Mały Książe






Antoine de Saint-Exupery - "Mały Książe"
 
         FABUŁA: Układ elementów fabuły wiąże się z parabolicznym charaktrem Małego Księcia. Fabuła obejmuje rok życia chłopca, podczas którego podróżuje on po różnych planetach, trafia także na Ziemię. Utwór ten jednak nie należy do gatunku fantastycznonaukowego. Zdarzenia i postacie z tego utworu mają charakter symboliczny, co sprawia, że utwór możemy interpretować w sposób wieloznaczny.
         CZAS I MIEJSCE AKCJI: Czas akcji obejmuje jeden rok pobytu na Ziemi Małego Księcia. To pierwsza połowa XX wieku. Przez osiem dni pilot przebywał na Saharze w Afryce, na pustynnym, niezamieszkałym terenie, a czas akcji rozciąga się za sprawą relacji z wędrówek tytułowego bohatera.
BOHATEROWIE
        MAŁY KSIĄŻĘ: Mały Książe jest dzieckiem, które przybyło na Ziemię z planety B612. Każdy z nas miał kiedyś podobne cechy, niestety późniejsze życie, jego brutalność, rozczarowania, twarda rzeczywistość pozbawiły nas większości z nich. Tylko niekiedy potrafimy spojrzeć na świat oczami dziecka. Był to mały człowieczek, miły, sympatyczny, czarujący, o jasnych włosach i uroczej buzi. Pochodził z asteroidu. Pozostawał wciąż naiwny, prostoduszny, sam nie kłamał i bezgranicznie wierzył innym. Szanował poglądy każdego, ale samodzielnie wybierał sobie towarzystwo. Jego miłością była róża samoistnie rosnąca na planecie. Chłopiec nie był pewien, czy kwiat odwzajemnia jego uczucia. Stąd podróż, poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o to, jak należy traktować różę. Wędrówka dała mu przekonanie, iż jedynie serce stwarza prawdziwy obraz, na wybrany kwiat nie można spoglądać tak, jak na inne róże. Znów chciał być dla niej dobry, opiekuńczy, wrócić na swoją planetę. Mały Książe to postać bardzo liryczna, jakby zbudowana z wyidealizowanych obrazów dzieciństwa. Dobroć i serdeczność Małego Księcia decyduje o tym, że tak często ulega bez sprzeciwu kaprysom róży. Ten prostolinijny, dobroduszny, skromny chłopiec nikogo nie osądza. Narrator podziwia stałość jego uczuć, dyskrecję, powściągliwość wypowiedzi.
        PILOT: Pilot-narrator jest właśnie człowiekiem, który umiał ocalić w sobie dziecko. Mimo, iż przed laty dorośli zrobili niemal wszystko, by zabić w nim wyobraźnię. Umiał rozmawiać z Małym Księciem, rozumiał go. Sam
prowadził samotne życie-aż do chwili spotkania na Saharze. Nie znamy nazwiska, nawet imienia Pilota. Wiele fragmentów utworu sygnalizuje, że pod tą postacią ukrywa się sam autor.
        RÓŻA: Róża jest w tym utworze odzwierciedleniem typowej kobiety, piękna, powabna, świadoma swej urody i czaru, kapryśna, kokieteryjna, żąda opieki i komplementów. Jest dumna, nie ujawnia własnych uczuć, pod kolcami ukrywa swoją prawdziwą naturę. Mały Książe mówi o niej "Ta róża jest bardzo skomplikowana".


        LIS: W utworze lis jest upersonifikowany, uczy Księcia, czym jest przyjaźń i jak ją pielęgnować. Postać nierealna.
        KRÓL: Preferuje absolutny sposób sprawowania władzy, w kontakcie z drugim
człowiekiem posługuje się nakazem i rozkazem. Próbuje uczynić z Małego Księcia poddanego. Reprezentuje ludzi, którzy nade wszystko cenią sobie władzę, dla których wszystkie działania zmierzają do podporządkowania sobie innych.
        PRÓŻNY: Typ człowieka, który jest skoncentrowany jedynie na sobie, ważne jest dla niego to, by był wielbiony i oklaskiwany "Mam ten kapelusz po to, aby oddawać ukłony tym, którzy okazują mi swój podziw i uznanie".
        LATARNIK: Człowiek bezmyślny, kierujący się instrukcją, a nie własnym rozsądkiem. Bezwolnie wykonuje polecenia i rozkazy, nie zastanawiając się nad ich sensem i celowością. Jednak Książe dostrzega sens w pracy Latarnika, mogącej służyć innym.
        PIJAK: Typ nałogowca "Piję (...) żeby zapomnieć (...) chcę zapomnieć, że się wstydzę (...) wstyd mi, że piję (...)". Mężczyzna, który postępuje nie tylko wbrew zasadom społecznym, ale również wobec logice.
        BANKIER: Materialista, chciwy, samolubny, pazerny, reprezentuje ludzi, dla których dobra materialne są wartością, której poświęcili swoje życie "Ja mam
gwiazdy, ponieważ nikt przede mną nie pomyślał, aby je zagarnąć".
        GEOGRAF: "pseudonaukowiec". Pisze książki, jest zwykłym biurokatą. On również wykonuje pracę pozbawioną sensu i celu. "Geograf jest zbyt ważną osobistością, aby mógł pozwolić sobie na łazikowanie".


PLAN WYDARZEŃ
1. Prolog-wspomnienia pilota z dzieciństwa.
2. Awaryjne lądowanie na Saharze.
3. Spotkanie z Małym Księciem.
4. Opowieści chłopca o jego planecie.
5. Wspólna wędrówka w poszukiwaniu wody.
6. Dotarcie do studni.
7. Naprawa silnika.
8. Rozstanie Małego Księcia z pilotem.
9. Epilog-tęsknota za przyjacielem.
        BUDOWA I SYMBOLE W UTWORZE: Mały Książe to rodzaj przypowieści, alegorycznej opowieści przekazującej pewną naukę o ludzkim
życiu. Zdarzenia i sytuacje mają charakter przykładowy, ilustrują nadrzędną prawdę-taką rolę w utworze pełnią spotkania bohatera, jego rozmowy z ludźmi na różnych planetach.
         Jest w tym dziele również coś z bajki, baśni. Został powołany do życia fantastyczny, baśniowy świat, w którym prawa zgodne z naukową wiedzą nie rządzą wszystkim. Mały Książe jest utrzymany w poetyckim klimacie, pełen niezwykłych skojarzeń, wieloznaczności, które można odczytywać na różne sposoby.
         Trudno jednoznacznie i precyzyjnie określić gatunek literacki reprezentowany przez Małego Księcia. Zapewne jest on najbliższy przypowieści lub powiastce filozoficznej.