Zabawy z Zajęcia z Scenariusze
Laboratorium
przedszkolaka
Obserwacje, doświadczenia, eksperymenty, uprawy czy hodowle
prowadzone w kąciku przyrody zachęcają dzieci do stawiania pytań
i szukania na nie odpowiedzi, pobudzają do aktywności badawczej.
EDYTA ROSZYCSKA
ednym ze sposobów wspierania rozwoju
Jdziecka jest zapewnienie mu odpowiednie-
go stymulującego otoczenia. Przekonują nas
1
o tym Piaget, Montessori, Freinet.
Według nich znaczącą rolą nauczyciela
jest dostarczenie do przestrzeni dziecka mate-
riałów, które będą pobudzały jego ciekawość
i aktywność poznawczą. Aktywność dziecka
jest bowiem motorem procesu uczenia się.
Ztakiego sposobu myślenia wyrastają popu-
larne w metodyce nauczania małego dziecka
kąciki zainteresowań . Wśród nich można
wyróżnić m.in. kącik książki, kącik majsterko-
wania i kącik przyrody.
Kącik przyrodniczy powinien gromadzić
okazy przyrodnicze, sprzęt do ich poznawania
(np. lupy) oraz odpowiednie narzędzia po-
miaru (kalendarz obserwacji). Mogą się w nim
znajdować także środki zastępujące naturalne
okazy modele i zdjęcia.2 Nazywamy go ką-
cikiem przyrodniczo-naukowym i laborato-
rium , podkreślając jego znaczenie dla bada-
nia świata przyrody. Obserwa cje, doś-
wiadczenia, eksperymenty, uprawy czy ho-
dowle prowadzone w takim kąciku zachęcają
Przedszkole nr 196 Kraina Misiów w Warszawie
1 O poglądach tych pedagogów można przeczytać w ich profilach umieszczonych w dwutomowej publikacji Myśliciele o wychowa-
niu pod redakcją Cz. Kupisiewicza.
2 E. i J. Frątczak, Kącik przyrody w wychowaniu przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991, s. 19.
32
Wychowanie w Przedszkolu nr 3
Zabawy z Zajęcia z Scenariusze
dzieci do stawiania pytań i szukania na nie alizowanego tematu. Są to tematy uniwersal-
odpowiedzi, pobudzają do aktywności ba- ne. Z wymienionych propozycji można wy-
dawczej. Mają istotny wpływ na rozwój my- brać te elementy, które pasują do aktualnej
ślenia i konstruowanie wiedzy o otaczającym pory roku. Gromadzenie okazów warto połą-
świecie. czyć z zajęciami w terenie (w ogrodzie przed-
Ponadto, jak zauważają E. i J. Frątczako- szkolnym) lub z wycieczką (do lasu, do sklepu
wie, kącik powinien być miejscem łączenia ogrodniczego). Część z proponowanych dzia-
prac przyrodniczych z rozwijaniem wrażliwo- łań może stać się również początkiem nowych
ści estetycznej.3 Niewątpliwie kącik przyrod- zwyczajów w grupie przedszkolnej (jak np.
niczo-naukowy ma też walory wychowawcze. pielęgnowanie kwiatów w sali).
Pielęgnacja roślin i zwierząt uczy dzieci odpo- Proponowane ekspozycje tematyczne należy
wiedzialności i systematyczności. potraktować głównie jako inspirację do poszuki-
Urządzenie kącika przyrodniczo-naukowe- wania kolejnych, własnych, rozwiązań. Przecież
go jest oczywiście uzależnione od pory roku nikt tak trafnie, jak nauczyciel prowadzący gru-
i tematyki zajęć. Proponuję kilka ekspozycji pę, nie dobierze charakteru eksponatów i rodza-
(i działań) w takim kąciku, w zależności od re- ju działań odpowiednich dla swoich dzieci.
Kącik przyrodniczo-naukowy podlewania kwiatów, zmiany wody itp.
(krok po kroku) (można wprowadzić dyżury). Określ zasady
korzystania z kącika.
l Wybierz miejsce odpowiednie na kącik l Organizuj hodowle roślin i zwierząt.
przyrodniczo-naukowy (w pobliżu okna, Jeśli nie masz możliwości zorganizowania
niezbyt blisko kaloryfera). stałej hodowli zwierzęcia (gryzoni, żółwia, ry-
l Ustaw meble w taki sposób, by eksponaty bek akwariowych itp.), być może rozwiąza-
były dostępne dla oczu i rąk dzieci. Wstawie- niem będzie hodowla okresowa (dżdżownicy,
nie do kącika małego stolika ułatwi organizo- żaby ze skrzeku, moty la z gąsienicy).
wanie w nim zajęć opartych na doświadcze- Hodowle dają dzieciom możliwość obser-
niach i eksperymentach. Stolik może też być wowania rozwoju i trybu życia poszczegól-
miejscem obserwowania okazów przyrody nych okazów, pozwalają zapoznać się z wa-
przez lupę czy pod mikroskopem. runkami życia, jakie są im potrzebne. Są
l Zgromadz eksponaty związane z bieżącą świetną okazją do prowadzenia kalendarza
porą roku lub aktualną tematyką zajęć (aby obserwacji.
zgromadzony materiał był enklawą przyro- l Zmieniaj ekspozycję w kąciku.
dy w sali przedszkolnej). Nawet najbardziej ciekawe eksponaty
l Zadbaj o odpowiedni sprzęt optyczny (lu- po pewnym czasie się znudzą. Jeśli chcesz,
py, mikroskop). Można też powiesić w ką- żeby dzieci często wracały do kącika przyrod-
ciku kalendarz pogody. niczo-naukowego, dbaj o to, by często poja-
l Zaproś dzieci do tworzenia kącika. wiały się w nim nowe elementy.
l W miarę możliwości gromadz dzieci w ką-
Wykorzystuj spacery i wycieczki jako oka- ciku na zajęciach przeprowadzonych me-
zję do wspólnego gromadzenia materiału todą doświadczeń i eksperymentów (jeśli
przyrodniczego. Ustal z dziećmi, w jaki spo- nie jest to możliwe z całą grupą, możesz
sób będziecie dbać o kącik określ zasady spróbować pracy w podziale na zespoły).
3 Tamże, s. 21.
33
marzec 2011
Zabawy z Zajęcia z Scenariusze
Ekspozycje i działania w kąciku co się będzie działo z wodą nalaną do lej-
przyrodniczo-naukowym ka z piaskiem? Co z wodą nalaną do lejka
4
z gliną?) .
Tajemnice ziemi:
l różne rodzaje podłoża: ziemia ogrodowa,
piasek (nadbrzeżny), glina, torf wyekspo- Las blisko nas:
nowane w płaskich pojemnikach; przed l ściółka leśna w płaskim pojemniku, lupa;
każdym pojemnikiem leży preparat do
oglądania pod mikroskopem (na szkiełka l składniki runa: liść paproci, gałązka wrzosu
nakładamy niewielką ilość zgromadzonych (wyeksponowane na sposób zielnikowy),
rodzajów podłoża); mikroskop; mech (w płaskim pojemniku lub na tacy);
l korzenie (palowe i wiązkowe): wyrywamy l gałązki z drzew (krzewów) iglastych i liścia-
z korzeniem oset, pokrzywę, koniczynę łą- stych: gałązki ukośnie przycinamy, każdą
kową i kilka innych pospolitych roślin, a na- umieszczamy w osobnym przezroczystym
stępnie (po oczyszczeniu korzenia z grudek naczyniu, naczynia grupujemy według ro-
ziemi) umieszczamy je na dwóch tacach, dzaju (osobno gałęzie liściaste, osobno igla-
oddzielając rośliny z korzeniem palowym ste);
od tych, które mają korzeń wiązkowy; ro-
śliny co jakiś czas spryskujemy wodą, żeby l kawałki kory różnych drzew (sosna, brzoza,
nie zwiędły; dąb) mogą być zestawione z fotografią
drzewa;
l korzenie jadalne spichrzowe (marchew,
pietruszka, burak) na tacy; l huba może być zestawiona z fotografią
huby pasożytującej na drzewie;
l wodna hodowla fasoli: do litrowego słoika
nalewamy wodę, słoik przykrywamy gazą l liście drzew: suszymy i naklejamy na karto-
tak, żeby dotykała powierzchni wody. niki na sposób zielnikowy, eksponujemy je
Na gazę kładziemy ziarno fasoli dzieci grupując według kształtu (igiełkowaty,
będą mogły obserwować kiełkowanie okrągły, dłoniasty, jajowaty itp.) i/lub liczby
i ukorzenianie się fasoli, należy zwrócić blaszek (pojedyncze/złożone; przykładem
uwagę na geotropizm korzenia (korzeń za- liścia złożonego jest liść kasztanowca); na-
wsze rośnie w dół); stępnie możemy poprosić dzieci o podob-
ną klasyfikację;
l okresowa hodowla dżdżownicy: w płaskim
pojemniku umieszczamy ziemię ogrodową l owoce lasu (szyszki różnych drzew, żołę-
wraz z dżdżownicami znalezionymi po dzie) w płaskich pojemnikach;
deszczu;
l doświadczenie Higrometr5 z szyszki : zna-
l eksperyment przepuszczalność piasku lezioną w lesie szyszkę wkładamy do naczy-
i gliny: przygotowujemy dwa lejki, jeden nia z wodą pod wpływem wilgoci łuski
wypełniamy piaskiem, a drugi gliną; nasienne szyszki powinny się zamknąć, na-
do obu lejków kolejno nalewamy wodę stępnie umieszczamy ją w pobliżu kaloryfe-
(swoje działania poprzedzamy pytaniami: ra wysuszone łuski znów się otworzą;
4 Tamże.
5 Higrometr jest urządzeniem do badania poziomu wilgotności.
34
Wychowanie w Przedszkolu nr 3
Zabawy z Zajęcia z Scenariusze
Przedszkole nr 401 w Warszawie
l uprawa drzewa z żołędzia: żołędzie prze- w przezroczystym naczyniu z wodą, sa-
chowujemy w suchym miejscu do wiosny, dzonka w ciągu kilku dni powinna się uko-
wspólnie z dziećmi sadzimy w doniczce rzenić po tym czasie sadzimy roślinę
z wilgotną ziemią i warstwą żwirku na dnie, do doniczki;
doniczkę przykrywamy nakłutą w kilku
miejscach folią spożywczą (zdejmujemy ją, l doświadczenie pogotowie dla roślin : po-
gdy pojawią się kiełki), roślinę podlewamy kazujemy dzieciom liść pokryty mszycami,
co drugi dzień. pozwalamy go obejrzeć przez lupę, wyja-
śniamy, że widoczne czarne kropki to
Miniszkółka ogrodnicza: mszyce; następnie wkładamy liść do duże-
l różne nasiona i cebulki (umieszczone go słoja ze znalezionymi w ogrodzie bie-
wpłaskich pojemnikach); lupa; dronkami, słój przykrywamy gazą i prze-
wiązuje my sznurkiem obserwacja
l uprawa roślin z nasion i cebulek: przygotowu- pozwoli dzieciom poznać znaczenie bie-
jemy dwie skrzynie z ziemią ogrodową; w jed- dronek w przyrodzie;
nej przygotowujemy rozsady (wysiewamy
zgromadzone nasiona), w drugiej sadzimy ce- l pielęgnacja kwiatów: gromadzimy w kąci-
bulki; przed skrzyniami stawiamy odpo- ku wszystkie kwiaty doniczkowe uprawia-
wiednio pojemniki z nasionami i cebulkami; ne w sali; ustalamy ich nazwy i sposób pie-
lęgnowania (częstotliwość podlewania,
l wodna hodowla rośliny: do słoika wkłada- zapotrzebowanie na światło itp.); spraw-
my rulon papieru filtrowego (wypełniony dzamy, czy dotychczasowe miejsce zapew-
watą lub ligniną), nalewamy do niego wo- niało potrzebne im warunki, ewentualnie
dy pomiędzy słoikiem a rulonem umiesz- przestawiamy roślinę w inne miejsce; usta-
czamy dowolne nasio na po kilu dniach lamy sposoby realizowania potrzebnych
nasiona się ukorzenią i wypuszczą kiełki6; działań pielęgnacyjnych (wszystko wyko-
nujemy z dziećmi).
l uprawa rośliny z sadzonki: z rośliny poko-
jowej (pelargonia, begonia, hibiskus) upra- Edyta Roszyńska
wianej w kąciku przyrody pobieramy sa- Akademia Pedagogiki Specjalnej
dzonkę wierzchołkową i umieszczamy ją Warszawa
6 Pomysł na tak zorganizowaną hodowlę rośliny pochodzi z książki dla dzieci F. Massa Moja szkoła ogrodnictwa, Wydawnictwo
PAPILON, 2004.
35
marzec 2011
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Metodyka nauczania przedsieb laboratoriaRok PrzedszkolakaZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ PRZEDSIĘBIORSTWA Z DNIA 26 MARZEC 2011 WYKŁAD NR 3Rola laboratoriów w świetle wymagań systemów zarządzania jakosciąLaboratorium 3maly przedsiebiorcaWybrani przedstawiciele literatury współczesnejSporządzanie budżetu przedsiębiorstwa filmowego i telewizyjnegowięcej podobnych podstron