AB
1
Obszary bankowo ci
2 dr Adam Barembruch
Bankowo
Bankowo
korporacyjna
detaliczna
" Du e
Bankowo
Bankowo
" Osoby fizyczne przedsi biorstwa
inwestycyjna
hipoteczna
" Osoby zamo ne rednie
przedsi biorstwa
" Mikroprzedsi biorst
wa " Ma e
BANKOWO -
przedsi biorstwa
WPROWADZENIE
2011-03-14
Dr Adam Barembruch
AB
3
Definicja pieni dza
4 dr Adam Barembruch
Funkcjonalna Statystyczna
" Miernik warto ci " M0 (baza monetarna) - rezerwy
obowi zkowe banków komercyjnych, rezerwy
rodek wymiany
nadwy kowe banków komercyjnych, obieg
rodek p atniczy pieni dza gotówkowego
rodek tezauryzacji " M1 - baza monetarna i depozyty na danie
w bankach komercyjnych
" Pieni dz wiatowy
(je li cztery pierwsze funkcje wype nia w kraju " M2 - M1 i depozyty krótkoterminowe w
i za granic ) bankach komercyjnych
PIENI DZ I STOPY
" M3 - M2 oraz depozyty rednio- i
ugoterminowe w bankach komercyjnych
CECHY PIENI DZA
" L (M4) - agregat ogólnej p ynno ci
PROCENTOWE
" Podzielno
gospodarki - M3 oraz papiery warto ciowe i
" Trwa dokumenty handlowe
2011-03-14 " Rzadko
Dr Adam Barembruch
" Jednorodno
AB AB
Struktura obiegu pieni dza w Polsce w
Ewolucja pieni dza
2006 r.
5 dr Adam Barembruch 6 dr Adam Barembruch
Pieni dz towarowy
Dobra konsumpcyjne i produkcyjne powszechnego u ytku
Sól, bursztyn, byd o, miód, zbo e, muszelki, koraliki, siekiery, no e, papierosy,
Metale
Zwyk e ( elazo, cyna, mied )
Szlachetne (srebro, z oto)
Du a warto u ytkowa, atwo transportu, przechowywania, podzielno , trwa ,
Pieni dz kruszcowy (wa ony, liczony)
Pieni dz papierowy
weksle handlowe (W ochy XII w), kwity depozytowe (Anglia XVIII w.), skarbowy pieni dz
papierowy, banknoty
Pieni dz bezgotówkowy + pieni dz elektroniczny
Polimetalizm  system pieni ny, w którym rol pieni dza pe ni o wiele metali
Bimetalizm  system dwukruszcowy
Monometalizm
Bilon, Moneta
Surogaty pieni dza?
AB AB
Motywy dla których ludzie utrzymuj
Rodzaje pieni dza elektronicznego
gotówk
7 dr Adam Barembruch 8 dr Adam Barembruch
Bazuj cy na technologii kart procesorowych tzw. elektroniczna portmonetka Motyw transakcyjny
lub wielofunkcyjne karty przedp acone (ang. electronic purse, multipurpose
wynika on z braku synchronizacji przychodów i wydatków w czasie,
prepaid card)
Motyw przezorno ci
wyst puje w formie oddzielnej karty lub jest umieszczona na karcie wraz z
polega na wiadomym utrzymywaniu pewnej rezerwy gotówkowej na pokrycie
innymi aplikacjami
nieprzewidzianych wydatków, których nie jeste my w stanie przewidzie (np.
Klient p aci za kart przed jej otrzymaniem
wyprzeda , promocja),
W momencie p acenia warto pieni na jest redukowana
Motyw portfelowy
Sprawdzenie zawarto ci nast puje za pomoc czytnika
jest on skutkiem niech ci ludzi do utrzymywania maj tku w jednej formie
Istnieje mo liwo  do adowania karty
(ludzie staraj si optymalizowa ryzyko i dochód dziel c swój maj tek mi dzy
Wykorzystuj cy specjalistyczne oprogramowanie tzw. pieni dz sieciowy aktywa bardziej dochodowe, a co za tym idzie bardziej ryzykowne (akcje), a
aktywa o mniejszym stopniu ryzyka (gotówka)).
(ang. network based, sofware based product)
atno dokonywana jest na odleg Motyw spekulacyjny
Do transakcji wykorzystuje si specjalistyczne oprogramowanie lub sie (np.
wynika z uzale nienia poziomu zakupów i sprzeda y od oczekiwanych zmian
Internet)
cen, spekulacyjny popyt na pieni dz zdeterminowany jest przez przewidywanie
zmiany rynkowej stopy procentowej oraz zmian kursów papierów
Jest g ównie substytutem dla kart p atniczych
warto ciowych, które w efekcie daj spekulacyjny zysk albo spekulacyjna
Gwarantuje wi ksze bezpiecze stwo ni inne instrumenty p atnicze
strat ..
wykorzystuj ce sie
AB
9
Poj cia
10 dr Adam Barembruch
Deflacja
Inflacja
Deprecjacja
Aprecjacja
INDEKSY I KURS
WALUTOWY
2011-03-14
AB AB
Inflacja w Polsce w latach 1950-2008 Poj cia
11 dr Adam Barembruch 12 dr Adam Barembruch
Dewaluacja Rewaluacja
Wska niki miesi cznej dewaluacji w latach 90-tych
Data wprowadzenia Wska nik (%)
14.10.1991 1,8
 kurs dolara podwy szono
27.08.1993 1,6
USD/PLN = 2,8 do USD/PLN = 3, 0!!!!
13.09.1994 1,5
30.11.1994 1,4
 kurs z otego obni ono
16.02.1995 1,2
08.01.1996 1,0
PLN/USD = 1/2,8 > USD/PLN = 1/3, 0
26.02.1998 0,8
17.07.1998 0,65
10.09.1998 0,5
25.03.1999 0,3
11.04.2000 -
AB AB
Kwotowanie walut w Polsce Waluta bazowa i waluta kwotowana
13 dr Adam Barembruch 14 dr Adam Barembruch
Walut bazow jest pierwsza waluta w kwotowaniu,
Kwotowanie bezpo rednie  wyra enie w danym kraju
natomiast druga jest walut kwotowan (zmienn ).
waluty obcej w jednostkach monetarnych waluty
EUR/USD  EUR jest walut bazow , a USD walut kwotowan .
krajowej, np. USD/PLN w Polsce
PLN/USD  PLN jest walut bazow , a USD walut kwotowan .
Kwotowanie po rednie - wyra enie w danym kraju waluty
Kurs walutowy informuje, za ile bank/dealer jest sk onny
krajowej w jednostkach monetarnych waluty obcej, np.
kupi lub sprzeda walut bazow za walut kwotowan .
PLN/USD w Polsce
USD/ PLN = 3,9260 / 3,9275
3,9260 to kurs kupna waluty obcej USD przez bank  BID
3,9275 to kurs sprzeda y waluty obcej USD przez bank - OFFER
AB AB
Indeksy Rodzaje transakcji jednodniowych
15 dr Adam Barembruch 16 dr Adam Barembruch
WIBOR WIBID
O/N  overnight
to termin jednodniowy Bank po yczaj cy pieni dze otrzymuje je w dniu
zawarcia transakcji, a zwraca w nast pnym dniu roboczym. Te transakcje s
bardzo popularne, a ceny lokat podlegaj znacznym wahaniom. (Dni wolne od
WIBID (warsaw interbank bid rate) - roczna stopa procentowa jak banki zap ac za rodki przyj te w
depozyt od innych banków, ustalane o godz 11:00,
pracy s na rynku  martwe"), najmniej fortunnym dniem zaci gni cia po yczki
WIBOR (warsaw interbank offered rate) - oprocentowanie po jakim banki udziel po yczek innym bankom,
O/N jest pi tek, poniewa rodki otrzymuje si na 1 dzie a p aci
ustalane o godz 11:00,
oprocentowanie za 3 dni
T/N  tom/next
zawierane na jeden dzie , ale pieni dze docieraj do banku bior cego
depozyt nast pnego dnia po transakcji, zwracane s natomiast w kolejnym
dniu roboczym,
S/N spot/next
dotyczy transakcji jednodniowych, ale bank daj cy lokat przekazuje pieni dze
dopiero w drugim dniu roboczym po zawarciu umowy, a zwrotu domaga si
nast pnego dnia roboczego,
AB AB
Funkcje rynku lokat mi dzybankowych LIBOR
17 dr Adam Barembruch 18 dr Adam Barembruch
zarz dzanie p ynno ci
jest cz sto wykorzystywanym ród em finansowania
wzrostu akcji kredytowej
( uniezale nia akcj kredytow od wielko ci depozytów, tzw.
Pewne ród o finansowania akcji kredytowej
jest wykorzystywany jako ród o surowców potrzebnych
do wytwarzania przez banki klasycznych instrumentów
terminowych
ród o finansowania krótkoterminowych operacji
LIBOR (ang. London Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów oferowanych na rynku mi dzybankowym w
arbitra owych i spekulacyjnych
Londynie przez 4 g ówne banki: Bankers Trust, Bank of Tokyo, Barclays i National Westminster. Jest ustalana o godzinie
11:00 GMT. Stanowi bazow stop procentow dla ustalania oprocentowania kredytów i depozytów na rynku
mi dzybankowym
AB
20
EURIBOR
19 dr Adam Barembruch
SYSTEMY WALUTOWE
EURIBOR (ang. Euro Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów w strefie euro oferowanych przez jeden bank
2011-03-14
innemu bankowi. Jest to rednie notowanie z 57 najwi kszych banków strefy euro - ustalane przez FBE - Federation
Bancaire de L'Union Europeenne w Brukseli
AB AB
Historia mi dzynarodowych systemów System waluty z otej
walutowych (1870 - 1914)
21 dr Adam Barembruch 22 dr Adam Barembruch
Emisja banknotów by a podporz dkowana wymogowi pokrycia rezerwami z ota
Zestaw zasad, norm wymiany, narz dzi regulacyjnych i instytucji maj cych na celu
Wszystkie waluty wchodz ce do tego systemu mia y ustalony parytet w z ocie, a
zapewnienie swobodnego transferu si y nabywczej mi dzy obszarami walutowymi,
banki centralne poszczególnych krajów zobowi zywa y si do zamiany po
na których cyrkuluj odr bne waluty
ustalonym parytecie ka dej ilo ci pieni dza na kruszec
Kursy wzajemne walut np. funta do rubla, wynika y z podzielenia ich parytetów w z ocie
Dany kraj nie móg arbitralnie, wbrew rynkowi ustali parytetu wymiennego wi kszego,
ni by o to mo liwe ze wzgl du na ilo posiadanego z ota
System waluty z otej
1870-1914
Istnia a pe na swoboda wywozu i przywozu z ota w skali mi dzynarodowej
Automatyzm z ota  gdy tylko parytet danej waluty by zawy ony lub zani ony,
wiatowy rynek walutowy korygowa odchylenia
System waluty sztabowo - z otej
1914-1939
Najwi cej korzy ci z tego systemu odnosi a Wielka Brytania, poniewa posiada a
najwi ksze zasoby z ota, a funt szterling by g ówna walut rozlicze
mi dzynarodowych
System z Bretton - Woods
1944-1971
Wybuch I wojny wiatowej zmusi rz dy do emisji pieni dza bez pokrycia w z ocie
Zaleta: Sta e kursy walut
Wada: ograniczone zasobu z ota
System waluty kierowanej
1971
AB AB
System waluty sztabowo  z otej System z Bretton Woods
(1914  1939) (1944  1971
23 dr Adam Barembruch 24 dr Adam Barembruch
Za enie  sztywne kursy walutowe, kursy mia y by sztywne wzgl dem siebie a
Polega na wymianie pieni dza na z oto, jednak nie
nie wzgl dem z ota
Zerwanie z wymienialno ci na z oto z wyj tkiem USA
ka dej ilo ci, ale tylko wi kszych kwot (równowa nych
Dolar ameryka ski sta si  kotwic  dla innych walut i utrzymania nowego
warto ci sztabek z ota)
systemu
Sztabka z ota  regularna bry a czystego (99,99%) z ota kszta tu
 teoretycznie ka dy kraj powinien broni sztywnego kursu swojej waluty wzgl dem
zbli onego do prostopad cianu, najcz ciej o wadze 1 uncji pozosta ych walut  w praktyce, wszyscy upro cili zadanie, pilnuj c sztywnego
kursu wobec dolara
jubilerskiej troja skiej (31,1 gramów).
 Opierano si na za eniu, e skoro kurs funta do dolara b dzie sztywny, i kurs franka
wobec dolara b dzie sztywny, to kurs franka do funta b dzie sztywny
Podokresy
GBP/USD  sztywny
FRF/USD  sztywny
Okres po I wojnie wiatowej  próby powrotu do systemu
GBP/FRF  te sztywny
waluty z otej
Skutek  uprzywilejowana pozycja dolara, a nast pnie niekontrolowana emisja
1950  udzia dolara w rezerwach walutowych wszystkich krajów na wiecie wynosi 69%
Wielki kryzys  za amywanie si standardu z ota
1960  63 %
AB
26
System wielodewizowy  po 1974 roku
25 dr Adam Barembruch
bezpo rednim nast pstwem rozpadu systemu z Bretton Woods by o
odej cie od kursów sta ych i wprowadzenie przez wi kszo krajów
ograniczonych kursów p ynnych
proces ten przekszta ci si w dzia ania daj ce podstawy nowego
mi dzynarodowego systemu walutowego
zniesiono oficjalnie sta e kursy walutowe (sztywne kursy walutowe)
kraje zyska y swobod wyboru regu kursowych (kreowanie rynków zmiennych
kursów walutowych), lecz zosta a narzucona konieczno prowadzenia polityki
kursowej zgodnie z celami MFW, którego upowa niono do nadzorowania
SYSTEM WALUTOWY W UE -
zgodno ci regu wybranych przez poszczególne kraje
zniesiono zasad ustalania parytetu walut w z ocie
WST P
kraje powinny si powstrzyma od manipulowania kursem w celu osi gania
korzy ci
2011-03-14
AB AB
Po jakim kursie powinni my wej do
Kryteria zbie no ci z Maastricht:
strefy Euro?
27 dr Adam Barembruch 28 dr Adam Barembruch
Kryteria pieni ne:
redni stop inflacji w ci gu roku poprzedzaj cego akcesj do UGW nie wy sz ni 1,5 punktu
Jaki kurs????? Korzy ci
procentowego od pu apu wyznaczonego przez redni poziom inflacji obliczony dla trzech pa stw o
najni szej inflacji w Unii Europejskiej,
EUR/LN = 2
Stabilizacja gospodarki
redni nominaln d ugoterminow stop procentow nie wy sz ni 2 punkty procentowe od
poziomu wyznaczonego przez redni poziom odpowiednich stóp procentowych w trzech krajach o
EUR/LN = 4
Eliminacja ryzyka kursowego
najni szej stopie inflacji w Unii Europejskiej,
EUR/LN = 10
stabilny kurs walutowy w ci gu dwóch lat poprzedzaj cych akcesj kraju do UGW - oznacza to
Integracja i wi ksza efektywno
udzia w mechanizmie kursowym Europejskiego Systemu Walutowego; dok adniej, dany kraj
powinien przestrzega normalnego przedzia u waha (+/- 15%) swojej waluty w ramach
rynków finansowych
ogólnounijnego systemu ERM II, nie mo e równie w tym czasie dokona samodzielnej dewaluacji
ACA 2000 PLN
asnej waluty wobec waluty innego kraju Unii Europejskiej. Mo e natomiast dokona jej rewaluacji.
Wyrównywanie si poziomu cen w
1000 EUR
Kryteria fiskalne:
UE i wzrost konkurencyjno ci
500 EUR
deficyt bud etowy mierzony w roku poprzedzaj cym ocen w cenach rynkowych nieprzekraczaj cy
Likwidacja kosztów transakcyjnych
3% PKB danego kraju,
200 EUR
przy wymianie walut
ug publiczny w roku poprzedzaj cym ocen nieprzekraczaj cy 60% PKB danego kraju.
Bilet do kina 10 PLN
Kryterium jako ciowe: (dodatkowe)
5 EUR
Warunkiem udzia u w UGW jest równie niezale no banku centralnego (funkcjonalna,
2,5 EUR
finansowa, osobista).
1 EUR
AB
29
NBP jako bank centralny RP
30 dr Adam Barembruch
NBP Funkcje BC
Narodowy Bank Polski jest bankiem Bank emisyjny
centralnym Rzeczpospolitej Polskiej
Bank banków  kredytodawca
dzia a na podstawie ustawy z ostatniej instancji
29.09.1997 - Ustawa o Narodowym
Centralny bank pa stwa
Banku Polskim
posiada osobowo prawn
nie podlega wpisowi do rejestru
BANK CENTRALNY I Przedsi biorstw Pa stwowych
nie mo na równie og osi jego
upad ci (art. 2 i 58 ustawy o NBP).
POLITYKA PIENI NA
2011-03-14
AB AB
Podstawowy cel NBP + zadania
Dlaczego bank centralny powinien by
dodatkowe
niezale ny?
31 dr Adam Barembruch 32 dr Adam Barembruch
Czynnik sk aniaj cy rz d do dyscypliny fiskalnej, gdy
PODSTAWOWY CEL !!! ZADANIA
bank centralny nie finansuje deficytu bud etowego
Do zada NBP nale y tak e:
Art. 3. 1. Podstawowym celem
1) organizowanie rozlicze pieni nych;
Korzystny wp yw na stabilno cen i stop inflacji
dzia alno ci NBP jest utrzymanie
2) prowadzenie gospodarki rezerwami
stabilnego poziomu cen, przy dewizowymi;
Cykl polityczny i zmiany rz du nie maj wp ywu na
3) prowadzenie dzia alno ci dewizowej w
jednoczesnym wspieraniu polityki
granicach okre lonych ustawami;
gospodarczej Rz du, o ile nie polityk pieni
4) prowadzenie bankowej obs ugi
bud etu pa stwa;
ogranicza to podstawowego celu
Partie rz dz ce  w celu uzyskania reelekcji  pobudzaj koniunktur
5) regulowanie p ynno ci banków oraz
NBP.
przed wyborami, stosuj c ekspansywn polityk fiskaln &
ich refinansowanie;
6) kszta towanie warunków niezb dnych
Po wyborach (lub kadencji) nale y niestety zastosowa restrykcyjn
dla rozwoju systemu bankowego;
polityk fiskaln , by zmniejszy deficyt bud etowy, d ug publiczny oraz
7) opracowywanie statystyki pieni nej i
bankowej, bilansu p atniczego oraz
inflacj .
mi dzynarodowej pozycji inwestycyjnej;
8) wykonywanie innych zada
okre lonych ustawami
AB AB
Organy NBP Prezes NBP
33 dr Adam Barembruch 34 dr Adam Barembruch
Prezes NBP RPP Zarz d
jest powo ywany przez Sejm na wniosek Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej na okres 6 lat
" Przewodniczy RPP, Zarz dowi
" podejmowanie uchwa w sprawie udzielania
" ustala wysoko stóp
NBP, Komisji Nadzoru
bankom upowa nie do wykonywania
procentowych NBP
zgodnie z konstytucj nie mo e on nale do partii
Finansowego oraz reprezentuje
czynno ci obrotu dewizowego
" ustala zasady i stopy rezerw
NBP na zewn trz
" realizowaniaezada z zakresu polityki
obowi zkowych politycznej, zwi zku zawodowego, ani prowadzi
" Bierze udzia w debatach
kursowej
" ustala zasady operacji otwartego
ogólno wiatowych dotycz cych
" okresowa wycena obiegu pieni nego i
rynku (skup i sprzeda dzia alno ci publicznej nie daj cej si pogodzi z
zapobiegania prania brudnych
rozlicze pieni nych oraz obrotu dewizowego
skarbowych papierów
pieni dzy czy ich fa szowania.
warto ciowych oraz panierów
" nadzorowanie operacji otwartego rynku
godno ci jego urz du.
" W imieniu RPP przedstawia
warto ciowych NBP, okre la kursy
Sejmowi i RM kwartalne
" ocena funkcjonowania systemu bankowego
walut, przyjmuje sprawozdania za
informacje o bilansie p atniczym
dzia alno ci d zarz du banku
" uchwalenie planu dzia alno ci i planu ta sama osoba nie mo e by Prezesem NBP d ej ni
oraz roczne bilanse nale no ci i
oraz okre la polityk pieni na
finansowego NBP
zobowi za p atniczych pa stwa
na rok nast pny))
" okre lenie zasad gospodarowania funduszami przez dwie kolejne kadencje.
" Przekazuje RPP i MF projekt
" okre la górne granice
NBP
za polityki pieni nej, opinie
zobowi za NBP z tytu u
w sprawie projektu ustawy
" uchwalenie rocznego sprawozdania z
zaci ganych w zagranicznych
bud etowej, prognozy bilansu
dzia alno ci NBP, sporz dzenie bilansu NBP
instytucjach finansowych po yczek
atniczego oraz ustalenia Rady
oraz rachunku zysku i strat.
i kredytów.
" Jest on prze onym wszystkich
" okre lenie zasad polityki kadrowej i p acowej
" zatwierdza plan finansowy NBP
pracowników NBP.
w NBP
oraz sprawozdania z jego
dzia alno ci
AB AB
Sk ad i cechy RPP
Zarz d NBP
35 dr Adam Barembruch 36 dr Adam Barembruch
Dzia alno ci Narodowego Banku Polskiego kieruje
Sk ad RPP Cechy
Zarz d. W sk ad zarz du wchodz : prezes NBP- jako
Prezes NBP jako przewodnicz cy
Posiedzenie Rady zwo uje Prezes
oraz dziewi ciu cz onków powo anych przewodnicz cy oraz 6 do 8 cz onków zarz du, w tym 2
NBP co najmniej raz w miesi cu.
w równej liczbie przez Prezydenta RP,
wiceprezesów NBP.
Sejm i Senat.
Ustalenia Rady podejmowane a w
3 z ramienia Sejmu
formie uchwa y wi kszo ci g osów
Zarz d Narodowego Banku Polskiego realizuje uchwa y
3 z ramienia Senatu
przy obecno ci co najmniej 5
3 od Prezydenta
Rady Polityki Pieni nej oraz podejmuje uchwa y w
cz onków, w tym Przewodnicz cego
cz onkowie Rady s powo ywani na 6
Rady.
sprawach niezastrze onych w ustawie do wy cznej
lat.
W przypadku równej liczby g osów
Ponowne powo anie do sk ady Rady
kompetencji innych organów banku.
jest niedopuszczalne, chyba e
rozstrzyga g os Przewodnicz cego
poprzednie powo anie nast pi o w
Rady.
trakcie kadencji na okres krótszy ni 3
lata (por, art. 13 1, 2 i 8 ustawa o
NBP)
AB
37
Kreacja pieni dza przez system bankowy
38 dr Adam Barembruch
1000 z wp ywa do systemu bankowego
Aktywa Pasywa
Bank 1
M=1000z
1000z Depozyt 1000z
Rezerwy 100z
po ycza 900z Depozyt 1000z
M=1900z
Bank 2
Aktywa Pasywa
900z Depozyt 900z
Rezerwy 90z
po ycza 810z Depozyt 900z
M=2710
POLITYKA PIENI NA I
Bank 3 Aktywa Pasywa
810 z Depozyt 810z
INSTRUMENTY POLITYKI Rezerwy 81z Depozyt 810z
po ycza 729z
M=3439
Bank 4
PIENI NEJ
...
M = 1000 + 900 + 810+... =1000 [ 1+ 0.9 + 0.92 + 0.93 +... ] = 1000 (1/ 1-0.9) = 1000 × 1/0.1 = 10 000
2011-03-14
AB AB
Cele polityki pieni nej Polityka pieni na w Polsce
39 dr Adam Barembruch 40 dr Adam Barembruch
Od 1999 r. w realizacji polityki pieni nej wykorzystuje si strategi
bezpo redniego celu inflacyjnego.
Operacyjne Po rednie Strategiczne
(finalne)
Rada Polityki Pieni nej okre la cel inflacyjny, a nast pnie dostosowuje
poziom podstawowych stóp procentowych NBP tak, by maksymalizowa
" Po dana wielko bazy
" Poziom nominalnych stóp " Utrzymywanie niskiego
prawdopodobie stwo osi gni cia tego celu.
monetarnej
procentowych poziomu cen
" Po dany poziom stóp
" Poda pieni dza " Utrzymywanie wysokiej
Od pocz tku 2004 r. Narodowy Bank Polski realizuje ci y cel inflacyjny
procentowych rynku
koniunktury i zatrudnienia
na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedzia em waha +/- 1 punkt
" Limity kredytowe
pieni nego
procentowy.
" Nominalny dochód
narodowy
" Struktura stóp
procentowych
NBP utrzymuje poziom stóp procentowych spójny z realizowanym celem
inflacyjnym, wp ywaj c na wysoko nominalnych krótkoterminowych stóp
procentowych rynku pieni nego.
AB AB
Instrumenty polityki pieni nej  uj cie
Etapy polityki kursu walutowego
Data Zmiana Typ polityki kursowej
teoretyczne i wg NBP
1 stycznia 1990 roku Wprowadzenie sztywnego kursu Kurs sztywny do dolara
41 dr Adam Barembruch 42 dr Adam Barembruch
walutowego 1 dolar = 9500 zl
17 maja 1991 roku Zast pienie parytetu dolara Kurs sztywny do koszyka walut
dolar ameryka ski  45%, marka niemiecka  35%, funt brytyjski  10%, frank francuski 
koszykiem 5 walut
5%, frank szwajcarski  5%
Teoria Praktyka
14 pa dziernika 1991 roku Wprowadzenie systemu Kurs pe zaj cy
pe zaj cej dewaluacji
Stopy procentowe
26 lutego 1992 roku Skokowa dewaluacja z otego 12
Instrumenty kontroli ogólnej
%
Depozytowa
Rezerwa obowi zkowa
27 sierpnia 1993 roku Skokowa dewaluacja z otego 8
Referencyjna
%
Operacje otwartego rynku
Lombardowa
16 maja 1993 roku Wprowadzenie pe zaj cego Kurs pe zaj cy w korytarzu
Warunkowe (repo i reverse repo)
pasma waha (+/- 7 %) Korytarz 14 %
Operacje otwartego rynku
Bezwarunkowe
1995 rok Aprecjacja centralnego parytetu
Operacje podstawowe
o 6 % ( zrównanie kursu
Kredyt refinansowy
Operacje dostrajaj ce
centralnego kursem fixingu)
Kredyt lombardowy Operacje strukturalne
26 lutego 1998 roku Rozszerzenie pasma waha do Korytarz 20 %
+/- 10 %
Kredyt redyskontowy Rezerwa obowi zkowa
28 pa dziernika 1998 roku Rozszerzenie pasma waha do Korytarz 25 %
Operacje depozytowo kredytowe
+/- 12,5 %
Instrumenty kontroli selektywnej
Depozyt na koniec dnia 1 stycznia 1999 roku Zmiana koszyka walut 55% Euro
Oddzia ywanie przez perswazj
i 45 % dolar
Kredyt lombardowy
25 marca 1999 roku Rozszerzenie pasma waha +/- Korytarz 30 %
Polityka kursu walutowego
Interwencje walutowe
15 %
11 kwietnia 2000 roku Up ynnienie kursy z otego Kurs ca kowicie p ynny ( brak korytarza waha )
AB AB
Wysoko stopy rezerwy obowi zkowej
Rezerwa obowi zkowa
mo e zale od:
43 dr Adam Barembruch 44 dr Adam Barembruch
Banki utrzymuj swoj rezerw obowi zkow na swoich rachunkach
Terminów zobowi za
bie cych b na rachunkach rezerwy obowi zkowej
Osoby w ciciela
Podstaw naliczania rezerwy obowi zkowej s rodki pieni ne
Wielko ci wk adu
zgromadzone na rachunkach bankowych oraz uzyskane ze sprzeda y
papierów warto ciowych, z wyj tkiem rodków przyj tych od innego banku
krajowego oraz pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata.
Art. 39.
Rezerwa jest naliczana i utrzymywana w z otych
1. Stopa rezerwy obowi zkowej mo e by zró nicowana ze
Stopa rezerwy obowi zkowej dla wszystkich rodzajów rodków
wzgl du na umowny okres przechowywania rodków
zgromadzonych na rachunkach wynosi 3,0% (z wyj tkiem rodków
pieni nych, rodzaj waluty, a tak e rodzaj dokonywanych operacji
pozyskanych ze sprzeda y papierów warto ciowych z udzielonym
finansowych stanowi cych ród o pozyskania rodków.
przyrzeczeniem odkupu, dla których wprowadzono stop 0%)
2. Suma rezerw obowi zkowych nie mo e przekroczy :
Wszystkie banki pomniejszaj kwot naliczonej rezerwy obowi zkowej o
równowarto 500.000 euro. 1) 30 % sumy rodków pieni nych, o których mowa w art. 38 ust. 2,
od wk adów na danie;
2) 20 % sumy rodków pieni nych, o których mowa w art. 38 ust. 2,
od wk adów terminowych.
AB AB
Cechy wska nika rezerwy obowi zkowej Operacje otwartego rynku
45 dr Adam Barembruch 46 dr Adam Barembruch
ma natychmiastowy wp yw na poda pieni dza
Bezwarunkowe Warunkowe
nie mo e by cz sto zmieniany (powodowa oby to
REPO (porozumienia odkupu)
transakcje bezwarunkowe 
destabilizacj systemu finansowego)
BC kupuje p.w. od banków komercyjnych, a
polegaj na nieuwarunkowanych
te z kolei zobowi zuj si do ich
ponownego nabycia w okre lonym terminie
zakupach (outright purchases), b
relatywnie ma o elastyczny
po okre lonej cenie.
na nieuwarunkowanej sprzeda y
Transakcje te, oznaczaj ce faktyczne
w przypadku jego podwy szenia banki o ni szej, aczkolwiek udzielenie kredytu przez BC bankom
(outright sales) krótkoterminowych.
komercyjny
papierów warto ciowych przez BC
dostatecznej p ynno ci mog popa w trudno ci finansowe
Zawierane w sytuacji niedoboru p ynno ci
sektora bankowego
stosowanie oddzia uje na p ynno banków bez REVERSE REPO (uwarunkowana
sprzeda )
natychmiastowego wp ywu na rynkowe stopy procentowe
BC sprzedaje p.w. bankom z
równoczesnym zawarciem umowy ich
odkupu w okre lonym terminie po
na ogó jest to nieoprocentowana forma podatku
okre lonej cenie.
Jest to forma lokaty pieni nej (lokata
odprowadzana od wk adów  niebanków w bankach
aukcyjna)
AB AB
Instrumenty polityki redyskontowej Stopy procentowe NBP
47 dr Adam Barembruch 48 dr Adam Barembruch
Stopa redyskontowa Stopa referencyjna NBP
okre la rentowno podstawowych operacji otwartego
Kontyngenty redyskonta
rynku,wp ywaj c jednocze nie na poziom krótkoterminowych
Wymagania jako ciowe w stosunku do materia u
rynkowych stóp procentowych.
wekslowego
Stopa lombardowa NBP
wyznacza koszt pozyskania pieni dza w NBP. Okre la górny
pu ap wzrostu rynkowej stopy overnight.
Stopa depozytowa NBP
wyznacza oprocentowanie depozytu w NBP. Okre la dolne
ograniczenie dla waha rynkowej stopy overnight.
AB AB
Stopy procentowe NBP Operacje otwartego rynku
49 dr Adam Barembruch 50 dr Adam Barembruch
Operacje podstawowe b standardowo przeprowadzane w sposób regularny (raz w
tygodniu),
z 7-dniowym z regu y terminem zapadalno ci.
na przetargach b dzie obowi zywa sta a rentowno na poziomie stopy referencyjnej NBP
z uwagi na oczekiwane utrzymywanie si nadp ynno ci w sektorze bankowym w 2011 r. operacje te
polega b na emisji bonów pieni nych NBP.
Operacje dostrajaj ce mog zosta podj te w celu ograniczenia wp ywu zmian w
warunkach ynno ciowych w sektorze bankowym na wysoko krótkoterminowych
rynkowych stóp procentowych.
Mog one obejmowa operacje absorbuj ce (emisj bonów pieni nych NBP, transakcje reverse
repo) oraz zasilaj ce (przedterminowy wykup bonów pieni nych NBP, transakcje repo).
Zapadalno , rentowno oraz sposób przeprowadzania operacji s uzale nione od sytuacji
wyst puj cej w sektorze bankowym.
Operacje strukturalne mog zosta przeprowadzone w celu d ugoterminowej zmiany
struktury ynno ci w sektorze bankowym.
Gdyby wyst pi a taka konieczno , bank centralny mo e przeprowadzi nast puj ce operacje
strukturalne: emisj obligacji, zakup oraz sprzeda papierów warto ciowych na rynku wtórnym.
AB AB
Operacje depozytowo-kredytowe Interwencje walutowe
51 dr Adam Barembruch 52 dr Adam Barembruch
Operacje depozytowo-kredytowe maj na celu ograniczanie skali waha
Instrumentem polityki pieni nej, który mo e zosta
stawki rynkowej overnight. Banki uczestnicz w tych operacjach z w asnej
inicjatywy.
wykorzystany przez NBP, s interwencje na rynku
Depozyt na koniec dnia pozwala na lokowanie nadwy ek rodków w
walutowym.
banku centralnym na termin overnight. Jego oprocentowanie okre la
dolne ograniczenie dla stawki rynkowej kwotowanej na ten termin.
W przypadku przyst pienia Polski do ERM II, interwencje
Kredyt lombardowy umo liwia bankom komercyjnym zaci ganie
na rynku walutowym mog by równie wykorzystywane
kredytu na termin overnight. Kredyt ten jest zabezpieczany papierami
warto ciowymi, akceptowanymi przez bank centralny.
do stabilizowania kursu z otego w celu spe nienia
Jego oprocentowanie wyra a kra cowy koszt pozyskania pieni dza w
kryterium stabilno ci kursu walutowego.
banku centralnym, co stanowi górne ograniczenie dla stawki rynkowej
overnight.
Wa nym elementem systemu rozliczeniowego s oferowane przez NBP
nieoprocentowane kredyty w z otych (kredyt techniczny) i w euro
(intraday credit), stanowi ce ród o pozyskania rodków w ci gu dnia
operacyjnego. Kredyty te s zabezpieczane papierami
warto ciowymiakceptowanymi przez bank centralny.
AB AB
Interwencja walutowa
Podstawowe stopy procentowe NBP
2010-04-09 16:46
53 dr Adam Barembruch 54 dr Adam Barembruch
Informacja:
(& ) niewykluczone, e bank centralny pojawi si w pewnym momencie
na rynku, by wyhamowa nadmiern aprecjacj z otego
Interwencja NBP na rynku z otego okaza a si g ównym wydarzeniem
mijaj cego tygodnia. Jej efektem by dynamiczny wzrost kursu
EUR/PLN, który w ci gu pó godziny zwy kowa o ponad 4 grosze z
poziomu 3,8450. NBP przyzna , i dokona zakupu na rynku  pewnej
ilo ci walut obcych"
AB
55
Czynno ci bankowe
56 dr Adam Barembruch
Sensu stricte Sensu largo
przyjmowanie wk adów pieni nych p atnych na
udzielanie po yczek pieni nych oraz po yczek i kredytów
danie lub z nadej ciem oznaczonego terminu
konsumenckich w rozumieniu przepisów odr bnej ustawy,
oraz prowadzenie rachunków tych wk adów,
operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których
prowadzenie innych rachunków bankowych,
przedmiotem s warranty,
udzielanie kredytów
wydawanie kart p atniczych oraz wykonywanie operacji przy
udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych ich u yciu,
oraz otwieranie akredytyw,
terminowe operacje finansowe,
emitowanie bankowych papierów warto ciowych,
nabywanie i zbywanie wierzytelno ci pieni nych,
przeprowadzanie bankowych rozlicze pieni nych,
przechowywanie przedmiotów i papierów warto ciowych
wydawanie instrumentu pieni dza elektronicznego,
oraz udost pnianie skrytek sejfowych,
wykonywanie innych czynno ci przewidzianych
prowadzenie skupu i sprzeda y warto ci dewizowych,
wy cznie dla banku w odr bnych ustawach.
udzielanie i potwierdzanie por cze ,
wykonywanie czynno ci zleconych, zwi zanych z emisj
BANK I SYSTEM BANKOWY
papierów warto ciowych,
po rednictwo w dokonywaniu przez rezydentów przekazów
pieni nych za granic oraz rozlicze w kraju z
2011-03-14 nierezydentami.
AB AB
Prawne aspekty outsourcingu w bankach Prawne aspekty outsourcingu w bankach
57 dr Adam Barembruch 58 dr Adam Barembruch
Art. 6a.
f) zawieraniu i zmianie umów o kart atnicz , których stron jest
konsument w rozumieniu ustawy, o której mowa w lit. c),
1. Bank mo e, w drodze umowy zawartej na pi mie, powierzy przedsi biorcy lub
przedsi biorcy zagranicznemu, z zastrze eniem art. 6d, wykonywanie wy cznie:
g) przyjmowaniu wp at, dokonywaniu wyp at oraz obs udze czeków
1) w imieniu i na rzecz banku po rednictwa w zakresie czynno ci bankowych zwi zanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank,
na podstawie umowy agencyjnej, polegaj cego na:
h) dokonywaniu wyp at i przyjmowaniu sp at udzielonych przez ten bank
a) zawieraniu i zmianie umów rachunków bankowych, o których mowa w art. 49
kredytów i po yczek pieni nych,
ust. 1 pkt 3, wed ug wzoru zatwierdzonego przez bank,
i) przyjmowaniu wp at na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki,
b) zawieraniu i zmianie umów kredytu na sfinansowanie inwestycji maj cej na celu
j) przyjmowaniu dyspozycji przeprowadzania bankowych rozlicze
zaspokojenie w asnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy w rozumieniu
pieni nych zwi zanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten
przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
bank,
c) zawieraniu i zmianie umów kredytu konsumenckiego w rozumieniu ustawy z
dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 oraz z
k) wykonywaniu innych czynno ci, po uzyskaniu zezwolenia Komisji
2003 r. Nr 109, poz. 1030),
Nadzoru Finansowego,
d) zawieraniu i zmianie umów ugody w sprawie sp aty kredytów, o których mowa w
2) czynno ci faktycznych zwi zanych z dzia alno ci bankow .
lit. b) i c),
e) zawieraniu i zmianie umów dotycz cych ustanowienia prawnego
zabezpieczenia kredytów, o których mowa w lit. b) i c),
AB AB
Prawne aspekty outsourcingu w bankach
Warunki utworzenia banku:
59 dr Adam Barembruch 60 dr Adam Barembruch
fundusze w asne
2. Powierzenie wykonywania czynno ci, o którym mowa w
(dostosowane do rodzaju czynno ci bankowych i rozmiaru dzia alno ci). Jeden
ust. 1, nie mo e obejmowa :
za yciel oraz grupa za ycieli mo e wnie wk ad pieni ny w kwocie nie
przekraczaj cej po owy kapita u za ycielskiego,
1) zarz dzania bankiem w rozumieniu art. 368 (& ) a w
pomieszczenie posiadaj ce odpowiednie urz dzenia techniczne, zabezpieczaj ce
szczególno ci zarz dzania ryzykiem zwi zanym z
przechowywanie w banku warto ci z uwzgl dnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej
prowadzeniem dzia alno ci bankowej, w tym zarz dzania
dzia alno ci bankowej,
aktywami i pasywami, dokonywania oceny zdolno ci
za yciele oraz osoby przewidziane do obj cia w banku stanowisk cz onków zarz du daj
kredytowej i analizy ryzyka kredytowego,
kojmi prowadzenia dzia alno ci w sposób nale ycie zabezpieczaj cy interesy klienta
banku,
2) przeprowadzania audytu wewn trznego banku.
co najmniej dwie osoby przewidziane do obj cia w banku stanowisk cz onków zarz du
3. Komisja Nadzoru Finansowego mo e udzieli bankowi
posiadaj wykszta cenie i do wiadczenie zawodowe niezb dne do kierowania bankiem,
zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. k), je eli przedstawiony przez za ycieli plan dzia alno ci banku na okres co najmniej trzyletni
wskazuje, e dzia alno ta b dzie bezpieczna dla rodków pieni nych gromadzonych w
powierzenie przez bank wykonywania innych czynno ci jest
banku,
niezb dne do prowadzenia dzia alno ci bankowej w sposób
ostro ny i stabilny lub istotnego obni enia kosztów tej
dzia alno ci.
AB
62
Funkcje banku
61 dr Adam Barembruch
Funkcje Rola banku
rola p atnika
Udzia w kreacji pieni dza
dokonywanie p atno ci w imieniu
swoich klientów ;
Udzia w spo ecznym podziale pracy
rola agenta
dzia anie w imieniu klientów w
Alokacja i transformacja rodków
zakresie emisji papierów
warto ciowych i zarz dzania
Informacji
asno ci klientów;
rola gwaranta
Wielko ci sumy pieni dza
poparcie udzielone klientom w sp acie
INSTYTUCJA KREDYTOWA
ich zobowi za ;
Terminu
rola po rednika
Ryzyka
dokonywanie transformacji
PO REDNICY FINANSOWI
otrzymanych depozytów w kredyty
Miejsca
przede wszystkim dla przedsi biorstw;
rola instrumentu w realizacji polityki
ASYMETRIA INFORMACJI
gospodarczej kraju
regulowanie poda y pieni dza
poprzez dzia anie banku centralnego.
2011-03-14
AB AB
Instytucja kredytowa Asymetria informacji
63 dr Adam Barembruch 64 dr Adam Barembruch
Podmiot maj cy swoj siedzib za granic Rzeczypospolitej Polskiej na
terytorium jednego z pa stw cz onkowskich Unii Europejskiej, zwanych dalej
"pa stwami cz onkowskimi", prowadz cy we w asnym imieniu i na w asny
rachunek, na podstawie zezwolenia w ciwych w adz nadzorczych,
Selekcja
dzia alno polegaj na:
negatywna
przyjmowaniu depozytów lub innych rodków powierzonych pod
" Po zawarciu
jakimkolwiek tytu em zwrotnym i
" Przed transakcji
udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieni dza elektronicznego.
zawarciem
transakcji
Asymetria Ryzyko
informacji nadu ycia
AB
65
System bankowy i jego stabilno
66 dr Adam Barembruch
System bankowy Stabilno systemu bankowego
Ca okszta t instytucji bankowych zdolno systemu do zachowania
oraz normy okre laj ce wzajemne ynno ci finansowej oraz
powi zania i stosunki z otoczeniem. poszczególnych jednostek do
pokrywania strat i ryzyka z w asnych
Podstaw do okre lenia sytemu
funduszy, a wi c do zachowania
bankowego jest uk ad z ony z
wyp acalno ci.
banku centralnego (emisyjnego) i
banków komercyjnych.
System jednoszczeblowy
System dwuszczeblowy
SYSTEM BANKOWY
2011-03-14
AB AB
System bankowy Klasyfikacja banków
67 dr Adam Barembruch 68 dr Adam Barembruch
wed ug charakteru i zakresu realizowanych zada
bank centralny
bank komercyjny
Bankowy Fundusz Narodowy Bank Komisja Nadzoru
Gwarancyjny Polski Finansowego
banki uniwersalne
banki wyspecjalizowane
asno ci kapita u
Instytucje stabilizuj ce
banki pa stwowe
Instytucje tworz ce rynek
banki spó dzielcze
banki w formie spó ek akcyjnych
Banki oddzia y
zasi gu terytorialnego dzia ania
regionalne
krajowe
pa stwowe spó dzielcze spó ki akcyjne
mi dzynarodowe
AB AB
Zasady TBTF i TITF Modele sektora bankowego
69 dr Adam Barembruch 70 dr Adam Barembruch
Cecha ANGLOSASKI NIEMIECKO-JAPO SKI
TBTF  too big to fail   zbyt du y eby upa 
Rodzaj rynku- Kapita owy i pieni ny, anonimowy; Kredytów, zintegrowany;
finansowanie finansowanie g . wewn trzne, nacisk na finansowanie zewn trzne oparte
TITF  too important to fail   zbyt wa ny by upa 
krótkookresowe pasywne stosunki mi dzy na indywidualnie negocjowanych kredytach
instytucjami finansowymi i przedsi biorstwami bankowych o sta ym oprocentowaniu, nacisk na
Za enie: w adze nie powinny dopu ci do upad ci banku
niefinansowymi, ugookresowe , aktywne bliskie stosunki
brak udzia u banków w kapitale mi dzy instytucjami finansowymi
o kluczowym znaczeniu dla gospodarki
przedsi biorstwa i przedsi biorstwami, udzia banków
w kapitale przedsi biorstw.
Doktryn mo na rozszerzy na inne dziedziny gospodarki (
np.. Kopalnie)
Rodzaje banków Specjalistyczne Uniwersalne
Typy i rola Wysoka specjalizacja instytucji, banki Niski stopie specjalizacji, banki nastawione na
Proces budowy jednolitego europejskiego rynku
Instytucji zorientowane na krótkoterminow dzia alno ugookresow dzia alno po yczkow ,
Finansowych po yczkow , du a sk onno do tworzenia ni sza sk onno do tworzenia innowacji
finansowego powoduje, e udzielanie pomocy przestaje by
innowacji finansowych finansowych
domen wy cznie w adz krajowych
Polityka Nacisk na kontrol poda y pieni dza, operacje Nacisk na kontrol akcji kredytowej banków,
Pieni na otwartego rynku kredyt refinansowy
Konieczne jest ustalenie uniwersalnych zasad post powania
Mechanizm Transfer debetowy (czeki), izby rozliczeniowe Transfer kredytowy (giro), poczta
Przejrzyste kryteria i równo dost pu do pomocy
atniczy
AB
71
Tradycyjny podzia operacji bankowych
(ze wzgl du na przedmiot operacji)
72 dr Adam Barembruch
operacje bierne = pasywne (depozytowe)
Dzia alno depozytowa
Emisja papierów warto ciowych
Depozyty mi dzybankowe
operacje czynne = aktywne (kredytowe)
Dzia alno kredytowa
Inwestycje w papiery warto ciowe
KRAJOWE I ZAGRANICZNE
Lokaty mi dzybankowe
OPERACJE BANKOWE
operacje rozliczeniowe = po rednicz ce (obs uga obrotu
atniczego)
2011-03-14
AB AB
Karty p atnicze
Klasyfikacja operacji bankowych
73 dr Adam Barembruch 74 dr Adam Barembruch
Wst pnie
Wst pnie
Obci enio
Obci enio
Gotówkowe Bezgotówkowe
Debetowe Kredytowe przedp acon
Debetowe Kredytowe przedp acon
we
we
e
e
PAY NOW PAY LATER
PAY NOW PAY LATER
Dowód wp aty Polecenie przelewu
PAY LATER
PAY LATER
Zlecenie sta e
PAY BEFORE
PAY BEFORE
Polecenie wyp aty
Polecenie zap aty
Czek gotówkowy
Czek rozrachunkowy
Karta bankomatowa
Karty p atnicze
Akredytywa dokumentowa
Inkaso dokumentowe
Weksel
Rozliczenie saldami
AB AB
Przeprowadzenie rozlicze poleceniem
Polecenie zap aty
zap aty jest dopuszczalne pod warunkiem:
75 dr Adam Barembruch 76 dr Adam Barembruch
posiadania przez wierzyciela i d nika rachunków w bankach, które zawar y porozumienie w sprawie
stosowania polecenia zap aty, okre laj ce w szczególno ci: zakres odpowiedzialno ci banków
stanowi udzielon bankowi dyspozycj wierzyciela
wykonuj cych polecenie zap aty, przyczyny odmowy wykonania polecenia zap aty przez bank d nika,
procedury dochodzenia wzajemnych roszcze banków, wynikaj cych ze skutków odwo ania polecenia
obci enia okre lon kwot rachunku bankowego
zap aty przez d nika, wzory jednolitych formularzy oraz zasady wykonywania przez banki polece
zap aty za pomoc elektronicznych no ników informacji,
nika i uznania t kwot rachunku wierzyciela.
udzielenia przez d nika wierzycielowi zgody do obci ania rachunku d nika w drodze polecenia
zap aty w umownych terminach zap aty z tytu u okre lonych zobowi za ,
dyspozycja wierzyciela oznacza równocze nie jego
zawarcia pomi dzy wierzycielem a bankiem prowadz cym jego rachunek umowy w sprawie
stosowania polecenia zap aty przez wierzyciela, zawieraj cej w szczególno ci: zgod banku na
zgod na cofni cie przez bank d nika obci enia
stosowanie polecenia zap aty przez wierzyciela, zasady sk adania i realizowania polece zap aty, zgod
wierzyciela na obci enie jego rachunku kwotami odwo ywanych polece zap aty wraz z odsetkami, o
rachunku d nika i cofni cie uznania rachunku których mowa w ust. 7, zwróconymi d nikowi w zwi zku z odwo aniem polecenia zap aty oraz zakres
odpowiedzialno ci wierzyciela i banku,
e maksymalna kwota pojedynczego polecenia zap aty nie przekracza równowarto ci, przeliczonej na
wierzyciela w przypadku dokonanego przez d nika
ote wed ug kursu redniego og aszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu kwarta u
poprzedzaj cego kwarta , w którym dokonywane jest rozliczenie pieni ne:
odwo ania polecenia zap aty
1 000 euro - w przypadku gdy d nikiem jest osoba fizyczna niewykonuj ca dzia alno ci gospodarczej,
50 000 euro - w przypadku pozosta ych d ników.
AB AB
Historia i definicja weksla
Odwo anie polecenia zap aty
77 dr Adam Barembruch 78 dr Adam Barembruch
nik mo e odwo pojedyncze polecenie zap aty, w banku
prowadz cym jego rachunek, w terminie:
Historia Definicja
30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obci enia rachunku bankowego - w
Prawo wekslowe w miastach polskich
przypadku gdy d nikiem jest osoba fizyczna niewykonuj ca dzia alno ci
Weksel jest papierem
w XII i XIII wieku rozwija o si
gospodarczej,
warto ciowym, posiadaj cym cechy
pocz tkowo jako prawo zwyczajowe
ci le przez prawo okre lone w
1775  cz ciowa kodyfikacja w
5 dni roboczych od dnia dokonania obci enia rachunku bankowego - w
którym wystawca
Konstytucji
przypadku pozosta ych d ników.
Odwo anie polecenia zap aty przez d nika zobowi zuje bank d nika do
Trzy odr bne systemy ustawodastw albo sam przyrzeka zap at
natychmiastowego uznania rachunku bankowego d nika kwot odwo anego wekslowych francuskie, niemieckie i
okre lonej sumy pieni nej
polecenia zap aty. angielskie
albo poleca zap at osobie trzeciej
1912  konwencja Haska
Uznanie rachunku d nika nast puje z dat z enia odwo ania polecenia
Wystawca przyjmuje bezwarunkow
zap aty, z obowi zkiem naliczenia - od dnia obci enia rachunku d nika 1930  konwencja Genewska
odpowiedzialno za zap at weksla
kwot odwo anego polecenia zap aty - odsetek nale nych d nikowi z
tytu u oprocentowania rachunku bankowego. i poddaje si wszelkim rygorom
prawa wekslowego
Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 roku
PRAWO WEKSLOWE (Dz. U. Nr 37,
poz 282)
AB AB
Obligatoryjne elementy weksla
Cechy zobowi zania wekslowego
trasowanego
79 dr Adam Barembruch 80 dr Adam Barembruch
owo weksel
Bezwarunkowe
oznaczenie daty i
polecenie zap aty
jest samoistne, czyli niezale ne od przyczyny powstania
miejsca wystawienia
tego zobowi zania; Oznaczenie
weksla
Suma wekslowa
terminu
prawa zawarte w wekslu mo na przenosi na inne
atno ci
osoby, tzn. otrzymuj c weksel od jednego kontrahenta,
Oznaczenie
remitenta
posiadacz weksla mo e regulowa nim zobowi zanie
Suma
wobec innych partnerów handlowych; indosowanie wekslowa
ownie
przy zobowi zaniu wekslowych wyst puje tzw.
Oznaczenie
rodzaju weksla
odpowiedzialno solidarna osób podpisanych na
wekslu; Miejsce
Podpis
atno ci
Domicyliat
tryb egzekwowania nale no ci wekslowych jest szybki i
wystawcy
Nazwisko/nazwa
uproszczony, wykorzystuje tzw. rygor wekslowy
trasata
AB AB
Kiedy weksel mo e by p atny? Weksel kaucyjny
81 dr Adam Barembruch 82 dr Adam Barembruch
Art. 33. Weksel mo e by p atny: Definicja:
za okazaniem Dokument zawieraj cy co najmniej podpis wystawcy weksla z
zamiarem zaci gni cia zobowi zania wekslowego.
atny za okazaniem, tzw. p atny na danie  na ogó w ci gu roku od
dnia wystawienia, ale mo e to wyd wystawca);
Z punktu widzenia banku celowe jest umieszczanie na wekslu
w pewien czas po okazaniu
daty jego wystawienia i miejsca p atno ci
atny w pewien czas po okazaniu - weksel podlega wizowaniu, o czym
wzmiank umieszcza si na wekslu, np.  widzia em i data  od tego
zabezpiecza obroty gospodarcze, po yczk lub kredyt.
momentu biegnie termin zap aty;
Sk adamy jako kaucj
w pewien czas po dacie
nie s y on do obrotu, w przeciwie stwie do weksla p atniczego.
atny w pewien czas po dacie, np.. 10 dni po dacie wystawienia;
jest to najbardziej popularny rodzaj weksla.
w oznaczonym dniu
przewa nie wystawiany jest jako weksel niezupe ny, nazywany inaczej
Inne okre lenie terminu p atno ci lub kilku terminów "wekslem kaucyjnym in blanco".
w skrajnych przypadkach jest to "go y" blankiet z podpisem.
powoduje niewa no weksla.
AB
84
Co mo e zawiera deklaracja wekslowa?
83 dr Adam Barembruch
warunki, od spe nienia których zale y prawo wype nienia
weksla,
okre lenie kwoty, na któr weksel mo e by wype niony (w
sposób bezpo redni lub opisowy),
okre lenie rodzaju terminu p atno ci, jakim weksel mo e by
opatrzony.
Deklaracja mo e te zawiera upowa nienie do wpisania przez
wierzyciela wskazanych klauzul wekslowych ( bez protestu lub
 bez kosztów , domicyliatu, waluty) oraz innych upowa nie i
wskaza co do wype nienia weksla.
Brak pisemnego porozumienia co do uzupe nienia weksla
upowa nia posiadacza weksla do uzupe nienia go tylko jego
CZEK
ustawowymi elementami.
Deklaracja wekslowa nie jest warunkiem wa no ci weksla.
2011-03-14
AB AB
Definicja czeku Ustawowe elementy czeku
85 dr Adam Barembruch 86 dr Adam Barembruch
to pisemna dyspozycja wystawcy czeku ( trasanta), Art. 1. Czek zawiera:
udzielona bankowi prowadz cemu jego rachunek (
nazw  czek w samym tek cie dokumentu, w j zyku, w
trasatowi), aby ten obci jego rachunek kwot , na jakim go wystawiono
któr czek zosta wystawiony, oraz wyp aci t kwot
polecenie bezwarunkowe zap acenia oznaczonej sumy
pieni nej
osobie wskazanej na czeku ( czek imienny) lub
okazicielowi ( czek na okaziciela) oznaczenie miejsca p atno ci
oznaczenie daty i miejsca wystawienia czeku
podpis wystawcy czeku
Art. 28. Czek jest p atny za okazaniem. Wszelk
wzmiank przeciwn uwa a si za nienapisan .
AB
88
Terminy wa no ci czeku
87 dr Adam Barembruch
10 dni, w przypadku czeków krajowych,
20 dni, je eli czek wystawiono w innym kraju, ni kraj, w
którym jest p atny, ale miejsca wystawienia i p atno ci
po one s w tej samej cz ci wiata,
AKREDYTYWA
70 dni, je eli miejsca p atno ci i wystawienia czeku
znajduj si w ró nych krajach, po onych w ró nych
DOKUMENTOWA W
cz ciach wiata.
ROZLICZENIACH
ZAGRANICZNYCH
2011-03-14
Adam Barembruch
AB AB
Rodzaje akredytyw: charakter zobowi zania
Schemat akredytywy potwierdzonej
banku otwieraj cego akredytyw :
89 dr Adam Barembruch 90 dr Adam Barembruch
1.Kontrakt
odwo alna
Eksporter Importer
wymaga wyra nego wskazania, e jest odwo alna
5. Wysy ka towaru i i
zebranie dokumentów
nie stanowi prawnie wi cego zobowi zania banku otwieraj cego
6. Przekazanie dokumentów 2. Wniosek o
wobec beneficjenta akredytywy
zgodnych z warunkami otwarcie akredytywy
akredytywy
mo e by zmieniona lub anulowana przez bank otwieraj cy w ka dym
momencie bez uprzedniego zawiadomienia beneficjenta;
7. Zbadanie dokumentów, p atno
nieodwo alna
stanowi ostateczne, wi ce zobowi zanie banku otwieraj cego wobec
10. Wydanie
4. Informacja o otwarciu
dokumentów
beneficjenta, je li zostan dope nione warunki akredytywy.
akredytywy
8. Zawiadomienie o realizacji nie musi wyra nie wskazywa , e jest nieodwo alna
akredytywy i przekazanie
w przypadku braku wskazania, e akredytywa jest odwo alna, b dzie
dokumentów
uwa ana za nieodwo aln
Bank eksportera Bank importera
nie mo e by zmieniona lub anulowana bez zgody wszystkich
zainteresowanych w niej stron
3. Informacja o otwarciu
9. P atno
akredytywy
akredytywy nieodwo alne dzielimy na potwierdzone i nie potwierdzone
AB AB
Rodzaje akredytyw
Inne rodzaje akredytyw
ze wzgl du na rol banku po rednicz cego
91 dr Adam Barembruch 92 dr Adam Barembruch
potwierdzona
potwierdzenie odbywa si na zlecenie banku otwieraj cego, za bank Eksportowa i importowa Przeno na i nieprzeno na
po rednicz cy, oprócz zwyczajowych czynno ci awizowania akredytywy
beneficjentowi, podejmuje w stosunku do niego swoje w asne, ostateczne i
Akredytywa nieprzeno na to taka,
Z punktu widzenia banku
wi ce zobowi zanie na warunkach identycznych z warunkami akredytywy.
do której realizacji i podj cia zap aty
akredytywa otwierana na zlecenie
Bank po rednicz cy, który da potwierdzenie, rozlicza beneficjenta we w asnym
jest upowa niony jeden okre lony
polskiego importera jest akredytywa
imieniu dlatego jego w asne rozliczenia z bankiem otwieraj cym w niczym nie
beneficjent.
importow , a akredytywa
dotycz beneficjenta akredytywy.
Akredytywa przeno na to taka, w
realizowana w polskim banku przez
Bank potwierdzaj cy ma obowi zek zap aty za prezentowane dokumenty przed
której bank po rednicz cy,
naszego eksportera  akredytyw
otrzymaniem swojej nale no ci od banku otwieraj cego, nawet w przypadku
wyst puj cy w roli banku
pokrycia ze strony tego banku;
eksportow .
przenosz cego, mo e postawi w
nie potwierdzona  awizowana
Akredytywa, któr dany bank
ca ci lub w cz ci do dyspozycji
rola banku po rednicz cego ogranicza si jedynie do zawiadamiania
otwiera, jest nazywana akredytyw jednej lub kilku osób, zwanych
beneficjenta o otwarciu na jego rzecz akredytywy i przekazaniu mu jej tre ci;
wtórnymi beneficjentami.
asn , a akredytywa, któr awizuje,
nie potwierdzona  negocjacyjna Przeniesienia akredytywy bank
negocjuje czy potwierdza 
dokonuje na zlecenie pierwotnego
bank po rednicz cy otrzymuje zlecenie awizowania akredytywy oraz zlecenie
akredytyw obc .
zap aty za dokumenty prezentowane mu przez beneficjenta. beneficjenta.
AB AB
Inne rodzaje akredytyw Inne rodzaje akredytyw
93 dr Adam Barembruch 94 dr Adam Barembruch
Akredytywa w formie listu kredytowego 
Akredytywa zaliczkowa 
awizowana z pomini ciem banku po rednicz cego i przesy ana bezpo rednio
zawiera specjaln klauzul , która upowa nia bank awizuj cy lub
beneficjentowi przez bank otwieraj cy akredytyw , upowa nia ona beneficjenta do
potwierdzaj cy akredytyw , na wyra ne zlecenie i wy czne ryzyko
wystawienia traty ci gnionej na bank otwieraj cy, akredytywa tego typu jest
zleceniodawcy lub banku otwieraj cego, do wyp aty zaliczki
nieodwo alna;
beneficjentowi przed prezentacj dokumentów, w zamian za zwyk e
Akredytywa rewolwingowa (odnawialna) 
pokwitowanie. Mo na tutaj wyró ni dwa rodzaje akredytyw
ma zastosowanie przy sukcesywnych powtarzalnych dostawach jednolitego towaru w
zaliczkowych:
ci gu d szego okresu czasu. Ogólna kwota akredytywy, zwana pu apem, obejmuje
kwot kontraktu, natomiast kwota cz ciowa, postawiona do dyspozycji beneficjenta,
z czerwon klauzul - bez zabezpieczenia rzeczowego wyp aconej zaliczki,
zwana nawi zk , okre la warto jednej dostawy. Akredytywa mo e by odnawiana w
z zielona klauzul - z zabezpieczeniem rzeczowym wyp aconej zaliczki;
odniesienie do: czasu- wa na jest do okre lonej kwoty, w pewnym ustalonym okresie
czasu; warto ci- kwota ka dej kolejnej nawi zki stawiana jest do dyspozycji beneficjenta
Akredytywa typu stand-by 
dopiero po ca kowitej realizacji nawi zki poprzedniej, w okre lonym terminie wa no ci;
inaczej akredytywa zabezpieczaj ca, charakterem przypomina
Akredytywa typu back-to-back (wi zana) 
gwarancj bankow . W tre ci takiej akredytywy zawarte jest
wp ywy z akredytywy eksportowej zabezpieczaj p atno ci dla otwarcia akredytywy
zobowi zanie banku otwieraj cego do zap aty okre lonej w akredytywie
importowej, akredytywa tego typu wyst puje przy realizacji transakcji reeksportowych,
sumy pieni nej na pierwsze danie beneficjenta, w przypadku, gdy
stosowana jest, gdy akredytywa pierwotna nie jest przeno na lub kiedy dostawca
zleceniodawca akredytywy nie wywi e si z podj tych zobowi za
eksportera nie chce zaakceptowa przeniesienia akredytywy. Ca a istota zastosowania
takiego typu akredytywy sprowadza si do tego, aby wp ywy z akredytywy eksportowej
kontraktowych.
pokrywa y wyp aty akredytywy importowej;
AB
95
Na czym polega inkaso dokumentowe?
96 dr Adam Barembruch
Polega na wydaniu przez bank importerowi dokumentów
reprezentuj cych towar w zamian za zap at lub
spe nienie przez niego innego wiadczenia okre lonego
przez zleceniodawc inkasa
Zap ata avista
Akceptacja weksli
Wystawienie weksli trasowanych
Bank inkasuje zatem nale no od importera i wydaje w
INKASO DOKUMENTOWE
zamian dokumenty.
2011-03-14
AB AB
Rodzaje inkasa
Schemat inkasa dokumentowego
97 dr Adam Barembruch 98 dr Adam Barembruch
1.Kontrakt
Ze wzgl du na prezentowane
Eksporter Importer
Ze wzgl du na rodzaj transakcji
dokumenty
2. Wysy ka towaru i i
zebranie dokumentów
inkaso bezdokumentowe (proste, importowe
3. Przekazanie dokumentów wraz 6 . P atno w
z instrukcj inkasa zamian za dok.
finansowe)
przedmiotem s dokumenty
dotycz ce importowanego
dotyczy wy cznie dokumentów
8. P atno
towaru przedstawione przez bank
finansowych.
zleceniodawcy lub bezpo rednio
Zalicza si do nich trat , weksel
przez zleceniodawc inkasa.
5. Wezwanie do
asny i czek;
zap aty
eksportowe
inkaso dokumentowe
4. Przekazanie instrukcji
przedmiotem s dokumenty
inkasowej
jego przedmiotem s : dokumenty
dotycz ce wyeksportowanego
handlowe wraz z do czonymi
Bank eksportera Bank importera
towaru/us ugi, przedstawionego
dokumentami finansowymi (trata)
przez krajowego podawc
lub wy cznie dokumenty handlowe.
7. P atno
AB
100
Rodzaje inkasa dokumetowego
99 dr Adam Barembruch
Inkaso gotówkowe (a vista)
Inkaso dokumentowe gotówkowe typu D/P 
wyst puje wtedy gdy bank wydaje importerowi dokumenty dotycz ce
towaru po dokonaniu przez niego zap aty;
Inkaso akceptacyjne D/A
ma charakter terminowy i oznacza, e bank inkasuj cy wyda
importerowi dokumenty reprezentuj ce towar w zamian za akcept
weksla ci gnionego. P atno nast puje w uzgodnionym uprzednio
terminie. Importer mo e zatem dysponowa towarem, natomiast
eksporter uzyskuje zabezpieczenie p atno ci w postaci zaakceptowanej
traty;
Inkaso dokumentowe gotówkowe typu C/D
FAKTORING I FORFAITING
polega na wydaniu dokumentów reprezentuj cych towar w zamian za
zap at w gotówce;
2011-03-14
AB AB
Faktoring  definicja i przedmiot
Podmioty uczestnicz ce
101 dr Adam Barembruch 102 dr Adam Barembruch
Definicja Przedmiot faktoringu
FAKTOR - bank
Jest to nabycie przez faktora krótkoterminowe wierzytelno ci
nabywaj cy
wierzytelno
wierzytelno ci handlowej przed wynikaj ce z umów dostawy,
terminem jej p atno ci, z sprzeda y lub o wiadczenie us ug.
potr ceniem op aty na rzecz faktora,
Przedmiotem faktoringu nie mog
bez przej cia ryzyka wyp acalno ci
by wierzytelno ci niezbywalne!!!!
nika lub z przej ciem takiego
ryzyka
NIK FAKTORANT -
FAKTORINGOWY sprzedawca lub
- klient faktoranta dostawca
nabywaj cy od towarów albo
niego towar lub us ug zbywaj cy
us ug wierzytelno
AB AB
Ze wzgl du na podmiot, który przejmuje
Forfaiting
ryzyko wyp acalno ci:
103 dr Adam Barembruch 104 dr Adam Barembruch
Faktoring pe ny Faktoring niepe ny Definicja Przedmiot
faktoring pe ny (w ciwy) faktoring niepe ny (niew ciwy) Jest to nabycie przez instytucj Mog by rednio-lub
forfaitingow rednio- lub ugoterminowe wierzytelno ci
jest to sprzeda faktorowi to sprzeda faktorowi przez
ugoterminowej wierzytelno ci wynikaj ce z umów dostawy,
wierzytelno ci handlowej przez faktoranta wierzytelno ci handlowej
faktoranta z przej ciem przez bez przej cia na faktora ryzyka handlowej przed terminem jej sprzeda y lub wiadczonych us ug.
faktora ryzyka wyp acalno ci wyp acalno ci d nika.
atno ci, z pobraniem na rzecz
Przedmiotem forfaitingu mog by
nika tzn. w momencie zawarcia
instytucji forfaitingowej odsetek
w zasadzie wy cznie wierzytelno ci
umowy faktoringowej pe ne ryzyko
dyskontowych, z przej ciem ryzyka
ju istniej ce i niewymagalne.
wyp acalno ci d nika
wyp acalno ci d nika
faktoringowego przejmuje faktor.
AB
105
Istota kredytu i po yczki
106 dr Adam Barembruch
Kredyt Po yczka
Kredyt  umowa, na podstawie Po yczka  umowa, na mocy której
której bank zobowi zuje si odda bank zobowi zuje si przenie na
kwot rodków pieni nych na asno po yczkobiorcy okre lon
okre lony czas i cel do dyspozycji ilo pieni dzy, a po yczkobiorca
kredytobiorcy, a kredytobiorca zobowi zuje si zwróci t sam
zobowi zuje si do korzystania z ilo pieni dzy oraz zap aci odsetki
DZIA ALNO KREDYTOWA
niej na warunkach oznaczonych w
umowie, do zwrotu kwoty kredytu
BANKU
wraz z odsetkami w oznaczonych
terminach sp aty oraz zap aty
PROCEDURY KREDYTOWE
prowizji od udzielonego kredytu.
2011-03-14
AB AB
USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. KODEKS CYWILNY
(Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.)
Ró nice mi dzy kredytem a po yczk
Tytu XIX. PO YCZKA
107 dr Adam Barembruch 108 dr Adam Barembruch
Art. 720. ż 1. (269) Przez umow po yczki daj cy po yczk zobowi zuje si przenie na
asno bior cego okre lon ilo pieni dzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do
Kredyt Po yczka
gatunku, a bior cy zobowi zuje si zwróci t sam ilo pieni dzy albo t sam ilo
rzeczy tego samego gatunku i tej samej jako ci.
bank nadal jest w cicielem asno zostaje przeniesiona na
ż 2. (270) Umowa po yczki, której warto przenosi pi set z otych, powinna by stwierdzona
pismem.
rodków pieni nych; po yczkobiorc ;
Art. 721. Daj cy po yczk mo e odst pi od umowy i odmówi wydania przedmiotu po yczki, je eli
zwrot po yczki jest w tpliwy z powodu z ego stanu maj tkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie
okre lony cel, bank ma prawo nie ma wymogu okre lania jej celu;
przys uguje daj cemu po yczk , je eli w chwili zawarcia umowy o z ym stanie maj tkowym drugiej
kontroli zgodno ci wykorzystywania
strony wiedzia lub z atwo ci móg si dowiedzie .
zawierana na pi mie, gdy jej
kredytu z tym celem;
Art. 722. Roszczenie bior cego po yczk o wydanie przedmiotu po yczki przedawnia si z
warto > 500 z otych;
up ywem sze ciu miesi cy od chwili, gdy przedmiot mia by wydany.
zawsze na pi mie;
termin zwrotu nie musi by zawarty
Art. 723. Je eli termin zwrotu po yczki nie jest oznaczony, d nik obowi zany jest zwróci
po yczk w ci gu sze ciu tygodni po wypowiedzeniu przez daj cego po yczk .
musi by okre lony termin sp aty; w umowie;
Art. 724. Je eli rzeczy otrzymane przez bior cego po yczk maj wady, daj cy po yczk
obowi zany jest do naprawienia szkody, któr wyrz dzi bior cemu przez to, e wiedz c o wadach
odp atny; mo e by odp atna b
nie zawiadomi go o nich. Przepisu powy szego nie stosuje si w wypadku, gdy bior cy móg z
nieodp atna;
atwo ci wad zauwa .
uregulowany przez prawo bankowe.
Maksymalna wysoko odsetek wynikaj cych z czynno ci prawnej nie mo e w stosunku
reguluje j kodeks cywilny.
rocznym przekracza czterokrotno ci wysoko ci stopy kredytu lombardowego Narodowego
Banku Polskiego (odsetki maksymalne).
AB AB
Rodzaje kredytów Procedura kredytowa
109 dr Adam Barembruch 110 dr Adam Barembruch
przedmiotu kredytu: waluty kredytu:
obrotowe, otowe,
inwestycyjne, dewizowe,
na finansowanie projektów inwestycyjnych,
sposobu jego zabezpieczenia:
formy kredytu: zabezpieczone rzeczowo
w rachunku bie cym, zabezpieczone osobi cie,
w rachunku kredytowym,
zasad oprocentowania:
sposobu wykorzystania i sp aty kredytu: o sta ym oprocentowaniu,
w formie dora nej transakcji (docelowe), o zmiennym oprocentowaniu,
w formie linii kredytowej: odnawialnej,
cz stotliwo ci wykorzystania i sp aty kredytu:
nieodnawialnej,
wykorzystywane jednorazowo albo w
rolowane,
transzach ( w cz ciach) lub w ci gnieniach
(linia kredytowa),
pomostowe,
sp acane jednorazowo albo w ratach lub z
okresu kredytowania:
wp ywów na rachunek,
krótkoterminowe,
preferencyjno ci:
rednioterminowe,
komercyjne,
ugoterminowe,
preferencyjne
kredytobiorcy:
na finansowanie dzia alno ci gospodarczej,
konsumpcyjne,
AB AB
Badanie zdolno ci kredytowej osób
Zdolno kredytowa
fizycznych - Credit scoring
111 dr Adam Barembruch 112 dr Adam Barembruch
Polega na ocenie punktowej cech jako ciowych i ilo ciowych osób sk adaj cych w banku wniosek o
formalnoprawna merytoryczna
kredyt.
wiarygodno prawn wiarygodno ekonomiczn
Oceniane s najistotniejsze zdaniem banku cechy maj ce wp yw na zdolno kredytow np. wiek,
kredytobiorcy oznaczaj kredytobiorcy.
wykszta cenie, zatrudnienie, sytuacj maj tkow , osi gane dochody itp. Po wyodr bnieniu tych cech
zdolno klientów do przyznaje si ka dej z nich okre lon liczb punktów.
Aspekt personalny
podejmowania czynno ci
Zwykle w praktyce stosuje si skal czterostopniow wg której dzieli si kredytobiorców na:
charakter, stan rodzinny, stan
prawnych, w tym do zawierania
dobrych
maj tkowy, reputacja,
umów kredytowych
kwalifikacje zawodowe, przeci tnych
do wiadczenie,
abych
odpowiedzialno za interesy
ych
prowadzonej firmy.
W rzeczywisto ci ka dy bank indywidualnie ustala kryteria przyznawania kredytów, jednak na
podstawie przeprowadzonej obserwacji da si wyodr bni pewien zespó wspólnych cech
Aspekt ekonomiczny
charakteryzuj cych  dobrego klienta , w szczególno ci:
analizy sytuacji ekonomiczno-
w cicielami mieszka lub domów
finansowej kredytobiorcy oraz
posiadaj rodziny (ma onków, dzieci)
jako zabezpiecze prawnych
rzadko zmieniaj adres zamieszkania
kredytu. Wspó cze nie analiza ta
opiera si na systemie ich miesi czne dochody s wy sze od przeci tnej
standaryzowanych wska ników
rzadko zmieniaj miejsce pracy
rentowno ci, p ynno ci
z punktu widzenia wykonywanego zawodu s zaliczani do szczebla wy szego lub redniego
finansowej, zad enia.
AB AB
Badanie zdolno ci kredytowej
Formy sp aty kredytów
przedsi biorstw
113 dr Adam Barembruch 114 dr Adam Barembruch
Analiza wska nikowa  sk adnik analizy finansowej Sp ata w ratach:
polegaj cy na wyra aniu ró nych sfer dzia alno ci firmy
malej ce raty kapita owo-odsetkowe - przy sp acie kredytu
za pomoc wska ników. comiesi czne wp aty coraz mniejsze; sp acanie co miesi c
sta ej cz ci kapita u zad enia i odsetki od jeszcze nie
Standardowo analiza przeprowadzana jest w oparciu o
sp aconej cz ci kredytu;
sprawozdania finansowe przedsi biorstwa  bilans,
równe raty kapita owo-odsetkowe - przy sp acie kredytu
rachunek zysków i strat oraz rachunek przep ywów
comiesi czne wp aty w takiej samej kwocie; wp ata zawiera
pieni nych.
rat kapita u, o któr pomniejszane jest zad enie oraz
Wska niki analityczne dzieli si na ilo ciowe (np. wielko
odsetki od pozosta ej do sp aty cz ci kredytu.
zu ycia surowców, poziom zatrudnienie, etc.) i jako ciowe
(np. rentowno , p ynno , etc.).
AB AB
Prowizje od kredytów
Formy sp aty kredytu
115 dr Adam Barembruch 116 dr Adam Barembruch
Istota Rodzaje
Prowizje  wynagrodzenie banku przygotowawcza
(%) od czynno ci bankowej
od zaanga owania  umowa kredytu
dokonanej za jego po rednictwem.
mo e okre la , e od kredytu
postawionego do dyspozycji i nie
wykorzystanego przez kredytobiorc
przys uguje odr bna prowizja;
rekompensacyjn  prowizja od
wcze niejszej sp aty kredytu
administracyjn  przede wszystkim
od czynno ci rozliczeniowych
AB AB
Wybór formy zabezpieczenia
Zdolno kredytowa
117 dr Adam Barembruch 118 dr Adam Barembruch
Zgodnie z art. 70 ust. 1. ustawy  Prawo bankowe z 29
Wybór formy zabezpieczenia Cechy dobrego zabezpieczenia
sierpnia 1997 roku:
Rodzaj i wysoko kredytu ynno zabezpieczenia
 bank uzale nia przyznanie kredytu od zdolno ci kredytowej
Termin i sposób sp aty Prosta konstrukcja prawna
kredytobiorcy. Przez zdolno kredytow rozumie si
zdolno do sp aty zaci gni tego kredytu wraz z odsetkami Znajomo kredytobiorcy Fakt zarejestrowania w przypadku
zabezpiecze rzeczowych
w terminach okre lonych w umowie. Kredytobiorca jest
Sytuacja ekonomiczno  finansowa
obowi zany przed na danie banku dokumenty i klienta Warto i atwo wyceny
informacje niezb dne do dokonania oceny tej zdolno ci.
Status prawny kredytobiorcy atwe do obci enia i niezbyt
kosztowne
Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie Cechy zabezpieczenia
maj cej osobowo ci prawnej, o ile posiada zdolno prawn ,
Wielko zabezpiecze i
ró norodno ich form
które nie maj zdolno ci kredytowej, bank mo e udzieli
kredytu pod warunkiem: ustanowienia szczególnego Przewidywany nak ad pracy banku
oraz koszt zabezpieczenia
sposobu zabezpieczenia sp aty kredytu .
AB
120
Rodzaje zabezpiecze
119 dr Adam Barembruch
Zabezpieczenia osobiste Zabezpieczenia rzeczowe
por czenie wed ug prawa zastaw ogólny,
cywilnego,
zastaw rejestrowy,
weksel w asny in blanco,
zastaw na prawach,
por czenie wekslowe (awal),
przew aszczenie na zabezpieczenie,
gwarancja bankowa,
kaucja,
przelew wierzytelno ci (cesja),
blokada rodków na rachunku
przyst pienie do d ugu, bankowym,
ZABEZPIECZENIA
pe nomocnictwo, hipoteka,
OSOBISTE
2011-03-14
AB AB
Por czenie wg prawa cywilnego Rodzaje por czenia
121 dr Adam Barembruch 122 dr Adam Barembruch
Definicja Cechy Terminowe Bezterminowe
Umowa, na podstawie której Akcesoryjne  s y ono do Por czenie terminowe za sp at Por czenie bezterminowe za sp at
por czyciel zobowi zuje si wobec zabezpieczenia innego prawa kredytu przysz ego nie mo e by w kredytu przysz ego mo e by przed
banku do sp aty kredytu wraz z (wierzytelno ci). ogólne odwo ane jego udzieleniem odwo ane w
odsetkami i innymi kosztami na ka dym czasie bez podania
Solidarne  bank mo e dowolnie,
wypadek, gdyby kredytobiorca nie przyczyny
wg w asnego uznania dochodzi
sp aci go w terminie
sp aty kredytu od wszystkich
por czycieli, niektórych, albo te od
tego, który gwarantuje najszybsze
odzyskanie nale no ci
AB AB
Weksel in blanco
Por czenie wekslowe (awal)
niezupe ny, gwarancyjny, kaucyjny
123 dr Adam Barembruch 124 dr Adam Barembruch
Istota Co mo e zabezpiecza ? Cechy Odpowiedzialno
Zap at weksla mo na zabezpieczy
Dokument zawieraj cy co najmniej Ca kwot kredytu wraz z Samoistnie  zobowi zanie
por czeniem wekslowym (aval) co do ca ci
podpis wystawcy weksla z odsetkami sumy wekslowej lub co do jej cz ci. por czyciela jest wa ne, chocia by
Por czenie mo e da osoba trzecia lub
zamiarem zaci gni cia nawet zobowi zanie, za które
Tylko kapita
nawet osoba, podpisana na wekslu.
zobowi zania wekslowego. por cza, by o niewa ne z
Por czenie umieszcza si na wekslu albo na
Cz kwoty kredytu
jakiejkolwiek przyczyny z wyj tkiem
przed ku.
Z punktu widzenia banku celowe
Odsetki
Por czenie oznacza si wyrazem "por czam" wady formalnej weksla
jest umieszczanie na wekslu daty
lub innym zwrotem równoznacznym;
jego wystawienia i miejsca p atno ci podpisuje je por czyciel. Akcesoryjne - Por czyciel wekslowy
Sam podpis na przedniej stronie wekslu
odpowiada tak samo, jak ten, za
uwa a si za udzielenie por czenia,
kogo por czy .
wyj wszy gdy jest to podpis wystawcy lub
trasata.
Solidarnie  cznie z innymi
Por czenie powinno wskazywa , za kogo je
nikami wekslowymi
dano. W braku takiej wskazówki uwa a si ,
e por czenia udzielono za wystawc .
AB AB
Gwarancja bankowa
Cechy gwarancji
125 dr Adam Barembruch 126 dr Adam Barembruch
Niewa no umowy kredytowej nie powoduje
Istota Uczestnicy
niewa no ci gwarancji
pisemne zobowi zanie banku do Zleceniodawca ( kredytobiorca)
Zakres zobowi zania banku gwaranta nie jest
sp aty kwoty wskazanej w gwarancji,
Beneficjent gwarancji  czyli bank
w przypadku gdy kredytobiorca, na
udzielaj cy kredytu, na rzecz automatycznie wyznaczany przez zakres zobowi zania
zlecenie którego gwarancja zosta a
którego gwarancja zostaje
nika, jak to ma miejsce w przypadku por czenia
wystawiona, nie sp aci kredytu w
wystawiona
terminie okre lonym w umowie.
Bankowi, który udzieli gwarancji, nie przys uguje prawo
Bank udzielaj cy gwarancji (
gwarant)
podniesienia przeciwko kredytodawcy jakichkolwiek
zarzutów przys uguj cych kredytobiorcy, którego
zobowi zania gwarancja ta obejmuje.
AB AB
Przelew wierzytelno ci na zabezpieczenie
Przyst pienie do d ugu kredytowego
(cesja)
127 dr Adam Barembruch 128 dr Adam Barembruch
Przy przyst pieniu do d ugu kredytowego nast puje
Istota Rodzaje
zmiana w stosunku kredytowym. Do dotychczasowego
umowa pomi dzy kredytobiorc i Przelew konkretnie oznaczonej
nika przyst puje osoba trzecia w charakterze
bankiem, na mocy której nast puje wierzytelno ci lub kilku
przeniesienie na bank ( nika solidarnego
Tzw. Przelew globalny, gdzie cedent
cesjonariusza) prawa do otrzymania
przelewa na bank wiele swoich
Dotychczasowy d nik nie zostaje zwolniony z
konkretnej kwoty od d nika
wierzytelno ci ju istniej cych lub
kredytobiorcy ( cedenta)
obowi zku sp aty kredytu, a nowy odpowiada wobec
przysz ych
przys uguj cej kredytobiorcy np. z
banku jak za sp at kredytu w asnego
tytu u dostarczonych towarów
Kredytobiorca i przyst puj cy do d ugu odpowiadaj
wobec banku solidarnie
AB AB
Pe nomocnictwo do dysponowania
Zastaw ogólny ( zwyk y)
rachunkiem bankowym
129 dr Adam Barembruch 130 dr Adam Barembruch
Istota Cechy Istota Strony
Udzielane jest przez samego Zgodnie z art.. 306 Kodeksu
Powinno by udzielone jako Zastawca  osoba ustanawiaj ca
kredytobiorc , por czyciela lub inn Cywilnego mo na ustanowi na rzecz
nieodwo alne zastaw
osob trzeci i mo e dotyczy : banku zastaw na zbywalnych
rzeczach ruchomych na mocy którego
Rachunku oszcz dno ciowego
Mo e by udzielone jako terminowe, Zastawnik  bank na rzecz którego
bank b dzie móg dochodzi
Rachunku bie cego
zgodnie z terminem sp aty kredytu zastaw jest ustanowiony
zaspokojenia roszcze z tych rzeczy
Lokat terminowych
bez wzgl du czyj sta y si
Powinno uprawnia bank do nik wierzytelno ci obci onej
asno ci i z pierwsze stwem przed
Zastosowanie
pobrania z rachunku bankowego, zastawem
wierzycielami osobistymi w ciciela
Potr cenie kwoty niesp aconego d ugu
rodków w wysoko ci rzeczy
z rachunku bankowego, w przypadku
gdy bankiem prowadz cym rachunek
odpowiadaj cej kwocie
bankowy jest bank wierzyciel
niesp aconego kredytu wraz z Prawo zastawu jest prawem
Pobranie, czyli wyp acenie kwoty
akcesoryjnym, zale nym od
prowizj i odsetkami
niesp aconego d ugu z rachunku
wierzytelno ci, któr zabezpiecza. Bez
bankowego w przypadku, gdy bankiem
tej wierzytelno ci prawo nie mo e
prowadz cym rachunek bankowy jest
istnie
inny bank ni bank wierzyciel
AB AB
Zastaw Zastaw rejestrowy
131 dr Adam Barembruch 132 dr Adam Barembruch
Warunki konieczne do ustanowienia Zastawem rejestrowym mo na
Przedmiot
zastawu: obci w szczególno ci:
Zawarcie pisemnej umowy Przedmioty warto ciowe Do ustanowienia zastawu Rzeczy oznaczone co do
pomi dzy bankiem a w cicielem rejestrowego konieczna jest umowa to samo ci ( daj ce si
Maszyny, urz dzenia, pojazdy
rzeczy b cej przedmiotem mi dzy osob uprawnion do zindywidualizowa )
mechaniczne
zastawu rozporz dzania przedmiotem
Rzeczy oznaczone o do gatunku,
Towary z one w
zastawu ( zastawc ) a bankiem
Fizyczne wydanie rzeczy bankowi je li w umowie zastawnej okre lona
przedsi biorstwach sk adowych
(zastawnikiem) oraz wpis do rejstru
lub osobie trzeciej ( przechowawcy) zostanie ich ilo oraz sposób
Towary znajduj ce si w drodze
zastawów.
na któr zgodzi y si strony umowy wyodr bnienia od innych rzeczy
morskiej
Ró ni si od zastawu ogólnego tym, tego samego gatunku ( mierzalne i
e przedmiot zastawu mo e policzalne)
pozosta w posiadaniu
Wierzytelno ci
kredytobiorcy
Prawa na dobrach niematerialnych
Prawa z papierów warto ciowych
AB AB
Przew aszczenie na zabepieczenie Kaucja
133 dr Adam Barembruch 134 dr Adam Barembruch
Z regu y kredytobiorca na podstawie
Istota Istota Jak nast puje rozliczenie?
postanowie umowy przew aszczaj cej:
Jest uprawniony do zatrzymania
Polega na przeniesieniu przez W umowie kaucji kredytobiorca ( lub W przypadku kaucji w postaci
rzeczy
nika na bank prawa w asno ci inna osoba trzecia) zobowi zuje si rodków pieni nych  zaliczenie
rzeczy ruchomej, z równoczesnym Mo e bezp atnie nadal z niej przela okre lon kwot pieni ich na sp at d ugu
korzysta
zobowi zaniem banku do na rachunek banku ( zwany
W przypadku kaucji w postaci
korzystania z nabytego prawa rachunkiem kaucji), który
Ponosi koszty rzeczy
papierów warto ciowych 
asno ci tylko w sposób okre lony przew aszczonej zobowi zuje si , e zwróci t kwot
przedstawienie ich do wykupu na
w umowie oraz do przeniesienia po sp acie kredytu przez
Nie mo e odda rzeczy
ogólnych zasadach
asno ci rzeczy z powrotem na kredytobiorc
przew aszczonej bez zgody banku
W przypadku ksi eczki
zbywc ( którym mo e by osobie trzeciej do u ywania
oszcz dno ciowej na okaziciela 
kredytobiorca lub osoba trzecia) po
Nie mo e zby przew aszczonej
pobranie z niej w ciwej kwoty
ca kowitej sp acie kredytu.
rzeczy
Jest zobowi zany do trwa ego
oznaczenia faktu przew aszczenia
AB AB
Hipoteka
Hipoteka zwyk a
135 dr Adam Barembruch 136 dr Adam Barembruch
Jej podstaw jest umowa stron oraz wpis do ksi gi
Istota Przedmiot
wieczystej nieruchomo ci
Ograniczone prawo rzeczowe, na Ca a nieruchomo
Zabezpiecza zwrot konkretnego kredytu o ustalonej
mocy którego bank mo e dochodzi
amkowa cz nieruchomo ci
swych roszcze z danej
wysoko ci
ytkowanie wieczyste
nieruchomo ci bez wgl du na to
Ograniczone prawo rzeczowe
czyj sta a si w asno ci i z Przedmiotem zabezpieczenia jest nieruchomo
pierwsze stwem przed
asno ciowe spó dzielcze prawo
kredytobiorcy lub osoby trzeciej
do lokalu mieszkalnego
wierzycielami osobistymi w ciciela
nieruchomo ci, z wyj tkiem tych,
Spó dzielcze prawo do lokalu
którym ustawowo przys uguje prawo ytkowego
pierwsze stwa
Prawo do domu jednorodzinnego w
spó dzielni mieszkaniowej
Wierzytelno zabezpieczona
hipotek
AB AB
Hipoteka kaucyjna Hipoteka przymusowa
137 dr Adam Barembruch 138 dr Adam Barembruch
Zabezpiecza transakcje kredytowe polegaj ce na Ustanawiana na koszt kredytodawcy, w sytuacji gdy
przyznaniu limitu zad eni ( a wi c o nieustalonej nik zalega ze sp at kredytu, a dotychczasowe
wysoko ci) np. kredyt w rachunku bie cym zabezpieczenie jest niewystarczaj ce
Dotyczy tylko nieruchomo ci d nika
AB
139
Poj cie ryzyka kredytowego
140 dr Adam Barembruch
Definiowane jest ono jako zagro enie, e odsetki lub
kapita , lub jedno i drugie, kredytu lub papieru
warto ciowego nie zostan sp acone zgodnie z umow .
RYZYKO KREDYTOWE
2011-03-14
Dr Adam Barembruch
AB AB
Dywersyfikacja ryzyka kredytowego Regulacje ostro no ciowe
141 dr Adam Barembruch 142 dr Adam Barembruch
I metoda  wska niki, II metoda  stopie
Mechanizmem ograniczaj cym ryzyko pojedynczego
metoda segmentacyjna koncentracji dzia alno ci
kredytu jak i ca ego portfela kredytowego s regulacje
kredytowej  wska nik
Kredyty dla okre lonej
bran y/ akcja kredytowa syntetyczny ostro no ciowe
Kredyty dla danej klasy Wska nik Herfindahla-
Zewn trzne o charakterze uniwersalnym
wielko ci/ akcja kredytowa Hirschmana
Limity koncentracji kredytów
Kredyty dla Maksymalny poziom
poszczególnych grup wska nika mo e wynie 1 Rezerwy celowe
kredytobiorców/ akcja (lub 10.000 je li struktura
Poziom wyp acalno ci banku
kredytowa wyra ona jest procentowo)
Regulacje wewn trzne
Kredyty w danej klasie ki  udzia okre lonej
ryzyka/ akcja kredytowa kategorii kredytów w ca ym
Zasady tworzenia funduszy ryzyka
n
portfelu kredytowym
Limity bran owe
n  liczba kategorii dla
H ki 2

okre lonego kryterium
i 1
AB
144
Limit koncentracji wierzytelno ci
143 dr Adam Barembruch
Art. 71. (200) 1. (201) Suma wierzytelno ci banku, udzielonych przez bank zobowi za
pozabilansowych oraz posiadanych przez bank bezpo rednio lub po rednio akcji lub udzia ów w innym
podmiocie, wniesionych dop at w spó ce z ograniczon odpowiedzialno ci lub te wk adów albo sum
komandytowych - w zale no ci od tego, która z tych kwot jest wi ksza - w spó ce komandytowej lub
komandytowo-akcyjnej (zaanga owanie), obci onych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów
powi zanych kapita owo lub organizacyjnie nie mo e przekroczy limitu koncentracji zaanga owa ,
który wynosi:
1) 20 % funduszy w asnych banku - dla zaanga owania banku wobec ka dego podmiotu lub
podmiotów powi zanych kapita owo lub organizacyjnie, gdy którykolwiek z tych podmiotów jest w
stosunku do banku podmiotem dominuj cym lub zale nym albo jest podmiotem zale nym od podmiotu
dominuj cego wobec banku,
2) 25 % funduszy w asnych banku - dla zaanga owania banku wobec ka dego podmiotu lub
podmiotów powi zanych kapita owo lub organizacyjnie, gdy aden z nich nie jest podmiotem
ZARZ DZANIE RYZYKIEM
powi zanym z bankiem w sposób okre lony w pkt 1.
2. Suma zaanga owa banku równych lub przekraczaj cych 10 % funduszy w asnych banku (du e
YNNO CI
zaanga owanie) w stosunku do podmiotów, o których mowa w ust. 1, nie mo e by wy sza ni limit
du ych zaanga owa , który wynosi 800 % tych funduszy.
2011-03-14
Dr Adam Barembruch
AB AB
Teoretyczne regu y zachowania p ynno ci
ynno
145 dr Adam Barembruch 146 dr Adam Barembruch
ynno to zdolno do terminowego regulowania zobowi za , a
ota regu a bankowa
tak e postawienia do dyspozycji kredytobiorców kwot w wysoko ci
Regu a osadu we wk adach
i terminie okre lonych umowami
 Bank posiada p ynno , je li ma zapewniony dost p do
Regu a przesuni w aktywach banku
natychmiast uruchamianych funduszy po rozs dnym koszcie
Regu a maksymalnego obci enia
dok adnie wówczas, gdy wyst puje zapotrzebowanie na owe
fundusze
Nie tylko zatem gotówka decyduje o p ynno ci ale mo liwo zamiany
wybranych sk adników aktywów na gotówk
Troch historii
Wielki kryzys w latach 30 tych
Efekt runu
Efekt domina
Instytucje gwarantuj ce depozyty
W Polsce BFG
AB AB
Luka p ynno ci Rodzaje luki
147 dr Adam Barembruch 148 dr Adam Barembruch
Zestawienie poszczególnych pozycji aktywów i pasywów Luka dodatnia wyst puje wówczas, gdy kwota
banku w ustalonych przedzia ach czasu zapadalnych aktywów w danym pa mie czasowym jest
wy sza od kwoty wymagalnych pasywów.
Luka p ynno ci definiowana jest jako ró nica mi dzy
Oznacza to, e w danym czasie zachowana jest p ynno
aktywami i pasywami w ustalonych przedzia ach czasu
finansowa
Luka dodatnia
Bank posiada dostateczne rodki do pokrycia w terminie
zapadalne aktywa > wymagalne pasywa
wszystkich uj tych w przedziale wymagalnych p atno ci
Luka ujemna
Luka ujemna wskazuje na niedostatek rodków
Zapadalne aktywa < wymagalne pasywa
pieni nych do wywi zania si z wymagalnych p atno ci
Luka zerowa
w danym przedziale czasowym
Zapadalne aktywa = wymagalne pasywa
AB AB
Zestawienie przep ywów pieni nych Analiza wska nikowa p ynno ci
149 dr Adam Barembruch 150 dr Adam Barembruch
Podstawow miar p ynno ci banku jest wska nik udzia u p ynnych
aktywów w ogólnej ich sumie (warto minimalna oko o 10%)
Wska nik p ynno ci = p ynne aktywa/aktywa ogó em
Lub
Wp ywy z aktywów + odsetki w danym przedziale czasowym
Wska nik p ynno ci = [p ynne aktywa  krótkoterminowe pasywa]/aktywa
-
ogó em
Wska nik ten okre la w praktyce jaki procent stanowi gotówka
Wyp ywy z pasywów + odsetki w danym przedziale czasowym
Wska nik p ynno ci bie cej = aktywa zapadalne do 3 m-cy/pasywa
=
wymagalne do 3 m-cy
Luka p ynno ci
Wska nik p ynno ci szybkiej = aktywa zapadalne do 1 m-ca/ pasywa
zapadalne do 1 m-ca
Pow. 0,9  p ynno dobra
0,9  0,7 0 zadowalaj ca
Poni ej 0,7  z a p ynno
AB
151
Poj cie ryzyka walutowego
152 dr Adam Barembruch
Poj cie Pozycja walutowa
To zestawienie nale no ci i
Niebezpiecze stwo pogorszenia si
zobowi za w walutach obcych bez
wyniku finansowego banku wskutek
wzgl du na termin ich realizacji
niekorzystnej zmiany kursu
Pozycja walutowa zamkni ta
walutowego
(zrównowa ona)
Ryzyko walutowe (kursowe)
warto nale no ci = warto
definowane jest równie jako
zobowi za
niebezpiecze stwo poniesienia
Aktywa = Pasywa
przez bank strat finansowych z
RYZYKO WALUTOWE I
Otwarta pozycja walutowa 
tytu u posiadania otwartej pozycji
niedopasowanie aktywów i
walutowej i niekorzystnych zmian
KURS WALUTOWY pasywów
kursów
Pozycja d uga  A > P
Pozycja krótka  A < P
2011-03-14
Dr Adam Barembruch
AB
154
Wp yw pozycji walutowej i zmiany kursu na
dochód banku!!!
153 dr Adam Barembruch
Kierunek zmian kursu
Pozycja
walutowa
Wzrost Spadek
uga Zysk Strata
RYZYKO STOPY
Krótka Strata Zysk
PROCENTOWEJ
2011-03-14
Dr Adam Barembruch
AB AB
Istota ryzyka stopy procentowej Metody pomiary ryzyka stopy procentowej
155 dr Adam Barembruch 156 dr Adam Barembruch
Elementy wp ywaj ce na wielko Analiza (metoda) luki
Istota
ryzyka stopy procentowej:
Analiza okresowa
niebezpiecze stwo negatywnego
Wielko zmian rynkowej stopy
wp ywu zmian rynkowej stopy
procentowej
Badanie elastyczno ci
procentowej na sytuacj finansow
Warto ci przeprowadzanych
banku
Def. Bazylejskiego Komitetu Nadzoru transakcji, dla których terminy Wykorzystywanie modeli symulacyjnych
Bankowego
zmiany oprocentowania nie s
W metodach symulacyjnych wykorzystuje si techniki
Potoczne rozumienie ryzyka:
zsynchronizowane
komputerowe, dzi ki którym okre la si alternatywne scenariusze
Niebezpiecze stwo strat wynikaj ce z
Okres na jaki zosta y zawarte
kurczenia si mar y odsetkowej banku dotycz ce przysz ci.
umowy
(ró nicy mi dzy oprocentowaniem
aktywów i pasywów) wskutek ró nej
elastyczno ci dopasowania si
poszczególnych pozycji do zmian
rynkowej stopy procentowej.
Niezsynchronizowanie pod wzgl dem
procentu jak i terminu  dotyczy pozycji
o zmiennej stopie procentowej
AB AB
Metoda luki Etapy modelu luki
157 dr Adam Barembruch 158 dr Adam Barembruch
1. Podzia pozycji bilansowych na dwie grupy:
okre lana tak e jako metoda gap lub zestawienie
niezale nych od waha rynkowej stopy procentowej,
(bilans) niedopasowania polega na analizie
zale nych od waha rynkowej stopy procentowej; w tej grupie konieczne
niedopasowania aktywów i pasywów w wybranych
jest wyodr bnienie pozycji o sta ej stopie procentowej i zmiennej stopie
procentowej;
okresach;
2. Dla poszczególnych rodzajów pozycji konieczne jest ustalenie
y do pomiaru i zarz dzania ryzykiem stopy
terminów zapadalno ci, czyli terminów, w których mo liwa jest
procentowej wynikaj cym z niedopasowania terminów
zmiana stawek procentowych;
zmiany oprocentowania po stronie aktywów i pasywów
3. Wybór okresów, dla których wykonywane s obliczenia zale y
od specyfiki danej instytucji kredytowej i jej indywidualnej struktury
dla pozycji o sta ym oprocentowaniu;
stóp procentowych, na ogó jednak przyjmuje si , e okresy te nie
wykorzystywana jest m.in. do ustalania limitów w banku,
powinny by d sze ni sze miesi cy;
np. maksymalnych nadwy ek po stronie aktywów lub
4. Na podstawie tych danych sporz dza si zestawienie
pasywów o sta ej stopie procentowej; niedopasowania, które s y do okre lenia wielko ci ryzyka
wynikaj cego z pozycji o sta ym oprocentowania
AB AB
Wp yw luki na wynik odsetkowy  zestawienie!!! (dla aktywów
Definicja elastyczno ci
wra liwych na zmiany stopy procentowej)
159 dr Adam Barembruch 160 dr Adam Barembruch
elastyczno = iloraz zmiany stopy procentowej danej
Oprocentowanie
pozycji aktywów lub pasywów do zmiany rynkowej stopy
Luka
Wzrasta Spada
procentowej
Dochody
przyk adowo: rynkowa stopa procentowa wzros a o 2 pkt.
Dodatnia Dochody malej
wzrastaj
proc., a oprocentowanie pasywów o 1 pkt. proc., to
Dochody
wspó czynnik elastyczno ci wynosi ½
Ujemna Dochody malej
wzrastaj
Pozycje aktywów/pasywów
o zmiennej stopie procentowej: 0 o sta ej stopie procentowej: e = 0
Metoda elastyczno ci stopy procentowej s y do pomiaru
ryzyka zwi zanego z pozycjami o zmiennej stopie
procentowej.
AB AB
Na czym polega ryzyko w metodzie
Wp yw elastyczno ci na dochód banku
elastyczno ci
161 dr Adam Barembruch 162 dr Adam Barembruch
Warianty:
Rosn cy trend stóp Malej cy trend stóp
Elastyczno
procentowych procentowych
Elastyczno aktywów = elastyczno ci pasywów
Elastyczno aktywów > od elastyczno ci pasywów
Elastyczno aktywów
Elastyczno aktywów < od elastyczno ci pasywów
wi ksza od elastyczno ci Dochód ro nie Dochód maleje
pasywów
Ryzyko polega na ró nej elastyczno ci dopasowywania si
stóp procentowych poszczególnych pozycji aktywów i
Elastyczno aktywów
mniejsza od elastyczno ci Dochód maleje Dochód ro nie
pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej
pasywów
AB AB
Duration (Macaulay a)  redni wa ony okres oczekiwania na wp yw rodków
Duration
pieni nych z danego instrumentu finansowego
163 dr Adam Barembruch 164 dr Adam Barembruch
Duration (okresowo ) to suma wa onych wzgl dem D (duration) = suma wa ona okresów pozostaj cych do
czasu indywidualnych zdyskontowanych przep ywów kolejnych terminów p atno ci dla danego instrumentu do
pieni nych z inwestycji w stosunku do bie cych aktualnej (rynkowej) warto ci instrumentu
warto ci tych inwestycji.
Waga odpowiadaj ca danemu okresowi do terminu
Jest to redni czas ycia inwestycji rozumiany jako atno ci równa jest bie cej warto ci sumy p atnej w
PV - present value
okres, po którego up ywie inwestor otrzyma zwrot tym terminie
n
- liczba okresów do terminu zapadalno ci
kapita u z oczekiwanymi dochodami.
n
Ct
Ct - wp ywy z tytu u odsetek i sp aty kapita u
t

Okres ten zwykle nie pokrywa si z terminem inwestycji,
w okresie t
t 1 (1 r)t
D
gdy w trakcie trwania inwestycji inwestor otrzymuje
r - wymagana stopa dochodu inwestora
n
Ct
atno ci periodyczne.

t 1 (1 r)t