Warstwy menilitowe w kamieniołomie
Łańcut
w Tarnawce
Lokalizacja:
województwo podkarpackie
5536
powiat łańcucki
gmina Markowa
miejscowoS
ć Tarnawka
Rejon geograficzny:
Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Pogórze R
rodkowobeskidzkie
Pogórze Dynowskie
Jednostka geologiczna:
5534
Zewnętrzne Karpaty fliszowe
płaszczowina S
ląska
4590 4592
Obiektem jest odsłonięcie warstw menilitowych w niekiedy o potężnych rozmiarach (ponad 1 m S
rednicy).
1 nieczynnym kamieniołomie zlokalizowanym we wschodniej W odsłonięciu można także znalex
ć interesującą mineralizację
skarpie, doS
ć rozległej w tym miejscu, doliny potoku Tarnaw- kalcytową w postaci tzw. szczotek krystalicznych.
ka, około 1 km na południe od koS
cioła w Tarnawce. Jest do- Piaskowce kliwskie powstały z materiału pochodzącego
skonale widoczne z drogi biegnącej z Łańcuta, przez Husów z północnego obrzeżenia basenu skolskiego, znoszonego na
do Tarnawki (około 100 m na wschód). Jest to południowe, dno przez prądy zawiesinowe.
większe i lepiej zachowane jedno z dwu wyrobisk w tej Około 3,5 km w kierunku zachodnim przebiega szlak
miejscowoS
ci, długie na 90 m i wysokie na około 15 m. niebieski z Rzeszowa do Jawornika Polskiego.
Odsłaniające się w kamieniołomie warstwy menilitowe Odsłonięcie w Tarnawce ma duże walory poznawcze
powstały w paleogenie (piętro  oligocen), około 30 mln z uwagi na współwystępowanie kilku formacji skalnych (łupki
lat temu. W odsłonięciu dominują charakterystyczne dla menilitowe, piaskowce kliwskie, diatomity) oraz produktów
warstw menilitowych płaszczowiny skolskiej piaskowce potężnego spływu podmorskiego.
kliwskie, tworzące niekiedy kompleksy o miąższoS
ci nawet
The Menilite Beds from
kilkuset metrów w obrębie łupków brunatnych (klasyczne
in the quarry in Tarnawka
wykształcenie warstw menilitowych). Są to biało-szare lub
2
beżowe, gruboławicowe piaskowce kwarcowe uziarnione
In the quarry in Tarnawka village the Kliwa Sandstones
frakcjonalnie, często gruboziarniste lub zlepieńcowate,
are exposed. These are thick-bedded, coarse-grained or
niekiedy z porwakami fragmentów ławic łupków brunatnych
conglomeratic, quartz sandstones with graded bedding,
i zielonych. W spągu odsłonięcia widoczna jest ławica
intercalated in the lower part by typical, brownish shales and
zlepieńca zbudowana z ziaren kwarcu i licznych, dużych nie- in the upper part by diatomitic shales and diatomites with
regularnych fragmentów (tzw. klastów) łupków zielonych.
lenses of hard, beuge-brown lydites. In the middle part of the
Grube ławice piaskowców w dolnej częS
ci profilu są
sequence the very interesting feature is visible: submarine
przekładane warstwami typowych brunatnych łupków
paleoslide formed by sliding of unconsolidated diatomitic
menilitowych. Wyżej w profilu, przeławicenia piaskowców
material with blocks of the Kliwa Sandstones, sometimes
stanowią beżowe łupki diatomitowe i diatomity (skały
over 1 meter across.
3
zawierające znaczne iloS
ci całych lub pokruszonych szkiele- The Kliwa Sandstones are the characteristic member of
tów okrzemek) z soczewkami twardych beżowo-brązowych
the Menilite Beds belonging to the Skole Unit of the Flysch
rogowców. W S
rodkowej częS
ci profilu widoczna jest nie- Carpathians. The sandstone form complexes up to several
zwykle interesująca skała utworzona w efekcie podmorskie- meters thick, enclosed within the typical, brownish Menilite
go spływu nieskonsolidowanego materiału  diatomitowego ,
Shales. The sandstones were deposited in the Oligocene
z blokami porozrywanych ławic piaskowców kliwskich,
(about 30 Ma ago).
158
Tarnawka
1
2 3
Wybrana literatura: 214, 483
Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
T. Malata (2005)
159