FOBIE: Rodzaje i Klasyfikacja Zaburzeń Lękowych

Fobia, panika jest nieuzasadnionym, irracjonalnym lękiem, niewspółmiernym do przyczyny, powiązanym z konkretnym niebezpieczeństwem. Dowiedz się wszystkiego o fobii i jej rodzajach.

FOBIE – OBJAWY I WYSTĘPOWANIE

Fobia, panika jest nieuzasadnionym, irracjonalnym lękiem, niewspółmiernym do przyczyny, powiązanym z konkretnym niebezpieczeństwem. Fobie, (ICD-10) F40, zaburzenia lękowe w postaci fobii - uporczywy lęk przed różnymi określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, związany z unikaniem sytuacji wywołujących go i utrudnieniem funkcjonowania społecznego. Fobie wywołane są przez pewne sytuacje lub obiekty, zewnętrzne wobec osoby przeżywającej lęk, które obiektywnie nie są niebezpieczne. Na fobie cierpi, a raczej przyznaje się że cierpi około 10% ludzkości.

Podobnie jak w przypadku innych nerwic, fobia zazwyczaj wiąże się z objawami psychosomatycznymi, na przykład z przyspieszeniem bicia serca lub suchością w ustach oraz poczuciem znacznej utraty kontroli nad swoim zachowaniem lub subiektywne poczucie choroby psychicznej. Zdarza się, że lęk fobiczny współistnieje z epizodami depresji. Fobie są całkowicie wyleczalne w psychoterapii. Psychosynteza jak i psychoanaliza przyjmuje, że fobie pochodzą z doświadczeń dzieciństwa, a nawet z pamięci prenatalnej z okresu bycia w łonie matki. W naukach terapeutów medycyny alternatywnej, głównie orientalnej mówi się o pochodzeniu fobii jako o skutkach przykrych doświadczeń z poprzednich wcieleń. Osoba od dzieciństwa doznająca panicznego lęku przykładowo przed ogniem potrafi go przezwyciężyć wyzwalając i oczyszczając pamięć swojej śmierci w ogniu w poprzednim wcieleniu, czasem śmierci bliskich w pożarach lub na stosach inkwizycji. Przyznać jednak trzeba, że terapia nawet przy takich założeniach jest bardzo skuteczna i często pozwala wyleczyć z najtrudniejszych przypadków uchodzących za nieuleczalne.

Poniżej przedstawione są niektóre rodzaje fobii oraz obawy która je charakteryzuje, ale nie jest to lista wszystkich znanych fobii. Warto zwrócić uwagę na herezjofobię, teofobię, hagiofobię czy neofobię, aby zrozumieć czym są w istocie działacze ośrodków antysektwych chorzy na sektofobię - współczesną postać dobrze już znanych przypadłości psychicznych. Także wśród ateistów i antyteistów, ateuszy należy szukać 1

nie tyle racjonalizmu w zwalczaniu zjawisk religijnych ale lękowych, fobicznych w swej naturze uprzedzeń, lęku wyrażanego nawet agresją wobec osób oddanych sprawom wiary i religii. Teofobia to lęk przed Bogiem i wszystkim co z boskością jest związane.

Teofobia dobrze łączy się z neofobią, lękiem przed tym co nowe i obce atakując wtedy religie i kulty nowe, takie których w danej okolicy dotąd jeszcze nie było i wszystkich, którzy się nimi interesują. Jeszcze gorzej jak neofob jest technolofobem i panicznie nie znosi wszelkich nowych technicznych wynalazków. Jeśli takie osoby pracują w urzędzie patentowym, to wtedy Polska nigdy nie będzie drugą Japonią. Taka silna fobia w połączeniu z zajmowanym stanowiskiem może powstrzymać postęp nauki i techniki na wiele lat.

Pewną ciekawostką jest tutaj fakt, że średnio w społeczeństwach ludzkich ateistów (teofobów?) jest tyle samo co ogółem ludzi z rozmaitymi fobiami w natężeniu klinicznym.

Średnio to około 10 % populacji, a bardziej szczegółowo w obu wypadkach od 8-12 %

zależnie od kraju i metodologii badania. Ogólnie fobiczna psychika może być generatorem skrajnych postaw i uprzedzeń, a przecież od dawna wiadomo, że pacjenci są z reguły multifobiczni, to znaczy cierpią na więcej niż jedną fobię, z których tylko główne nurty obaw dają się wyróżnić. Przykładowo, wśród osób stanowiących działaczy antykultowych można zauważyć (USA, Kanada, Australia) bardzo dużo uprzedzeń fobicznych do małych zwierząt (pająki, myszki etc), a także psów i kotów oraz wody.

Hydrofobia powoduje jak wiadomo nie tylko intelektualny ale i realnie fizyczny smród w otoczeniu, będąc uciążliwą w każdym połączeniu z innymi fobiami. Nowe badania pokazują, że wiele fobii jest dodatkowo wzmocnionych alergią na niektóre substancje, wydzielane przykładowo przez sierść zwierząt takich jak koty czy psy, jednak w psychoterapii tych samych alergii często mówi się o psychogennym podłożu tych samych alergii, czyli o fobiach powodujących uczulenie. I błędne koło się zamyka trzymając pacjenta mocno w swym uścisku, póki nie podejmie MULTITERAPII...

FOBIE - LISTA FOBII

achluofobia (nyktofobia) – panika, lęk i obawa przed ciemnością i mrokiem; sypianie przy zapalonym świetle;

aerofobia – panika, lęk i obawa przed powietrzem, przeciągiem, wiatrem oraz przed ruchem w powietrzu; lataniem, samolotem czy balonem, podróż kolejką napowietrzną; 2

osoby zachowujące się panicznie lub nawet agresywnie wobec przeciągów cierpią na fobię.

agorafobia - panika, lęk i obawa przed otwartą przestrzenią; lęk przestrzeni agrizoofobia – panika, lęk i obawa przed dzikimi zwierzętami aidsofobia - panika, lęk i obawa przed zakażeniem wirusem HIV i śmiercią na AIDS

ailurofobia (felinofobia) – panika, lęk i obawa, wstręt czy obrzydzenie przed kotami aichmofobia – panika, lęk i obawa przed ostrymi przedmiotami ajchmofobia - panika, lęk i obawa przed narzędziami medycznymi, strzykawkami, skalpelami i innymi ostrzami

akrofobia - panika, lęk i obawa przed miejscami wysoko położonymi; lęk wysokości algofobia – panika, lęk i obawa przed bólem

amaksofobia – panika, lęk i obawa przed prowadzeniem samochodu amathofobia – panika, lęk i obawa przed kurzem

androfobia - panika, lęk i obawa przed mężczyznami, wstręt do mężczyzn, dawniej choroba lesbijska

anglofobia - panika, lęk i obawa przed niechęć do wszystkiego, co angielskie antofobia – panika, lęk i obawa przed kwiatami

antropofobia - panika, lęk i obawa przed ludźmi; lękowe wyobcowanie i izolacjonizm; dawniej: lęk pustelniczy;

arachibutyrofobia – panika, lęk i obawa przed zarazkami

arachnofobia - panika, lęk i obawa przed pająkami

arsonfobia – panika, lęk i obawa przed ogniem

awiofobia – panika, lęk i obawa przed lataniem samolotem

awizofobia – panika, lęk i obawa przed ptakami

bakteriofobia – panika, lęk i obawa przed bakteriami

basifobia – panika, lęk i obawa przed chodzeniem

batofobia - panika, lęk i obawa przed miejscami głębokimi, przed głębinami 3

blanchofobia – panika, lęk i obawa przed śniegiem; czasem połączona z depresją przed zimą

brontofobia – panika, lęk i obawa przed burzą, piorunami etc.

demonofobia - panika, lęk i obawa przed demonami, diabłami, czartami i złymi istotami UFO etc.; często przyczyna ataków na osoby kojarzone z demonami jak sataniści, voodoon, egzorcyści, okultyści etc.;

dogofobia (kynofobia)– panika, lęk i obawa, wstręt czy obrzydzenie na widok psów czy kontakt z psem

dromofobia – panika, lęk i obawa przed podróżowaniem

dysmorfofobia (DMF) – panika, lęki obawa przed deformacją, zaburzenie spostrzegania własnego ciała, objaw w anoreksji i treść urojeń hipochondrycznych w schizofrenii entomofobia – panika, lęk i obawa przed owadami

equinofobia – panika, lęk i obawa przed końmi

erytrofobia – panika, lęk i obawa przed czerwienieniem się erytrofobia (hemofobia) - lęk przed widokiem krwi (występuje bradykardia i omdlenia) fobofobia – panika, lęk i obawa przed lękiem

frankofobia - panika, lęk i obawa , niechęć do wszystkiego, co francuskie; gallofobia gallofobia - niechęć do wszystkiego, co francuskie; frankofobia gamofobia – panika, lęk i obawa przed małżeństwem, przed wstąpieniem w związek małżeński

gefynofobia – panika, lęk i obawa przed przekraczaniem mostów gefyrofobia (gefiro-; getyrofobia) – panika, lęk i obawa przed mostami, kładkami etc.

germanofobia - niechęć do wszystkiego, co niemieckie

glassofobia – panika, lęk i obawa przed wystąpieniami publicznymi; popularna trema; gynefobia – panika, lęk i obawy przed kobietami; dawniej: choroba homoseksualna; hagiofobia (gurufobia) – panika, lęk i obawa przed świętością i świętymi; przyczyna ataków na ludzi religijnych, ascetów i guru;

4

heliofobia - unikanie dużego nasłonecznienia (przez rośliny lub zwierzęta), panika, lęk i obawa przed słońcem

hematofobia, hemofobia - panika, lęk i obawa przed krwią, przed widokiem krwi; herezjofobia – panika, lęk i obawa przed herezją i heretykami, przed popadnięciem w herezje;

higrofobia - panika, lęk i obawa przed płynami, unikanie picia płynów hipsofobia – panika lęk i obawa głębokości, lęk przed głębiną homofobia – panika, lęk i obawa, awersja czy wstręt przed osobami homoseksualnymi; lęk przed zetknięciem z osobami o orientacji homoseksualnej, lęk byciem homoseksualistą;

hydrofobia - panika, lęk i obawa przed wodą, unikanie picia wody, mycia, wchodzenia do wody, skrajnie unika wszelkiego kontaktu z wodą, zabrania rodzinie kąpieli etc.

kaligynefobia – panika, lęk i obawa przed pięknymi kobietami; czasem agresja wyładowywana na pięknych kobietach;

kancerofobia - panika, lęk i obawa przed rakiem - nowotworem złośliwym; karcinofobia karcinofobia - panika, lęk i obawa przed rakiem - nowotworem złośliwym; kancerofobia keraunofobia – panika, lęk i obawa przed piorunami, burzą

klaustrofobia - panika, lęk i obawa przed ciasnym lub zamkniętym pomieszczeniem; lęk przed przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach; psychoza więzienna kleptofobia – panika, lęk i obawa przed kradzieżą

ksenofobia - panika, lęk i obawa przed obcymi ludźmi; niechęć w stosunku do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny

kynofobia (dogofobia) – panika, lęk i obawa przed psami

lepofobia – panika, lęk i obawa przed królikami czy zającami; maniafobia (agateofobia, dementofobia) - panika, lęk i obawa przed chorobą psychiczną, szaleństwem

mikrofobia – panika, lęk i obawa przed zarazkami, przed bakteriami i wirusami mizofobia (myzofobia) – panika, lęk i obawa przed brudem

5

monofobia – panika, lęk i obawa przed samotnością mykofobia – panika, lęk i obawa przed grzybami; wstręt do grzybów myzofobia – panika, lęk i obawa przed brudem

nekrofobia - panika, lęk i obawa przed jakimkolwiek zetknięciem się ze zwłokami; lęk przed umarłymi;

neofobia - panika, lęk i obawa przed zmianami, przed wszelką nowością, zmianą, postępem, dawniej choroba konserwatywna

negrofobia – panika, lęk i obawa przed Murzynami, czarnuchami etc.; przyczyna rasizmu;

nozofobia – panika, lęk i obawa przed chorobą i zachorowaniem nyktofobia (achluofobia)- panika, lęk i obawa przed ciemnością i mrokiem ochlofobia – panika, lęk i obawa przed tłokiem, tłumem, ściskiem; odontofobia – panika, lęk i obawy przed stomatologiem

ofidofobia – panika, lęk i obawa przed wężami

ornitofobia - panika, lęk i obawa przed ptakami

pekkatofobia – panika, lęk i obawa przed popełnieniem grzechu pirofobia - panika, lęk i obawa przed ogniem

polonofobia - panika, lęk i obawa przed tym, co polskie, niechęć do wszystkiego, co polskie

rusofobia - panika, lęk i obawa przed tym, co rosyjskie, niechęć do wszystkiego, co rosyjskie

rodentoofobia – panika, lęk i obawa przed gryzoniami

rytifobia – panika, lęk i obawa przed zmarszczkami

seksofobia – panika, lęk i obawa przed płcią przeciwną; dawniej pederastia, przyczyna homoseksualizmu;

sektofobia – panika, lęk i obawa przed mniejszościami religijnymi, innowiercami, potocznie sektami

6

socjofobia - panika, lęk i obawa przed byciem osądzanym przez innych, powodująca unikanie kontaktów z ludźmi

stasifobia – panika, lęk i obawa przed staniem

stasibasifobia – panika, lęk i obawa przed staniem i chodzeniem (częste zaburzenie u osób w wieku podeszłym)

syfilidofobia – panika, lęk i obawa przed zachorowaniem na syfilis; uniemożliwia lub utrudnia życie płciowe; dawniej częsta przyczyna celibatu;

tafefobia – panika, lęk i obawa przed pogrzebaniem żywcem

tanatofobia – panika, lęk i obawa przed śmiercią, unikanie mówienia o śmierci i umieraniu

technolofobia – panika, lęk i obawa przed technologią, szczególnie bardzo nowoczesną teofobia – panika, lęk i obawa przed Bogiem; przyczyna ataków na religię, mistykę i ezoterykę; lęk przed karą Bożą i naukami o tym;

tokofobia – panika, lęk i obawa przed ciążą i porodem

traumatofobia – panika, lęk i obawa przed zranieniem

triskaidekafobia – panika, lęk i obawa przed liczbą 13 (liczbami feralnymi) wenerofobia – panika, lęk i obawa przed chorobami wenerycznymi zoofobia - panika, lęk i obawa przed zwierzętami, przed ich widokiem czy dotykiem żydofobia – panika, lęk i obawa przed osobami religii lub narodowości żydowskiej MANIE:

Stany chorobowego podniecenia występujące w niektórych schorzeniach psychicznych: amok - stan agresywnej agresji, połączony z manią mordu, wywołane zwykle chorobliwą zazdrością lub utratą mienia i uczuciem niecelowości życia; amok może być uwarunkowany fobią, np. osoba może tępić wszystkie koty w okolicy z uwagi na fobię lękową przed kotami, czyli ajlurofobię, felinofobię;

bibliomania - namiętność, mania zbierania książek

7

fiksacja - uporczywe powtarzanie się pewnych stanów i czynności, mimo że przynoszą one szkodę osobnikowi; występujące pod wpływem silnych negatywnych przeżyć gigantomania - mania tworzenia, inicjowania rzeczy gigantycznych, wielkich, ponad zwykłą miarę, przewyższających potrzeby

grafomania - mania pisania utworów literackich przez osoby nie mające talentu; grafomaństwo

hipomania I - namiętne zamiłowanie do koni

hipomania II - mania o słabym nasileniu, której objawami są m.in.: wzmożona aktywność, podejmowanie zbędnych podróży, wtrącanie się do nie swoich spraw, łatwe nawiązywanie licznych, przypadkowych znajomości

lekomania - mania zażywania leków

mania prześladowcza - chorobliwy stan psychiczny polegający na nieustannym dopatrywaniu i obawianiu się grożących niebezpieczeństw i działań urojonych wrogów megalomania - przesadne przekonanie o swojej wartości, skłonność do przeceniania własnych możliwości, znaczenia, osiąganych sukcesów; mania wielkości melancholia - czasami mania samobójcza, niechęć do życia

narkomania – uzależnienie od środków zmieniających świadomość, halucynogenów, a także alkoholu, papierosów etc.

rekordomania - mania bicia rekordów

Słownik do łatwego odszukania nazw niektórych Fobii:

bakterie -bakteriofobia

błyskawice -karaunoastrapofobia

bóg -teofobia

ból -algofobia, odynofobia

brud -mysofobia, rupofobia

cel -telofobia

chodzenie -basifobia

8

choroba -patonosofobia, nozofobia

ciasnota -klaustrofobia

ciąża -majeutofobia

ciemność -skotofobia, nyktofobia

cudzoziemcy -ksenofobia

czerwień -erytrofobia

człowiek -antropofobia

demon, duch -demonofobia

dobre nowiny -eufobia

doskonałość -teleofobia

dotknięcie -naptofobia

dzieci -pedofobia

dźwięki -fonofobia

futra -dorafobia

gady -ofidiofobia

głębina -batofobia

głos -fonofobia

gniew boży- teofobia

grzmoty -keraunofobia, tonitrobrontofobia

gwiazdy -astrofobia

hałas -fonofobia

herezja -herezjofobia

idee -ideofobia

infekcja -mysofobia

jedzenie -fagofobia

kiła -syfilofobia

kobieta -ginofobia, feminofobia

konie -hippofobia

kot -ajlurofobia, felinofobia

krew -hemofobia, hematofobia

książki -bibliofobia

latanie -aerofobia, pterofobia

leki -farmakofobia

9

lęki -fobofobia

ludzie -antropofobia

małżeństwo -gamofobia

mężczyzna -androfobia

miejscowość (znana) -topofobia

morze -talassofobia

most -gefirofobia, getyrofobia

mowa -lalofobia, fonofobia

Murzyn -negrofobia

mysz -musofobia

nieskończoność -apejrofobia

noc -nyktofobia

nowina, nowość -neofobia

obcy -ksenofobia

ocean -talassofobia

ogień -pirofobia

otwarta przestrzeń -agorafobia

owady -entomofobia

pająki -arachnofonbia

picie alkoholu -dipsofobia

pociski -ballistofobia

podnoszenie się z łóżka -stasofobia

podróże -hodofobia

pogrzebanie żywcem -tafefobia

pojazdy -amolesofobia

powietrze -aerofobia

pożywienie -cibofobia

praca -ergofobia

przeciągi -aerofobia

przestrzeń -akrofobia

pies -kynofobia

psychologiczne rozważania -psychofobia

pszczoły -apiofobia, melissofobia

10

ptaki -ornitofobia

pustynia -kserofobia

rak (choroba) -kancerofobia

rekiny -galeofobia

robaki -helmintofobia

Rosja, rosjanie - rusofobia

ruch -kinetofobia

ryby -ichtiofobia

samotność -autofobia, monofobia

sen -hipnofobia

serce -kardiofobia

skaleczenie -traumatofobia

skóra -dermatofobia

skóra na zwierzęciu -dorafobia

słowa -onomatofobia

spadzistość -kremnofobia

stanie -stasifobia

stanie i chodzenie -stasibasifobia

starość -gerontofobia

śmierć -tanatofobia, nekrofobia

śnieg -chinofobia

światło -fotofobia

świętość -hagiofobia

tłum -demofobia, ochlofobia

trucizna -toksykofobia

trup -nekrofobia

trzynastka -triskaifobia, dekafobia

uduszenie się -pnigofobia

urwisko -kremnofobia

weneryczne choroby -wenerofobia

wędrówka -dromofobia

węże -ofidiofobia, herpetofobia

woda -hydrofobia

11

wszy -pedikulofobia

wszystko -pantafobia

wścieklizna -lissofobia

wysokość -akrofobia, hipsofobia

zamknięcie -klaustrofobia

zarażenie się -mysofobia

ziarno -sitofobia

zimno -psychrofobia

zwierzęta -zoofobia

zwłoki -nekrofobia

żaba -batrachofobia

12