1. Nauczyciele prowadzący:
a) wykłady: prof. nadzw. dr hab. Janusz Jerzemowski
b) ćwiczenia: dr nauk med. Ewa Wójtowicz, dr nauk med. Damian Jeżyk
2. Wymiar godzin - studia niestacjonarne:
a) wykłady: 18
b) ćwiczenia: 30
3. Rok studiów: pierwszy, semestr pierwszy i drugi, kierunek Sport
4. Cel przedmiotu:
Zdobycie przez studentów wiedzy z zakresu anatomii człowieka niezbędnej dla trenerów
oraz innych działaczy sportowych. Główny nacisk położony jest na poznanie anatomii
narządu ruchu, tzn. ogólnej i szczegółowej budowy kości, ich połączeń, oraz mięśni ze
szczególnym zwróceniem uwagi na mechanikę stawów i analizę ruchów wykonywanych
przez poszczególne mięśnie czy grupy mięśniowe. Student winien następnie opanować
wiadomości z układów narządów wewnętrznych oraz układu nerwowego i zrozumieć
zależności między nimi w funkcjonowaniu organizmu jako całości.
5. Kompetencje:
Umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu anatomii człowieka, głównie znajomość
narządu ruchu ale też zrozumienie budowy i współzależności pozostałych układów
pozwoli absolwentowi skuteczniej działać w praktyce sportowej oraz w organizacji
szeroko pojętych działań związanych ze sportem.
6. Treści przewidziane w minimum programowym:
Ogólna i szczegółowa budowa kości tworzących szkielet osiowy oraz szkielet kończyn;
rodzaje połączeń między kośćmi, ich rola i budowa ze szczególnym uwzględnieniem
budowy i mechaniki głównych stawów. Przebieg oraz działanie mięśni na poznane
wcześniej stawy, określenie mięśni postawy ciała oraz poznanie mięśni oddechowych.
Poznanie budowy, przeznaczenia i współzależności układów narządów, ze szczególnym
uwzględnieniem układu nerwowego oraz krwionośnego.
7. Tematy wykładów (w formie słów kluczowych):
Wprowadzenie do anatomii, ogólna budowa kości, szkielet – podziały. Kości kończyny
górnej. Kości kończyny dolnej. Ogólna budowa połączeń kości, połączenia szkieletu
osiowego. Połączenia kończyny górnej. Połączenia kończyny dolnej. Ogólna budowa
mięśni, mięśnie głowy, szyi, grzbietu. Mięśnie klatki piersiowej i brzucha. Mięśnie
kończyny górnej. Mięśnie kończyny górnej – cd. Mięśnie kończyny dolnej. Mięśnie
kończyny dolnej – cd. Zagadnienia pionowej postawy ciała i równowagi.
Układ nerwowy – podziały: Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i autonomiczny. Drogi
nerwowe, zarządzanie ruchem. Obwodowy układ nerwowy - nerwy czaszkowe. Nerwy
rdzeniowe. Narządy zmysłów. Układ wewnątrzwydzielniczy. Układ naczyniowy –
krwionośny (tętniczy). Układ żylny i limfatyczny. Układ oddechowy. Układ pokarmowy
– odcinki. Gruczoły układu pokarmowego i topografia narządów. Układ moczowy –
budowa i topografia narządów.
Układ płciowy budowa i topografia narządów. Topografia narządów wewnętrznych – cd.
Wybrane zagadnienia egzaminacyjne.
8. Tematy ćwiczeń (w formie słów kluczowych):
Szkielet osiowy. Kości kończyny górnej. Kości kończyny dolnej. Kolokwium z kości.
Połączenia szkieletu osiowego. Połączenia kończyny górnej. Połączenia kończyny
dolnej. Kolokwium z połączeń. Mięśnie głowy, szyi, grzbietu. Mięśnie klatki
piersiowej i brzucha. Mięśnie kończyny górnej. Mięśnie kończyny dolnej. Kolokwium
z mięśni. Kolokwium poprawkowe.
Ośrodkowy układ nerwowy – części mózgowia, ośrodki korowe, elementy układu
autonomicznego. Ośrodkowy układ nerwowy cd - drogi nerwowe, układy
zarządzające ruchem. Układ nerwowy obwodowy – nerwy czaszkowe. Układ
nerwowy obwodowy – nerwy rdzeniowe, zaopatrzenie grup mięśniowych. Narządy
zmysłów. Kolokwium. Układ naczyniowy – serce i tętnice. Układ żylny i limfatyczny.
Układ oddechowy. Układ pokarmowy – odcinki i ich topografia. Gruczoły
pokarmowe i ich topografia. Układ moczowy – topografia narządów i droga moczu.
Układ płciowy – topografia narządów i droga gamet. Kolokwium. Kolokwium
poprawkowe.
10. Forma zaliczenia: egzamin.
11. Status przedmiotu: obligatoryjny.
12. Zasady zaliczania przedmiotu:
a) kryteria uzyskania zaliczenia: zaliczenie semestru na podstawie zaliczonych
kolokwiów (po dwa w semestrze). Dopuszczenie do egzaminu na podstawie zaliczenia
obu semestrów.
b) zagadnienia egzaminacyjne: treści będące tematem wykładów i ćwiczeń.
13. Literatura:
a) obowiązkowa:
1. Gładykowska-Rzeczycka J (1993) Anatomia człowieka. T 1-2, Gdańsk
2. Duda B, Orkwiszewska A (2001) Zeszyt do ćwiczeń z anatomii człowieka cz.1,
Gdańsk
3. Duda B, Orkwiszewska A (2000) Zeszyt do ćwiczeń z anatomii człowieka cz 2,
Gdańsk
b) uzupełniająca:
1. Ignasiak Z (2007) Anatomia układu ruchu, Wrocław
2. Ignasiak Z (2008) Anatomia układów wewnętrznych i układu nerwowego, Wrocław
3. Kiss F, Szentagothai J (1984) Atlas anatomii człowieka, T 1-3, PZWL Warszawa
4. Sokołowska-Pituchowa J (1988) Anatomia człowieka, PZWL Warszawa