Systems Competition and Network Effects Michael L. Katz; Carl Shapiro Journal of Economic Perspectives, Vol. 8, No. 2. (Spring, 1994), pp. 93-115. Produkty quasi-komplementarne Samodzielnie nie dostarczajÄ… ogromnych korzyÅ›ci, zaÅ› wspólnie (jako system) tworzÄ… nowÄ… jakość. Nie muszÄ… być konsumowane w staÅ‚ej proporcji. PrzykÅ‚ady: qð Å›ruba + nakrÄ™tka qð samochód + części zapasowe + serwis qð kamera + obiektyw qð komputer + oprogramowanie Kryteria dziaÅ‚alnoÅ›ci uczestników rynków systemowych oczekiwania (nabywcy elementów muszÄ… być pewni, iż caÅ‚y system stanie siÄ™ popularny) kooordynacja qð firm (czy produkować element systemu, jeÅ›li nie jest pewne, że system powstanie?) qð konsumentów (czy zaistniejÄ… sieciowe efekty zewnÄ™trzne?, czy inni też to kupiÄ…?) osiÄ…gniÄ™cie kompatybilnoÅ›ci (czy produkt zadziaÅ‚a w innym systemie?) Decyzje uczestników rynków systemowych technology adoption decisions (ile osób to kupi? jakie instytucje bÄ…dz mechanizmy rynkowe powstanÄ… by upowszechniać zewnÄ™trzne efekty sieciowe?) product selection decisions (dlaczego konsumenci kupiÄ… nasz produkt? czy istniejÄ… chÄ™tni by testować nasz produkt?) compatibility decisions (czy firmy bÄ™dÄ… decydowaÅ‚y siÄ™ na nowatorskie rozwiÄ…zania? jak prawa autorskie wpÅ‚ywajÄ… na system?) Efekt zewnÄ™trznego przyswajania na rynku pojedynczego systemu na przykÅ‚adzie sieci komunikacyjnej (e- mail, użytkownicy dokumentów PDF, faks) popyt jest funkcjÄ… ceny oraz rozmiaru sieci (możemy wydać na produkt sieciowy wiÄ™cej, majÄ…c pewność, że korzysta z niego wiele osób) w grÄ™ wchodzÄ… oczekiwania konsumentów (liczba sprzedanych produktów zależy od tego, w jaki rozmiar sprzedaży wierzÄ… konsumenci) wiele punktów równowagi Model hardware/software należy kupić oba komponenty systemu (komputer+oprogramowanie, TV+video) decyzja pojedynczego gracza nie wpÅ‚ywa na decyzjÄ™ innych komponenty nabywamy w różnych terminach kupujÄ…c część systemu w I okresie, musimy przeczuwać, co bÄ™dzie siÄ™ dziaÅ‚o w okresie II a) konkurencja doskonaÅ‚a jeżeli jest wiele niezintegrowanych firm produkujÄ…cych oba komponenty, a komponenty te sprzedawane sÄ… po marginalnych cenach bez trudu odnajdujemy punkt równowagi b1) monopol staÅ‚a proporcja użytkowania sprzedaż wiÄ…zana, bÄ…dz chęć podtrzymania reputacji przez firmÄ™ (brak różnicowania) monopol jednoproduktowy: konsumenci dbajÄ… jedynie o caÅ‚oÅ›ciowÄ… cenÄ™, zaÅ› producenci wyznaczajÄ… jÄ… zgodnie z teoriÄ… monopolu (w celu maksymalizacji zysku) b2) monopol zmienna proporcja użytkowania pokusa różnicowania cenowego bÄ…dz oferowania sprzedaży wiÄ…zanej b3) monopol nie jesteÅ›my w stanie zagwarantować przyszÅ‚ej ceny co wiÄ™c należy zrobić, by zachÄ™cić użytkowników do kupowania w I okresie, części kompletu? duża podaż taniego hardware u (stworzenie sieci) = duża podaż software u + niska cena (efekty skali, krzywa uczenia siÄ™) + duża różnorodność + wysoka jakość Strategia rynkowa (1) zaÅ‚ożenia: hardware dobro doskonale konkurencyjne komplementarne do software u software dobro z rynku konkurencji monopolistycznej A glance back at some of the earlier examples of software (television programs, computer programs, automobile service, and credit-card acceptance) reveals that software is often supplied by many firms, subject to some scale economies. When differentiated software is supplied by many firms with low entry barriers, theoretical models of monopolistic competition indicate that the variety of software may be greater, and the price of software less, the larger is the total demand for software. Strategia rynkowa (2) subsydium na hardware zwiÄ™kszenie sprzedaży hardware u wiÄ™ksza różnorodność i niższe ceny software u nadwyżka konsumentów pokrywa straty spoÅ‚eczne zwiÄ…zane z subsydiowaniem hardware u Strategie wÅ‚aÅ›ciciela caÅ‚ej sieci cena powyżej kosztu kraÅ„cowego problem monopolu i bezpowrotnej straty spoÅ‚ecznej cena poniżej, bÄ…dz równa kosztowi kraÅ„cowemu pytanie, jak dużą nadwyżkÄ™ konsumentów jesteÅ›my w stanie przywÅ‚aszczyć kosztowne kampanie reklamowe przyciÄ…gnÄ… uwagÄ™, ale czy nie spÅ‚oszÄ… zaawansowane zróżnicowanie taryf cenowych w zależnoÅ›ci od wielkoÅ›ci sieci Konkurencja pomiÄ™dzy niekompatybilnymi systemami Użytkownicy nie mogÄ… siÄ™ komunikować pomiÄ™dzy systemami qð Microsoft / Linux qð GG / Skype / e-Mail Standaryzacja czy różnorodność? qð Tipping effect Równowaga rynkowa z n=1 Case Heyah Ryzyko kosztowe: Co jeÅ›li jedyny system okaże siÄ™ gorszy od innego? (HDTV?) qð Różnorodność konsumentów/produktów: n=2,3.. Apple, IMB Strategie rywalizacji pomiÄ™dzy systemami Konkurencja do pierwszego lidera Duże koszty utopione na poczÄ…tku Dajemy Ci caÅ‚y pakiet, tylko my go posiadamy qð Integracja producentów części kompatybilnych, kontrakty na wyÅ‚Ä…czność qð Nintendo gry nie dla użytkowników Atari i Sega qð Visa everywhere you want to be qð Pozew WordPerfect Microsoft The only word processing software in the world WordPerfect vs. Microsoft The only word processing software in the world Rynki sieciowe a innowacje BezwÅ‚adność rynków sieciowych Klienci zostajÄ… przy znanych i kompatybilnych systemach qð Koszty przeniesienia qð Strategie firm: dofinansowywanie Badanie: klienci odrzucajÄ… zyski na rzecz wygody i przyzwyczajenia Wybór stopnia kompatybilnoÅ›ci Kompatybilność wertykalna qð PomiÄ™dzy kolejnymi generacjami produktów Kompatybilność horyzontalna qð Standaryzacja (wymienne części) qð PomiÄ™dzy porównywalnymi systemami qð Wprowadza różnorodność klient może dowolnie korzystać z obu systemów qð Niższe ceny klient pÅ‚aci za jeden, używa dwóch qð Mniejsze ryzyko utkniÄ™cia z produktem o krótkim cyklu życia Kompatybilność a konkurencja cenowa Kto chce ukompatybilniać swoje produkty? qð Szansa na Tipping (absolutny zwyciÄ™zca i absolutny przegrany) gra o sumie zerowej qð Firmy o podobnej pozycji strategicznej qð BlokujÄ…: Firmy cieszÄ…ce siÄ™ wartoÅ›ciÄ… dodanÄ… np. reputacja, popularny patent, przewaga cenowa-kosztowa Gillette (-), Nintendo (+) WpÅ‚yw kompatybilnoÅ›ci na konkurencjÄ™ qð Zmniejszona presja konkurencyjna qð Nie ma ryzyka efektu lawiny (Tipping) Wnioski SpoÅ‚ecznie nieoptymalny ostateczny wynik gry na rynkach systemowych qð CzÄ™ste wystÄ™powanie oligopolu lub konkurencji monopolistycznej qð Duża waga R&D oraz innowacji + szansa na Tipping = monopol Czy rzÄ…d powinien siÄ™ zaangażować? qð Nie wiadomo jak niezdrowy jest ten typ rynku qð MógÅ‚by chcieć chronić aktualnych producentów i ograniczyć wydatki na rozwój nowych technologii (R&D) qð Nie posiada wystarczajÄ…cych informacji, by zadecydować która technologia sprawdzi siÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci DziÄ™kujemy Anna LeÅ›niak Tomasz Aukawski