PREZENTACJE
po
onom n
n d n

Ergonomiczne narzędzia poprawiają bezpieczeństwo i kom-
fort pracy, a także istotnie podnoszą wydajnoS
ć. Zarys pro-
blematyki związanej z ich projektowaniem i wdrażaniem przed-
stawiono poniżej na przykładzie narzędzi ręcznych.
Narzędzia ręczne to przyrządy zbudowa- powiednia do przewidywanego zastosowa-
ne w oparciu o proste, powszechnie rozu- nia, rękojeS
ci chroniÄ…ce przed niskimi i wy-
miane idee, dlatego, pozornie, nie powin- sokimi temperaturami, minimalizacja napiÄ™-
ny stawiać przed konstruktorami i techno- cia mięS
niowego zwiÄ…zanego z wykonywa-
logami szczególnie ambitnych wyzwań. Jed- niem czynnoS
ci przez długi czas, możliwie
nak dogłębna analiza warunków użytkowa- duża powierzchnia rękojeS
ci, pozwalajÄ…ca
nia narzędzia, oczekiwań względem jego równomiernie rozłożyć obciążenia dłoni i rę-
parametrów roboczych, bezpieczeństwa, ki, wysoka skutecznoS
ć przy możliwie ma-
Rys. 1. RękojeS
ć wkrętaka jest trójwarstwowa,
komfortu, trwałoS
ci itp., skłania do uwzględ- zewnętrzne pokrycie zapewnia doskonałą
łym wysiłku operatora, dobre wyważenie,
przyczepnoS
ć. Kształt umożliwia precyzyjne
nienia tych czynników podczas projekto- tłumienie wibracji (rys. 2).
operowanie, ale także użycie znacznej siły;
wania. Wynika stąd znaczący wzrost zło- 3. Dobre narzędzie powinno ułatwiać pra-
szeS
ciokątny kołnierz pozwala na zastosowanie
żonoS
ci procesu wdrożeniowego i koniecz- cę. MożliwoS
ć używania go w różnych po-
klucza. Spłaszczenie zapobiega toczeniu po
noS
ć wprowadzenia stosownych procedur zycjach, uproszczenie regulacji, łatwoS
ć
pochyłych powierzchniach, a otwór umożliwia
badawczych, zapewniajÄ…cych pozyskiwanie i pewnoS
ć chwytu, odpornoS
ć na oddziały-
wieszanie. Barwny kod ułatwia szybką
identyfikację rodzaju końcówki
możliwie wyczerpujących i wiarygodnych wanie smarów lub tłuszczów, to
danych, ich przetwarzanie i interpretację. niektóre z podstawowych
Zmiany zachodzÄ…ce w obszarze techno- np. Piergiacomi, Gebra, Lindström, PACE, wymagaÅ„ formuÅ‚owa-
logii elementów i układów elektronicznych, skupiającym dużą uwagę (i odpowiednie nych w tym zak-
dotyczące m.in. konstrukcji obudów i wyp- S
rodki) na specjalnie opracowanych i sys- resie. Ponadto
rowadzeń oraz sposobu montażu, wymu- tematycznie prowadzonych badaniach. Punk- pożądane
szajÄ… powstanie odpowiedniego oprzyrzÄ…- tem wyjS
cia do takich badań jest okreS
le-
dowania i narzędzi używanych w produk- nie obszarów doskonalenia narzędzi oraz
cji i serwisie urządzeń elektronicznych. Przy przyjęcie zasadniczych celów w każdym
powszechnej już miniaturyzacji, ciągle z nich. Następnie przyjmuje się metodolo-
Rys. 2. Zaokrąglone kształty rękojeS
ci ułatwiają
zwiększa się zapotrzebowanie na specjali- gię. Jak to wygląda w praktyce, można prze-
obracanie szczypiec i obcinaczek w dłoni,
zowany sprzęt o wysokiej precyzji, wręcz S
ledzić na przykÅ‚adzie firmy Lindström  pro-
a plastyczny elastomer gwarantuje pewny chwyt.
dedykowany do konkretnych zadań, jak np. ducenta profesjonalnych narzędzi ręcznych
Sprężyna jest regulowana; jej charakterystyka
demontaż układu w obudowie PQFP-304. dla różnych branż, także dla elektroników. zapewnia minimalne obciążenie dłoni
Z drugiej strony  finezyjnym elemen- W programie badawczo-rozwojowym pn.
tom i układom SMD towarzyszą w niektó-  Ergo , sformułowano odnoS
nie nowoczes- jest, by dane narzędzie było dostępne w róż-
rych urządzeniach  muskularne elementy nych narzędzi szereg postulatów z zakre- nych wymiarach, stosownie do różnorod-
dużych mocy, przewody o znacznych przek- su bezpieczeństwa i ergonomii, grupując je noS
ci możliwych zastosowań.
rojach, solidne gniazda itp. Nie ma możli- w trzech kategoriach: Dążąc do osiągnięcia najlepszych rezul-
woS
ci zastosowania w takich wypadkach na- 1. Dobre narzędzie powinno minimalizo- tatów w wymienionych obszarach, wiodą-
rzędzi uniwersalnych. Nie zapewnią one wy- wać ryzyko bezpoS
rednich uszkodzeń cia- cy producenci wychodzą z założenia, że
maganej funkcjonalnoS
ci i efektywnoS
ci ła, jak: skaleczenia, otarcia naskórka, stłu- dobre profesjonalne narzędzie może pow-
pracy, a mogą przyczynić się do powstania czenia itp. Dlatego nie może mieć ostrych stać jedynie wtedy, gdy w proces projek-
zniszczeń; same też mogą ulec uszkodze- krawędzi na rękojeS
ci, powinno zabezpie- towania zostanÄ… wpisane drobiazgowe tes-
niom. W profesjonalnym zastosowaniu niez- czać przed przypadkowym kontaktem z częS
- ty, przeprowadzane w rzeczywistych wa-
miernie istotne jest, że narzędzia są używa- ciami roboczymi, wykazywać własnoS
ci an- runkach, tj. u konkretnych użytkowników,
ne często i przez długi czas. Rodzi to nie- typoS
lizgowe, umożliwiające pewny chwyt których cechy dobrze charakteryzują pew-
uniknione skutki w sferze skutecznoS
ci, w warunkach obciążenia itd. (rys. 1). ną grupę potencjalnych odbiorców  adre-
a szczególnie efektywnoS
ci działań, a tak- 2. Dobre narzędzie powinno minimali- satów przygotowywanej oferty.
że w odniesieniu do zdrowia pracownika. zować negatywny wpływ na zdrowie, mo-
Połączenie niektórych cech funkcjonal- gący wynikać z długotrwałego użytkowa- Marek Kalasiński, RENEX,
nych z wymaganiami ergonomii jest trud- nia. Ten warunek stwarza koniecznoS
ć tel./fax [phone],
ne i udaje siÄ™ nielicznym producentom, jak uzyskania m.in. takich cech, jak: masa od- e-mail: [e-mail]
68
STYCZEŃ 2003