Część 12
Część 12
Część 12
Część 12
Modyfikatory i
Modyfikatory i
rozpuszczalniki
rozpuszczalniki
Zakład Analizy Leków 2008 Piotr Suchocki
Rodzaje rozpuszczalników stosowane
podczas rozdziałów techniką HPLC
Grupa ZwiÄ…zek Rozpuszczalnik
R H Alkany Eter naftowy, heksan
Ar H Zw. Aromatyczne Toluen, benzen
R O R Etery Eter dietylowy
R X Halogenki alkilowe Tetrachlorometan, CHCl3
R COOR Estry Octan etylu
R CO R Aldehydy i ketony Aceton, metylo etylo keton
R NH2 Aminy Pirydyna, trietyloamina
R OH Alkohole Metanol, etanol, izopropanol
R CONH2 Amidy Dimetyloformamid
R COOH Kwasy karboksylowe Kwas octowy
H OH Woda Woda
Niektóre właściwości rozpuszczalników, na które nale\
y
zwrócić uwagę podczas rozdziałów techniką HPLC
Lepkość w Współczynnik Graniczna
Siła elucji
temp. 20oC załamania długość
Rozpuszczalnik
światła pochłanianej
cP
µ
fali, [ nm]
n-Heksan 0.33 0.01 1,375 195
Cykloheksan 1.00 0.04 1.427 205
Cykloheksan 1.00 0.04 1.427 205
Chloroform 0.57 0.40 1.443 245
Chlorek metylenu 0.44 0.42 1.424 235
Tetrahydrofuran 0.55 0.45 1.408 215
Octan etylu 0.45 0.58 1.370 260
Acetonitryl 0.37 0.65 1.344 190
Metanol 0.60 0.95 1.329 200
Kwas octowy 1.26 du\
a 1.372 -
Woda 1.00 du\
a 1.330 -
Zakresy zastosowania rozpuszczalników w świetle UV
Acetonitryl Metanol
Zakresy zastosowania rozpuszczalników w świetle UV
Pentan 2-Propanol
Zakresy zastosowania rozpuszczalników w świetle UV
n-Heptan Chlorek metylenu
Zakresy zastosowania rozpuszczalników w świetle UV
Chloroform Tetrahydrofuran
Zakresy zastosowania rozpuszczalników w świetle UV
Toluen Metylo-etylo-keton
Szereg eluotropowy rozpuszczalników
Wysoka
Wartość Wartość
eluotropowa eluotropowa
Rozpuszczalnik Rozpuszczalnik
(µż) (µż)
Kwas octowy >0.73 Eter etylowy 0.29
Woda >0.73 Benzen 0.27
Metanol 0.73 Toluen 0.22
2-propanol 0.63 Czterochlorek węgla 0.14
2-propanol 0.63 Czterochlorek węgla 0.14
Izobutanol 0.54 Cyklohexan 0.03
Acetonitryl 0.50 2,2,4-Trimetylopentan 0.01
Octan etylu 0.45 Pentan 0.00
Aceton 0.43 n-Heksan 0.00
Metyloetyloketon 0.39 n-Heptan 0.00
Tetrahydrofuran 0.35 1,2,4-Trichlorobenzen N/A
Chlorek metylenu 0.32 o-Chlorobenzen N/A
Chloroform 0.31
Eter tert-butylometylowy 0.29
Niska
Indeks polarności rozpuszczalników
Polarne
Indeks Indeks
polarności polarności
Rozpuszczalnik Rozpuszczalnik
(P ) (P )
Woda 10,20 Alkohol izobutylowy 3,00
Metanol 6,60 Benzen 3,00
Kwas octowy 6,20 Eter etylowy 2,90
Acetonitryl 6,20 Toluen 2,40
Acetonitryl 6,20 Toluen 2,40
Aceton 5,40 Czterochlorek węgla 1,60
Pirydyna 5,30 n-Heptan 0,20
Metyloetyloketon 4,50 2,2,4-trimetylopentan 0,10
Chloroform hydro stabil. 4,40 n-Heksan 0,06
Chloroform 4,40 Heksany 0,06
Octan etylu 4,30 Cukloheksan 0,00
2-Propanol 4,30 Pentan 0,00
Tetrahydrofuran 4,20 Trifluoroetan -2,00
Chlorek metylenu 3,40 1,2,4-Trichlorobenzen N/A
Niepolarne
Porównanie lepkości rozpuszczalników
Mała
Lepkość Lepkość
Rozpuszczalnik (cP, 25oC) Rozpuszczalnik (cP, 25oC)
Pentan 0,22 Chloroform 0,53
Eter etylowy 0,24 Metanol 0,54
Eter tert-butylometylowy 0,28 Toluen 0,55
n-Heksan 0,30 Benzen 0,60
Heksany 0,30 Pirydyna 0,88
Heksany 0,30 Pirydyna 0,88
Aceton 0,30 Woda 0,89
Acetonitryl 0,34 Cykloheksan 0,90
Metyloetyloketon 0,38 Czterochlorek węgla 0,90
Trifluoroetan 0,40 Kwas octowy 1,10
n-Heptan 0,40 o-dichlorobenzen 1,33
Chlorek metylenu 0,41 2-Propanol 1,90
Octan etylu 0,43 Alkohol izobutylowy 4,70
Tetrahydrofuran 0,46 1,2,4-Trichlorobenzen N/A
2,2,4-Trimetylopentan 0,47
Wysoka
Porównanie gęstości rozpuszczalników
Mała
Gęstość Gęstość
Rozpuszczalnik (g/cm3) Rozpuszczalnik (g/cm3)
Pentan 0.626 Toluen 0.867
n-Heksan 0.659 Benzen 0.879
Heksany 0.659 Tetrahydrofuran 0.881
n-Heptan 0.684 Octan etylu 0.900
2,2,4-Trimetylopentan 0.690 Pirydyna 0.980
2,2,4-Trimetylopentan 0.690 Pirydyna 0.980
Eter etylowy 0.708 Woda 1.000
Eter tert-butylometylowy 0.758 Kwas octowy 1.049
Cykloheksan 0.774 o-Dichlorobenzen 1.306
2-Propanol 0.785 Chlorek metylenu 1.327
Acetonitryl 0.786 1,2,4-Trichlorobenzen 1.450
Metanol 0.791 Chloroform 1.483
Aceton 0.791 1,1,2-Trichloro-
trifluoroetan
Alkohol izobutylowy 0.802 1.570
Czterochlorek węgla
Metyloetyloketon 0.805 1.594
Du\
a
Porównanie indeksu refrakcji
rozpuszczalników
Niski
Indeks Indeks
refrakcji refrakcji
Rozpuszczalnik Rozpuszczalnik
(25oC) (25oC)
1,1,2-Trichloro-trifluoroetan 1.267 Alkohol izobutylowy 1.384
Metanol 1.326 n-Heptan 1.384
Woda 1.333 2,2,4-Trimetylopentan 1.385
Acetonitryl 1.341 Tetrahydrofuran 1.389
Acetonitryl 1.341 Tetrahydrofuran 1.389
Eter etylowy 1.350 Chlorek metylenu 1.405
Pentan 1.355 Cyklohexan 1.421
Aceton 1.356 Chloroform 1.423
Eter tert-butylometylowy 1.368 Czterochlorek węgla 1.443
Kwas octowy 1.370 Toluen 1.457
Octan etylu 1.370 Benzen 1.494
n-Heksan 1.372 Pirydyna 1.498
Heksany 1.372 O-Dichlorobenzen 1.507
Metyloetyloketon 1.376 1,2,4-Trichlorobenzen 1.551
Wysoki 2-Propanol 1.384 1.572
Porównanie temperatur wrzenia
rozpuszczalników
Niska
Temperatura Temperatura
wrzenia wrzenia
Rozpuszczalnik Rozpuszczalnik
(oC) (oC)
Eter etylowy 35 Benzen 80
Pentan 36 Cykloheksan 81
Chlorek metylenu 40 Acetonitryl 82
Eter tert-butylometylowy 55 2-Propanol 82
Eter tert-butylometylowy 55 2-Propanol 82
Aceton 56 N-Heptan 98
Chloroform 61 2,2,4-Trimetylopentan 99
Metanol 65 Woda 100
Tetrahydrofuran 66 Alkohol izobutylowy 108
Heksany 69 Toluen 110
n-Heksan 69 Pirydyna 115
Octan etylu 77 Kwas octowy 118
Czterochlorek węgla 77 O-dichlorobenzen 180
Metyloetyloketon 80 1,2,4-Trichlorobenzen 215
Wysoka
Tablica mieszalności rozpuszczalników
Nie mieszajÄ… siÄ™
MieszajÄ… siÄ™
Modyfikatory faz odwróconych
dla związków o charakterze kwasów
Bromek i chlorek tetrabutyloamoniowy
Wodorotlenek N-butyloamoniowy
Wodorosiarczan tetraheksyloamoniowy
Bromek alkilotrimetyloamoniowy
Trietyloamina i jej chlorowodorek
Dimetyloaminy chlorowodorek
Piperazyna
Etylenodiamina
Najczęściej stosuje się eluent o pH 7 - 8
Modyfikatory faz odwróconych
dla związków o charakterze zasad
Sól sodowa kwasu 1-butanosulfonowego
Sól sodowa kwasu 1-pentanosulfonowego
Sól sodowa kwasu 1-pentanosulfonowego
Sól sodowa kwasu heptanosulfonowego
Sól sodowa kwasu dekanosulfonowego
Najczęściej stosuje się eluent o pH 3
Składniki do sporządzania buforów
stosowane w HPLC
Bufory fosforanowe
H3PO4
NaH2PO4 lub KH2PO4
Na HPO lub K2HPO4
Na2HPO4 lub K HPO
(NH4)2HPO4
Bufory cytrynianowe
Cytryniany sodowe
Cytryniany litowe
Składniki do sporządzania buforów
stosowane w HPLC
Bufory octanowe
Octan sodowy
Kwas trifluorooctowy
Bufory z zasadami
Bufory z zasadami
organicznymi
Trimetyloamina, Trietyloamina
EDTA
Pirydyna, Pirymidyna, Piperydyna, Pikolina
Etylenodiamina
Zastosowanie rozpuszczalników w ró\
nych
rodzajach chromatografii
Substancje
Inne dodatki
zwiększające
Metoda: Rozpuszczalnik Rozcieńczalnik
drugiej kolejności
selektywność
stosowania
Bufory:
Metanol*, acetonitryl,
faz
fosforanowe,
tetrahydrofuran, Woda*
octanowe, EDTA,
odwróconych
propanol
trietyloamina
Bufory*,
Bufory*,
Metanol*, acetonitryl,
alkilosulfoniany
par jonowych Woda*
sodowe lub sole
tetrahydrofuran
alkiloamoniowe
Chlorek metylenu, acetonitryl,
Heksan lub 1,1,2-
metanol, eter t- butylowy, octan
normalna faza
trichlorotrifluoroetan
etylu
Bufory*: PO4-3,
octan., cytryn,
jonowymienna Woda*
trifluorooctanowe
Dla polimerów: THF*, DMF,
toluen, aceton, o-dichlo-
chromatografii
robenzen. Dla biomolekuł i
wykluczania
Bufor
polim. rozp. w H2O: Woda*