. faktor sprzedaje wierzytelność tej faktury 1/2013

5. faktor przelewa środki pieniężne minus prowizja i opłaty i jednocześnie informacja do nabywcy, że jego wierzytelność została sprzedana i wskazuje gdzie trzeba zapłacić za f-re 6. nabywca przelewa kwotę 50 tys. zł faktorowi.

Prowizja faktoringowa – wyrażana jest najczęściej w formie stopy procentowej, a jej wysokość zależy od:

• wielkości wierzytelności (im większa kwota, tym większa prowizja)

• stan prawny i majątkowy faktoranta – badamy funkcjonowanie zew i wew., jeśli pozycja stabilna – niska prowizja

• sytuacji finansowej – dobra – niska prowizja

• solidność terminów i sposobów spełniania świadczeń przez dłużników

• rodzajowi towarów i usług

• sposobu zabezpieczenia wierzytelnośc

• - pozycji ekonomiczno – prawnej dłużników

• nakładu pracy i kosztów kontroli transakcji prze faktora

• oceny ryzyka – im stabilniejsi odbiorcy, tym ryzyko niższe

• skalkulowana marża zysków

Elementy prowizji faktoringowej:

1. prowizja przygotowawcza – pobierana jest za przygotowanie umowy , była pobierana na początku, gdy faktoring wchodził, dzisiaj już jej się nie pobiera

2. prowizja podstawowa – jest to wielkość bezwzględna lub w procencie podana w stosunku do wielkości wierzytelności, prowizja może być pobierana z góry i ma wtedy postać dyskonta, lub pobierana jest z dołu w momencie zapłaty wierzytelności przez dłużnika w dniu zapadalności tejże wierzytelności 3. prowizja dodatkowa – może być uwzględniona w umowie faktoringowej i będzie zależała od zakresu dodatkowych czynności do których zobowiązuje się faktor

4. prowizja rozszerzona bądź podwyższona – faktor przyjmuje na siebie odpowiedzialność od podwyższonego ryzyka

Przedmiot faktoringu :

1. wierzytelności – są to wierzytelności wynikające z umów dostaw, sprzedaży, kontraktacji, umów o obroty budowlane i o dzieło. Zakłada się ze są to umowy o krótkim terminie płatności (od 90 do 210) dni. Musza to być wierzytelności bezsporne, była dostawa (bez wad, reklamacji). Wierzytelność musi być udokumentowana faktura vat lub umową, dokumentami celnymi. Wierzytelności, które nie są przeterminowane, już istniejące, ale również takie, o charakterze przyszłym

Usługi dodatkowe:

Instytucja finansowa może zobowiązać się do:

1. prowadzenia ksiąg handlowych

2. jaką politykę prowadzić w stosunku do kontrahenta

3. usługi marketingowe

4. akcje promocyjne

5. przygotować strategie firmy

6. usługi magazynowe

7. usługi doradcze

Faktoring pełni funkcje:

1. podstawowe

a) fiskalne, finansowe - towarzyszy każdej transakcji faktoringowej. Jej rola rośnie w momencie, gdy przedsiębiorca ma utrudniony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania, bądź, gdy ma zwiększone zapotrzebowanie na kapitał – traci płynność finansową. W momencie podpisania umowy przedsiębiorstwo jest zasilane kapitałem

b) administracyjne–polega na tym, że faktor wykupując wierzytelność, przejmuje na siebie obowiązek inkasa.

To oznacza, że faktorant nie ma możliwości już na bieżąco śledzenia losów danej wierzytelności.

Faktor musi nie tylko zainkasować należność, ale śledzić na bieżąco poczynania dłużnika faktoringowego.

Faktorant korzysta z fachowej wiedzy faktora (banku)

Mamy 3 zakresy usług w ramach funkcji administracyjnej:

a) minimalizacja ryzyka:

ocena wiarygodności dłużnika,

ocena wypłacalności, ocena dotychczasowej współpracy,

ocena branży,

wyznaczenie limitów kredytu kupieckiego

b) związane z zarządzaniem wierzytelnościami:

prowadzenie rozliczeń z dłużnikiem

monitoring spłat

sporządzanie raportów okresowych

ustalanie długości kredytu kupieckiego

inkaso należności

c) ściąganie wierzytelności:

monitorowanie opóźnień

wysyłanie monitów

windykacja pozasądowa

windykacja sądowa

d) zabezpieczające

2. dodatkowych

a) usługowe