Kazus 15
Kazus 15
Stan faktyczny:
BAAC Sp. z o.o. zamierza podpisać umowę o współpracę z przedsiębiorcą Janem Kiliń-
skim jako usługobiorcą, na podstawie której usługobiorca zobowiąże się do świadczenia
na rzecz Spółki usług doradczych za wynagrodzeniem. Spółce zależy, aby w okresie obo-
wiązywania Umowy, a także w terminie jednego roku od jej rozwiązania, usługobiorca
nie prowadził działalności konkurencyjnej w stosunku do Spółki, a także nie świadczył
usług na rzecz podmiotów zajmujących się działalnością konkurencyjną.
zadanie:
Na zlecenie Spółki opracuj postanowienia umowy o współpracy dotyczące zakazu kon-
kurencji dla Jana Kilińskiego. Informacje niezbędne do przygotowania postanowień umo-
wy, które nie wynikają ze stanu faktycznego, dobierz samodzielnie w sposób dowolny.
Rozwiązanie:
zAKAz DzIAłAlNOŚCI KONKUReNCyJNeJ
1. Usługobiorca zobowiązuje się do powstrzymania się od prowadzenia działalności
konkurencyjnej w stosunku do Spółki w okresie obowiązywania niniejszej Umowy,
a także przez okres jednego roku od dnia jej rozwiązania ( Okres zakazu Konkuren-
cji ).
2. Przez działalność konkurencyjną Strony rozumieją działalność własną lub innego
podmiotu (osoby fizycznej, prawnej, jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobo-
wości prawnej, niezależnie od podstawy prawnej i właściwości prawa, na podstawie
którego jest ona prowadzona) prowadzoną na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jak
i poza jej granicami, jeżeli faktycznie wykonywana działalności własna lub innego
podmiotu jest tożsama lub zbliżona do faktycznie wykonywanej działalności Spółki
( Działalność Konkurencyjna ).
3. Sprzedający w Okresie Zakazu Konkurencji nie będzie bezpośrednio lub pośrednio za
wynagrodzeniem lub bez:
1) wykonywał jakiejkolwiek Działalności Konkurencyjnej na własny rachunek, jako
wspólnik w spółce cywilnej, spółce osobowej, spółce z ograniczoną odpowiedzial-
nością lub akcjonariusz w spółce akcyjnej, jako członek spółdzielni lub w jakiej-
kolwiek innej formie, w której prawo polskie lub obce dopuszcza prowadzenie
działalności gospodarczej;
2) świadczyć usług w ramach jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej lub na podsta-
wie jakiegokolwiek innego stosunku prawnego, na rzecz jakiegokolwiek podmio-
tu prowadzącego Działalność Konkurencyjną;
3) nabywać lub obejmować udziały lub akcje w spółkach kapitałowych prowadzą-
cych Działalność Konkurencyjną, chyba że akcje danej spółki są w obrocie publicz-
nym i liczba nabytych przez Sprzedającego akcji nie przekracza 5% wszystkich
akcji tej spółki;
4) obejmować stanowisk w organach zarządzających, nadzorujących lub kontrolują-
cych w spółkach handlowych, spółdzielniach lub innych podmiotach prowadzą-
cych Działalność Konkurencyjną;
143
Kazusy gospodarcze
Część III. Kazusy gospodarcze
5) zatrudniać, namawiać do zatrudnienia, współpracować na jakiejkolwiek podsta-
wie prawnej z pracownikami lub współpracownikami Spółki (współpracującymi
ze Spółką na podstawie innego stosunku prawnego niż umowa o pracę);
6) działać w charakterze pełnomocnika albo innego rodzaju przedstawiciela na rzecz
podmiotu prowadzącego Działalność Konkurencyjną.
( zakaz Konkurencji )
4. Wynagrodzenie Usługobiorcy z tytułu powstrzymania się przez Usługobiorcę od
Działalności Konkurencyjnej w czasie obowiązywania Umowy uwzględnione jest
w wynagrodzeniu Usługobiorcy za świadczenie usług na rzecz Spółki.
5. Wynagrodzenie Usługobiorcy z tytułu powstrzymania się przez Usługobiorcę od
Działalności Konkurencyjnej po rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Usługobiorcy
w terminie miesiąca od dnia rozwiązania Umowy w wysokości równej wynagrodze-
niu Usługobiorcy za ostatnie trzy miesiące świadczenia usług na rzecz Spółki przed
rozwiązaniem Umowy.
6. W przypadku naruszenia przez Usługobiorcę Zakazu Konkurencji w Okresie Za-
kazu Konkurencji, za każde naruszenie Usługobiorca zapłaci na rzecz Kupującego
karę umowną w wysokości 1 000 000 zł (jeden milion złotych). Nie wyłącza to prawa
Spółki do dochodzenia odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary
umownej.
Wyjaśnienie:
Powyższa propozycja rozwiązania opiera się na zasadzie swobody umów wyrażonej
w art. 3531 KC. Strony mogą w sposób dowolny kształtować stosunek prawny w tym za-
kresie, dowolnie ustalając zakres zakazu konkurencji oraz konsekwencje jego naruszenia.
W interesie Spółki leży, aby zakres zakazu konkurencji był możliwie szeroki i aby obejmo-
wał wszelkie formy, w jakiej ewentualna działalność konkurencyjna mogłaby być wyko-
nywana. Prawidłowo skonstruowany zakaz konkurencji powinien obejmować:
1) definicję działalności konkurencyjnej;
2) okres zakazu konkurencji;
3) określenie zakresu zakazu konkurencji.
Brak określenia sankcji za naruszenie zakazu konkurencji powoduje, że podmiot
uprawniony będzie mógł dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych. Zapropo-
nowana kara umowa ma na celu ułatwienie dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia
zakazu konkurencji.
W rozwiązaniu wskazano także warunki finansowe związane z przestrzeganiem przez
usługobiorcę zakazu konkurencji. Przepisy prawa nie nakładają wprost obowiązku, aby
wypłacać jakiekolwiek wynagrodzenie za przestrzeganie zakazu konkurencji. Zastoso-
wanie znajdzie tu art. 3531 KC, zgodnie z którym, strony zawierające umowę mogą ułożyć
stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się
właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Inaczej
rzecz przedstawia się w przypadku stosunku pracy, gdzie pracodawca jest zobowiąza-
ny do wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za powstrzymanie się od działalności
konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy. Artykuł 1012 ż 3 Kodeksu pracy ustanawia
obowiązek wypłaty odszkodowania w wysokości nie niższej niż 25% wynagrodzenia
otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiada-
jący okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. W uzasadnieniu wyroku z 11.9.2003 r.
(III CK 579/01) Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli klauzula w zakresie konkurencji w okre-
sie trwania umowy dopuszczalna jest w ramach stosunku pracy, to nie można przyjąć,
że wprowadzenie przez strony takiej klauzuli w umowie zlecenia sprzeciwia się usta-
wie, zasadom współżycia społecznego lub naturze stosunku zlecenia. Nie można jednak
144
Kazusy gospodarcze
Kazus 15
uznać, aby zgodne z zasadami współżycia społecznego było zobowiązanie zleceniobiorcy
do niepodejmowania działalności konkurencyjnej po ustaniu obowiązywania umowy bez
jakiegokolwiek ekwiwalentu. Aby uniknąć kwestionowania ważności zakazu konkurencji
po rozwiązaniu umowy cywilnoprawnej, umowa ta powinna zatem przewidywać wyna-
grodzenie za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej.
145
Kazusy gospodarcze