Prawne i etyczne aspekty
psychiatrii
Katedra i Klinika Psychiatrii PUM
Ocena poczytalności
Kodeks karny:
POCZYTALNOŚĆ ZNIESIONA
Art. 31. 1 Nie popełnia przestępstwa, kto z
powodu choroby psychicznej, upośledzenia
umysłowego lub innego zakłócenia czynności
psychicznych nie mógł w czasie czynu rozpoznad
jego znaczenia lub pokierowad swoim
postępowaniem
Ocena poczytalności
Kodeks karny:
POCZYTALNOŚĆ OGRANICZONA
Art. 31. 2 Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa
zdolnośd rozpoznania znaczenia czynu lub
kierowania swoim postępowaniem była w
znacznym stopniu ograniczona, sąd może
zastosowad nadzwyczajne złagodzenie kary.
Ocena poczytalności
Kodeks karny:
Art. 31 3 przepisów 1 i 2 nie stosuje się gdy
sprawca wprawił się w stan nietrzez
wości lub
odurzenia powodujący wyłączenie lub
ograniczenie poczytalności, które przewidywał lub
mógł przewidzied.
Środki zabezpieczające
INTERNACJA
Sąd może orzec środek zabezpieczający związany z
umieszczeniem w zakładzie zamkniętym tylko wtedy,
gdy jest to niezbędne aby zapobiec ponownemu
popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego
związanego z jego chorobą psychiczną, upośledzeniem
umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego
środka odurzającego;
przed orzeczeniem tego środka sąd wysłuchuje lekarzy
psychiatrów oraz psychologa.
Środki zabezpieczające
INTERNACJA
Jeżeli sprawca w stanie niepoczytalności określonej
w art. 31 1 kk popełnił czyn zabroniony o
znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi
wysokie prawdopodobieostwo, że popełni taki
czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy
w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym.
Ubezwłasnowolnienie
Z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie mogą wystąpid:
- Małżonek
- Krewny w linii prostej
- Ustawowy przedstawiciel
- Prokurator okręgowy
Osoba, która ma być ubezwłasnowolniona musi być
zbadana przez jednego lub kilku biegłych psychiatrów.
Na podstawie opinii dwóch biegłych psychiatrów sąd
może poddać ww. osobę obserwacji na maksymalnie 6
tygodni lub wyjątkowo na 3 miesiące.
Ubezwłasnowolnienie cd.
" Ubezwłasnowolnienie musi byd celowe, tj. ma
zapewniad opiekę osobie ubezwłasnowalnianej 
decyduje dobro i interes tej osoby
" Nie wolno kierowad się interesem ogólnym i
społecznym
Ubezwłasnowolnienie całkowite
" osoba, która ukooczyła 13 lat może byd
ubezwłasnowolniona całkowicie jeżeli wskutek
choroby psychicznej,niedorozwoju umysłowego lub
innych zaburzeo np. pijaostwa lub narkomanii nie
jest w stanie kierowad swoim postępowaniem
Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się
opiekę
Ubezwłasnowolnienie całkowite cd.
Konsekwencją ubezwłasnowolnienia całkowitego są:
- Nieważnośd oświadczenia woli
- Nieważnośd testamentu
- Niemożnośd zawarcia małżeostwa
- Niemożnośd sprawowania władzy rodzicielskiej
- Niemożnośd przysposobienia dziecka
- Niemożnośd bycia opiekunem prawnym
- Niemożnośd bycia wykonawcą testamentu
Ubezwłasnowolnienie częściowe
Osoba, która ukooczyła 18 lat może byd
ubezwłasnowolniona częściowo jeżeli wskutek
choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub
innych zaburzeo np. pijaostwa lub narkomanii
potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw a
stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia
całkowitego
Dla ubezwłasnowolnionego częściowo ustanawia się
kuratelę.
Ubezwłasnowolnienie
art. 559 ż 1 kpc - sąd uchyli ubezwłasnowolnienie, gdy
ustaną przyczyny, dla których je orzeczono; uchylenie
może nastąpid także z urzędu.
art. 559 ż 2 kpc - sąd może w razie poprawy stanu
psychicznego ubezwłasnowolnionego zmienid
ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe, a w
razie pogorszenia się tego stanu - zmienid
ubezwłasnowolnienie częściowe na całkowite.
Ubezwłasnowolnienie
Od 7 paz
dziernika 2007 r. obowiązuje przepis
art. 559 ż 3 kpc zgodnie z którym, z wnioskiem o
uchylenie albo zmianę ubezwłasnowolnienia może
wystąpid opiekun/kurator a także sam
ubezwłasnowolniony.
Oświadczenia woli
np. darowizny, akty kupna-sprzedaży
Testament
jest nieważny jeśli został sporządzony w stanie
wyłączającym świadome albo swobodne
powzięcie decyzji i wyrażenie woli.
Zawarcie małżeństwa, sprawy rozwodowe
Nie może zawrzed małżeostwa:
- osoba ubezwłasnowolniona całkowicie
- osoba dotknięta chorobą psychiczną lub
niedorozwojem umysłowym
(jeśli stan zdrowia takiej osoby nie zagraża
małżeostwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa sąd
może zezwolid na zawarcie małżeostwa).
Zawarcie małżeostwa, sprawy rozwodowe
- Nie można unieważnid małżeostwa z powodu
choroby psychicznej małżonka po ustaniu tej
choroby.
- Choroba psychiczna powstała przed jak i w
czasie małżeostwa może byd przyczyną
rozwodu jeśli powoduje zupełny i trwały
rozkład małżeostwa. Sama choroba nie może
byd powodem orzeczenia rozwodu.
Sprawy odszkodowawcze i rentowe
- wydawanie opinii w sprawie m.in.
urazów czaszkowo-mózgowych,
zatrud, skutków choroby zawodowej i
ich związku z wystąpieniem zaburzeo
psychicznych
MI
DZYNARODOWA KARTA PRAW
PSYCHIATRYCZNYCH PACJENTÓW
SZPITALNYCH
1. Prawa życia codziennego
" godność bez uprzedzeń
" prawa obywatelskie
" środowisko
" najmniej restrykcyjna alternatywa
" swoboda poruszania się
" rzeczy osobiste
" komunikacja
" odwiedzający
MI
DZYNARODOWA KARTA PRAW
PSYCHIATRYCZNYCH PACJENTÓW SZPITALNYCH
CD.
2. Prawo do informacji
" informacja o prawach i oczekiwaniach
" informacja o możliwościach leczenia
" informacje o statusie prawnym
" informacje o opiekunach
" informacje o postępie leczenia
" informacja o przeniesieniu
MI
DZYNARODOWA KARTA PRAW
PSYCHIATRYCZNYCH PACJENTÓW
SZPITALNYCH CD.
3.Prawa wynikające ze statusu pacjenta
" zgoda
" poufność
" prywatność
" brak nadużycia
" izolacja i krępowanie w sytuacjach prawnie określonych
" eksperymenty tylko za zgodą
" leczenie nadzwyczajne
" zażalenia
" przedstawicielstwo prawne
" przymusowe skierowanie na leczenie szpitalne
" zapłata za pracę
MI
DZYNARODOWA KARTA PRAW
PSYCHIATRYCZNYCH PACJENTÓW SZPITALNYCH
CD.
4.Prawa dotyczące leczenia psychiatrycznego i
ogólnego
" leczenie
" indywidualny plan leczenia
" druga opinia
" plan wypisu
Ustawa o ochronie zdrowia
psychicznego
z dnia 19 sierpnia 1994 r.
Ostatnia nowelizacja 3 grudnia 2010 r.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
z dnia 19 sierpnia 1994 r.
Ochronę zdrowia psychicznego zapewniają:
- organy administracji rządowej i samorządowej
- instytucje do tego powołane.
W działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą
uczestniczyd stowarzyszenia i inne organizacje społeczne,
fundacje, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki
wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich
rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności
na:
1) promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu
zaburzeniom psychicznym,
2) zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi
wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki
zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy
niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i
społecznym,
3)kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi właściwych postaw społecznych, a
zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także
przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.
Rada do spraw Zdrowia Psychicznego
"Art. 4a.
1. Tworzy się Radę do spraw Zdrowia Psychicznego, jako działający przy
ministrze właściwym do spraw zdrowia organ koordynacyjno-doradczy w
sprawach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego.
2. Do zadao Rady należy w szczególności:
1) monitorowanie realizacji zadao określonych w Narodowym Programie
Ochrony Zdrowia Psychicznego,
2) opiniowanie projektów informacji o realizacji zadao wynikających z
Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego,
3) występowanie do ministrów właściwych do spraw: kultury fizycznej,
nauki, oświaty i wychowania, pracy, spraw wewnętrznych, szkolnictwa
wyższego, zabezpieczenia społecznego oraz Ministra Sprawiedliwości i
Ministra Obrony Narodowej, w sprawach założeo i projektów programów
działao z zakresu ochrony zdrowia psychicznego,
Rada do spraw Zdrowia Psychicznego  cd.
" 4) inicjowanie działalności badawczo-wdrożeniowej
" 5) opiniowanie projektów przepisów prawnych dotyczących
ochrony zdrowia psychicznego.
Minister właściwy do spraw zdrowia powołuje i odwołuje, z
własnej inicjatywy lub na wniosek ministrów, przewodniczącego,
zastępcę przewodniczącego, sekretarza i członków Rady - spośród
specjalistów z zakresu medycyny, pedagogiki, psychologii, socjologii,
a także innych dziedzin nauki i praktyki, mających zastosowanie w
ochronie zdrowia psychicznego.
Wydatki związane z działalnością Rady są finansowane z
budżetu paostwa, z części, której dysponentem jest minister
właściwy do spraw zdrowia.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art.11
Świadectwo o stanie zdrowia osoby z
zaburzeniami psychicznymi, orzeczenie, opinię lub
skierowanie do innego lekarza lub psychologa albo
zakładu opieki zdrowotnej - lekarz może wydad
wyłącznie na podstawie uprzedniego osobistego
zbadania tej osoby.
Skierowanie do szpitala psychiatrycznego
wydawane jest w dniu badania, a jego ważnośd
wygasa po upływie 14 dni.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Wskazany okres ważności skierowania ulega
przedłużeniu o czas oczekiwania na przyjęcie
do szpitala psychiatrycznego pod warunkiem
wpisania na listę oczekujących na udzielenie
świadczenia, w terminie 14 dni od dnia
wystawienia skierowania
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Ochrona praw pacjentów szpitali psychiatrycznych należy do
zadao Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego
(ma wejśd w życie od połowy 2006 r.)
Do zadao Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego należy w
szczególności:
1) pomoc w dochodzeniu praw w sprawach związanych z przyjęciem,
leczeniem, warunkami pobytu i wypisaniem ze szpitala
psychiatrycznego,
2) wyjaśnianie lub pomoc w wyjaśnianiu ustnych i pisemnych skarg tych
osób,
3) współpraca z rodziną, przedstawicielem ustawowym, opiekunem
prawnym lub faktycznym tych osób,
4) inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w
zakresie praw osób korzystających ze świadczeo zdrowotnych
udzielanych przez szpital psychiatryczny.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego ma prawo:
1) wstępu do pomieszczeo szpitala psychiatrycznego związanych z
udzielaniem świadczeo zdrowotnych,
2) występowania z wnioskiem do personelu zakładu opieki
zdrowotnej, w szczególności do lekarza prowadzącego, ordynatora
oddziału psychiatrycznego (lekarza kierującego oddziałem) lub
kierownika zakładu opieki zdrowotnej, oraz do podmiotu, który
utworzył ten zakład, o podjęcie działao zmierzających do usunięcia
przyczyny skargi lub zaistniałych naruszeo,
3) wglądu w dokumentację medyczną za zgodą pacjenta, jej
przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub faktycznego,
4) porozumiewania się z pacjentami, bez udziału innych osób."
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art. 18. Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi można stosowad tylko wtedy, gdy przepis
niniejszej ustawy do tego upoważnia albo osoby te:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu
własnemu lub innej osoby, bezpieczeostwu
powszechnemu lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty
znajdujące się w ich otoczeniu lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie
zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki
organizacyjnej pomocy społecznej.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art.18.2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego
decyduje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego
środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego
wykonanie.
W szpitalach psychiatrycznych oraz w domach pomocy
społecznej, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie
natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu
przymusu bezpośredniego decyduje pielęgniarka,
która jest zobowiązana niezwłocznie zawiadomić
lekarza. Każdy wypadek zastosowania przymusu
bezpośredniego odnotowuje się w dokumentacji
medycznej.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art.18.3.
W jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie
zatrudnia lekarza, informację, o której mowa w ust. 2,
pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który
niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez
marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie
psychiatrii.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
" Art.18.5.
Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej
decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu
bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności wobec
osoby, której pomocy udziela zespół ratownictwa
medycznego, decyduje i nadzoruje osobiście kierujący
akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych,
który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomid o tym
dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania
przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości
jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji
medycznej.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
" Art.18.7.
W sytuacji, o której mowa w ust. 5, zastosowanie
przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub
unieruchomieniu.
Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż
przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w
przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas
niezbędny do przewiezienia osoby do zakładu
psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala
wskazanego przez dyspozytora medycznego.
Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu
bezpośredniego następuje w obecności zespołu
ratownictwa medycznego.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
" Art.18.10.
Zasadnośd zastosowania przymusu bezpośredniego:
1) przez lekarza zakładu opieki zdrowotnej, w tym
lekarza, który zatwierdził stosowanie środka przymusu
bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w
terminie 3 dni, kierownik tego zakładu, jeżeli jest lekarzem
lub lekarz przez niego upoważniony,
2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki
organizacyjnej pomocy społecznej lub kierującego akcją
prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w
terminie 3 dni, upoważniony przez marszałka województwa
lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na:
- przytrzymywaniu,
- przymusowym zastosowaniu leków,
- unieruchomieniu lub
- izolacji.
wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3 - na
przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art18.8.
Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego
uprzedza się o tym osobę, wobec której środek
ten ma byd podjęty. Przy wyborze środka
przymusu należy wybierad środek możliwie dla
tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu
przymusu należy zachowad szczególną ostrożnośd
i dbałośd o dobro tej osoby.
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego
Art.18.9.
W przypadkach stosowania przymusu bezpośredniego
Paostwowe Ratownictwo Medyczne, Policja oraz Paostwowa
Straż Pożarna są obowiązane do udzielania lekarzowi,
pielęgniarce lub kierującemu akcją prowadzenia medycznych
czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie.
Zasady stosowania przymusu
bezpośredniego
" Zastosowanie przymusu jest interwencją
terapeutyczną
" Należy dążyd do dialogu i informowad
chorego o podejmowanych działaniach
" W sposób zdecydowany realizowad podjęte
decyzje
" Odstąpid od stosowania środków przymusu
gdy mija zagrożenie
Warunki zastosowania przymusu
bezpośredniego wymagają zapewnienia
" Właściwego zaplecza technicznego
" Wystarczającej liczby osób
" Dostępności leków
" Właściwych kwalifikacji personelu
Zasady stosowania unieruchomienia
" W procesie tym uczestniczy pięd osób
" Odebranie pacjentowi przedmiotów, które mogą
byd niebezpieczne
" Krótkie wyjaśnienie pacjentowi przyczyny
interwencji
" Zabezpieczenie głowy pacjenta- powinna byd
uniesiona
" Po zabezpieczeniu należy podjąd próby kontaktu
terapeutycznego i rozpocząd leczenie
farmakologiczne
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
Art. 21. 1. Osoba, której zachowanie wskazuje
na to, że z powodu zaburzeo psychicznych
może zagrażad bezpośrednio własnemu życiu
albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądz
nie
jest zdolna do zaspokajania podstawowych
potrzeb życiowych, może byd poddana badaniu
psychiatrycznemu również bez jej zgody, a
osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona
całkowicie - także bez zgody jej przedstawiciela
ustawowego.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
Art. 22. 1.
Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego
następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do
szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym
zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.
W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości
uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z
zaburzeniami psychicznymi może byd przyjęta do szpitala
psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania, o którym
mowa w ust. 1
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby
upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do
przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu
zgody sądu opiekuoczego właściwego ze względu na miejsce
zamieszkania tej osoby.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
Art.. 22.3.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub
ubezwłasnowolnionej całkowicie następuje za pisemną zgodą jej
przedstawiciela ustawowego.
Art. 22.4.
Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy osoby małoletniej powyżej 16 roku życia
lub całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody,
wymagane jest również uzyskanie zgody tej osoby na przyjęcie.
W przypadku sprzecznych oświadczeo w sprawie przyjęcia do szpitala
psychiatrycznego tej osoby i jej przedstawiciela ustawowego, zgodę na
przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuoczy.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
" Za zgodą pacjenta  art. 22
" Tryb  nagły bez zgody  art. 23
" Tryb  wnioskowy bez zgody  art. 29
" Tryb  obserwacyjny  art. 24
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb nagły
Art. 23. 1. Osoba chora psychicznie może byd przyjęta
do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej
w art. 22 tylko wtedy gdy jej dotychczasowe
zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej
choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu
albo życiu lub zdrowiu innych osób.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego - tryb nagły cd.
Art.23.2. O przyjęciu do szpitala osoby, o której mowa w
ust. 1, postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności
po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę
możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo
psychologa.
Art.23.3. Lekarz, o którym mowa w ust. 2, jest
obowiązany wyjaśnid choremu przyczyny przyjęcia do
szpitala bez zgody i poinformowad go o jego prawach.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb obserwacyjny
Art.24.1. Osoba, której dotychczasowe zachowanie
wskazuje na to, że z powodu zaburzeo
psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu
albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą
wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może
byd przyjęta bez zgody wymaganej w art. 22 do
szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości.
Art. 24.2.Pobyt w szpitalu, o którym mowa w ust. 1,
nie może trwad dłużej niż 10 dni.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb wnioskowy
Art. 29. 1. Do szpitala psychiatrycznego może byd
również przyjęta, bez zgody wymaganej w art. 22,
osoba chora psychicznie:
1/ której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to,
że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne
pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, bądz

2/ która jest niezdolna do samodzielnego
zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a
uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w
szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej
stanu zdrowia.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb wnioskowy cd.
O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego
osoby, o której mowa w ust. 1, bez jej zgody, orzeka
sąd opiekuoczy miejsca zamieszkania tej osoby - na
wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej,
rodzeostwa jej przedstawiciela ustawowego lub
osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę.
W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym,
wniosek może zgłosid również gmina lub właściwy
organ administracji rządowej.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb
wnioskowy cd.
1. Do wniosku dołącza się orzeczenie lekarza psychiatry
szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu
psychiatrycznym. Orzeczenie lekarz psychiatra wydaje na
uzasadnione żądanie osoby lub organu uprawnionego do
zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania.
2. W przypadku niezałączenia do wniosku orzeczenia
lekarskiego lub gdy zostało ono wydane w okresie dłuższym niż 14
dni przed dniem złożenia wniosku, sąd zwraca wniosek. Przepisy
art. 130 Kodeksu postępowania cywilnego nie mają w tym
przypadku zastosowania.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego  tryb
wnioskowy cd.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, jeżeli treśd
wniosku lub załączone do wniosku dokumenty uprawdopodabniają
zasadnośd przyjęcia do szpitala psychiatrycznego, a złożenie
orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, nie jest możliwe, sąd zarządza
poddanie osoby, której dotyczy wniosek, odpowiedniemu badaniu.
4. Jeżeli osoba, o której mowa w art. 29 ust. 1, odmawia
poddania się badaniu, może byd ono przeprowadzone bez jej
zgody. Przepis art. 21 stosuje się odpowiednio."
Postępowanie lecznicze w stosunku do osoby
leczonej bez jej zgody
Art.33.1. Wobec osoby przyjętej do szpitala
psychiatrycznego bez jej zgody można stosowad
niezbędne czynności lecznicze, mające na celu
usunięcie przewidzianych w ustawie przyczyn
przyjęcia bez zgody.
Art.33.2. Lekarz wyznaczony do tych czynności
zapoznaje osobę, o której mowa w ust. 1, z
planowanym postępowaniem leczniczym.
Postępowanie lecznicze w stosunku do osoby
leczonej bez jej zgody
Art. 34. Wobec osoby przyjętej do szpitala
psychiatrycznego bez jej zgody przymus bezpośredni
można stosowad także wtedy, gdy jest to konieczne
do dokonania niezbędnych czynności leczniczych, o
których mowa w art. 33. Przymus bezpośredni
można także stosowad w celu zapobieżenia
samowolnemu opuszczeniu przez tę osobę szpitala
psychiatrycznego.
Przyjęcie do domu pomocy społecznej
Art. 38. Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub
upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do
zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i
nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób
oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie
wymaga leczenia szpitalnego, może byd za jej zgodą
lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta
do domu pomocy społecznej.
Przyjęcie do domu pomocy społecznej
Art. 39. 1. Jeżeli osoba, o której mowa w art. 38 lub
jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na
przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak
opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw
pomocy społecznej może wystąpid do sądu
opiekuoczego miejsca zamieszkania tej osoby z
wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy
społecznej bez jej zgody.
Ochrona tajemnicy
Art. 50. 1. Osoby wykonujące czynności
wynikające z niniejszej ustawy są
obowiązane do zachowania w tajemnicy
wszystkiego, o czym powezmą
wiadomość w związku z wykonywaniem
tych czynności.
Ochrona tajemnicy
Art.50.2. Od obowiązku zachowania tajemnicy osoba
wymieniona w ust. 1 jest zwolniona w stosunku do:
1) lekarza sprawującego opiekę nad osobą z
zaburzeniami psychicznymi,
2) właściwych organów administracji rządowej lub
samorządowej co do okoliczności, których
ujawnienie jest niezbędne do wykonywania zadań z
zakresu pomocy społecznej,
3) osób współuczestniczących w wykonywaniu
czynności w ramach pomocy społecznej, w zakresie,
w jakim to jest niezbędne.
Ochrona tajemnicy
Art. 51. W dokumentacji dotyczącej badao lub
przebiegu leczenia osoby, wobec której podjęto
czynności wynikające z niniejszej ustawy, nie
utrwala się oświadczeo obejmujących przyznanie
się do popełnienia czynu zabronionego pod groz
bą
kary. Zasadę tę stosuje się również do dokumentacji
dotyczącej badao przeprowadzonych na żądanie
uprawnionego organu.
Ochrona tajemnicy
Art.52.1. Nie wolno przesłuchiwad osób
obowiązanych do zachowania tajemnicy,
stosownie do przepisów niniejszego rozdziału,
jako świadków na okolicznośd wypowiedzi
osoby, wobec której podjęto czynności
wynikające z niniejszej ustawy, co do
popełnienia przez nią czynu zabronionego pod
groz
bą kary.
Art.52.2. Zakaz określony w ust. 1 stosuje się
odpowiednio do lekarzy wykonujących czynności
biegłego.
USTAWA
o wychowaniu w trzez
wości i
przeciwdziałaniu
alkoholizmowi.
z dnia 26 paz
dziernika 1982 r.
Postępowanie w stosunku do osób nadużywających
alkoholu.
Art.21.1. Leczenie odwykowe osób uzależnionych
od alkoholu prowadzą stacjonarne i
niestacjonarne zakłady lecznictwa odwykowego
oraz inne zakłady opieki zdrowotnej.
Art.21.2. Poddanie się leczeniu odwykowemu jest
dobrowolne. Wyjątki od tej zasady określa
ustawa.
Art.21.3. Od osób uzależnionych od alkoholu nie
pobiera się opłat za świadczenia w zakresie
leczenia odwykowego udzielane w zakładach
opieki zdrowotnej.
Postępowanie w stosunku do osób
nadużywających alkoholu.
Art. 24. Osoby, które w związku z nadużywaniem
alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego,
demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy
albo systematycznie zakłócają spokój lub
porządek publiczny, kieruje się na badanie przez
biegłego psychiatrę i biegłego psychologa w celu
wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od
alkoholu i wskazania rodzaju zakładu
leczniczego.
Postępowanie w stosunku do osób
nadużywających alkoholu.
Art. 26. 1. Osoby, o których mowa w art. 24, jeżeli
uzależnione są od alkoholu, zobowiązad można do
poddania się leczeniu w stacjonarnym lub
niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.
Art.26.2. O zastosowaniu obowiązku poddania się
leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego
orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca
zamieszkania lub pobytu osoby, której
postępowanie dotyczy, w postępowaniu
nieprocesowym.
Postępowanie w stosunku do osób
nadużywających alkoholu.
Art.26.3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek
gminnej komisji rozwiązywania problemów
alkoholowych lub prokuratora.
Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z
opinią biegłego psychiatry i psychologa, jeżeli
badanie to zostało przeprowadzone.
USTAWA o przeciwdziałaniu
narkomanii.
z dnia 29 lipca 2005 r.
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii
Art. 25.Podjęcie leczenia, rehabilitacji lub
reintegracji osób uzależnionych jest
dobrowolne, jeżeli przepisy ustawy nie
stanowią inaczej.
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii
Art. 30.
1. Na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej,
rodzeostwa lub faktycznego opiekuna albo
z urzędu sąd rodzinny może skierowad niepełnoletnią osobę
uzależnioną na przymusowe leczenie i rehabilitację.
2. Czasu przymusowego leczenia i rehabilitacji nie określa się z góry, nie
może on byd jednak dłuższy niż 2 lata.
3. Jeżeli osoba uzależniona ukooczy 18 lat, przed zakooczeniem
przymusowego leczenia lub rehabilitacji, sąd rodzinny może je
przedłużyd na czas niezbędny do osiągnięcia celu leczenia lub
rehabilitacji, łącznie nie dłuższy jednak niż określony w ust. 2.
Dziękuję za uwagę