Fizyka - wzory

Rafał Cieślak

12 marca 2009 r.

1

Elektrostatyka

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

wartość siły wzajemnego od-

F = k · q 1 ·q 2

F – wartość siły; k – współczynnik r 2

działywania dwóch małych

proporcjonalności zależny od ośrod-naelektryzowanych kulek

ka; q 1 , q 2 – ładunki zgromadzone na kulkach; r – odległość między środ-kami kulek

W

napięcie elektryczne między

U

A→B

AB =

W

– praca wykonana przez siły

q

A→B

dwoma punktami A i B pola

pola elektrostatycznego przy prze-

elektrostatycznego

suwaniu ładunku q między punktami A i B; UAB – napięcie elektryczne 2

Prąd elektryczny

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

natężenie prądu w przewodni-

I = q

I – natężenie prądu; q – ładunek t

ku

przepływający przez przekrój po-

przeczny przewodnika; t – czas przepływu ładunku

prawo Ohma

I = U

I – natężenie prądu; U – napię-

R

cie między końcami przewodnika;

R – opór przewodnika

opór odbiornika zastępczego

Rz = R 1 + R 2 + . . . Rz – opór odbiornika zastępczego; odbiorników połączonych szeR 1 , R 2 , . . . – opory poszczególnych regowo

odbiorników

opór odbiornika zastępcze-

1 = 1 + 1 + . . . R

R

z – opór odbiornika zastępczego; z

R 1

R 2

go odbiorników połączonych

R 1 , R 2 , . . . – opory poszczególnych równolegle

odbiorników

1

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

I prawo Kirchoffa (dotyczy

I = I 1 + I 2 + . . . In I – natężenie prądu dopływającego równoległego połączenia od-do rozgałęzienia; I 1 , I 2 , . . . In – natę-

biorników)

żenia prądów w poszczególnych od-

gałęzieniach (odbiornikach połączonych równolegle)

praca prądu elektrycznego

W = U · I · t

W – praca prądu; U – napięcie mię-

dzy końcami odbiornika; I – natężenie prądu; t – czas wykonania pracy moc odbiornika

P = W = U · I

P – moc odbiornika; W – praca prą-

t

du; U – napięcie między końcami odbiornika; I – natężenie prądu; t

– czas, w którym została wykonana

praca W

3

Praca, moc, energia mechaniczna Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

praca

W = F · s

W – praca; F – wartość siły zwró-

conej zgodnie z przemieszczeniem;

s – wartość przemieszczenia moc

P = W

P – moc; W – praca; t – czas wyko-t

nania pracy

energia potencjalna grawitacji

Ep = m · g · h Ep – energia potencjalna grawitacji; m – masa ciała; g – wartość przy-spieszenia ziemskiego; h – wysokość ciała ponad poziom zerowy

energia kinetyczna

Ek = 1 m · v 2

E

2

k – energia kinetyczna; m – masa ciała; v – szybkość ciała

4

Świat materii

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

temperatura

T = t + 273

t – temperatura w skali Celsjusza; t = T − 273

T – temperatura w skali Kelvina gęstość substancji

ρ = m

ρ – gęstość substancji;

V

m – masa ciała; V – objętość ciała 2

5

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

I zasada termodynamiki

∆ Ew = W + Q ∆ Ew – zmiana energii wewnętrz-nejciała;

W – wykonana praca;

Q – wymienione ciepło

ciepło potrzebne do ogrzania

Q = c · m · ∆ T

Q – ilość ciepła; c – ciepło właściwe; ciała o ∆ T

∆ T – różnica temperatur;

m – masa ciała

ciepło potrzebne do stopienia

Qt = ct · m

Qt – ilość ciepła;

ciała (bez zmiany temperatu-

ct – ciepło topnienia;

ry)

m – masa ciała

ciepło oddane przez ciało

Qk = ck · m

Qk – ilość ciepła;

krzepnące (bez zmiany tempe-

ck – ciepło krzepnięcia;

ratury)

m – masa ciała; ( ck = ct) ciepło potrzebne do zmiany

Qp = cp · m

Qp – ilość ciepła;

cieczy w parę (bez zmiany

cp – ciepło parowania;

temperatury)

m – masa cieczy

ciepło oddane przez parę pod-

Qs = cs · m

Qs – ilość ciepła;

czas skraplania (bez zmiany

cs – ciepło skraplania;

temperatury)

m – masa pary; ( cs = cp) 6

Drgania i fale mechaniczne

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

częstotliwość drgań

f = 1

f – częstotliwość drgań;

T

T – okres drgań

√

okres drgań wahadła

T ∼

l

T – okres drgań;

l – długość wahadła

długość fali

λ = v · T = v

λ – długość fali;

v – szybkość fali;

f

T – okres fali; f – częstotliwość fali 3

7

Zjawiska magnetyczne

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

związek między napięciami:

U 2 = z 2 = I 1

U

U

1 – napięcie pierwotne;

1

z 1

I 2

pierwotnym i wtórnym oraz

U 2 – napięcie wtórne;

natężeniami prądów w trans-

z 2 = przekładnia I

z

1 – natężenie prądu w uzwojeniu

1

formatorze

pierwotnym;

I 2 – natężenie prądu w uzwojeniu wtórnym;

z 1 – liczba zwojów uzwojenia pierwotnego;

z 2 – liczba zwojów uzwojenia wtórnego

długość

fali

elektromagne-

λ = c

λ – długość fali;

f

tycznej

c – szybkość rozchodzenia się fali w próżni; f – częstotliwość

8

Optyka

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

ogniskowa zwierciadła wklę-

f = r

f – ogniskowa;

2

słego

r – promień krzywizny

zdolność skupiająca soczewki

Z = 1

Z – zdolność skupiająca;

f

f – ogniskowa

9

Ruch jednostajny, zmienny, po okręgu, jednostajnie przyspieszony

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

droga w ruchu jednostajnym

s = v · t

s – droga; v – prędkość; t – czas; prędkość w ruchu jednostajnie

v = a · t

v – prędkość; a – przyspieszenie; przyspieszonym

t – czas

droga w ruchu jednostajnie

s = at 2

s – droga; a – przyspieszenie; t – czas 2

przyspieszonym

prędkość w ruchu po okręgu

v = 2 πr

v – prędkość; r – promień okręgu; t

t – czas

4

10

Dynamika

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

pęd ciała

p = m · v

p – pęd;

m – masa ciała;

v – prędkość ciała

siła, siła ciężkości

F = m · a

F – siła;

F = m · g

m – masa;

a ( g) – przyspieszenie (ziemskie) 11

Grawitacja

Jakiej wielkości dotyczy wzór?

Wzór

Co oznaczają symbole literowe?

prawo powszechnego ciążenia

F = G m 1 ·m 2

F – siła, z jaką przyciągają się dwa r 2

ciała;

G – stała grawitacji;

m 1 , m 2 – masy ciał; r – odległość między ciałami 5