mgr Jarosław Wajs
Kontakt e-mail:
[e-mail]
2
Zasady zaliczenia przedmiotu
co najmniej 50% obecności
co najmniej dwie oceny ze sprawdzianów pisemnych
aktywne uczestnictwo w zajęciach  ocena za
aktywne uczestnictwo w zajęciach  ocena za
aktywność lub z odpowiedzi
egzamin ustny
3
Podstawowe pojęcia
dotyczące przedsiębiorstw
dotyczące przedsiębiorstw
4
Działalność gospodarcza
Jest to zarobkowa działalność wytwórcza,
budowlana, handlowa, usługowa oraz pozyskiwanie,
rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,
rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,
a także działalność zawodowa, wykonywana
w sposób zorganizowany i ciągły
5
Działalność gospodarcza
Działalność człowieka uznajemy za działalność
gospodarczą, jeżeli posiada one cztery cechy
podane w definicji:
ma zarobkowy charakter,
ma zarobkowy charakter,
dotyczy wymienionych dziedzin gospodarki,
jest zorganizowana,
jest prowadzona w sposób ciągły
6
Zarobkowy charakter
Oznacza, że działalność gospodarcza jest
wykonywana w celu osiągnięcia zysku
Nawet jeśli nie przynosi zysku, lecz straty, uznaje
się, że ma zarobkowy charakter, gdyż ten, kto ją
się, że ma zarobkowy charakter, gdyż ten, kto ją
rozpoczynał, miał zamiar osiągnięcia zysku
Zarobkowy charakter odróżnia działalność
gospodarczą od innych rodzajów działalności
człowieka, np. działalności społecznej czy
charytatywnej, których celem jest pomoc innym
7
Przedmiot działalności
gospodarczej
Działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie
i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność
zawodowa
Działalność zawodowa w tej definicji to działalność
wykonywana we własnym imieniu i na własny
rachunek przez przedstawicieli tzw. wolnych
zawodów, np. tłumaczy przysięgłych czy
rzeczoznawców
8
Zorganizowanie
Oznacza, że działalność gospodarcza nie może być
wykonywana w dowolnej formie, lecz w jednej z form
określonych w przepisach prawnych
Zorganizowanie działalności związane jest również
z podjęciem decyzji o zatrudnieniu pracowników czy
wyborze miejsca prowadzenia
9
Ciągłość
Oznacza, że działalność ta nie może być
jednorazowa czy okazyjna, lecz musi być
jednorazowa czy okazyjna, lecz musi być
prowadzona przez dłuższy czas
10
Działalność gospodarcza
może być wykonywana przez:
osoby fizyczne
osoby prawne
jednostki organizacyjne niebędące osobami
prawnymi  jeżeli mają one przyznaną zdolność
prawną
11
Osoba fizyczna
Osobą fizyczną jest każdy człowiek
Działalność gospodarczą mogą prowadzić wszystkie
osoby pełnoletnie, o ile nie zostały
osoby pełnoletnie, o ile nie zostały
ubezwłasnowolnione
Osoby fizyczne w ramach obowiązujących przepisów
samodzielnie kształtują swoje prawa i obowiązki
12
Osoba prawna
Osoba prawna jest to jednostka organizacyjna, która
samodzielnie dysponuje swoim majątkiem i ponosi
pełną odpowiedzialność majątkową za swoje
zobowiązania
Osoba prawna jest samodzielnym podmiotem, który
Osoba prawna jest samodzielnym podmiotem, który
na skutek podejmowanych działań nabywa prawa
i obowiązki
Właścicielem majątku, jak i nabywcą praw czy
obowiązków, jest osoba prawna (np. spółdzielnia,
spółka) a nie członkowie czy udziałowcy
13
Osobowość prawna
Określony podmiot staje się osobą prawną dopiero
z chwilą nabycia osobowości prawnej
Osobowość prawna jest zdolnością jednostek
organizacyjnych do podejmowania w swoim imieniu
czynności prawnych, takich jak: zawieranie umów,
czynności prawnych, takich jak: zawieranie umów,
zaciąganie zobowiązań, występowanie przed sądem
oraz innych działań niezbędnych do prowadzenia
działalności gospodarczej
Przedsiębiorstwa nabywają (uzyskują) osobowość
prawną w momencie wpisania ich do Krajowego
Rejestru Sądowego
14
Organ osoby prawnej
W imieniu osób prawnych decyzje podejmują
organy osób prawnych
Organ osoby prawnej tworzy jedna lub kilka osób,
które zostały powołane do pełnienia określonych
funkcji, np. dyrektor, prezes, zarząd
15
Jednostki organizacyjne
niebędące osobami prawnymi
W gospodarce występują również takie jednostki
organizacyjne, które nie są osobami prawnymi, ale mają
przyznane zdolność prawną
Są one określane jako osoby prawne ułomne lub niezupełne
Posiadanie zdolności prawnej oznacza możliwość
nabywania we własnym imieniu praw i zaciągania zobowiązań
Do tego typu jednostek należą np. wspólnoty mieszkaniowe,
stowarzyszenia zwykłe, spółki jawne czy spółki komandytowe
16
Przedsiębiorca i przedsiębiorstwo
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz posiadające
zdolność prawną jednostki organizacyjne niebędące
osobami prawnymi, które wykonują we własnym
imieniu działalność gospodarczą, są uznawane
przez prawo za przedsiębiorców
17
Przedsiębiorca i przedsiębiorstwo
Przedsiębiorstwo  to jednostka gospodarcza
wyodrębniona pod względem ekonomicznym,
organizacyjnym i prawnym.
To organizacja prowadząca działalność
To organizacja prowadząca działalność
gospodarczą, czyli wytwarzająca jakieś dobra
konsumpcyjne, handlująca nimi, wykonująca
różnorakie usługi w tym budowlane.
Wszystko to odbywa się w celach zarobkowych
18
Mikroprzedsiębiorstwa
Zatrudnienie < 10 osób
Roczny obrót d" 2 mln euro
Suma bilansowa aktywów d" 2 mln euro
19
Małe przedsiębiorstwa
Zatrudnienie < 50 osób
Roczny obrót d" 10 mln euro
Suma bilansowa aktywów d" 10 mln euro
20
Średnie przedsiębiorstwa
Zatrudnienie < 250 osób
Roczny obrót d" 50 mln euro
Suma bilansowa aktywów d" 43 mln euro
21
Duże przedsiębiorstwa
Zatrudnienie > 250 osób
Roczny obrót > 50 mln euro
Suma bilansowa aktywów > 43 mln euro
22
Rola przedsiębiorców
w gospodarce
dostarczanie na rynek towarów i usług, które są
wykorzystywane do zaspokajania potrzeb ludzi lub
do prowadzenia działalności przez innych
przedsiębiorców
zatrudnianie pracowników, a przez to ograniczanie
zatrudnianie pracowników, a przez to ograniczanie
bezrobocia
przyczyniają się do wzrostu poziomu wykształcenia
w społeczeństwie
podejmują prace badawczo-rozwojowe, których
celem jest stworzenie nowych produktów czy
technologii  przyczyniają się do rozwoju naukowego
i technicznego
23
Otoczenie przedsiębiorstwa
OTOCZENIE
Prawo
POŚREDNIE
OTOCZENIE
BEZPOŚREDNIE
Pracownicy
OP
Przedsiębiorstwo
Klienci
24
Sytuacja
dzynarodowa
mi
ę
dzynarodowa
Podstawowe pojęcia
gospodarki rynkowej
gospodarki rynkowej
25
Gospodarka
Jest to prowadzona na określonym terenie
działalność różnych podmiotów, polegająca na
wykorzystaniu czynników wytwórczych i dzieleniu
wykorzystaniu czynników wytwórczych i dzieleniu
uzyskanych w wyniku tego efektów
26
Gospodarka centralnie sterowana
Jeżeli działalnością różnych podmiotów w zakresie
wykorzystania czynników wytwórczych
i dokonywania podziału wyprodukowanych dóbr
i dokonywania podziału wyprodukowanych dóbr
steruje państwo, to mamy do czynienia
z gospodarką państwową (nakazowo-rozdzielczą,
centralnie sterowaną, centralnie planowaną)
27
Gospodarka rynkowa
Jeżeli decyzje dotyczące wykorzystania czynników
wytwórczych i podziału wyprodukowanych dóbr są
wytwórczych i podziału wyprodukowanych dóbr są
podejmowane na rynku, mamy do czynienia
z gospodarką rynkową
28
Rynek
Rynek istnieje, odkąd ludzie zaczęli mieć potrzebę
wymiany jednych produktów na inne
Rynek to ogół transakcji kupna-sprzedaży towarów
i usług, przeprowadzanych po cenach ustalonych
w wyniku oddziaływania na siebie popytu i podaży
29
Popyt
Jedną ze stron każdej transakcji na rynku jest
kupujący, który chce zdobyć dobra niezbędne do
zaspokajania potrzeb
Popyt jest to ilość towarów i usług, jaką
w określonym czasie i po uzgodnionych cenach
w określonym czasie i po uzgodnionych cenach
mogą i chcą kupić na rynku nabywcy
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wzrost
lub spadek wielkości popytu jest cena produktu 
wraz ze wzrostem ceny spada wielkość popytu,
a wraz ze spadkiem ceny rośnie wielkość popytu
30
Czynniki kształtujące popyt
ekonomiczne  dochody, ceny, skłonność do
oszczędzania, poziom cen i dóbr komplementarnych
i substytucyjnych
materialne  postęp naukowo-techniczny, stan
posiadania społeczeństwa (samochody,
nieruchomości, itp.)
nieruchomości, itp.)
demograficzno-przyrodnicze  klimat, liczba
ludności, struktura ludności, fizjologia człowieka
psychologiczne  moda, podatność na reklamę,
oddziaływanie grupy na człowieka
społeczne - wykształcenie, religia, tradycje
31
Podaż
Jedną ze stron każdej transakcji na rynku jest
kupujący, reprezentujący popyt, a drugą sprzedający,
który reprezentuje podaż
Podaż jest to ilość produktów, która jest oferowana
do sprzedaży na rynku, po określonej cenie w
do sprzedaży na rynku, po określonej cenie w
określonym miejscu i czasie
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wzrost
lub spadek wielkości podaży jest cena produktu 
wraz ze wzrostem ceny rośnie wielkość podaży,
a wraz ze spadkiem ceny spada wielkość podaży
32
Czynniki kształtujące podaż
cena produktu
dostępność i ceny czynników wytwórczych
stosowana technologia wytwarzania
czynniki losowe
ceny innych produktów
33
Cena
Kupujący kupuje a sprzedający sprzedaje dobra po
określonej cenie
Cena jest to ilość pieniędzy, jaką kupujący płaci
Cena jest to ilość pieniędzy, jaką kupujący płaci
sprzedającemu
34
Czynniki wpływające na poziom
cen
koszty producenta
koszty produktu (produkcja, dystrybucja, reklama)
wymogi formalno-prawne
popyt
popyt
oczekiwania nabywców
ceny podobnych produktów
oryginalność i niepowtarzalność produktu
oczekiwany zysk
35
Funkcje rynku
informacyjna  dostarcza uczestnikom rynku
informacji o popycie, podaży i cenach
bilansująca (równowagi)  dzięki mechanizmowi
rynkowemu przywracana jest równowaga na rynku
motywacyjna  wpływa na kształtowanie struktury
produkcji u producentów, a u konsumentów struktury
konsumpcji  dzięki tej funkcji możliwe jest
kształtowanie pożądanych zachowań uczestników
rynku
36