Część II. Prawo administracyjne Kazus 5. Egzamin adwokacki 2012 r. Nr kodu zdającego............................. Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej CZWARTY DZIEC EGZAMINU ADWOKACKIEGO 31 SIERPNIA 2012 R. CZŚĆ PITA EGZAMINU zadanie z zakresu prawa administracyjnego Pouczenie: 1. Zadanie oznacza się indywidualnym kodem. a. W przypadku rozwiązywania zadania w formie odręcznej, zdający wpisuje numer kodu na pierwszej stronie zadania i na każdej stronie pracy zawierającej rozwiąza nie zadania. b. W przypadku rozwiązywania zadania przy użyciu sprzętu komputerowego, zda jący wpisuje numer kodu na pierwszej stronie zadania oraz w oknie aplikacji do zdawania egzaminów prawniczych, zgodnie z wyświetlonym komunikatem (nu mer kodu będzie automatycznie wstawiany na każdej stronie pracy). 2. Nie jest dopuszczalne w żadnym miejscu zadania i pracy zawierającej rozwiązanie za Nie jest dopuszczalne w żadnym miejscu zadania i pracy zawierającej rozwiązanie za dania wpisanie własnego imienia i nazwiska ani też podpisanie się własnym imieniem i nazwiskiem. 3. Czas na rozwiązanie zadań (z zakresu prawa gospodarczego oraz z zakresu prawa Czas na rozwiązanie zadań (z zakresu prawa gospodarczego oraz z zakresu prawa administracyjnego) wynosi łącznie 480 minut. 4. Zadanie z zakresu prawa administracyjnego zawarte jest na 5 ponumerowanych stro Zadanie z zakresu prawa administracyjnego zawarte jest na 5 ponumerowanych stro nach (łącznie ze stroną tytułową i informacją dla zdającego). W razie braku którejkol wiek ze stron, należy o tym niezwłocznie zawiadomić Komisję Egzaminacyjną. 594 Prawo administracyjne Kazus 5. Egzamin adwokacki 2012 r. Informacja dla zdającego 1. Po zapoznaniu się z treścią zadania, jako prawidłowo umocowany pełno Po zapoznaniu się z treścią zadania, jako prawidłowo umocowany pełno mocnik Anny Skowrońskiej i Ryszarda Skowrońskiego adwokat Jerzy Wandziuk, proszę przygotować skargę do wojewódzkiego sądu admini stracyjnego, albo w przypadku uznania, że brak jest podstaw do wniesie nia skargi, proszę sporządzić opinię prawną. 2. W przypadku przygotowania skargi należy przyjąć, że właściwym sądem W przypadku przygotowania skargi należy przyjąć, że właściwym sądem jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15950 Białystok. 3. W przypadku uznania, że zasadne jest przygotowanie skargi, zdający nie W przypadku uznania, że zasadne jest przygotowanie skargi, zdający nie ma obowiązku określenia wysokości należnego wpisu ani wykazywania faktu jego uiszczenia. 4. Po przygotowaniu skargi lub opinii należy wskazać, czyj podpis powinien Po przygotowaniu skargi lub opinii należy wskazać, czyj podpis powinien znalezć się pod tym pismem. 5. Data pracy zawierającej rozwiązanie zadania powinna wynikać z przedsta Data pracy zawierającej rozwiązanie zadania powinna wynikać z przedsta wionego stanu faktycznego. 6. Zadanie zostało wydrukowane dwustronnie. Zadanie zostało wydrukowane dwustronnie. 595 Prawo administracyjne Część II. Prawo administracyjne Jerzy Okrasa w dniu 1 sierpnia 2011 r. nabył kamienicę przy ul. Brazylijskiej 7 w Białym stoku, w której znajduje się 12 lokali wynajmowanych przez osoby fizyczne na podstawie umów najmu, które zostały zawarte przez Rejon Dróg Publicznych w Białymstoku. Od grudnia 1975 r. najemcą lokalu Nr 6 przy ul. Brazylijskiej 7 w Białymstoku pozostaje Jani na Skowrońska. Syn Janiny Skowrońskiej Ryszard Skowroński został zameldowany na pobyt stały w lokalu Nr 6 przy ul. Brazylijskiej 7 w Białymstoku w dniu 24 lutego 1976 r. W styczniu 1998 r. zawarł on związek małżeński i jego żona Anna Skowrońska również została zameldowana pod powyższym adresem. W dniu 2 września 2011 r. Jerzy Okrasa złożył do Prezydenta Miasta Białegostoku wnio sek o wymeldowanie Anny i Ryszarda Skowrońskich z pobytu stałego w lokalu położo nym w Białymstoku przy ul. Brazylijskiej 7 m. 6. Wniosek został uzasadniony tym, że osoby te nie zamieszkują pod ww. adresem od wielu lat i nie są znane Jerzemu Okrasie, a w lokalu mieszka jedynie Janina Skowrońska (matka Ryszarda Skowrońskiego). O wszczęciu postępowania z wniosku Jerzego Okrasy w przedmiocie wymeldowania Anny i Ryszarda Skowrońskich z pobytu stałego w lokalu położonym w Białymstoku przy ul. Brazylijskiej 7 m. 6, Prezydent Miasta Białegostoku zawiadomił pisemnie Annę i Ryszarda Skowrońskich oraz Janinę Skowrońską. Powyższe zawiadomienia, wysłane na adres przy ul. Brazylijskiej 7 m. 6 w Białymstoku, zostały tam odebrane przez Jani nę Skowrońską, która oświadczyła, że zawiadomienia skierowane do Anny i Ryszarda Skowrońskich przekaże im niezwłocznie. W trakcie postępowania organ I instancji, bez uprzedniego zawiadomienia stron, prze prowadził w dniu 16 września 2011 r. oględziny lokalu położonego przy ul. Brazylijskiej 7 m. 6 w Białymstoku. Jak wynika z protokołu oględzin, brały w nich udział dwie pracow nice organu oraz Jerzy Okrasa i Janina Skowrońska. W trakcie oględzin przedmiotowego lokalu stwierdzono, że znajdują się w nim rzeczy osobiste Anny i Ryszarda Skowrońskich ubrania męskie i damskie wyodrębnione od innej, znajdującej się w lokalu damskiej gar deroby Janiny Skowrońskiej. W czasie oględzin przesłuchano Janinę Skowrońską, która stwierdziła, że syn i synowa wyjechali czasowo za granicę oraz wskazała, że celem ich wyjazdu jest sezonowa praca. Jerzy Okrasa stwierdził, że nie zna małżonków Skowrońskich. Sporządzono protokół z oglę dzin lokalu i przesłuchania Janiny Skowrońskiej, który został podpisany przez dwie pra cownice organu, a następnie dołączony do akt sprawy. W toku postępowania organ I instancji w dniu 30 września 2011 r. wezwał telefonicznie Janinę Skowrońską do stawienia się w dniu 3 pazdziernika 2011 r. w Urzędzie Miasta w Białymstoku, celem ponownego jej przesłuchania. O zamiarze przesłuchania Janiny Skowrońskiej nie powiadomiono Jerzego Okrasy ani małżonków Anny i Ryszarda Skow rońskich. Przesłuchana w dniu 3 pazdziernika 2011 r. Janina Skowrońska podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, dodając, że syn i synowa nigdy nie wyjeż dżali z kraju na dłużej niż 2 miesiące. W toku dalszego postępowania wezwano do Urzędu kolejnych świadków, o czym nie powiadomiono Jerzego Okrasy, Janiny Skowrońskiej oraz Ryszarda i Anny Skowrońskich. Świadek Piotr Tomaszuk mieszkaniec lokalu Nr 1 w budynku Nr 7 przy ul. Brazylijskiej w Białymstoku zeznał w dniu 7 listopada 2011 r., że Anna i Ryszard Skowrońscy miesz kali w lokalu Nr 6, a ostatni raz widział ich około dwa miesiące temu. Stwierdził, że często wyjeżdżają oni do pracy za granicę. Świadek Maria Matysiak najemczyni lokalu Nr 2 w budynku Nr 7 przy ul. Brazylijskiej w Białymstoku zeznała w dniu 8 listopada 2011 r., że zna Ryszarda Skowrońskiego od dziecka, a jego żona Anna Skowrońska wprowadzi ła się do lokalu Nr 6 przy ul. Brazylijskiej 7 po ślubie. Stwierdziła, że obecnie w lokalu Nr 6 mieszka Janina Skowrońska, a Ryszard i Anna Skowrońscy wyjechali za granicę w po 596 Prawo administracyjne Kazus 5. Egzamin adwokacki 2012 r. szukiwaniu pracy. Wyjeżdżają oni sezonowo od około 2 lat, ale przyjeżdżają do Polski na święta i na wakacje i w tym czasie mieszkają z matką w lokalu Nr 6 przy ul. Brazylijskiej 7 w Białymstoku. Widziała ich w roku 2011, ale dokładnie nie pamięta kiedy. Protokoły ze złożonych zeznań, po podpisaniu ich przez świadków oraz pracownicę Urzędu, która przeprowadziła postępowanie dowodowe, zostały dołączone do akt sprawy. W dniu 20 lutego 2012 r. wysłano stronom postępowania zawiadomienie o możliwości zapoznania się w ciągu 7 dni z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i wniesie nia swoich uwag. W dniu 23 lutego 2012 r. z aktami sprawy zapoznali się Janina Skowrońska i Jerzy Okra sa, którzy nie wnieśli żadnych uwag. Decyzją z dnia 24 lutego 2012 r. (PM.III.1457.2011) Prezydent Białegostoku orzekł o wy meldowaniu Anny i Ryszarda Skowrońskich z pobytu stałego w lokalu Nr 6 położoneg w Białymstoku przy ul. Brazylijskiej 7. W motywach decyzji Prezydent Białegostoku przytoczył treść art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z pózn. zm.), który stanowi: Organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się . Organ uznał, że bezsprzecznie małżonkowie Ryszard i Anna Skowrońscy wyjechali na stałe za granicę, natomiast zeznania matki, jako osoby bliskiej, należy poddać w wąt pliwość i nie dać im wiary. Decyzja Prezydenta Białegostoku została doręczona wszystkim stronom postępowania w dniu 2 marca 2012 r. W dniu 14 marca 2012 r. małżonkowie Skowrońscy wnieśli od tej decyzji odwołanie do Wojewody Podlaskiego za pośrednictwem organu I instancji. Zarzucili decyzji naruszenie przepisów art. 7 i 8 KPA, poprzez rozpoznanie sprawy bez uwzględnienia ich interesu. Organ I instancji zawiadomił pozostałe strony postępowania o wniesionym odwołaniu, a następnie przesłał organowi odwoławczemu akta sprawy wraz ze stanowiskiem do od wołania. W dniu 23 lipca 2012 r. Wojewoda Podlaski wysłał stronom postępowania zawiado mienie, że w ciągu 7 dni strony mogą zapoznać się z zebranym materiałem dowodowym i wnieść swoje uwagi w sprawie. W dniu 25 lipca 2012 r. Jerzy Okrasa przedłożył Wojewodzie Podlaskiemu pisemne oświadczenie Marty Walant, która jest sąsiadką Janiny Skowrońskiej zamieszkałą przy ul. Brazylijskiej 7 m. 4 w Białymstoku. Z treści tego oświadczenia wynikało, że posiada ona informację, że małżonkowie Skowrońscy wyjechali na stałe do Wielkiej Brytanii. W dniu 27 lipca 2012 r. Wojewoda Podlaski wydał decyzję (WP.III.78956.2012), mocą której, powołując się na art. 138 ż 1 pkt 1 KPA, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Prezydenta Miasta Białegostoku z dnia 24 lutego 2012 r. W uzasadnieniu wskazano, że or gan odwoławczy podziela ustalenia stanu faktycznego organu I instancji, w konsekwencji czego brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji w całości albo w części i w tym zakresie orzeczenia co do istoty sprawy, bądz uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Decyzja Wojewody Podlaskiego została doręczona wszystkim stronom postępowania w dniu 1 sierpnia 2012 r. Tego samego dnia Ryszard i Anna Skowrońscy zwrócili się do adwokata Jerzego Wandziuka z prośbą o zajęcie się ich sprawą, udzielając mu stosownych pełnomocnictw. 597 Prawo administracyjne Część II. Prawo administracyjne Propozycja odpowiedzi W przedmiotowej sprawie należy sporządzić i wnieść skargę do wojewódz kiego sądu administracyjnego na decyzję Wojewody Podlaskiego z 27.7.2012 r., Nr WP.III.78956.2012, który utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Białe gostoku z 27.7.2012 r., Nr WP.III.78956.2012. W skardze zdający powinien wnieść o uchylenie ww. decyzji z uwagi na na ruszenie zasad postępowania administracyjnego, takich jak: zasada prawdy obiektywnej, zasada zaufania strony do organów postępowania oraz zasada czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. Jeżeli skargę do sądu administracyjnego sporządza umocowany prawidło wo pełnomocnik w przedmiotowej sprawie adwokat to jego podpis powi nien się znalezć na powyżej wymienionym piśmie. 598 Prawo administracyjne Kazus 5. Egzamin adwokacki 2012 r. Białystok, dnia 17 sierpnia 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku ul. H. Sienkiewicza 84 15 950 Białystok za pośrednictwem Wojewody Podlaskiego ul. Mickiewicza 3 15 213 Białystok Skarżący: Anna Skowrońska zam. ul. Brazylijska 7 m. 6 Białystok Ryszard Skowroński zam. ul. Brazylijska 7 m. 6 Białystok reprezentowani przez adwokata Jerzego Wandziuka prowadzącego Kancelarię Adwokacką w .... ustanowionego w sprawie Strona przeciwna: Wojewoda Podlaski ul. Mickiewicza 3 15 213 Białystok Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego Działając w imieniu Anny Skowrońskiej oraz Ryszarda Skowrońskiego (zwanych dalej Skarżącymi ), których pełnomocnictwo załączam, na podstawie art. 52 ż 1, art. 53 ż 1 i art. 54 ż 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjny mi (dalej: p.p.s.a.) wnoszę skargę na decyzję Wojewody Podlaskiego z dnia 27.7.2012 r., Nr WP.III.78956.2012, którą utrzymał w mocy decyzję Prezydenta Miasta Białegostoku z dnia 24.2.2012 r., Nr PM.III.1457.2011. 599 Prawo administracyjne Część II. Prawo administracyjne W związku z powyższym wnoszę o: 1) uchylenie w całości zaskarżonej decyzji Wojewody Podlaskiego oraz decyzji Prezy denta Miasta Białegostoku z uwagi na naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, 2) zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W tym miejscu oświadczam, że zaskarżona decyzja została doręczona stronom w dniu 1.8.2012 r. Uzasadnienie (na wstępie uzasadnienie skargi należy przedstawić dotychczasowy przebieg postępowania w sprawie, przytaczając daty i numery decyzji wydawanych w kolejnych instancjach, a także wszystkie ustalenia faktyczne w sprawie, a następnie przejść do argumentów uzasadniających uchylenie decyzji, które w przedmiotowej sprawie zamieszczone są poniżej) W ocenie pełnomocnika Skarżących skarga w pełni zasługuje na uwzględnienie. W przedmiotowej sprawie w szczególności doszło do naruszenia następujących prz episów postępowania administracyjnego: art. 68 ż 2 KPA, art. 77 ż 1 KPA, art. 79 KPA, art. 80 KPA oraz art. 86 KPA, w wyniku czego doszło do naruszenia następujących zasad ogólnych postępowania: 1) zasady prawdy obiektywnej (art. 7 KPA), 2) zasady zaufania strony do organów postępowania (art. 8 KPA), oraz 3) zasady czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym (art. 10 ż 1 KPA). Z zasady prawdy obiektywnej wynika nakaz podejmowania przez organy adminis tracji publicznej wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu fak tycznego. Jej konkretyzacja ma miejsce w treści art. 77 ż 1 KPA, zgodnie z którym organy prowadzące postępowanie administracyjne powinny w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Pominięcie przez organ odwoławczy oświadczenia Marty Walant przedłożonego przez stronę Jerzego Okrasę stanowi bezpośrednie na ruszenie przytoczonego przepisu. Podkreślić należy, że organy administracji publicznej obowiązane są dokonywać rozstrzygnięcia na podstawie nie tylko dowodów przeprow adzonych z urzędu, ale również na wniosek strony, w tym przedłożonych w postępowaniu odwoławczym. Również pominięcie i nierozpatrzenie przez organ I instancji dowodu z przesłuchania strony Janiny Skowrońskiej również stoi w jawnej sprzeczności z zasadą prawdy obiektywnej. Właściwa ocena zebranego materiału dowodowego może być dokonana jedynie w oparciu o dowody prawidłowo przeprowadzone. W przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że dowód z przesłuchania strony Janiny Skowrońskiej przeprowadzony w dniu 16 września 2011 r. w trakcie oględzin lokalu oraz w dniu 3 pazdziernika 2011 r. w siedzi bie organu I instancji został przeprowadzony nieprawidłowo, w szczególności z narusze niem art. 86 KPA. Przesłuchanie strony jako subsydiarny środek dowodowy może być stosowane jedynie w sytuacjach szczególnych, tj. gdy wyczerpane zostały wszelkie środki dowodowe albo jest ich brak, oraz gdy w dalszym ciągu pozostają niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W niniejszym postępowaniu organ I instancji przesłuchał stronę, gdy możliwe było przeprowadzenie innych dowodów, w szczególności z przesłuchania świadków, co pózniej miało miejsce. Ponadto, brak było przesłanek 600 Prawo administracyjne Kazus 5. Egzamin adwokacki 2012 r. uzasadniających dokonanie wezwania strony na w formie telefonicznej w dniu 30 września 2011 r., tj. nie wystąpił przypadek niecierpiący zwłoki. Również dowód z oględzin lokalu położonego przy ul. Brazylijskiej 7 m. 6 został przeprowadzony nieprawidłowo, gdyż or gan I instancji zaniechał zawiadomienia stron o terminie i miejscu jego przeprowadzenia, co powinno nastąpić co najmniej na 7 dni przed terminem. Ponadto, protokół z prz eprowadzenia oględzin nie został odczytany osobom biorącym udział w tej czynności, jak również nie wszystkie osoby go podpisały. Wadliwie zostały zebrane również dowody z przesłuchania świadków, gdyż organ zaniechał powiadomienia stron o dokonywanych czynnościach. Organ I instancji bezsprzecznie stwierdził, co następnie zostało podtrzymane przez organ odwoławczy, że Skarżący na stałe wyjechali za granicę. W świetle zebranych dowodów nie jest możliwe jednoznaczne uznanie, że okoliczność ta została udowod niona. Należy bowiem zauważyć, że z zeznań świadków wynika jedynie, że Skarżący wyjeżdżali i powracali z zagranicy, co nie jest równoznaczne ze zmianą miejsca zamiesz kania. Powstałe wątpliwości organ rozstrzygnął na niekorzyść skarżących czym naruszył zasadę pogłębiania zaufania stron do organów państwa. Obowiązkiem organów postępowania jest zapewnienie stronom czynnego udziału w postępowaniu, również na etapie uczestniczenia w przeprowadzeniu dowodów ze świadków, biegłych i oględzin. Niezawiadomienie stron o terminie i miejscu przeprow adzenia dowodów z oględzin lokalu, przesłuchania strony oraz przesłuchania świadków należy uznać za naruszenie tej zasady. Wskazując na powyższe, zdaniem Skarżących wniosek o uchylenie decyzji jest w pełni uzasadniony. Załączniki: 1) odpisy skargi i załączników, 2) pełnomocnictwo, 3) dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Adwokat Jerzy Wandziuk (podpis) 601 Prawo administracyjne