10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Podział zysku lub pokrycie straty za 2009 r.
Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek zobowiązanych, zgodnie funduszy specjalnych  w zależności od treści aktów prawnych powołujących dany podmiot
z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do poddania badaniu rocznego sprawozdania i zamierzeń organów zatwierdzających.
finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ Ewidencja przykładowych operacji związanych z podziałem zysku za 2009 r. może
zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym spra- przebiegać zapisami:
wozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finansowego 1. Przeznaczenie zysku na pokrycie straty z lat ubiegłych (np. z 2008 r.) :
netto, dokonany bez spełnienia tego warunku, jest nieważny z mocy prawa (art. 53 ust. 3  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
ustawy o rachunkowości).  Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Strata za 2008 r.).
Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek niezobowiązanych do podda- 2. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach kapitało-
nia badaniu rocznego sprawozdania finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawo- wych:
zdania finansowego przez organ zatwierdzający (art. 53 ust. 4 ustawy o rachunkowości). a) wstępne ujęcie na koncie 24  do czasu uzyskania wpisu do rejestru sądowego
Przy czym odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także wpłaty  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów uznaje się za podział wyniku finan-  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
sowego netto jednostek w ciągu roku obrotowego. Stanowi o tym art. 53 ust. 5 ustawy o ra- b) przeksięgowanie w dacie wpisu podwyższenia w rejestrze sądowym
chunkowości, wprowadzony do tej ustawy z dniem 1 stycznia 2009 r. i mający zastosowanie  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.  Ma konto 80  Kapitał zakładowy ,
Zatem generalnie nie jest możliwe dokonanie podziału zysku lub pokrycia straty c) zarachowanie zobowiązania z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od
za 2009 r. przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok. Jednakże kwoty podwyższającej kapitał zakładowy
w przypadku gdy przewidują to np. przepisy Kodeksu spółek handlowych w odniesieniu  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
do spółek kapitałowych, w jednostce może zostać dokonany śródroczny podział zysku.  Ma konto 22  Rozrachunki publicznoprawne .
Wówczas wypłacone w trakcie roku zaliczki można księgować bezpośrednio na konto 82 3. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału zakładowego w spółkach osobo-
 Rozliczenie wyniku finansowego . W sprawozdaniu finansowym wykazuje się je w pasy- wych:
wach ze znakiem ujemnym w pozycji A.IX  Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego . a) kwota zadeklarowana na zwiększenie kapitału  na podstawie podjętej w tej sprawie
Wypłata dywidendy wspólnikom po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego powinna uchwały
być dokonana po pomniejszeniu o kwotę zaliczki.  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników/
Wynik finansowy i jego rozliczenie
właściciela),
Do ustalania wyniku finansowego netto za rok obrotowy służy konto 86  Wynik fi- b) zwiększenie kapitału
nansowy . Wynik finansowy za rok obrotowy pozostaje na koncie 86  Wynik finansowy  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników/
do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Zatwierdzenie sprawozdania finan- właściciela),
sowego przez organ zatwierdzający powinno zostać dokonane najpóz
niej 6 miesięcy od  Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
dnia bilansowego, tj. w odniesieniu do sprawozdania finansowego za 2009 r.  najpóz
niej
30 czerwca 2010 r. Ten sam organ dokonuje zatwierdzenia rocznego sprawozdania finan- UWAGA: W przypadku operacji 2 i 3 uwzględnić trzeba przepisy o podatku od czynności
sowego i podziału osiągniętego zysku (pokrycia straty), tj.: cywilnoprawnych.
 w spółkach z o.o.  zwyczajne zgromadzenie wspólników,
 w spółkach akcyjnych  zwyczajne zgromadzenie akcjonariuszy, 4. Przeznaczenie zysku na podwyższenie kapitału w przedsiębiorstwie osoby fizycznej:
 w spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich i komandytowych  wspólnicy,  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
 w spółkach komandytowo-akcyjnych  walne zgromadzenie,  Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
 w przedsiębiorstwie prowadzonym przez osobę fizyczną  właściciel. 5. Przeznaczenie części zysku na podwyższenie kapitału zapasowego lub rezerwowego:
W praktyce zatwierdzenie sprawozdania finansowego dokonywane jest często jednocześnie  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
z podjęciem decyzji o podziale zysku (pokryciu straty) za dany rok obrotowy. W tym celu  Ma konto 81-1  Kapitał zapasowy , konto 81-2  Kapitał rezerwowy .
organ zatwierdzający spółek podejmuje pisemne uchwały: w sprawie zatwierdzenia rocznego 6. Przeznaczenie zysku netto spółki kapitałowej na wypłatę dywidendy:
sprawozdania finansowego oraz podziału zysku (pokrycia straty). W przypadku przedsię- a) kwota dywidendy
biorstwa osoby fizycznej zatwierdzenia sprawozdania finansowego i podziału wyniku finan-  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
sowego dokonuje właściciel dokumentując to pisemnymi postanowieniami lub decyzjami.  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
Zdarza się również, że kwestie te rozstrzyga jedna uchwała (postanowienie lub decyzja). b) zryczałtowany podatek dochodowy  jeśli występuje obowiązek pobrania
Pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego dokonuje się przeksięgowania wyniku  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
finansowego zapisem:  Ma konto 22  Rozrachunki publicznoprawne .
 Wn/Ma konto 86  Wynik finansowy , 7. Przeznaczenie zysku brutto spółek osobowych lub przedsiębiorstwa osoby fizycznej
 Ma/Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego . do wypłaty dla wspólników (właściciela):
Z kolei pod datą uchwały (postanowienia, decyzji) o podziale zysku lub pokryciu straty  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2009 r.),
dokonuje się właściwego rozliczenia konta 82, zgodnie z jej treścią.  Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników/właś-
ciciela).
Podział zysku
Pokrycie straty
Zysk danego roku może być przeznaczony np. na wypłatę dla wspólników (właściciela),
powiększenie kapitału zakładowego, utworzenie lub zwiększenie kapitału zapasowego, Strata może zostać pokryta przykładowo: z kapitału zapasowego lub rezerwowego,
utworzenie lub zwiększenie kapitału rezerwowego, nagrody dla pracowników, zwiększenie z niepodzielonego zysku lat ubiegłych, z dopłat wspólników, w drodze obniżenia kapitału
zakładowego czy też z zysku lat następnych  o ile taki sposób dopuszcza akt prawny
regulujący zasady funkcjonowania danego podmiotu i uchwała (postanowienie, decyzja)
organu zatwierdzającego.
Ewidencja pokrycia straty za 2009 r. może przedstawiać się zapisami:
1. Pokrycie straty z niepodzielonego zysku roku poprzedniego:
 Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Zysk za 2008 r.),
 Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Strata za 2009 r.).
2. Pokrycie straty kapitałem zapasowym lub rezerwowym:
 Wn konto 81-1  Kapitał zapasowy lub konto 81-2  Kapitał rezerwowy
 Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Strata za 2009 r.).
3. Pokrycie straty z dopłat wspólników spółki z o.o. wniesionych na kapitał rezer-
wowy:
a) dopłaty w kwocie należnej od wspólnika (według uchwały wspólników)
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
 Ma konto 81-2  Kapitał rezerwowy ,
b) dopłaty wniesione przez wspólników na rachunek bankowy jednostki lub
do jej kasy
 Wn konto 13-0  Rachunek bieżący lub konto 10  Kasa ,
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników),
c) pokrycie straty bilansowej
 Wn konto 81-2  Kapitał rezerwowy ,
 Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Strata za 2009 r.).
4. Pokrycie straty z dopłat gotówkowych właścicieli, w spółce osobowej, spółce cy-
wilnej osób fizycznych lub w jednostce prowadzonej przez osobę fizyczną na własne
ryzyko:
a) wpłata gotówkowa
 Wn konto 10  Kasa ,
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników/
właściciela),
b) równolegle pokrycie straty
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne wspólników/
właściciela),
 Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Strata za 2009 r.).
Podstawa prawna:
 ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.),
 ustawa z dnia 15.09.2000 r.  Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.).
Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 30 " 15.04.2010 r.