Zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości

Pracownik jest zatrudniony na stanowisku blacharza budowlanego. Wykonuje

w kilkuosobowej brygadzie pokrycia dachowe. Ostatnio brygada najczęściej wykonuje naprawy obróbek

blacharskich na dachach o dużym pochyleniu. Drobny zakres robót powoduje, że nie są one wykonywane z

rusztowań, jedynym zabezpieczeniem pracujących na dachu są liny zamocowane do stałych elementów

konstrukcji. Końcówką liny każdy

z zatrudnionych obwiązuje się w okolicach pasa. Czy takie zabezpieczenie jest w zupełności wystarczające?

W jaki sposób mógłbym wymóc na pracodawcy wydanie pracownikom skuteczniejszych środków

zabezpieczających?

W rozumieniu przepisów § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w

sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650) pracą

na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się co najmniej 1,0 m nad poziomem

podłogi lub ziemi. Powierzchnie wyniesione ponad 1,0 m, na których jest wykonywana praca, powinny być

zabezpieczone barierami, a jeżeli jest to niemożliwe – innymi skutecznymi środkami zabezpieczającymi

pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednimi do rodzaju i warunków wykonywania pracy.

Zabezpieczenie wyłącznie linką bezpieczeństwa w przypadku pracy na połaci dachu o dużym nachyleniu

należy uznać za niewystarczające, linka bezpieczeństwa powinna być stosowana łącznie z szelkami

bezpieczeństwa. Taki zestaw w przypadku spadnięcia zabezpiecza przed ciężkim urazem kręgosłupa.

Spostrzeżenia co do niewłaściwego zabezpieczenia pracujących na wysokości należy zgłosić przełożonemu

oraz osobie wykonującej zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zlecanie wykonywania pracy bez

zapewnienia bezpiecznych warunków jej wykonywania może być przedmiotem skargi złożonej na

pracodawcę do okręgowego inspektoratu pracy Państwowej Inspekcji Pracy.

Kodeks pracy w art. 210 określa przesłanki, których zaistnienie uprawnia pracownika do powstrzymania się

od wykonywania pracy. Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której pracodawca nie dopełnił ciążącego na

nim obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i wykonywanie pracy w takich

warunkach – w ocenie pracownika – stwarza dla niego bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia lub

grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. O powstrzymaniu się od pracy i okolicznościach, w

których ta decyzja została podjęta, pracownik jest obowiązany powiadomić przełożonego.

Przepisy prawa pracy nie definiują pojęcia „bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia”. W

piśmiennictwie za stan bezpośredniego zagrożenia uznaje się sytuację, w której może nastąpić znaczne

prawdopodobieństwo wystąpienia szkody – szkoda jeszcze nie nastąpiła, jednakże prawdopodobieństwo jej

nastąpienia jest znaczne. Stan bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia powinien być realny i

rzeczywisty. Oceny stanu zagrożenia dokonuje sam pracownik.

Powstrzymanie się pracownika od pracy w okolicznościach nieuzasadnionych, wynikających z błędnej

oceny stanu zagrożenia życia i zdrowia, powoduje, że za czas nieświadczenia pracy nie przysługuje

wynagrodzenie. Ewentualne spory podlegają rozstrzygnięciu przez właściwy sąd rejonowy – sąd pracy.

Tak więc w razie niewłaściwego zabezpieczenia pracujących na wysokości należy zgłosić to przełożonemu

oraz osobie wykonującej zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zlecanie wykonywania pracy bez

zapewnienia bezpiecznych warunków jej wykonywania może być przedmiotem skargi złożonej na

pracodawcę do okręgowego inspektoratu pracy Państwowej Inspekcji Pracy.

Podstawa prawna: • art. 210 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94

z późn.zm.), • § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie

ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn.zm.).