i administracja centralna
Stanisław Piątek
Wydział Zarządzania UW
IUP 2009
Władza publiczna
Władza
Władza
Władza
ustawodawcza
wykonawcza
sądownicza
Rząd i administracja
rządowa
Rząd jako element władzy wykonawczej
Rząd – Rada Ministrów
Administracja rządowa
Administracja publiczna (administracja rządowa +
administracja samorządowa)
Model administracji publicznej - zmienność
potrzeb i rozwiązań (transformacja ustrojowa,
zakres własności publicznej, poziom
centralizacji, zakres samorządu, wpływ UE)
• Konstytucja – roz. VI „Rada Ministrów i
administracja rządowa”
• Ustawa o Radzie Ministrów z 1996 r.
• Ustawa o działach administracji rządowej
z 1997 r.
• Regulamin pracy Rady Ministrów
Powoływanie i odwoływanie Rządu
•
Wybory
•
I. Desygnacja Prezesa RM – Prezydent powołuje RM (14 dni) – expose i wotum zaufania od Sejmu bezwzględną większością głosów (14 dni)
•
II. Sejm wybiera Prezesa RM a następnie RM bezwzględną większością głosów (14 dni) – Prezydent powołuje RM
•
III. Prezydent desygnuje Prezesa RM i powołuje RM (14 dni) – wotum zaufania od Sejmu zwykłą większością głosów (14 dni)
•
IV. Skrócenie kadencji Sejmu – wybory
•
Powołanie rządu – bezterminowe (do pierwszego posiedzenia nowego Sejmu)
•
Odwołanie Rządu – dymisja (rezygnacja) złożona przez Premiera, odrzucony wniosek o wotum zaufania (art.160), przyjęte wotum nieufności ze wskazaniem nowego Premiera (art. 158) – tzw. konstruktywne wotum nieufności
•
Odwołanie ministra na wniosek Premiera
•
Pełnienie funkcji do powołania nowego Rządu
ustrojowej RM
• Podstawowy organ władzy wykonawczej -
domniemanie kompetencji (art. 146 ust. 2)
• Ponosi odpowiedzialność parlamentarną
(polityczną) przed Sejmem – solidarna lub
indywidualna
• Odpowiedzialność konstytucyjna członków
Rządu (uchwała 3/5 Sejmu) przed Trybunałem
Stanu
• Kolegialność, korygowana konstytucyjną pozycją Prezesa RM
• Kieruje całością administracji rządowej
Struktura administracji publicznej
• Administracja rządowa
• Naczelne organy administracji : Rada Ministrów, Prezes RM, wiceprezesi RM, ministrowie,
przewodniczący komitetów określonych w
ustawach (Komitet Integracji Europejskiej)
• Centralne urzędy
• Agencje rządowe
• Terenowe organy administracji rządowej
zespolonej i niezespolonej
• Administracja samorządowa
• Organy samorządu terytorialnego
• domniemanie kompetencji (art. 146 Konstytucji)
• prowadzenie polityki wewnętrznej i zagranicznej
• kierowanie rządową administracją
• funkcje prawotwórcze (projekty ustaw + rozporządzenia
+ uchwały)
• zapewnienie wykonania ustaw
• ochrona interesów Skarbu Państwa w gospodarce
• funkcje budżetowe (projekt + kierowanie wykonaniem)
• kierowanie stosunkami gosp. z zagranicą (umowy międzynarodowe)
• zapewnianie bezpieczeństwa wewnętrznego i
zewnętrznego
• Przyjmowanie dokumentów rządowych – wnioskodawca, uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje z partnerami społ., Komitet Stały RM, RM (posiedzenie, droga obiegowa)
• Komitety o różnym charakterze – Stały Komitet RM, Komitet Europejski
• Pełnomocnicy RM – sekretarze, podsekretarze stanu, wojewodowie (ds. Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013, ds. Samorządu Terytorialnego)
• Komisje wspólne (Rządu i samorządu)
• Inne organy doradcze - Międzyresortowy Zespół ds. Repatriacji, komisje kodyfikacyjne, Rada Legislacyjna
• Rządowe Centrum Legislacji
• Sekretarz RM
• Prezes RM
• przewodniczenie RM (porządek, zwołanie,
przewodniczenie, konkluzje, głosowania)
• kierowanie i koordynowanie prac RM
(zapewnianie wykonania polityki RM)
• prawotwórcze ( kieruje procesem legislacyjnym
+ rozporządzenia, zarządzenia)
• Wiceprezesi RM
• zastępcy, struktura polityczna Rządu,
przewodniczący komitetów, funkcje ministrów
•
Status ministra (ministrowie resortowi, ministrowie bez teki)
•
Urzędy ministrów resortowych - grupowanie działów, rozporządzenie atrybucyjne
•
Działy administracji rządowej (34 działy – ok. 10 gospodarczych –
gospodarka, rolnictwo, gospodarka wodna, gospodarka morska, praca, rozwój regionalny, transport, turystyka)
•
Zadania ministra
– polityka resortowa
– prawotwórstwo (projekty założeń do ustaw + rozporządzenia, zarządzenia)
– orzecznictwo administracyjne (np. koncesje)
– nadzór nad centralnymi instytucjami resortowymi (centralne urzędy, instytuty n-b, laboratoria)
– zadania budżetowe
•
Struktura resortu (jednostki - ministerstwo, centralne urzędy, centralne jednostki resortowe, terenowe organy adm. niezespolonej)
• Status urzędu centralnego
– właściwość miejscowa
– rodzaje zadań
– podporządkowanie
• Urzędy centralne nadzorowane przez Prezesa RM
– GUS
– UOKiK
• Urzędy centralne nadzorowane przez ministrów
– KNF
– Główny Urząd Miar
– Urząd Patentowy RP
– Główny Urząd Nadzoru Budowlanego
• Typy urzędów centralnych
• Urzędy typu administracyjnego
– Urząd Zamówień Publicznych
– Urząd Lotnictwa Cywilnego
– Urząd Dozoru Technicznego
• Urzędy regulacyjne (kadencja, ograniczone podstawy odwołania, raporty roczne )
– Urząd Regulacji Energetyki
– Urząd Komunikacji Elektronicznej
• Inspektoraty
– Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
– Główny Inspektor Ochrony Środowiska
• Koncepcja agencji
• Agencje administracyjne (Państwowa Agencja
Atomistyki)
• Zarządzanie własnością publiczną (Agencja
Nieruchomości Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego)
• Zarządzanie środkami finansowymi z UE (Agencja Rynku Rolnego)
• Restrukturyzacja sektorów gospodarczych (Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rozwoju Przemysłu, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości)
• Promocja (Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych)
• Formy prawne (organ administracji, S.A.)
– Finansowanie