PROBLEM
SUROWCOWO-
ENERGETYCZNY
Magdalena Czernaj
Znaczenie surowców
" Rozwój cywilizacyjny jest energochłonny
" Wraz z rewolucja przemysłową powstało
ogromne zapotrzebowanie na węgiel
kamienny
" W XIX wieku powstało zapotrzebowanie na
ropę
Surowce energetyczne
" Do nieodnawialnych surowców
energetycznych zaliczamy:
" Ropę naftową
" Gaz ziemny
" Węgiel
Ropa naftowa
Wydobycie ropy naftowej w 2002 r
Ropa naftowa
Wydobycie
Państwa
mln ton w %
Arabia Saudyjska 409 11,5
Rosja 378 10,7
USA 350 9,9
Meksyk 178 5,0
Iran 176 5,0
Gaz ziemny
Wydobycie gazu ziemnego w 2002 r
Gaz ziemny
Wydobycie
Państwa
Mln m sześciennych w %
Rosja 595 000 22,7
USA 539 349 20,6
Kanada 182 075 7,0
W. Brytania 108 204 4,1
Algieria 82 554 3,2
Węgiel
Istota problemu dot. surowców
energetycznych
" Raport Klubu Rzymskiego
" Zasoby Ziemi są ograniczone
" Świat zużywa najwięcej tych nośników energii,
których zasoby są najmniejsze, ale też rozłożone
najbardziej dysproporcjonalnie w stosunku do
regionów zużycia
Istota problemu dot. surowców
energetycznych
Istota problemu dot. surowców
energetycznych
" Wysoka koncentracja zasobów
" Skutki polityczne: walka o dostęp do surowców
jest jednym z podstawowych z
ródeł wielu
konfliktów w dziejach ludzkości; przyczyny
kolonializmu są również mocno osadzone w tej
sferze
Istota problemu dot. surowców
energetycznych
Inne zasoby naturalne
" zasoby pozostałych surowców są mniej skupione niż ropa i gaz
ziemny(chodzi tu o tzw. minerały strategiczne, np. magnez,
chrom, kobalt, kolumbit, tantal, tytan, wanad)
" dość duże rozproszenie geograficzne oraz stosunkowo
korzystne proporcje między rezerwami a produkcją nie wydają
się zagrażać funkcjonowaniu gospodarki światowej
" problem wody-od 40 lat zużycie wody wzrastało dwa razy
szybciej niż liczba ludności zamieszkującej świat
" woda stanowi wyjątkowo ważny czynnik produkcji, zarówno w
rolnictwie, jak i w przemyśle
" zasoby wody są rozmieszczone skrajnie nierównomiernie,
brakuje jej w krajach rozwijających się, gdzie można
spodziewać się największego wzrostu ludności
Konflikty surowcowe
" Przesłanki konfliktów: surowce mogą być bezpośrednią
przyczyną konfliktu; surowce stały się elementem
niezbędnym do prowadzenia konfliktów; dochody ze
sprzedaży surowców mogą być przeznaczane na
finasowanie konfliktów zbrojnych
" Podstawowym czynnikiem wpływającym na powstawanie
i wzrost liczby konfliktów jest systematyczne zwiększanie
się popytu na surowce w skali globalnej
" Niedobory surowców oraz świadomość wyczerpywania
się surowców mogą prowadzić do nowych konfliktów
Bliski Wschód
Bliski Wschód
" Wojna w Iraku, operacja  Iracka wolność -pytania o
rzeczywiste motywy działań USA
" Niepokojące rozbudowa potencjału militarnego Iranu,
który może zablokować jeden z najważniejszych szlaków
transportu ropy-ciesninę Ormuz
" W regionie Zatoki Perskiej występuje wiele
nierozwiązanych problemów terytorialnych np. Iran a
Zjednoczone Emiraty Arabskie, Arabia Saudyjska a Katar,
Katar a Bahrajn - czynniki te mogą powodować
destabilizację na bliskowschodniej scenie politycznej,
stanowiąc zagrożenie dla dostaw ropy
Morze Południowochińskie
Morze Południowochińskie
" Jest to nie tylko główny szlak transportu surowców
energetycznych do krajów azjatyckich, ale i kryje pod swoim
dnem znaczne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego;
" Jednym z głównych elementów sporu jest trwający od początku
lat 90 konflikt o Archipelag Spratly; uczestniczy w nim 6 państw
regionu: Brunei, Chiny, Malezja, Filipiny, Tajwan, Wietnam;
mimo nieuregulowanego statusu państwa sprzedają
międzynarodowym koncernom koncesje na eksploatacje złóż
wysp archipelagu
" Podobne spory prowadzą Chiny i Wietnam o Zatokę Tonkińską,
Malezja i Filipiny o obszar na wschód od Borneo, Malezja i
Wietnam o granicę w Zatoce Tajlandzkiej
" Każdy z tych sporów może zagrażać bezpieczeństwu
energetycznemu innych państw azjatyckich
Region Morza Kaspijskiego
Region Morza Kaspijskiego
" Morze Kaspijskie stanowi przedmiot sporów między
państwami nadbrzeżnymi o podział wód terytorialnych i
wyłącznych stref ekonomicznych
" Problemy: status prawnomiędzynarodowy morza oraz
związana z nim kwestia delimitacji i korzystania z
zasobów szelfowych ropy i gazu, transport morski oraz
budowa rurociągów podwodnych
" Wielka gra toczy się o kaspijskie surowce, ich wydobycie,
trasy, którymi mają być transportowane i w konsekwencji
płynące z nich zyski; obecnie Rosja i USA są
najsilniejszymi rywalami.