mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Planowanie poziomu pozycji kapitału pracującego w powiązaniu z wielkością
sprzedaży i kosztów.
Przykład 1.
Przedsiębiorstwo Trade  Fish S.A. planuje wzrost przychodów ze sprzedaży z 1 mln
zł w bieżącym roku w najbliższym roku do poziomu 1.200.000 zł. Polityka kredytowa
firmy powoduje, że w formie gotówkowej realizowane jest 25% sprzedaży. Pozostała
część należności przedsiębiorstwa regulowana jest przeciętnie w ciągu 30 dni.
Sprzedaż kredytowa = 75% * 1.200.000 zł = 900.000 zł
Poziom należności:
30 dni
Należności = ------------- * 900.000 zł = 75.000 zł
360 dni
Czy firma odnosi korzyści z tytułu przyjętej polityki kredytowej  problemy
decyzyjne
Przykład 2  Problem decyzyjny 1
Analiza danych historycznych (finansowych i marketingowych) pokazała, iż
wydłużenie okresu windykacji należności z 20 do 30 dni pozwoliło na wzrost
przychodów ze sprzedaży o 3% - z poziomu 1 mln zł do 1.030.000 zł. Pozwoliło to na
wzrost zysku brutto na sprzedaży o 10.000 zł.
Oblicz wzrost zysku całkowitego przedsiębiorstwa po uwzględnieniu kosztu
finansowania należności (25% sprzedaży regulowana jest natychmiast).
Wzrost poziomu należności:
30 dni / 360 dni * 772.000 zł = 64.375 zł.
- 20 dni / 360 dni * 750.000 zł = 41.667 zł
__________________________________
+ 22.708 zł
1
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Wzrost kosztów finansowania należności*: 22.708 zł * 10% = 2.270,8 zł.
* Koszt kapitału 10% (ewentualnie stopa zwrotu z alternatywnej inwestycji)
Wzrost zysku całkowitego: 10. 000  2.270,8 = 7.729,2 zł
Przykład 3  problem decyzyjny 2
Dyrektor finansowy pewnego przedsiębiorstwa rozważa możliwość zaoferowania 2% upustu
dla zachęcenia odbiorców do zapłaty gotówką. Zakłada, że upust dotyczył będzie 1/3
wartości sprzedaży, a przeciętny okres spływu należności skróci się dzięki temu z 90 do 60
dni. Roczna sprzedaż wynosi 1 mln zł. Stopa zysku z inwestycji alternatywnej wynosi 18%.
Czy zaoferowanie upustu będzie korzystne dla przedsiębiorstwa ?
Rozwiązanie
Skrócenie okresu spływu należności umożliwi zmniejszenie średniego stanu należności z
90/360 x 1 mln = 250 000 zł do 60/360 x (1 mln  0,02x0,3333x1mln) =165 555,66 zł,
a więc o 84 444,34 zł, co umożliwi osiągnięcie zysku w wysokości
0,18 x 84 444,34 = 15 200 zł,
pociągnie jednak za sobą koszt w postaci obniżenia ceny sprzedaży o 2% w 33,3%
przypadków, co zmniejszy wpływy ze sprzedaży (a zatem i zysk) o
0,02 x 0,3333 x 1 mln = 6 666 zł.
Projekt należy zrealizować, ponieważ nadwyżka zysków nad kosztami wynosi:
15 200  6 666 = 8 534 zł.
2
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Przykład 4  problem decyzyjny 3
Przedsiębiorstwo  C dysponuje wolnymi mocami produkcyjnymi i planuje uzyskać
15% wzrost produkcji i sprzedaży dzięki:
- obniżeniu kryteriów przyznawania kredytu odbiorcom
- wydłużeniu terminu płatności z 30 do 60 dni.
Szacuje się, że dzięki temu należności nieściągalne wzrosną z 2% do 5% wartości
sprzedaży, która obecnie wynosi 1 mln zł, natomiast okres spływu należności
wydłuży się z 32 do 75 dni. Koszt kapitału wynosi 21%, a marża zysku na każdym
dodatkowo sprzedanym produkcie  45% ceny sprzedaży. Czy decyzja o
rozluz
nieniu polityki kredytowej jest słuszna?
Rozwiązanie
Korzyści:
15% wzrost wartości sprzedaży oznacza uzyskanie dodatkowych przychodów w
wysokości 0,15 x 1 mln = 150 000 zł, z czego 45% to czysty zysk czyli 67 500 zł.
Koszty:
Nastąpi wzrost stanu należności z 32/360 x 1 mln * 0,98 = 87 111 zł do 75/360 x
x1,15mln x 0,95 = 227 604 zł, czyli o 140 493 zł.
Będzie to kosztować przedsiębiorstwo 140 493 x 0,21 = 29 504 zł.
Należności nieściągalne wzrosną z 0,02 x 1mln = 20 000 zł do 0,05 x 1,15 mln = 57
500 zł, a więc o 37 500 zł. A
ącznie wzrost kosztów wyniesie więc
29 504 + 37 500 = 67 004 zł,
co przewyższy ewentualne zyski/straty (67 500 zł) o - 496 zł. Wdrożenie pomysłu
przyniesie więc przedsiębiorstwu  C zysk/stratę w tej wysokości.
3
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Przykład 5.
Przedsiębiorstwo Example S.A. nabywa półfabrykaty do produkcji pianki poliuretanowej.
Dostawca wspomnianych komponentów zaoferował upust w wysokości 1% przy terminie
płatności 10 dni. Jeżeli kontrahent nie korzysta z upustu wówczas termin płatności wynosi 30
dni. Koszt kredytu w rachunku bieżącym dla naszego przedsiębiorstwa wynosi 17%. Czy
przedsiębiorstwo powinno skorzystać z kredytu kupieckiego?
1 365
koszt kredytu kupieckiego = ---------------- * ------------- = 0,1843 18, 43 %
100  1 30  10
Widzimy zatem, iż koszt kredytu kupieckiego przekracza koszt kredytu w rachunku
bieżącym. Przedsiębiorstwo winno dokonać płatności gotówkowej.
4
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Badanie zapotrzebowania na dodatkowe fundusze metodą prognozowanych
sprawozdań finansowych
Przykład 6.
Dyrektor finansowy pewnego przedsiębiorstwa - producenta specjalistycznych środków chemicznych,
musi przygotować prognozę finansową na 2004r. Sprzedaż firmy w 2003r. wyniosła 2 mln PLN i dział
marketingu przewiduje jej wzrost o 25% w roku 2004.
Sprawozdania finansowe i niektóre inne dane znajdują się w tabelach poniżej.
Bilans na 31.12.2003 (w tys. PLN)
AKTYWA PASYWA
aktywa trwałe 500 zwykły kapitał akcyjny 500
aktywa obrotowe razem, w tym: 500 zyski nie podzielone 200
zapasy 240 kredyty długoterminowe 100
należności 240 zobowiązania krótkot. razem, w tym: 200
środki pieniężne 20 zobowiązania handlowe 100
kredyty krótkoterminowe 100
razem aktywa 1.000 razem pasywa 1.000
Rachunek wyników za rok 2003 (w tys. PLN)
przychody 2.000,00
koszty zmienne 1.200,00
koszty stałe 700,00
Zysk operacyjny 100,00
odsetki 16,00
Zysk brutto 84,00
podatek (40%) 33,60
zysk netto 50,40
dywidendy (30%) 15,12
zyski zatrzymane 35,28
Najważniejsze wskaz
niki za rok 2003
rentowność aktywów 10,00%
rentowność sprzedaży 2,52%
rentowność kapitału własnego 7,20%
rotacja należności w dniach 43,20
rotacja zapasów (w  razach ) 8,33
zobowiązania/aktywa 30,00%
współczynnik wypłat dywidend 30,00%
Ustal wysokość dodatkowego zapotrzebowanie na fundusze Firmy metodą:
- AFN
- prognozowanych sprawozdań finansowych
przy założeniu, że: (1) Firma w pełni wykorzystuje swoje zdolności produkcyjne, (2) aktywa obrotowe
rosną proporcjonalnie wraz ze wzrostem sprzedaży, (3) w celu realizacji ww. planów zarząd
zaakceptował plan inwestycyjny w zakresie nabycia nowych środków trwałych w wysokości 125 tys.
PLN, (4) zobowiązania handlowe rosną proporcjonalnie wraz ze wzrostem sprzedaży, (5) dodatkowe
zapotrzebowanie na fundusze finansowane jest w połowie kredytem długoterminowym i w połowie
kredytem krótkoterminowym, których koszt wynosi 8%, (6) koszty zmienne rosną proporcjonalnie wraz
ze wzrostem przychodów, (7) koszty stałe wzrosną o 15 tys. z tytułu wzrostu amortyzacji oraz o 100
tys. z tytułu zatrudnienia dodatkowych przedstawicieli handlowych (w tym raty leasingowe od
samochodów). Firma spłaci ratę kapitałową od kredytu długoterminowego 20 tys. i krótkoterminowego
w wysokości 30 tys. PLN  odsetki naliczamy od średniego stanu kredytów w roku planistycznym (8) z
planu amortyzacji wynika, iż w okresie prognozy wyniesie ona 70 tys. PLN
5
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Rachunek wyników za rok 2004  pierwsza iteracja
przychody 2.500
koszty zmienne - 1.500
koszty stałe - 815
zysk operacyjny 185
odsetki -14
zysk brutto 171
podatek (40%) - 68,40
zysk netto 102,60
dywidendy (30%) - 30,78
zyski zatrzymane 71,82
Bilans za 2004  pierwsza iteracja
AKTYWA PASYWA
aktywa trwałe 555 zwykły kapitał akcyjny 500
aktywa obrotowe razem, w tym: 625 zyski nie podzielone 271,82
zapasy 300 kredyty długoterminowe 80
zobowiązania krótk. razem:
należności 300 195
środki pieniężne 25 zobowiązania handlowe 125
kredyty krótkoterminowe 70
razem aktywa 1180 razem pasywa 1046,82
niedobór: 133,18
Rachunek wyników za rok 2004  druga iteracja
przychody 2.500
koszty zmienne - 1.500
koszty stałe - 815
zysk operacyjny 185
odsetki - 19,33
zysk brutto 165,67
podatek (40%) - 66,27
zysk netto 99,40
dywidendy (30%) - 29,82
zyski zatrzymane 69,58
Bilans za 2004  druga iteracja
AKTYWA PASYWA
aktywa trwałe 555 zwykły kapitał akcyjny 500
aktywa obrotowe, w tym: 625 zyski nie podzielone 269,58
zapasy 300 kredyty długoterminowe 146,59
należności 300 zobowiązania krótkot., w tym:
środki pieniężne 25 zobowiązania handlowe 125,00
kredyty krótkoterminowe 136,59
razem aktywa 1180 razem pasywa 1177,76
niedobór: 2,24
6
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Rachunek przepływów pieniężnych za rok 2004
Zysk netto 99,40
Korekty i przepływy pieniężne:
+ amortyzacja + 70,00
+/- zmiana stanu zapasów - 60,00
+/- zmiana stanu należności - 60,00
+/- zmiana stanu zobowiązań handlowych + 25,00
+/- inwestycje w majątek trwały - 125,00
+ zaciągnięcie kredytów + 135,42
- spłata kredytów - 50,00
- wypłata dywidendy - 29,82
Przepływy pieniężne netto 5,00
7
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Konstrukcja prognozy bilansu i rachunku zysków i strat
8
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Przykład 8
y
ródło: Krystyna Gwiazda, Wykorzystanie prognoz finansowych w planowaniu działalności przedsiębiorstwa,
http://www.controlling.info.pl
Poniżej znajdują się tabele przedstawiające rachunek zysków i strat oraz bilans na koniec
2004 r. oraz udziały procentowe pozycji w przychodach ze sprzedaży tych składników, które
są zależne od przychodów ze sprzedaży.
Tabela 1. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa X na koniec 2004r.
Przychody netto ze sprzedaży produktów 14 751 046,04
Koszty działalności operacyjnej, w tym: 13 050 552,89
55 408,93
- Amortyzacja
149 011,69
- Zużycie materiałów i energii
874 824,30
- Usługi obce
797,50
- Podatki i opłaty
851 017,53
- Wynagrodzenia
122 619,62
- Ubezpieczenia społeczne
271 026,28
- Pozostałe koszty
10 725 847,04
- Wartość sprzedanych towarów i materiałów
Zysk ze sprzedaży 1 700 493,15
Pozostałe przychody operacyjne 9 098,36
Pozostałe koszty operacyjne 42 423,75
Zysk z działalności operacyjnej 1 667 167,76
Przychody finansowe 223 259,09
Koszty finansowe 322 897,00
Zysk z działalności gospodarczej 1 567 529,85
Wynik ze zdarzeń nadzwyczajnych 0,00
Zysk brutto 1 567 529,85
Podatek dochodowy 316 473,00
Zysk netto 1 251 056,85
Tabela 2. Bilans przedsiębiorstwa X na koniec 2004 r.
Aktywa Pasywa
Aktywa trwałe 203 812,37 Kapitał własny 3 666 292,73
Wartości niematerialne i prawne 80 007,83 Kapitał podstawowy 750 000,00
Rzeczowe aktywa trwałe 123 804,54 Kapitał zapasowy 1 665 235,88
Należności długoterminowe 0,00 Zysk z lat ubiegłych 0,00
Inwestycje długoterminowe 0,00 Zysk netto 1 251 056,85
Aktywa obrotowe 7 443 006,30 Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 3 980 525,94
Zapasy 1 004 601,98 Zobowiązania krótkoterminowe 3 980 525,94
Należności krótkoterminowe 1 586 142,19 Rozliczenia międzyokresowe 0,00
Inwestycje krótkoterminowe 4 745 775,27
Krótkoterminowe rozliczenia 106 486,86
Aktywa razem 7 646 818,67 Pasywa razem 7 646 818,67
Przy prognozowaniu rachunku zysku i strat oraz bilansu składniki zostały podzielone na
zależne i niezależne od przychodów ze sprzedaży, co zostało przedstawione w tabeli nr 3.
9
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Tabela 3. Zależność pozycji rachunku zysku i strat od przychodów ze sprzedaży
Udział w Udział w
Średni udział w
przychodach przychodach ze
przychodach ze
ze sprzedaży sprzedaży w
sprzedaży
w 2004 (w %) 2003 (w %)
Przychody netto ze sprzedaży produktów 100,00 100,00 100,00
Koszty działalności operacyjnej, w tym: - - -
- Amortyzacja niezależne niezależne niezależne
- Zużycie materiałów i energii 1,01 0,90 0,96
- Usługi obce 5,93 6,81 6,37
- Podatki i opłaty niezależne niezależne niezależne
- Wynagrodzenia 5,77 4,80 5,28
- Ubezpieczenia społeczne 0,83 0,67 0,75
- Pozostałe koszty 1,84 1,41 1,62
- Wartość sprzedanych towarów i materiałów 72,71 73,55 73,13
Pozostałe przychody operacyjne niezależne niezależne niezależne
Pozostałe koszty operacyjne niezależne niezależne niezależne
Przychody finansowe niezależne niezależne niezależne
Koszty finansowe niezależne niezależne niezależne
Wynik ze zdarzeń nadzwyczajnych 0,00 0,00 0,00
Tabela 4. Zależność pozycji bilansu od przychodów ze sprzedaży
Udział w Udział w
Średni udział w
przychodach ze przychodach ze
przychodach ze
sprzedaży sprzedaży
sprzedaży
w 2004 (w %) w 2003 (w %)
Aktywa - - -
Aktywa trwałe - - -
Wartości niematerialne i prawne niezależne niezależne niezależne
Rzeczowe aktywa trwałe niezależne niezależne niezależne
Należności długoterminowe 0,00 0,00 0,00
Inwestycje długoterminowe 0,00 0,00 0,00
Aktywa obrotowe - - -
Zapasy 6,81 4,13 5,47
Należności krótkoterminowe 10,75 15,91 13,33
Inwestycje krótkoterminowe 32,17 24,09 28,13
Krótkoterminowe rozliczenia 0,72 0,21 0,47
Pasywa - - -
Kapitał własny - - -
Kapitał podstawowy niezależne niezależne niezależne
kapitał zapasowy niezależne niezależne niezależne
Zysk z lat ubiegłych 0,00 0,00 0,00
Zysk netto 8,48 8,21 8,35
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania - - -
Zobowiązania krótkoterminowe 26,98 25,31 26,15
Rozliczenia międzyokresowe 0,00 0,02 0,01
Prognoza przychodów ze sprzedaży będzie prognozą funkcyjną, powstałą w wyniku
ekstrapolacji funkcji trendu przychodów ze sprzedaży na przestrzeni 2001-2004 r. Poprzez
10
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

zastosowanie powyższej funkcji trendu prognoza przychodów ze sprzedaży wynosi
17 387 285,78 zł.
W tym momencie można przystąpić do prognozowania zarówno składników rachunku zysku i
strat, jak i składników bilansu. Po oszacowaniu przychodów ze sprzedaży można już
przystąpić do konstrukcji prognozy rachunku zysków i strat, gdyż należy oszacować wielkość
zysku netto.
Prognozując rachunek zysków i strat zostały przyjęte następujące założenia:
1. Spółka nie zamierza kupować środków trwałych, dlatego też kwota amortyzacji
pozostanie taka sama, jak w roku 2005.
2. Nie zmieni się pozycja "podatki i opłaty".
3. Opodatkowanie zysku pozostaje na poziomie roku bieżącego.
Tabela 5. Prognoza rachunku zysku i strat przedsiębiorstwa X na rok 2005 (w tys. zł)
Wyszczególnienie Razem
Przychody netto ze sprzedaży produktów 17 387 285,78
Koszty działalności operacyjnej 15 377 612,01
- Amortyzacja 55 408,93
- Zużycie materiałów i energii 166 366,63
- Usługi obce 1 107 710,79
- Podatki i opłaty 797,50
- Wynagrodzenia 918 587,79
- Ubezpieczenia społeczne 130 888,94
- Pozostałe koszty 282 382,99
- Wartość sprzedanych towarów i materiałów 12 715 468,45
Zysk ze sprzedaży 2 009 673,77
Pozostałe przychody operacyjne 9 098,36
Pozostałe koszty operacyjne 42 423,75
Zysk z działalności operacyjnej 1 976 348,38
Przychody finansowe 223 259,09
Koszty finansowe 322 897,00
Zysk z działalności gospodarczej 1 876 710,47
Wynik ze zdarzeń nadzwyczajnych 0,00
Zysk brutto 1 876 710,47
Podatek dochodowy 378 894,34
Zysk netto 1 497 816,13
Przy prognozowaniu bilansu należy także wziąć pod uwagę informacje o zamierzonych
inwestycjach, zakupach środków trwałych i innych tego typu zmianach, gdyż mogą one w
istotny sposób wpłynąć na plan finansowy bilansu. Oto założenia, które należy wziąć pod
uwagę konstruując bilans przedsiębiorstwa X:
1. Spółka nie zamierza inwestować w środki trwałe i wartości niematerialne i prawne,
dlatego też pozycje te pozostaną na niezmienionym poziomie.
2. Należności i inwestycje długoterminowe, tak jak w poprzednich latach nie wystąpią.
11
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

3. Kapitał podstawowy nie zmieniał swojej wartości od 2000 r. Można przyjąć, biorąc
także pod uwagę fakt, że nie ma okoliczności mówiących o zmianie wartości kapitału
podstawowego, że ten składnik majątku nie zmieni się i będzie miał wartość 750 000
zł.
4. Kapitał zapasowy zwiększy się o 510 316,11 i będzie miał wartość 2 175 551,99 zł, w
wyniku podziału zysku netto, zgodnie z uchwałą w sprawie podziału zysku netto za
rok obrotowy 2004.
Tabela 6. Prognoza składników bilansu przedsiębiorstwa X na rok 2005 (w tys. zł)
Wyszczególnienie Razem
Aktywa 8 389 705,71
Aktywa trwałe
148 403,44
Wartości niematerialne i prawne*
58 256,71
Rzeczowe aktywa trwałe*
90 146,73
Należności długoterminowe 0,00
Inwestycje długoterminowe 0,00
Aktywa obrotowe 8 241 302,28
Zapasy 951 416,18
Należności krótkoterminowe 2 318 014,81
Inwestycje krótkoterminowe 4 890 902,82
Krótkoterminowe rozliczenia 80 968,46
Pasywa 8 971 657,59
Kapitał własny 4 423 368,12
Kapitał podstawowy 750 000,00
Kapitał zapasowy 2 175 551,99
Zysk z lat ubiegłych 0,00
Zysk netto 1 497 816,13
Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 4 548 289,47
Zobowiązania krótkoterminowe 4 546 677,74
Rozliczenia międzyokresowe 1 611,73
Zapotrzebowanie na dodatkowe fundusze -581 951,88
* odpisy amortyzacyjne przypisano do ŚT i WNiP odpowiednio w proporcji do wartości bilansowych tych
składników majątkowych
12
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Przykład 9
Prognozowanie sprawozdań finansowych
Na podstawie sprawozdań spółki za rok 2004 oraz sformułowanych poniżej założeń należy
przygotować sprawozdania pro forma dla roku 2005.
Rachunek zysków i strat za rok 2004 i jego podział:
Przychody ze sprzedaży 1.900
Koszty operacyjne, w tym: 1.520
- zużycie materiałów 400
- wynagrodzenia 700
- amortyzacja 140
- koszty sprzedaży 110
- koszty ogólnozakładowe 170
Zysk na sprzedaży
380
(Przed odsetkami i opodatkowaniem)
Koszty odsetek 80
Zysk brutto 300
Podatek (40%) 120
Zysk netto 180
Dywidendy 80
Zysk zatrzymany 100
Bilans na 31.12.2004 r.
AKTYWA
Aktywa trwałe netto* 1.400
Aktywa bieżące: 2.100
Zapasy 700
Należności 300
Papiery wartościowe 600
Gotówka 500
Razem aktywa 3.500
PASYWA
Kapitał własny, w tym: 1.300
akcyjny 240
zapasowy (AGIO) 360
zyski zatrzymane skumulowane 700
Zobowiązania długoterminowe 1.200
Zobowiązania bieżące, w tym: 1.000
- zobowiązania handlowe 450
- zobowiązania z tytułu kredytu 350
- zobowiązania z tytułu podatku 100
- pozostałe zobowiązania 100
Razem kapitał własny i zobowiązania 3.500
* Wartość brutto 2.640, Umorzenie 1.240
13
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Założenia do prognozy rachunku zysków i strat
Plan sprzedaży na rok 2005.
Ilość Cena Wartość
Asortyment A 132 10 1.320
Asortyment B 120 8 960
Na podstawie analizy różnych przekrojów kosztów z roku 2004 do prognozy przyjęto
następujące założenia:
1. Koszty materiałów bezpośrednich zmieniać się będą proporcjonalnie do wielkości
przychodów ze sprzedaży.
2. Koszty płac zmieniać się będą w tempie dwukrotnie mniejszym niż dynamika przychodów
ze sprzedaży.
3. Koszty amortyzacji ustalane są na podstawie informacji z planu inwestycyjnego oraz
tabeli amortyzacji i w całości obciążają wynik okresu.
4. Szacuje się, że koszty sprzedaży stanowić będą 5,78% przychodów ze sprzedaży
produktów.
5. Koszty ogólnozakładowe nie ulegają zmianie w okresie prognozy.
6. Pozycje nadzwyczajne nie są prognozowane. Koszty i przychody pozostałych
działalności wynikają z założeń poniższych.
7. Podatek dochodowy wynosi 20% od zysku brutto.
Działalność inwestycyjna
1. W roku 2005 przewiduje się sprzedaż posiadanych przez jednostkę papierów
wartościowych. Wartość rynkowa tych aktywów od dłuższego czasu utrzymuje się na
poziomie 480.
2. W czerwcu 2005 roku planuje się nabyć nowe środki trwałe. Wydatki inwestycyjne z tego
tytułu wynieść mają 150.
3. Do prognozy przyjęto średnią stawkę amortyzacyjną (opartą na danych historycznych).
Przyjęto średnie stawki dla poszczególnych grup ŚT na poziomie: 10% dla nowych
środków 5,3% dla starych środków trwałych. Metoda amortyzacji  liniowa.
Działalność finansowa:
1. W okresie prognostycznym spółka poniesie koszty odsetek w wysokości 120.
2. Podział zysku za rok 2004 będzie miał odzwierciedlenie w roku 2005 (i konsekwentnie
dla lat następnych)
3. Wynik finansowy roku 2005 (w przypadku zysku) zostanie przeznaczony w 50% na
dywidendę.
Założenia do prognozy bilansu
Zobowiązania
1. W roku 2005 nastąpi całkowita spłata kredytów bieżących.
2. W roku 2005 nastąpi spłata raty kapitałowej kredytu długoterminowego (200).
3. W prognozie operacyjne zobowiązania bieżące (handlowe i pozostałe), z wyjątkiem
zobowiązań podatkowych, będą zmieniać się w zależności od kosztów materiałów i
wynagrodzeń. Struktura zobowiązań handlowych i pozostałych będzie taka jak w roku
2004.
4. W przypadku zobowiązań podatkowych będą one na poziomie podatku dochodowego za
rok 2005.
14
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Należności
1. Cała sprzedaż (podobnie jak zakupy) objęta jest stawką VAT-u 22%.
2. W roku 2005 nie zakłada się poprawy skuteczności ściągalności należności.
Zapasy
1. W prognozie zakłada się poprawę wskaz
nika obrotowość zapasów o 20% w stosunku do
roku bazowego.
Środki trwałe
Okres: rok planistyczny 2005 Stare ŚT Nowe ŚT Razem
Wartość brutto na początek
2.640 0 2.640
okresu
+ zakup 0 150 150
+ ulepszenie 0 0 0
- sprzedaż/likwidacja 0 0 0
Wartość brutto na koniec
2.640 150 2.790
okresu
Umorzenie na początek
1.240 0 1.240
okresu
+ amortyzacja 139,92 7,5 147,42
+ odpisy z tytułu utraty wartości 0 0 0
- sprzedaż/likwidacja 0 0 0
Umorzenie na koniec okresu 1.379,92 7,5 1.387,42
Wartość netto na początek
1400 0 1.400
okresu
Wartość netto na koniec
1.260,08 142,5 1.402,58
okresu
Etap 1 - Rachunek zysków i strat pro forma
Sprzedaż 2280,00
Koszty operacyjne: - 1.699,20
- zużycie materiałów - 480,00
- wynagrdzenia - 770,00
- amortyzacja - 147,42
- koszty sprzedaży - 131,78
- koszty ogólnozakładowe - 170,00
Wynik na sprzedaży 580,80
Przychody ze sprzedaży papierów wartościowych 480,00
Wartość sprzedanych papierów wartościowych - 600,00
Wynik na działalności operacyjnej 460,80
Odsetki - 120,00
Zysk brutto 340,80
Podatek dochodowy (20%) -68,16
Zysk netto 272,64
Podział zysku:
Dywidenda 136,32
Zysk zatrzymany 136,32
15
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Etap 2 - Bilans pro forma na 31.12.2005
AKTYWA
Aktywa trwałe netto* 1.402,58
Aktywa bieżące, w tym:
Należności 360,00
Zapasy 631,09
Papiery wartościowe 0,00
Gotówka 792,13
Razem aktywa 3.185,80
PASYWA
Kapitał własny: 1.492,64
akcyjny 240,00
zapasowy (AGIO) 360,00
zyski zatrzymane skumulowane 892,64
Zobowiązania długoterminowe 1.000,00
Zobowiązania bieżące: 693,16
- zobowiązania handlowe 511,36
- zobowiązania z tytułu kredytu 0,00
- zobowiązania z tytułu podatku 68,16
- pozostałe zobowiązania 113,64
Razem kapitał własny i zobowiązania 3.185,80
Etap 3 - Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych pro forma
PRZEPA
YWY ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH Z DZIAA
ALNOŚCI OPERACYJNEJ
1. Zysk netto 272,64
2. Korekty o pozycje: 439,49
- amortyzacja 147,42
- odsetki 120
- strata na działalności inwestycyjnej 120
- zmiana należności bieżących - 60,00
- zmiana zobowiązań bieżących 43,16
- zmiana zapasów 68,91
RAZEM PRZEPA
YWY NETTO NA DZIAA
ALNOŚCI OPERACYJNEJ 712,13
PRZEPA
YWY ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH Z DZIAA
ALNOŚCI
INWESTYCYJNEJ
1. Nabycie / sprzedaż rzeczowego majątku trwałego - 150,00
2. Nabycie / sprzedaż akcji i udziałów 480,00
RAZEM PRZEPA
YWY NETTO NA DZIAA
ALNOŚCI INWESTYCYJNEJ 330,00
PRZEPA
YWY ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH Z DZIAA
ALNOŚCI FINANSOWEJ
Zaciągnięcie / spłata kredytów długoterminowych -200,00
Zaciągnięcie / spłata kredytów krótkoterminowych -350,00
Płatności dywidend -80,00
Zapłacone odsetki -120,00
PRZEPA
YWY NETTO Z DZIAA
ALNOŚCI FINANSOWEJ -750,00
STAN ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH NA POCZ
TEK 500,00
PRZEPA
YWY NETTO 292,13
STAN ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH NA KONIEC 792,13
16
Operacyjna rachunkowość zarządcza
mgr Marcin Michalak
Katedra Rachunkowości UA

Rozwinięta analiza progu płynności
(Kcs + OC) * (1  T) + Div + PRKC  AC + d NI + d KON  d K
S = -----------------------------------------------------------------------
(1  T) * (1  kzm/c)
Kcs  całkowite koszty stałe po wzroście amortyzacji,
Oc  całkowite odsetki,
PRKC  całkowita płatność rat kapitałowych,
AC  całkowity odpis amortyzacyjny,
d K  wartość zaciągniętego kredytu
d NI  nakład inwestycyjny
d KON  zmiana kapitału obrotowego netto
Div - dywidenda
kzm/c  udział kosztów zmiennych w przychodach ze sprzedaży
T  stopa podatku dochodowego
Przykład 10 Rozwinięta analiza progu płynności
Firma ponosi w ciągu roku koszty stałe (Ks) w wysokości 500 000 zł. W kosztach tych
zawarta jest amortyzacja 50 000 zł. Koszty zmienne stanowią 40% sprzedaży (kzm/c).
Firma ta ponosi ponadto odsetki od zaciągniętego kredytu w wysokości O = 70 000 zł
oraz ratę kapitałowa 60 000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 36%. Firma
planuje wypłacić dywidendę w wysokości 105 000 zł oraz spłacić ratę kredytu PRKC
= 60 000 zł. Ażeby wygenerować niezbędne fundusze na pokrycie przedstawionych
płatności firma musi zwiększyć zdolności produkcyjne, co oznacza:
1. nakład inwestycyjny (d NI) 150 000 zł oraz wzrost odpisów amortyzacyjnych o
30 000 zł,
2. wzrost zapotrzebowania na kapitał obrotowy firmy (dKON) 60 000 zł,
3. potrzebę dodatkowego finansowania zewnętrznego (kredyty) 100 000 zł (d K).
Spłata w ciągu 4 lat w równych ratach (PRK) = 25 000 zł. Odsetki 20%.
620 000 * (1  0,36) + 105 000 + 85 000  80 000 + 150 000 + 60 000  100 000
S = ------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1  0,36) * ( 1  0,4)
S = 1 606 250 zł
17
Operacyjna rachunkowość zarządcza