Fascynacja czy poczucie obcości? Człowiek współczesny











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Współczesność >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Fascynacja czy
poczucie obcości? Człowiek współczesny










kategoria:   J.polski
zakres:   Współczesność
dodano:   1999-08-18




Polacy na
przestrzeni dziejów zawsze i w każdych okolicznościach przywiązywali
ogromne znaczenie do historii. Była ona dla nas niczym
matka-opiekunka, u której szukaliśmy pokrzepienia w chwilach trwogi,
rzadziej mądrości w momentach przełomowych dla naszego kraju,
zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w sprawach wewnętrznych.
Jednym z najistotniejszych elementów naszych dziejów jest
literatura. Pisarstwo, jako czynnik kulturotwórczy, jest świadectwem
naszej przynależności do europejskiego kręgu cywilizacyjnego, a
naszym znakiem identyfikacyjnym. To wszystko sprowadza się do
twierdzenia, że literatura jest najistotniejszym elementem duchowego
życia każdego narodu, a my, Polacy, nie stanowimy wyjątku. Naszym
obowiązkiem jest poznanie najważniejszych dzieł literatury i
czerpania z niej tego wszystkiego, co najwspanialsze, co może
upiększyć nasze życie i dopomóc w zrozumieniu otaczającego nas
świata. Dlatego też powinniśmy być otwarci na uniwersalne,
ponadczasowe walory sztuki, także tej z najdawniejszych okresów
historyczno-literackich. Literatura staropolska, a więc ta
obejmująca swoim zakresem pierwsze dzieła pisane w naszym ojczystym
języku, aż do tych z końca XVIII wieku, jest dla młodych odbiorców
szczególnie fascynująca, gdyż z jednej strony przypomina
najświetniejsze lata państwa - złoty wiek kultury polskiej, a z
drugiej opisuje chwile tragicznego, acz w pełni zasłużonego upadku.
To wszystko ukazane jest na tle barwnych epok i niezwykłych
ludzi tamtych czasów. Człowiek współczesny, poznając dzieła
literackie z dawnych epok świetności i upadku naszego państwa, staje
przed najwspanialszą księgą narodu i tylko od jego inwencji i
pragnień zależy, czy stanie się ona źródłem wspaniałych doznań
natury estetycznej z elementami dydaktyczno-umoralniającymi, czy też
pozostanie nieznaną, przesłoniętą zapomnieniem historią bez
znaczenia dla losów ojczyzny, nas samych i przyszłych pokoleń.
Pragnienie poznania czym byliśmy przezwycięża poczucie obcości i
staje się fascynującą przygodą dla nas wszystkich.
"Szczęśliwy naród, który ma poetę" - parafrazując tę złotą
myśl pragnę powiedzieć, że szczęśliwym może uważać się naród, który
jest świadomy swej przeszłości, posiada własną kulturę i literaturę.
Jestem dumny, że jako Polak mogę uczyć się ojczystej mowy na
przykładach zabytków piśmiennictwa z okresu staropolskiego i
czerpać z tej skarbnicy mądrości. Niezwykle fascynujące dla
współczesnego czytelnika jest to, jak ogromną wiedzę o świecie i
człowieku posiadali nasi przodkowie. Na przestrzeni wieków powstał
pewien wzorzec "człowieka poczciwego", który obowiązuje do dnia
dzisiejszego. Już wtedy największą mądrością człowieka była
umiejętność nazywania dobra dobrem, a zła złem. W jednym z
najdawniejszych zabytków literatury polskiej - religijnej pieśni
"Bogurodzica" - człowiek zwraca się do Boga za pośrednictwem
Matki Bożej o "zbożny pobyt, a po żywocie rajski przebyt". W ten
sposób zostało wyrażone pragnienie życia uczciwego, spokojnego, bez
konieczności wojowania, w zgodzie z chrześcijańskimi zasadami
moralnymi. W średniowieczu ludzkie czyny w większym lub mniejszym
stopniu determinowane były pragnieniem życia wiecznego, a więc wiara
stanowiła zasadniczy element świadomości. Ówczesny wizerunek Boga
różnił się od tego, który funkcjonuje w naszych myślach. Był to
surowy Pan, któremu winno się służyć jak wasal swemu seniorowi.
Ascezę, często posuniętą do samozniszczenia, traktowano jako
najmilszą Bogu ofiarę i pokutę. Było to typowo średniowieczne
pojmowanie wiary. Poglądy te przez wieki przeszły ewolucję aż do
dzisiejszej formy, jednak przełomowa zmiana dokonała się w
renesansie. Możemy to zaobserwować na przykładzie twórczości Jana z
Czarnolasu, w szczególności w pieśniach. Jest to oblicze Boga
kochającego i opiekującego się człowiekiem, który zawierza Stwórcy
wszystkie swoje troski. Między istotą ludzką a Bogiem panuje
harmonia. Takie spojrzenie zawdzięczamy ideom humanizmu, nawrotowi
do kultury antyku, pragnieniu poznania i zgłębienia istoty ludzkiej.
Mikołaj Rej, jeden z największych twórców tamtego okresu, pisał o
człowieku poczciwym, ukazując taką postać istniejącą w harmonii z
otoczeniem, przyrodą, a także pogodzonego z samym sobą. Taka
koncepcja człowieka i jego miejsca w świecie odpowiada także mnie,
bo choć minęło tyle czasu, dobro, sprawiedliwość i prawda nadal
pozostają nadrzędnymi wartościami kształtującymi świat. Z kart
literatury staropolskiej poznaję także postawy naszych przodków
wobec spraw ojczyzny. Nadrzędną cechą wyróżniającą rycerza,
szlachcica, czy wreszcie ziemianina, jest patriotyzm, pojmowany jako
szczególne umiłowanie Polski z gotowością do największych poświęceń.
Pisali o tym Kochanowski i Rej, ale także wybitni twórcy innych
epok, m.in. Wacław Potocki, Ignacy Krasicki, Julian Ursyn
Niemcewicz. Oni z zapałem godnym sprawy pisali o potrzebie naprawy
Rzeczypospolitej, krytykowali konserwatywnie nastawioną
część społeczeństwa, ukazywali właściwe dla tamtego okresu
postawy obywatelskie. Geneza polskiego oświecenia związana jest
z ruchem reform, który inspirowany przez filozofów i twórców,
miał oddalić grożące nam niebezpieczeństwo. Próba się nie powiodła.
Polska popadła w niewolę w 1795 roku, na wiele dziesiątków lat
zniknęła z map Europy. Z tamtego okresu pozostała jednak ogromna
spuścizna literacka. Z niej płyną nauki dla przyszłych pokoleń,
jakie skutki powoduje anarchia i samowola w państwie. Dla mnie
szczególnie interesująca jest wnikliwa ocena społeczeństwa.
Należy docenić odwagę biskupa Krasickiego za ostry atak na stan
duchowny. Uczynił to w wykwintnej formie utworu literackiego,
lecz pomimo tego krytyka była bardzo celna. Spowodowało to
oburzenie w szeregach duchowieństwa. W klimacie oświeceniowego
niepokoju narodziło się najwspanialsze świadectwo
polityczno-społecznej rozwagi - Konstytucja 3 maja. Przynosiła
ona unowocześnienie organizacji państwowej, polityczny awans
mieszczaństwa i opiekę dla chłopów. Oświeceniowi twórcy
literatury, którzy jednocześnie bardzo często angażowali się w
sprawy społeczne, imponują mi umiejętnością obiektywnej oceny
własnych czasów. Mają świadomość błędów i pomyłek właściwych
epoce i ludziom. Wznoszą się ponad wszelkie podziały i interes
partykularny grupy, aby jednoczyć podzielony naród i ratować
ojczyznę. Jak wielka jest mądrość i roztropność ludzi z "Kuźnicy
Kołłątajowskiej" ocenić możemy my - wspołcześni odbiorcy tamtych
wydarzeń - przez historię i literaturę, obserwując "społeczeństwo
cywilizowane końca XX wieku". Na pytanie postawione w
temacie pracy pragnę odpowiedzieć jednoznacznie, że jako
czytelnik literatury staropolskiej jestem nią zafascynowany.
Poczucie obcości powodowane świadomością różnic czasowych i
językowych mija, gdy pojmuję, że mentalność człowieka na
przestrzeni wieków zmieniła się bardzo niewiele.
Literatura najdawniejsza, średniowieczna, to przede
wszystkim skarbnica wiadomości historycznych. Z niej dowiadujemy
się o początkach i kształtowaniu się naszego państwa.
Piśmiennictwo z epoki renesansu to źródło doznań estetycznych.
Poznałem pierwsze utwory napisane w języku ojczystym, podziwiałem
artyzm pieśni i utworów żałobnych Kochanowskiego. Barokowe koncepty
poetyczne bawiły mnie, a twórcy czasów oświecenia uczyli mnie
odpowiedzialności i patriotyzmu. Dlatego też literaturę staropolską
uważam za szczególnie mi bliską i mam nadzieję, że nauczę się
czerpać z niej to, co najlepsze i najcenniejsze.








Autor: Nieznany

Ocena : 3 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000