Wulgarny język u dzieci i
młodzieży  przyczyny i sposoby
radzenia sobie z tym
problemem.
 Kultura to część kultury osobistej. W obecnych czasach na każdym
kroku słyszymy przekleństwa i wulgarne słowa.
Na wstępie wytłumaczę znaczenie przekleństwa i wulgaryzmu, bo są to
dwie różne rzeczy bardzo często mylone przez ludzi. Słyszymy je
powszechnie w rozmowach mężczyzn, kobiet, młodzieży i dzieci, gdyż u
wielu użytkowników polszczyzny takie mówienie stało się prawie
niezauważalnym sposobem wypowiadania się. Przekleństwo to wyraz
bez większego znaczenia, którym wyrażamy nasze emocje. Może to być
np.:  o rany! , itp . Wulgaryzm natomiast określa ordynarność,
grubiańskość. Dotyczy on intymnych miejsc ciała, czynności, o których
nie mówi się w towarzystwie.
Główną przyczyną posługiwania się wulgaryzmami jest pragnienie
werbalnego odreagowania negatywnych emocji, przechodzenia przez
pewien okres, kiedy to młody człowiek buntuje się, łamie wszelkie
zasady. Jedną z oznak takiego buntu, jaki właśnie używanie
niecenzuralnych słów. Do przyczyn upowszechniania wulgaryzmów
wśród dzieci i młodzieży zaliczam przede wszystkim głupie
naśladownictwo (bluzgających dorosłych i rówieśników), szpanowanie,
wykazanie siły bycia dorosłym, lepszym i ważniejszym do rówieśników,
dla wykazania swej odrębności wobec dorosłych, dla zabawy.
Dzieci zaczynają używać brzydkich wyrazów około czwartego roku
życia, kiedy u wielu z nich pojawia się rozmyślna pewność siebie i
rozwija się prymitywne poczucie humoru. W tym okresie życia
przezywają się słowami odnoszącymi się do czynności fizjologicznych
np.: wydalania. Dowcipy te nie są ani przesadnie wulgarne, ani
śmieszne.
W wieku sześciu, siedmiu lat zainteresowania seksualne
ulegają stłumieniu.
Natomiast u dzieci między ósmym a dwunastym rokiem życia seks staje
się coraz bardziej tematem tabu, coraz częściej staje się przedmiotem
żartów lub środkiem na szokowanie dorosłych. W tym wieku zanika u
dzieci pragnienie wzorowania się na rodzicach, upodobnić się pragną do
rówieśników przez zupełne lekceważenie manier przy stole, czy to przez
niepoprawne i ordynarne wyrażanie się. Często zdarza się tak, że wcale
nie rozumieją znaczenia wypowiedzianych przez siebie słów, wiedzą
jednak dobrze, że nie powinny tak mówić.
W okresie dojrzewania mamy do czynienia z jeszcze bardziej nasilającą
się potrzebą udowodnienia światu i sobie własnej niezależności.
Głośne wypowiadanie lub mruczenie pod nosem przekleństw i
wulgaryzmów to sposób determinacji własnego buntu.
Prawie wszystkie dzieci wiedzą doskonale, co to są  brzydkie
wyrazy , miały z nimi kontakt i zdarza im się, że używają tych słów.
Słowa te używają w bardzo różnych sytuacjach od zwykłego
zdenerwowania, poprzez chęć imponowania innym, jako element
szantażu, zabawy aż do chęci dokuczenia innym.
Znajomość i używanie wulgarnych słów jest powszechne we wszystkich
grupach wiekowych, dziewczynki używają tych słów równie często jak
chłopcy, nie ma istotnego znaczenia uczęszczanie do przedszkola,
posiadania lub nie posiadania rodzeństwa lub dziadków, zamieszkania w
mieście czy na wsi itd.
Dzieci sądzą, że używanie  brzydkich słów jest w świecie dorosłych
absolutnie powszechne i niemal naturalne. Czasem traktują to właśnie
jako atrybut dorosłości, oczekując na swobodę w używaniu słów
zakazanych, kiedy już będą dorosłymi.
Młodzież najczęściej słyszy wulgarne słowa w szkole, w wymianie
poglądów, w relacji uczeń-uczeń, drugim miejscu jest ulica.
Posługiwania się wulgaryzmami dotyczy wielu warstw społecznych,
sytuacji mówienia, a także zmian znaczeniowych wulgaryzmów.
Wyrazy te przestały być tabu, przestały charakteryzować mówiącego ze
względu na jego pochodzenie i wykształcenie. Bariery stosowania
wyrazów niecenzuralnych nie stanowi płeć i nie różnicuje również wiek.
Młody człowiek uznaje, że używając wulgaryzmów określa siebie, jako
ważniaka, cwaniaka, twardziela lub czyni to dla szpanu, by nie mówić
bezbarwnie.
Bardzo często spotyka się rodziny, w których używa się wulgarnych
słów w rozmowie. Dom jest dla wielu młodych ludzi autorytetem, jeśli
chodzi o kulturę języka. To właśnie z domu czerpane są wzory
kulturalnej rozmowy. Z domu też wynoszone są nawyki posługiwania się
wulgaryzmami.
Rodzime wzorce na podatnym gruncie przewartościowań socjalno-
kulturowych wywołały te negatywne zwyczaje mówienia, które wielu
ludzi jeszcze rażą, ale u wielu wywołują naśladownictwo. Wielu
bohaterów popularnych filmów nadawanych przez telewizję przeklina i
używa wulgarnych słów. Jeśli dzieci oglądają tylko takie filmy i nie
czytają książek, z czasem zachowują się i wyrażają jak ten filmowy
bohater.
Młodzież słysząc kogoś posługującego się  brzydkimi słowami ,
niekiedy odczuwa wstyd i zgorszenie. Nieliczni czują się dowartościowani
i bardziej dorośli.
Moim zdaniem jednym z najprostszych sposobów radzenia sobie z
wulgaryzmami jest po prostu mówienie o nich dzieciom i młodzieży.
Młodszym dzieciom wystarczy wyjaśnić, że nie jest grzecznie tak mówić,
że dorośli nie lubią słuchać takich rzeczy i dzieci wtedy pojmują, o co
nam chodzi.
Rodzice powinni również reagować na wulgarne słowa wypowiadane
przez dzieci. Uważam, że rodzice mają prawo  w granicach rozsądku
oczekiwać od dziecka zachowania, które uważają za właściwe, a w
ramach tego mieści się odpowiedni sposób wyrażania się. Należy jedynie
poprosić dziecko szczerym i rozsądnym tonem, by nie używało więcej
takich słów.
Podsumowując pracę mogę stwierdzić, że znajomość tych słów jest
absurdalnie powszechna, używanie  brzydkich słów ma zdaniem dzieci
 uwarunkowanie pokoleniowe. Nie da się podzielić dzieci na lepsze i
gorsze pod względem stosunku do złych wyrazów. Wydaje mi się, że w
zakresie wulgaryzmów panuje swoiste zakłamanie postrzegane przez
dzieci (dorośli używają, do pewnego stopnia tolerują, my słyszymy,
uczymy się, ale nam zabraniają).
Wulgarne wyrazy wejdą chyba na stałe do polszczyzny i miejmy
nadzieję, że po latach przestaną być tabu i brzydkie. Zastąpią je pewnie
inne, które przyszłe pokolenie uzna za znaczeniowo wulgarne.