DEPRESJA

Dlaczego powinienem

za˝ywaç leki

przez min. 6 miesićy?

Przewodnik dla pacjentów

www.forumprzeciwdepresji.pl

Tytu∏ orygina∏u

About depression. A guide for patients and their families.

Broszura powsta∏a przy wspó∏pracy z firmà Servier

© Servier Polska

Wszystkie prawa zastrze˝one.

˚aden fragment poni˝szej publikacji nie mo˝e byç kopiowany, przechowywany w jakimkolwiek uk∏adzie pamići i transmitowany elektronicznie, mechanicznie, za pomocà fotokopii, nagraƒ lub w jakikolwiek inny sposób, bez wczeÊniejszej pisemnej zgody wydawcy.

Wst´p

Twój lekarz przepisa∏ Ci lek przeciwdepresyjny, gdy˝

uzna∏, ˝e dla poprawy Twojej kondycji psychicznej konieczne jest leczenie za pomocà leków. Aby leczenie by∏o skuteczne musisz przestrzegaç zaleconego dawko-wania i kontynuowaç terapi´ przez minimum 6 miesićy.

Nowoczesne leki przeciwdepresyjne skutecznie ∏agodzà objawy depresji, a ich dzia∏anie jest zauwa˝alne dopiero po oko∏o 2 tygodniach, leki te sà zazwyczaj dobrze tolerowane – nie powodujà uzale˝nienia, niektóre z nich mo˝na ∏àczyç z innymi lekami.

Aby lepiej zrozumieç depresj´, zapraszamy Ci´

do zapoznania siź niniejszà broszurà, gdzie znajdziesz informacje na temat objawów i leczenia depresji.

Dodatkowych informacji szukaj na stronie:

www.forumprzeciwdepresji.pl

Objawy depresji

1

Czy ostatnio, przez 2 kolejne tygodnie

odczuwa∏eÊ niektóre z tych dolegliwoÊci?

• BezsennoÊç lub nadmierna sennoÊç

• Utrata energii ˝yciowej

• Utrata apetytu lub jego wzmo˝enie

• Utrata zainteresowania seksem

• TrudnoÊci z koncentracjà

• P∏aczliwoÊç

• Przygn´bienie

• MyÊli negatywne, poczucie beznadziejnoÊci ˝ycia

• Poczucie winy

• Spowolnienie

JeÊli tak, mo˝e to oznaczaç,

˝e chorujesz na depresj´.

2

ZnajomoÊç objawów depresji mo˝e pomóc Tobie

i Twojej rodzinie w poszukiwaniu porady lekarskiej tak szybko, jak to tylko mo˝liwe. JeÊli przez co najmniej 14 dni wyst´puje u Ciebie 5 spoÊród ni˝ej wymienionych symptomów wyszczególnionych

przez Âwiatowà OrganizacjŹdrowia (WHO, World

Health Organization), oznacza to, ˝e cierpisz na depresj´:

• JesteÊ smutny przez wi´kszà cz´Êç dnia,

niemal codziennie. Czśto p∏aczesz.

• Nie jesteÊ zainteresowany wykonywaniem

codziennych czynnoÊci przez wi´kszà cz´Êç

dnia, prawie ka˝dego dnia.

• Czujesz siźmćzony prawie ka˝dego dnia.

• Twój apetyt siźmieni∏, straci∏eÊ

lub przybra∏eÊ na wadze.

• èle sypiasz, cierpisz na bezsennoÊç

lub nadmiernà sennoÊç.

• Czujesz si´ podniecony lub niespokojny,

inni te˝ to zauwa˝ajà.

• Masz trudnoÊci ze skupieniem uwagi

i myÊleniem niemal ka˝dego dnia.

Nawet proste zadania wydajà si´ trudne

do rozwiàzania, a decyzje niemo˝liwe

do podjćia.

3

• Czujesz si´ bezu˝yteczny i masz poczucie

winy prawie codziennie.

• Odczuwasz napićie.

• MyÊlisz o Êmierci, o samobójstwie.

Mo˝na tak˝e wyszczególniç kilka dodatkowych

objawów niewspomnianych przez WHO:

• Brakuje Ci zainteresowania seksem.

• Brakuje Ci pewnoÊci siebie, unikasz ludzi.

• Czujesz siźirytowany.

• Czujesz si´ bezu˝yteczny, z∏y, bezradny

i beznadziejny.

4

Pytania dotyczàce depresji

2

Czy depresja to ob∏´d?

Nie, ob∏´d jest utratà kontaktu z rzeczywistoÊcià i oznacza wiar´ w rzeczy, które nie istniejà, wià˝e siź niespójnym, nieracjonalnym zachowaniem,

natomiast depresja jest stanem zdominowanym

przez smutek bez zaburzenia kontaktu z rzeczy-

wistoÊcià. Ten stan umys∏u leczy siźa pomocà

leków i/lub psychoterapii.

5

Czy depresja Êwiadczy o s∏aboÊci?

Nie, jest ona chorobà, która mo˝e dotknàç ka˝dego w trudnym dla niego okresie ˝ycia.

Czy depresja jest ∏agodnà chorobà?

Nie, przeciwnie, cierpienie psychiczne mo˝e byç najci´˝szym cierpieniem doÊwiadczonym w ˝yciu.

Ci´˝ka depresja mo˝e prowadziç do samobójstwa.

Nale˝y pami´taç, ˝e najwi´kszym ryzykiem, jakie niesie ci´˝ka depresja jest Êmierç (dotyczy to 15% chorych na depresj´).

Czy depresja jest chorobà dziedzicznà?

Nie, w przypadku powszechnie spotykanych rodzajów depresji. Jedynie pewna jej szczególna odmiana, zwana zaburzeniem maniakalno-depresyjnym,

cz´Êciowo jest dziedziczna.

Czy depresja zmienia osobowoÊç chorujàcego?

Nie, depresja nie zmienia osobowoÊci chorujàcego, która jest sta∏à i nienaruszalnà cz´Êcià jego

to˝samoÊci.

6

Jak rodzina i znajomi powinni zachowywaç si´

w stosunku do osoby cierpiàcej na depresj´?

Najwa˝niejszà rzeczà jest zauwa˝enie smutku i zmiany w zachowaniu, a potem nak∏onienie danej osoby do rozpoczćia leczenia.

Nast´pnie nale˝y zachćiç chorego, aby konty-

nuowa∏ terapi´ do momentu ustàpienia objawów,

zwykle co najmniej 6 miesićy. JednoczeÊnie trzeba pami´taç, jak istotne jest dodawanie choremu od-wagi oraz zapewnianie go, ˝e wyleczy siź depresji.

Nale˝y to powtarzaç, gdy˝ cierpiàcym na depresj´

brakuje wiary i pewnoÊci siebie.

Pomocne jest tak˝e umawianie chorego na wizytóraz pójÊcie z nim do lekarza.

Czy chorzy na depresj´ mogà pracowaç?

Kiedy cierpi sińa depresj´, brakuje energii oraz pojawiajà si´ k∏opoty z koncentracjà.

Niezale˝nie od rodzaju pracy depresja powoduje

utratśprawnoÊci, która uniemo˝liwia rzetelne

wykonywanie obowiàzków, a nawet w wypadku

niektórych zawodów mo˝e nara˝aç na niebezpie-

czeƒstwo.

7

Czy mo˝e dojÊç do nawrotu depresji?

To mo˝e byç pierwszy i ostatni epizod depresji

w ˝yciu chorego, ale mo˝e ona pojawiç si´ pono-

wnie, gdy zaistniejà podobne sytuacje stresowe

w przysz∏oÊci. Aby zmniejszyç ryzyko nawrotu konieczne jest leczenie przez min. 6 miesićy.

W zaburzeniu maniakalno-depresyjnym, które jest cyklicznym zaburzeniem nastroju, ci´˝ka depresja wyst´puje na przemian ze stanami euforycznymi.

U niektórych osób sà to tylko epizody ci´˝kiej depresji na zmianź okresami stanu bardziej neutralnego.

Nawrotom zapobiega przyjmowanie specyficznych

leków, mi´dzy innymi stabilizatorów nastroju.

8

3 Sposoby leczenia depresji

Istniejà dwa g∏ówne sposoby leczenia depresji:

stosowanie leków przeciwdepresyjnych oraz

psychoterapia.

Stwierdzono, ˝e najlepszy efekt leczniczy wià˝e siź jednoczesnym zastosowaniem obu tych metod.

Leki przeciwdepresyjne zapewniajà szybkà ulgí sà niezb´dne w przypadku ci´˝kiej lub trwajàcej przez d∏ugi czas depresji. Niezale˝nie od rodzaju leku efekt terapii obserwuje sińajwczeÊniej po oko∏o 2 tygodniach – skuteczne leczenie musi trwaç min. 6miesićy.

W czasie depresji dochodzi do specyficznych zmian biochemicznych, a leki przeciwdepresyjne prawdo-podobnie dzia∏ajà poprzez przywracanie równowagi biochemicznej.

9

Nale˝y pami´taç o pewnych w∏aÊciwoÊciach

wspólnych dla leków przeciwdepresyjnych:

• Bardzo skutecznie ∏agodzà objawy depresji.

• Ich dzia∏anie jest powolne, ustàpienie problemów zwiàzanych ze snem i zmniejszenie napićia

mo˝na odczuç ju˝ od pierwszych dni ich

stosowania, poprawa w zakresie innych

objawów pojawia si´ po oko∏o 2 tygodniach.

• Nie powodujà uzale˝nienia, niektóre leki mo˝na nagle odstawiç bez wywo∏ania objawów

abstynencji, (takie objawy zdarzajà si´

w przypadku nag∏ego odstawienia wielu leków

uspokajajàcych, nasennych lub innych

wywo∏ujàcych uzale˝nienie).

• Nie sà lekami uspokajajàcymi: efekt ich dzia∏ania nie wyst´puje po kilku minutach od przyjćia,

a tak˝e nie zanika po kilku tygodniach

stosowania, jak to si´ dzieje w przypadku

leków uspokajajàcych.

• Niezale˝nie od tego skutecznie zapobiegajà

objawom l´ku: przy codziennym za˝ywaniu

leków przeciwdepresyjnych ostre objawy l´ku

wyst´pujà rzadziej lub mogà nawet ustàpiç.

• JeÊli dzia∏anie leków przeciwdepresyjnych

jest skuteczne, leczenie powinno trwaç min.

6 miesićy, poniewa˝ w przypadku przerwania

leczenia przed up∏ywem 6 miesićy mo˝e

dojÊç do szybkiego nawrotu depresji.

10

Jak wszystkie leki, równie˝ te przeciwdepresyjne mogà mieç dzia∏ania uboczne. Najwi´ksze prawdopo-dobieƒstwo wystàpienia takich reakcji pojawia si´

przy stosowaniu leków starszej generacji, takich jak trójpierÊcieniowe leki przeciwdepresyjne oraz nieodwracalne inhibitory MAO (niezarejestrowane w Polsce – przyp. red.).

Nowsze leki sà lepiej tolerowane, a ∏agodne objawy uboczne pojawiajà si´ w pierwszych dniach przyjmowania i ust´pujà po kilku dniach. Spo˝ywanie

alkoholu podczas stosowania leków przeciw-

depresyjnych mo˝e wywo∏ywaç sennoÊç.

Na ogó∏ nie istniejà natomiast ˝adne ograniczenia dotyczàce przyjmowania ogólnodost´pnych leków

przeciwbólowych, czy Êrodków stosowanych

w nadciÊnieniu t´tniczym lub cukrzycy.

W czasie pierwszych 2 tygodni najcz´Êciej zaleca siśtosowanie leków przeciwdepresyjnych z lekami uspokajajàcymi, aby zmniejszyç objawy l´ku zanim pojawi si´ dzia∏anie przeciwdepresyjne.

11

U niektórych osób objawy depresji ust´pujà po kilkutygodniowej terapii lekami przeciwdepresyjnymi, jednak zazwyczaj ca∏kowite wyleczenie zapewnia 6-miesićzne leczenie.

U cz´Êci chorych w celu zwi´kszenia skutecznoÊci terapeutycznej nale˝y po∏àczyç stosowanie leków z psychoterapià.

Psychoterapia mo˝e oznaczaç rozmowćhorego

z lekarzem pierwszego kontaktu, który wys∏ucha

pacjenta, oceni znaczenie jego problemów i udzieli wskazówek dotyczàcych sposobów radzenia sobie

z zaistnia∏à sytuacjà. Psychoterapia mo˝e byç

równie˝ prowadzona jako cykl spotkaƒ z psycho-

terapeutà (psychiatrà lub psychologiem).

W niektórych postaciach depresji psychoterapia

mo˝e byç wystarczajàcà metodà leczenia.

12

Pytania dotyczàce

4 leczenia depresji

Czy chorzy mogà piç alkohol w czasie

przyjmowania leków przeciwdepresyjnych?

Powinno siúnikaç spo˝ywania alkoholów w trakcie tarapii depresji. Jednak˝e sà leki, które nie wchodzà w interakcjź alkoholem.

Czy podczas stosowania leków przeciw-

depresyjnych mo˝na przyjmowaç inne leki?

Na ogó∏ nie ma ograniczeƒ dotyczàcych przyjmowania leków przeciwbólowych, antybiotyków, pigu∏ek

antykoncepcyjnych lub leków stosowanych w nad-

ciÊnieniu t´tniczym, cukrzycy i w wielu innych

chorobach, nale˝y jednak zawsze poinformowaç

lekarza o przyjmowanych lekach.

13

Czy nale˝y przestrzegaç okreÊlonej diety przy przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych?

W przypadku wi´kszoÊci leków przeciwdepresyjnych nie ma ˝adnych wymagaƒ dotyczàcych stosowanej

diety, z wyjàtkiem nieodwracalnych inhibitorów MAO

(niezarejestrowanych w Polsce – przyp. red.), których przyjmowanie wià˝e siźe stosowaniem specyficznej diety, aby zapobiec wystàpieniu objawów ubocznych.

Czy leki przeciwdepresyjne wp∏ywajà na ˝ycie p∏ciowe?

Stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych powoduje zmniejszenie potrzeby ˝ycia p∏ciowego: obni˝enie libido. Zapytaj lekarza o lek, który nie powoduje problemów z seksem.

Czy leki przeciwdepresyjne mogà stosowaç

kobiety w cià˝y?

Decyzjó przyjmowaniu leków przeciwdepresyjnych

w czasie cià˝y nale˝y przedyskutowaç z lekarzem, poniewa˝ obecnie istnieje niewiele danych mówiàcych o medycznym zagro˝eniu p∏odu zwiàzanym ze stosowaniem tych leków.

Czy podczas stosowania leków przeciw-

depresyjnych mo˝na prowadziç samochód?

Stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych mo˝e prowadziç do upoÊledzenia sprawnoÊci psycho-motorycznej, istniejà jednak˝e leki pozbawione tego negatywnego dzia∏ania. Zapytaj o nie swojego lekarza.

14

5 Niektóre postaci depresji

Istniejà dwa g∏ówne typy depresji.

Najcz´Êciej depresja wyst´puje jako reakcja na stresowe sytuacje. Mo˝e ona przyjmowaç

ci´˝kà postaç, nie zawsze istnieje jednak potrzeba leczenia szpitalnego tego typu depresji.

Nie ma ona tak˝e uwarunkowaƒ genetycznych, nie

mo˝na zatem przekazaç predyspozycji potomstwu.

Depresja w zaburzeniu maniakalno-depresyjnym

(naprzemienne wyst´powanie depresji i stanów

podwy˝szonego nastroju) ma najcz´Êciej ci´˝kà

postaç, z którà wià˝e si´ du˝e ryzyko pope∏nienia samobójstwa.

15

W tym wypadku hospitalizacja staje si´ konieczna.

To zaburzenie ma charakter cykliczny; u jego podstaw le˝y sk∏onnoÊç dziedziczna, co znaczy, ˝e mo˝na je przekazywaç potomstwu. Aby zapobiec

nawrotom zaburzeƒ maniakalno-depresyjnych,

nale˝y przyjmowaç specjalne leki, tak zwane stabilizatory nastroju, a podczas ci´˝kiego, ostrego stanu depresyjnego konieczne jest intensywne

leczenie Êrodkami przeciwdepresyjnymi.

16

Servier Polska Sp. z o.o.

01-248 Warszawa, ul. Jana Kazimierza 10

tel. [phone], fax [phone]

www.servier.pl

CX/05/10/ME/01

[e-mail]

www.forumprzeciwdepresji.pl