z a g r a n i c ą
Całkiem inna bajka, czyli jak leczą w Danii
Żółta karta
Duński system ochrony zdrowia finansowany
jest z powszechnych podatków, nie ma
natomiast odrębnej składki zdrowotnej ani
strze ludności, który pełni równocześnie funkcję
instytucji pośredniczącej w dystrybucji
PESEL i NIP), a także nazwisko, numer telefonu
i adres lekarza pierwszego kontaktu. Karta ta wyma-
pieniędzy i określającej liczbę procedur
gana jest we wszelkich kontaktach z władzami i insty-
wykonywanych przez daną jednostkę.
tucjami państwowymi i świadczy o tym, że jej posia-
dacz zalegalizował pobyt w Danii.
Pierwszy kontakt
Dokumentem uprawniającym i wystarczającym do
korzystania z usług służby zdrowia jest tzw. żółta kar- Każdy Duńczyk wybiera (tzw. wolny wybór) swo-
ta o wymiarach karty bankomatowej. Na niej umiesz- jego lekarza pierwszego kontaktu, który leczy,
czone są dane pacjenta (imię, nazwisko i adres udziela porad, a także  gdy zachodzi taka koniecz-
zamieszkania), jego CPR (numer w centralnym reje- ność  kieruje pacjenta na badania specjalistyczne
menedżer zdrowia listopad-grudzień 9/2010
48
fot. Uffe Kongsted/colourpress.com/Forum
z a g r a n i c ą
lub hospitalizację. Wizytę u lekarza umawia się tele-
fonicznie  w wypadku bardzo złego samopoczucia
lekarz przyjmuje pacjenta jeszcze tego samego dnia.
Obowiązującą w Danii zasadę
Społeczeństwo duńskie jest prawie w 100 proc. zin-

finansowania służby zdrowia
formatyzowane, dlatego obieg informacji oraz doku-
mentacji medycznej odbywa się drogą elektroniczną
z podatków powszechnych
i nie trzeba biegać po wyniki czy opisy zdjęć na dru-
gi koniec miasta. Lekarz widzi wszystko na ekranie należy uznać za godną
swojego komputera, a niektóre badania (np. spiro-
naśladowania
metria) wykonywane są bezpośrednio w gabinecie.
Recepty są czytelne, gdyż wypisywane przy użyciu 
komputera.
Zaskoczyły mnie cisza, spokój i brak kolejek. W gabi-
Test
necie, do którego trafiłem, czekała uśmiechnięta pielę-
Tak się złożyło, iż po prawie czterech latach płacenia gniarka. Przywitała się, podała swoje imię i nazwisko
w Danii  niemałych przecież  podatków przyszło mi i poinformowała, co dalej będzie się ze mną działo.
na własnej skórze przetestować duńską służbę zdrowia. Z takim powitaniem w państwowym zakładzie służby
Wylądowałem w szpitalu przywieziony przez ambulans zdrowia spotkałem się po raz pierwszy w swoim ponad
(wezwana za pośrednictwem numeru alarmowego 50-letnim żywocie.
112 żółta karetka pojawiła się w moim domu bardzo
Obsługa pielęgniarska
szybko  nie wiem, czy minęły 3 minuty, a dwóch
ratowników medycznych, z których jeden był kierowcą, Kolejny pozytywny szok przeżyłem przy wykonywa-
zajęło się mną w pełni profesjonalnie). Mój stan był na niu EKG  drzwi na korytarz zostały zamknięte, a do
tyle poważny, że niezwłocznie zabrano mnie do szpita- badania użyto elektrod jednorazowych. Gdy w trakcie
la. Przez radio poinformowano najbliższą placówkę dalszych badań zaszła konieczność pobrania krwi z tęt-
(Gentofte Hospital) o zdarzeniu i po kilku minutach nicy promieniowej, pojawiła się nowa pielęgniarka, któ-
wieziono mnie już szpitalnym korytarzem do izby przy- ra też przywitała się ze mną i& przeprosiła, że znale-
jęć, która zajmowała siedem pomieszczeń na parterze. zienie właściwego miejsca wkłucia w tętnicę nie jest
Tak się dzieje
w państwie duńskim
Przyjeżdżając do pracy lub planując dłuższy pobyt
w Danii, koniecznie trzeba się zaopatrzyć w żółtą kartę
(sygesikringsbevis). Jej posiadanie jest dowodem, że prze-
bywa się w tym kraju legalnie, zawiera ona informacje
o miejscu zamieszkania i  co najważniejsze  świadczy
o tym, iż mamy prawo do korzystania ze świadczeń duń-
skiej służby zdrowia. Aby otrzymać kartę, trzeba mieć
zgodę na pracę i pobyt, czyli opholds- og arbejdstilladel-
se, umowę o pracę, a także numer CPR, który uzyskuje
się w urzędzie imigracyjnym właściwym dla miejsca pra- w domu, korzystać z usług telefonii komórkowej czy
cy po złożeniu wniosku wypełnionego przez pracodawcę. wypożyczyć samochód. Należy ją mieć zawsze przy
Mając te wszystkie dokumenty, należy z paszportem lub sobie, bo w wielu instytucjach jej okazanie jest warun-
dowodem osobistym udać się do Folkeregistret (Biuro kiem sine qua non załatwienia sprawy.
Ewidencji Ludności) właściwego dla swojego miejsca Wypełniając wniosek o żółtą kartę, mamy możliwość
zamieszkania i wypełnić wniosek o wydanie żółtej karty. wyboru lekarza. Najczęściej wybiera się lekarza, które-
Urząd wysyła ją na adres zamieszkania podany we wnio- go gabinet znajduje się blisko naszego miejsca
sku (od 7 do 10 dni od złożenia wniosku). zamieszkania. Lekarza można zmieniać, ale za każdym
Żółta karta służy nie tylko do kontaktów z instytucjami razem kosztuje to 150 koron. Gdy zmienia się miejsce
ochrony zdrowia. Dzięki niej można w bibliotekach zamieszkania, nowa żółta karta wydawana jest bez-
korzystać bezpłatnie z internetu, zamontować telefon płatnie.
listopad-grudzień 9/2010 menedżer zdrowia
49
z a g r a n i c ą
rozmiarów przewoz
ny bufet i mogłem dowolnie skom-
ponować zestaw obiadowy, wskazując salowej wybrane
składniki (chorzy leżący zamawiają posiłki u pielęgniar-
Społeczeństwo duńskie jest prawie
ki). W innym miejscu korytarza stoją pojemniki z napo-

w 100 proc. zinformatyzowane,
jami (woda, soki z cukrem i bez cukru), z których moż-
na korzystać do woli. Naczynia i sztućce są jednorazowe.
dlatego obieg informacji
Badanie
i dokumentacji medycznej odbywa
Przyszła kolej na szczegółowy wywiad i badanie.
się drogą elektroniczną
Przy moim łóżku pojawił się lekarz w towarzystwie

młodego człowieka  studenta medycyny. Po przed-
stawieniu się Martin  tak miał na imię badający
i  przesłuchujący mnie lekarz  zapytał, czy wyrażam
łatwe, a samo wkłucie może trochę zaboleć. Czułem się, zgodę, aby w badaniu i wywiadzie uczestniczył stu-
jakbym był jedynym i najważniejszym pacjentem, dla dent. Rozmowa, podobnie jak wszystkie od początku
którego wszyscy mają czas i z przyjemnością i oddaniem mojego pobytu w szpitalu, odbywała się w języku
niosą pomoc nawet o tak póz
nej porze (do szpitala tra- angielskim (trzeba podkreślić, iż znajomość języka
fiłem około godziny 23.00). Po kilku godzinach spę- angielskiego jest w Danii obowiązkowa wśród lekarzy
dzonych w izbie zapadła  po zasięgnięciu opinii leka- i personelu medycznego). Póz
nym popołudniem prze-
rza konsultanta  decyzja o hospitalizacji w celu wieziono mnie na pododdział izolacyjny, a przyczynę
wykonania kolejnych niezbędnych badań. Przyjąłem ją przeprowadzki szczegółowo wyjaśniono  wyniki
z pokorą i spokojem  choć wolałbym wrócić do domu wszystkich badań nie były jeszcze znane, a objawy
i do pracy  nie mając zielonego pojęcia o czekających mojej choroby były bardzo podobne do tych, które
stały się powodem ogłoszenia niedawno przez WHO
pandemii. Zostałem na oddziale sam. W szafce znala-
złem przybory do golenia i kilka innych drobiazgów,
których nie zdążyłem zabrać z domu. Dzięki Bogu
mogła odwiedzić mnie żona i przywiez
ć polską prasę
Dokumentem uprawniającym
oraz kilka niezbędnych rzeczy. Ciągle nie wiedziałem,

i wystarczającym do korzystania jak długo pozostanę pod opieką tych życzliwych
i uśmiechniętych pielęgniarek. Choć czułem się o wie-
z usług służby zdrowia jest
le lepiej niż w chwili przyjęcia, nie do mnie należała
decyzja o powrocie do domu. Wreszcie trzeciego dnia
tzw. żółta karta o wymiarach
po śniadaniu ponownie odwiedził mnie Martin 
karty bankomatowej
lekarz  i informując jeszcze raz o przyczynie przeno-
sin do izolatki, powiedział, iż zostanę wypisany. Zapy-

tał, w jakim języku życzę sobie kartę informacyjną 
po duńsku czy po angielsku. Wybrałem oczywiście
mnie niespodziankach. Po krótkiej chwili zostałem język angielski. Pielęgniarka przyniosła mi leki na naj-
 ometkowany  na ręce pojawiła się opaska z imie- bliższe 10 dni i wyjaśniła, jak je zażywać. Dostałem
niem, nazwiskiem, numerem CPR z kodem kreskowym także spirometr do pomiaru wydolności oddechowej
i nazwą szpitala. W podobny sposób oznaczona została płuc z tabelą do zapisywania wyników. Spakowałem
moja odzież. Była jeszcze noc, gdy na tym samym łóż- się i czekałem. Wreszcie lekarz przyniósł mi wypis,
ku, na którym leżałem w izbie przyjęć, zostałem prze- życzył miłego dnia i wszystkiego dobrego. Pielęgniar-
wieziony na oddział szpitalny. Trafiłem do 4-osobowej ka zamówiła mi taksówkę i wróciłem do domu.
sali (sale są maksymalnie 4-osobowe), gdzie każdy Od mojego wyjścia ze szpitala upłynęło trochę cza-
pacjent oddzielony był od pozostałych kotarami. Po kil- su, a nadal mam przed oczyma uśmiechnięte, serdecz-
ku minutach na salę weszła Anette i witając się ze mną ne pielęgniarki i te wszystkie miłe niespodzianki, któ-
tak, jak wcześniej uczyniły to jej koleżanki, zmierzyła re spotkały mnie w Gentofte Hospital. Obowiązującą
mi temperaturę (w uchu) i wręczyła ulotkę z informacją w Danii zasadę finansowania służby zdrowia z podat-
o przysługujących mi prawach, terminach posiłków, ków powszechnych, a nie z odrębnej  ciągle ponoć
organizacji dnia itp. Zapytała mnie także, co chciałbym niewystarczającej na pokrycie wszystkich potrzeb 
dostać na śniadanie. Na badanie RTG płuc wieziono składki za pośrednictwem funduszu należy uznać za
mnie na łóżku  podziemnym korytarzem do jednego godną naśladowania.
z sąsiednich budynków. Przy obiedzie obsłużyłem się
Krzysztof Kozik,
Kopenhaga
sam, gdyż mogłem chodzić. Na korytarzu stał sporych
menedżer zdrowia listopad-grudzień 9/2010
50