Polityka klimatyczna

Dr Jarosław Ćwiek-Karpowicz

Pierwsze konferencje klimatyczne

• Pierwsza konferencja klimatyczna ONZ (1979)

• Druga konferencja klimatyczna (tzw. Szczyt Ziemi) w Rio de Janeiro (1992):

– Ramowa Konwencja NZ w Sprawie Zmian Klimatu ( UN

Framework Convention on Climate Change)

– założenia międzynarodowej współpracy dotyczącej ograniczenia emisji gazów cieplarnianych

odpowiedzialnych za zjawisko globalnego ocieplenia

– coroczne Konferencje Stron Ramowej Konwencji NZ w Sprawie Zmian Klimatu ( Conferences of Partners, COP)

Protokół z Kioto (1997)

• Po ratyfikowaniu przez Rosję (2004) umowa wchodzi w życie (2005) i jest prawnie wiążąca

• Państwa uprzemysłowione w latach 2008-2012 mają obniżyć emisję gazów cieplarnianych

(ok. 5 proc.) w porównaniu do poziomu z roku 1990.

• W przypadku niedoboru bądź nadwyżki emisji tych gazów, strony zobowiązały się do „wymiany handlowej”, polegającej na odsprzedaży lub odkupieniu limitów od innych krajów

Zobowiązania emisyjne z Kioto

• 1 aneks – OECD + państwa transformujące się

• 2 aneks – OECD

• Państwa spoza aneksu

Najwięksi emitenci gazów

cieplarnianych

Chiny

17 proc.

5,8t/os.

• dwutlenek węgla

USA

16 proc.

24,1t/os.

(CO2)

UE

11 proc.

10,6t/os.

• metan

Indonezja

6 proc.

12,9t/os.

(CH4)

Indie

5 proc.

2,1t/os.

• podtlenek azotu

Rosja

5 proc.

14,9t/os.

(N2O)

Brazylia

4 proc.

10,0t/os.

• gazy przemysłowe

(HFC PFC)

Japonia

3 proc.

10,6t/os.

• sześciofluorek siarki

Kanada

2 proc.

23,2t/os.

(SF6)

Meksyk

2 proc.

6,4t/os.

Co po Kioto?

• Konwencja w Bali, 2007 r. (COP 13/MOP 3):

– Kraje zgodziły się na przygotowanie dokumentu, który będzie podstawą dyskusji w Kopenhadze w 2009 i zastąpi protokół z Kioto po roku 2012.

• Konwencja w Poznaniu, 2008 r. (COP 14/MOP 4)

• Konwencja w Kopenhadze, 2009 r. (COP 15/MOP 5):

– Nie udało się przyjąć nowej umowy dotyczącej adaptacji, zapobiegania, technologii i finansowania zmian

klimatycznych

• Konwencja w Cancun, 2010 r. (COP 16/MOP 6)

• Konwencja w Durbanie, 2011 r. (COP 17/MOP 7)

Pakiet energetyczno-

klimatyczny UE

• Założenia Rady (2007) opracowane i zaproponowane przez Komisję (2008), negocjowane i przyjęte przez Radę i Parlament Europejski 12 i 17 grudnia 2008 r., opublikowane w Dz.U. UE w dniu 5 czerwca 2009 r.

• Ustalenia:

– o 20% zredukuje emisje gazów cieplarnianych (z opcją 30%

redukcji, o ile w tym zakresie zostaną zawarte stosowne porozumienia międzynarodowe) w stosunku do poziomu emisji z 1990 r.

– o 20% zwiększy udział energii odnawialnej w energy mix w stosunku do 1990 r.

– o 20% zwiększy efektywność energetyczną, w stosunku do prognoz na 2020 r.

– co najmniej do 10% zwiększy udział biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw transportowych

Pięć aktów prawnych

Parlamentu i Rady UE

• Dyrektywa (EU ETS) 2009/29/WE dot. usprawnienia i rozszerzenia systemu handlu uprawnieniami do emisji

• Decyzja (non-ETS) 2009/406/WE ws. wspólnych starań na rzecz redukcji gazów cieplarnianych do 2020 r.

• Dyrektywa 2009/28/WE ws. promocji wykorzystania OZE

• Dyrektywa 2009/31/WE ws. magazynowania CO2 ( CCS)

• Wytyczne ws. pomocy publicznej dot. ochrony

środowiska

Realizacja 20 % celu redukcyjnego

• Dyrektywa EU ETS:

– pierwszy na świecie system ograniczenia emisji na poziomie przedsiębiorstw

– skierowana do dużych emitentów (ok. 11 tys. instalacji głównie w sektorze energetycznym) odpowiedzialnych za 40% emisji gazów cieplarnianych

– w trzeciej fazie (2013-2020) powinno dojść tam do ograniczenia emisji o 21% w stosunku do 2005 r.

• Decyzja non-ETS

– Głównie sektory transportu, budownictwo, rolnictwo odpowiedzialne za 60% emisji

– Redukcja gazów cieplarnianych o 10% dla całej UE

w stosunku do 2005 r.

Zadania wynikające dla Polski

• Dyrektywa EU ETS:

– stopniowe odejście od bezpłatnego przydziału uprawnień do emisji (EUA) na rzecz ich zakupu na aukcjach (2013-2020)

– aukcje prowadzą rządy krajowe, ale mogą w nich uczestniczyć wszyscy z UE

– odejście od krajowych limitów uprawnień na emisję na jeden ogólnounijny, stopniowa redukcja limitów

– 50% przychodów ze sprzedaży uprawnień przeznaczona na realizację projektów klimatycznych

• Decyzja non-ETS:

– Krajowe limity (od -20% do +20%), Polska może zwiększyć emisję o 14%

Co dalej?

• KE przyjęła w marcu 2011 r. plan działania do

2050 r. (gospodarka niskoemisyjna):

– zmniejszeniu do 2050 r. emisji gazów cieplarnianych o 80- 95

proc. w porównaniu z poziomem z 1990 r.

– należy uprzednio zmniejszyć poziom emisji o 40 proc. i 60 proc.

poniżej poziomu z 1990 r. odpowiednio do roku 2030 i 2040

• KE zaproponowała w kwietniu 2011 r. zmianę

sposobu opodatkowania energii w UE

– uzależnić wysokość podatku m.in. od emisji CO (tzw. podatek 2

węglowy)