Morze Baltyckie









Kategoria:
Geografia


Zakres:
Geografia


Tytuł:
Morze Baltyckie


Dodano:
1999.08.27














Morze Bałtyckie jest morzem wewnatrzkontynentalnym, śródlądowym, płytkim, najmłodszym morzem Europy i jednym z najmłodszych Atlantyku.
Jest morzem szelfowym, ponieważ znajduje się na płycie kontynentalnej.
Rozwój Morza Bałtyckiego wiąże się z wytapianiem lodowca w czasie ostatniego zlodowacenia północnopolskiego oraz z podnoszeniem się
i obniżaniem obszaru Europy.
Około 12 tyś. lat temu wody roztopowe wypływające spod lodowca utworzyły słodkowodne jezioro bałtyckie, które w wyniku ocieplania uzyskało połączenie z Atlantykiem. W ten sposób 500 lat później powstało zimne morze. Podnoszenie się Skandynawii spowodowało utratę połączenia z oceanem i ponowne przeobrażenie w jezioro słodkowodne. Obniżanie się południowych wybrzeży jeziora spowodowało powtórne połączenie z Atlantykiem przez cieśniny duńskie. W ten sposób powstało morze o większej powierzchni i zasoleniu ( morze litorynowe) niż obecnie. Współczesny Bałtyk uformował się 2 tyś. lat temu.

POWIERZCHNIA: 430 TYŚ KM
ŚREDNIA GŁEBOKOŚĆ: 56 M
MAX. GŁĘBOKOŚC: 459 M (głębia Landsort)

Na dnie można wyróżnić płycizny ( Słupska, Odrzańska, Środkowa) oraz głębie.
Urozmaicona linia brzegowa:
- zatoki - Botnicka, Fińska, Ryska, Gdańska, Pomorska
- zalewy – Kuroński, Wiślany
- wyspy – Gotlandia, Sarema, Bornholm, Fionia, Alandzkie, Duńskie
- półwyspy – Skania, Hel
- mierzeje – helska, wiślana, łebska
- cieśniny – Wielki i Mały Bełt, Sund

Rodzaje wybrzeży:
- zalewowo-mierzejowe (plaża) – budowane przez morze, tereny nisko położone są zalewane
- mierzeje – poł. Wybrzeże
- klifowe – morze niszczy wysoki brzeg – Wyspa Wolin, Gdynia, Jastrzębia Góra, Estonia
- fiordowo-szkierowe - Szwecja, Finlandia

Zasolenie Bałtyku - najniższe na świecie, średnio 8 promila, największe – 17 pr.
Zależy ono od:
- większe jest przy dnie
- wody wpadające rzekami do morza obniżają zasolenie
- opady obniżają zasolenie
- utrudniona wymiana wody z Atlantykiem obniża zasolenie
- parowanie wody podwyża zasolenie

Temperatura Bałtyku zależy od szerokości geograficznej a też od zasolenia ( słona woda łatwiej zamarza). Temperatura wód południowego Bałtyku waha się od 18 stopni w lecie do 0 w zimie. Północna część Bałtyku zlodzona od listopada do maja.

Ruchy wody morskiej:
- falowanie do 3 metrów, fala sztormowa piętrzy fale o dodatkowe 2 metry
- pływy max. Do kilkudziesięciu centymetrów, największe w cieśninach duńskich
- dryft przybrzeżny

Do Bałtyku wpada około 250 rzek.

Źródła zanieczyszczeń Bałtyku:
- rzeki przynoszące zanieczyszczenia komunalne i przemysłowe
- ścieki komunalne i przemysłowe miast nadmorskich
- produkty wyrzucane przez statki
- wiercenia na dnie morza
- statki ulęgające katastrofom
- porty rybackie
- rolnictwo
- turystyka

Skutki zanieczyszczeń:
- pustynia beztlenowa – związki organiczne wpadające do morza powodują zjawisko użyźniania morza. Konsekwencja jest wzrost biomasy, której nadmierna ilość opada na dno powodując zachwianie warunków tlenowych. W ten sposób następuje zanik życia organizmów i powstanie terenów beztlenowych.
- zubożenie gatunków i ilości fauny i flory
- zmniejszenie możliwości połowów
- utrata walorów turystycznych i zdrowotnych
















Autor: Wojtek