Na podstawie: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika.

Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

Wykład 3: Kulturowe uwarunkowania edukacji

Opracowanie: mgr Anna Olszowa

Bohaterowie popkultury - wzorami

(re)konstruowania przez młodzież swojego „ja”.

„Przesunięcie socjalizacyjne” (Z. Kwieciński)

Kultura konsumpcji

- podstawową kategorią przyjemność

- obowiązek bycia szczęśliwym

- styl życia typu shopping

Kultura typu instant

- natychmiastowość komunikacji – telefon komórkowy, fax, e-mail, Internet stacje telewizyjne

MTV i CNN

- poczucie panowania nad czasem i przestrzenią.

- brak chęci i umiejętności czekania - „nie odkładaj

życia na później”.

1

Na podstawie: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika.

Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

Prymat zmiany i szybkiego życia

- szybkie nawiązywanie bezpośrednich kontaktów

(tymczasowość, powierzchowność, anonimowość).

- brak potrzeby stabilności, zorientowanie na

krótkotrwałość

Koniec ideałów - triumf codzienności

- wolność do konsumpcji.

Kultura upozorowania; hiperrzeczywistość jako

wytwór mediów.

Kultura kultu ciała i seksualności

- erotyzacja konsumpcji

-życie seksualne – odarte z intymności

(depersonalizacja i upublicznienie życia

seksualnego).

2

Na podstawie: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika.

Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

Amerykanizacja

Przesunięcia kulturowe:

- od orientacji na społeczność do podejścia

indywidualistycznego,

- od odpowiedzialności przed społeczeństwem

do samorealizacji,

- od koncentracji na pracy zawodowej do

koncentracji na konsumpcji,

- od otwarcia na ludzi do pogoni za zyskiem,

- od zakorzenienia do ruchliwości,

- od dominacji w życiu społecznym kategorii

równości, sprawiedliwości i współpracy

do eksponowania znaczenia wolności, możliwości

i współzawodnictwa,

- od rzeczywistości do marzenia,

- od społecznego bezpieczeństwa do przygody,

- od obawy przed niedostatkiem do poszukiwania

królestwa obfitości (S. Breiner).

3

Na podstawie: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika.

Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

Tożsamość globalnego nastolatka – kształtowana przez kulturę popularną oraz ideologię konsumpcji

(a nie przez wartości narodowe i państwowe).

- bardzo pragmatyczny,

- łatwo się komunikuje

- maksymalnie tolerancyjny dla różnicy

i odmienności

- sceptyczny wobec idei większego zaangażowania.

Pokolenie X – składa się z osób:

„nie biorących odpowiedzialności za swoje

postępowanie i (lub) wykazujących ogólny brak

zainteresowań” T. Thorne1

Kult sukcesu – zjawiskiem determinującym

tożsamość współczesnej młodzieży.

Dwa podstawowe konteksty sukcesu.

I – wyznaczony jest przez dążenie do władzy,

stanowiska (pozycji) i pieniędzy,

II – przez „popularną sławę” (obecność w mediach).

1 1 T. Thorne, Slownik pojęć kultury postmodernistycznej. Mody, kulty fascynacje, tłum. Z.

Batko, Warszawa 1995, s. 256-257. (za: Melosik)

4

Na podstawie: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika.

Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

Cztery możliwości reakcji na tendencje w rozwoju kultury współczesnej:

• świadome dążenie do zablokowania istniejących

trendów kulturowych, w imię uznanych,

tradycyjnych wartości kulturowych;

• bezrefleksyjne dryfowanie wraz z szybko

zmieniającą się kulturą;

• akceptacja euforii supermarketu i bezkrytyczne

„klikanie” w rzeczywistość, tak jak gdyby to była

strona z Internetu;

• negocjacja z młodzieżą kształtu rzeczywistości,

w której wspólnie żyjemy, a w szczególności

kształtowanie w młodzieży nawyku świadomego

podejmowania wyborów odnośnie do kształtu

własnego „ja”.

Powyższy materiał został opracowany przez A. Olszową na podstawie literatury: Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podrę cznik akademicki, cz. 2, rozdz. 5, str. 68 - 93.

5