dr hab. Waldemar Świętochowski
WYKŁAD 2 (22.10.2009)
PODZIAŁ POJĘĆ PSYCHOTERAPII WEDŁUG KRATOCHVILA.
• psychoterapia w szerokim i wąskim znaczeniu: leczenie środowiskowe vs terapia przez certyfikowanego terapeutę
• psychoterapia w węższym znaczeniu: indywidualna i grupowa
• psychoterapia dyrektywna (kierowana) i niekierowana
• psychoterapia objawowa i przyczynowa
• psychoterapia podtrzymująca i systematyczna
• podział ze względu na mechanizm oddziaływania: racjonalna, sugestywna, odreagowująca, treningowa, psychoanalityczna (odkrywająca), interpersonalnie i emocjonalnie korektywna PSYCHOTERAPIA DYREKTYWNA:
W psychoterapii dyrektywnej stosuje się zalecenia, rady i sugestie. Terapeuta stawia się w roli eksperta. Stosuje się także interpretacje i sugestie w stanie hipnozy.
PSYCHOTERAPIA NIEDYREKTYWNA:
Interwencje niedyrektywne są typowe dla koncepcji fenomenologicznych, skoncentrowanych na „tu i teraz”. W takiej terapii związek między terapeutą i pacjentem jest partnerski.
Interwencje konfrontujące – zestawienie różnych informacji i sytuacji sprzecznych usłyszanych bądź zaobserwowanych podczas terapii. Jedynym dyrektywnym aspektem w tej interwencji jest wiedza co skonfrontować, co może ujawnić ukryte konflikty pacjenta. Jest to typowa technika dla terapii poznawczej. Skonfrontowany klient jest zmuszony przemyśleć, przepracować ten konflikt wewnętrzny, by osiągnąć pełen wgląd.
PSYCHOTERAPIA OBJAWOWA:
Terapia objawowa koncentruje się tylko na aktualnych problemach pacjenta, czyli objawach.
Typowe są terapie krótkoterminowe.
PSYCHOTERAPIA PRZYCZYNOWA:
Terapie przyczynowe każą szukać mechanizmów problemów i usuwać je, by zniknęły objawy.
Są to terapie drażniące, np. psychoanalityczna.
PSYCHOTERAPIA PODTRZYMUJĄCA:
Typową terapią podtrzymującą jest interwencja kryzysowa, którą stosujemy u osób poddanych działaniu traumy, np. u ofiar katastrofy, przemocy, gwałtu. Ma pomóc pacjentowi poradzić sobie z emocjami.
PSYCHOTERAPIA SYSTEMATYCZNA:
Terapia systematyczna ma na celu oczyszczenie całej psychiki z negatywnych doświadczeń, np. psychoanaliza.
PSYCHOTERAPIA RACJONALNA:
Terapia racjonalna to zwykle terapia poznawcza. Człowiek rozumie cel interwencji i dzięki temu, poprzez wgląd, może modyfikować swoje działania i rozwiązywać problemy. Zwykle nieskuteczna.
PSYCHOTERAPIA SUGESTYWNA:
W terapii sugestywnej głównymi technikami są aluzje, sugestie i konfrontacje. Terapeuta nie podaje informacji wprost.
1
dr hab. Waldemar Świętochowski
PSYCHOTERAPIA ODREAGOWUJĄCA:
Prowokowanie katharsis, aby rozładować silne napięcie emocjonalne. Stosuje się terapię przez sztukę, psychodramę, terapię pracą itp.
PSYCHOTERAPIA TRENINGOWA:
Zakłada się, że przy okazji odbywania różnych treningów psychologicznych istnieje okazja do rozwiązania swoich problemów, uporania się z emocjami itp.
PSYCHOTERAPIA PSYCHOANALITYCZNA:
Terapia, w której odkrywa się to, co jest nieświadome – emocje, traumy, negatywne doświadczenia.
PSYCHOTERAPIA INTERPERSONALNIE I EMOCJONALNIE KOREKTYWNA: W terapii grupowej grupa jest lustrem, w którym pacjent widzi odbicie swoich zachowań i doświadczeń. Grupa jest miniaturą otoczenia. Pod wpływem informacji od grupy można dokonać pewnych korekt swojego zachowania i sposobu bycia.
2