OOBE
[edytuj]
Z Wikipedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Hasło opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne z aktualną
wiedzÄ… medycznÄ….
Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego
punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami
edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: (1) sprzeczne informacje na temat obrazu EEG w
trakcie OOBE~ (2) wyodrębnić pomieszane interpretacje naukowe i
ezoteryczne~ (3) przenieść akapit "anty­krytyczny" z sekcji "Krytyka" w
inne miejsce ~ (4) uzupełnić interpretacje racjonalne (por. wersję
angielską)~ (5) z innego artykułu prowadzi tu link pod nazwą
"eksterioryzacja", może ta nazwa byłaby adekwatniejsza?.
Dokładniejsze informacje, co należy poprawić być może znajdziesz na
stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Zasugerowano, aby ten artykuł podzielić na różne artykuły dostępne ze
strony ujednoznaczniajÄ…cej. (dyskusja)
OOBE (ang. out of body experience, doÅ›wiadczenie poza ciaÅ‚em) ­ wrażenie
postrzegania świata spoza własnego ciała fizycznego. Osoby będące w stanie
OOBE twierdziły, że mogły się poruszać, dokonywać obserwacji i komunikować
z innymi istotami inteligentnymi podczas gdy ich ciała spoczywały nieruchomo.
Zjawisko to występuje często pod wpływem pewnych silnych substancji
psychoaktywnych zwanych dysocjantami (choć osiąganie OOBE nie jest
wykluczone przy użyciu substancji innego rodzaju), przy określonych
zaburzeniach świadomości, a także może pojawiać się w świadomych snach~
część osób doświadcza jednego lub kilku krótkich epizodów w ciągu życia bez
żadnych wyraz
nych przyczyn~ inni zaś deklarują umiejętność wywoływania ich
świadomie, np. za pomocą medytacji.
W świetle nauki opuszczenie ciała przez świadomość jest nierealne i teoretycznie
niemożliwe, a doświadczenia tego typu odbywać się mogą tylko w obrębie
ludzkiego mózgu, mimo iż ich pozorny realizm sugeruje coś innego.
Wieloletnich badań tego stanu dokonał m.in. Robert A. Monroe, założyciel
Instytutu Monroe, w którym stworzyÅ‚ on technologiÄ™ Hemi­Sync (ang.
Hemispheric Synchronisation ­ synchronizacja półkul) majÄ…cÄ… uÅ‚atwiać
uzyskiwanie odmiennych stanów świadomości. Jako dziedziną ezoteryki,
fenomenem tym zajmował się również Robert Bruce, który zawarł swoje
obserwacje i teorie w "Traktacie o Projekcji Astralnej".
Dwie grupy naukowców, niezależnie od siebie prowadzące badania nad
fenomenem doświadczeń pozacielesnych ogłosiły, że udało im się wywołać u
osób poddanych eksperymentowi złudzenie oddzielenia się od ciała i
przebywania poza nim. Jedną z grup kierował dr neurologii Henrik Ehrsson z
University College London, który stwierdził po odbyciu eksperymentu: "..., że
perspektywa pierwszej osoby jest niezwykle istotna dla doświadczania swojego
ciała, innymi słowy czujemy, że jesteśmy tam, gdzie są nasze oczy", a doznania z
odczuwaniem poza swoim ciałem są związane z zaburzeniami kojarzenia
bodz
ców wzrokowych, a także bodz
ców odbieranych z innych narządów
zmysłów. W doświadczeniach wykorzystano aparaturę do wirtualnej
rzeczywistości, a sam eksperyment polegał na bodz
cowaniu fizycznym
(dotykaniem plastikowym prętem klatki piersiowej) osób poddanych
eksperymentowi. Henrik Ehrsson kontaktu dokonywał zarówno wirtualnie, jak i w
rzeczywistości, natomiast badani deklarowali, że w obydwu przypadkach czuli
dotyk. Na podobnych zasadach druga grupa naukowa, nadzorowana przez Olafa
Blanke z Institutet i Ecole Polytechnique Federale de Lausanne, zorganizowała
badania nad zjawiskiem OOBE[1].
Spis treści
[ukryj]
1 OOBE z punktu widzenia ezoteryki
1.1 OOBE a świadomy sen
1.2 Rodzaje OOBE
1.3 Techniki osiÄ…gania OOBE
1.4 Paranaukowe teorie na temat OOBE
2 Krytyka naukowa eksperymentów Roberta
Monroe
3 Zobacz też
4 Przypisy
5 Literatura
6 Linki zewnętrzne
OOBE z punktu widzenia ezoteryki [edytuj]
OOBE a świadomy sen [edytuj]
Istnieje powiązanie zjawiska OOBE ze świadomym snem. Istnieją różne opinie na
ten temat ­ od poglÄ…du, że oba doÅ›wiadczenia sÄ… identyczne, po zdanie, że sÄ… to
dwie różne rzeczy o podobnych skutkach fizjologicznych. Najpowszechniejszy
pogląd to taki, że świadomy sen to wyłącznie wytwór podświadomości śniącego,
natomiast OOBE to doświadczenie realnej, niefizycznej rzeczywistości.
Istnieje możliwość łatwego przełączania się między OOBE a świadomym snem.
Oba zjawiska mogą być też wymieszane. W czasie OOBE wiele przedmiotów,
które widać, nie istnieje w rzeczywistości i jest jedynie wytworem umysłu (snem).
Tego rodzaju obiekty nazywa się myślokształtami.
Badania elektroencefalografem wykazały, że podczas świadomego snu fale
mózgowe zachowują się jak w fazie REM, natomiast podczas OOBE ich wykres
jest inny niż w jakimkolwiek innym stanie świadomości. Wykres fal mózgowych
podczas OOBE jest inny u każdej osoby. Trudno nawet u jednej wyodrębnić
konkretny stan, który można by nazwać stanem OOBE. Obserwuje się raczej
nasilanie lub osłabianie pewnych zjawisk lub rytmów. Przykładowo, stan OOBE
może charakteryzować się krótkimi, kilkusekundowymi fazami REM.
Odpowiednie nasilenie tego zjawiska można interpretować jako stan OOBE. Nie
istnieje zatem możliwość określenia początku i końca OOBE przy pomocy
elektroencefalografu[potrzebne z
ródło].
Rodzaje OOBE [edytuj]
Powszechnie dzieli się doświadczenia OOBE na dwa rodzaje: strefę czasu
rzeczywistego i projekcjÄ™ astralnÄ….
Strefa czasu rzeczywistego to doświadczenie realnej, fizycznej rzeczywistości.
Czas płynie tam dla przeżywającego eksterioryzację tak samo, jak w świecie
fizycznym, lub z minimalnymi różnicami. Można obserwować te same obiekty,
co w świecie fizycznym. Wielu realnych obiektów nie widać, lub są ustawione w
innych miejscach, jednak jest to oszustwo podświadomości astralnego
podróżnika. Dzięki treningowi można nauczyć się ignorować tego rodzaju błędy
podświadomości i obserwować prawdziwy świat fizyczny.
W strefie czasu rzeczywistego istnieje możliwość podróży w czasie.
Ze zjawiskiem OOBE związane jest również pojęcie "projekcji astralnej".
Projekcją astralną nazywamy przypadek OOBE, w którym dana osoba porusza
się w świecie niefizycznym, tzn. otoczenie, w którym się znajduje wykazuje
jedynie częściowe podobieństwo do świata realnego bądz
nie wykazuje go wcale,
jest to tzw. plan astralny lub astral. Stan ten podobny jest do świadomego
śnienia, z tą różnicą, że osoba nie jest ograniczona do poruszania się jedynie w
świecie snu.
Osoba przebywająca w astralu doświadcza zupełnie innego czasu, niż w świecie
fizycznym. Przykładowo, eksterioryzacja w świecie fizycznym może trwać 10
minut, a podróżnikowi może się wydawać, że spędził w astralu 3 godziny.
Istnieje możliwość łatwego przejścia ze strefy czasu rzeczywistego do planu
astralnego. Wystarczy wyobrazić sobie jakieś nieistniejące przejście, np.
dodatkowe drzwi i wejść w nie. Jedną z rozrywek podróżników astralnych jest
wnikanie w obrazy. Podchodzi się do zwykłego obrazu przedstawiającego
miejsce, w które chcemy się udać i wnika się do niego. Podróż z powrotem jest
już trudniejsza, ponieważ prawie nikt nie umie kontrolować nieświadomego
umysłu. A
atwo wyobrazić sobie jakieś miejsce, jednak trudniej sprawić, żeby ono
znikło, kiedy już w nim jesteśmy.
R. Monroe podaje jeszcze jeden rodzaj OOBE, który nazywa "strefą 3", który
jest zupełnie innym światem (być może fizycznym), podobnym do naszego,
jednak nie jest to ani nasz świat, nawet z przeszłości czy przyszłości, ani plan
astralny.
Czasami można się spotkać z odmienną nomenklaturą, gdzie pojęciem OOBE
nazywa się wyłącznie przebywanie w strefie czasu rzeczywistego i stąd nie
nazywa siÄ™ projekcji astralnej mianem OOBE.
Zdaniem większości ezoteryków, w czasie każdego snu (nie tylko marzeń
sennych) ciało astralne oddziela się od fizycznego. Dlatego, aby nie zaliczać
zwykłego snu do zjawisk OOBE, dodatkowym wymogiem doświadczenia
eksterioryzacji jest, aby opuszczający ciało miał świadomość, że to właśnie robi.
Techniki osiÄ…gania OOBE [edytuj]
Każda technika ma na celu poruszenie ciałem astralnym przy jednoczesnym
pozostawieniu nieruchomo ciała fizycznego. Jest to trudne, ponieważ przy
poruszaniu dowolnym ciałem człowiek angażuje te same partie świadomości.
Techniki wizualizacji Jedne z najpopularniejszych technik, ponieważ dają
możliwość wyjścia z ciała o dowolnej porze. Są trudne w nauce i wymagają
bardzo długiego treningu. Najpierw człowiek wprowadza się w trans, podobny
do hipnotycznego, a następnie wyobraża sobie sytuację, która ma poruszyć jego
ciałem astralnym. Najczęściej osoby chcące doświadczyć OOBE wyobrażają
sobie linę, po której próbują się wspinać. Można jednak użyć innej wizji, np.
bujania się na huśtawce, obracania wokół własnej osi lub czegokolwiek innego,
co ma zwiÄ…zek z ruchem.
Metoda 4+1 Jedna z najskuteczniejszych technik. Jej zasada to: położyć się
spać, nastawić budzik aby obudzić się po czterech godzinach, przez godzinę
zajmować się czymś aby nie zasnąć, a następnie znów położyć się spać. W takim
stanie bardzo łatwo doznaje się OOBE. Istnieją inne warianty tej metody, różniące
siÄ™ dÅ‚ugoÅ›ciÄ… poszczególnych faz, np. 6 godzin snu ­ 2 godziny czuwania lub 5
godzin snu ­ godzina czuwania. Metoda ma tÄ™ wadÄ™, że OOBE można osiÄ…gnąć
tylko o odpowiedniej porze (nad ranem, po przebudzeniu) i nie nadaje siÄ™ do
częstego stosowania, gdyż powoduje niewyspanie.
Metoda świadomego snu Metoda wykorzystuje fakt, że można przejść ze
świadomego snu do doświadczenia OOBE. Najpierw należy wywołać jakąś
techniką świadomy sen (np. WILD), a następnie wykonać we śnie odpowiednią
czynność. Może to być coś gwałtownego, np. zeskok z dachu, można zacząć iść
do tyłu, można też zamknąć oczy i spróbować szybko wstać. Metoda jest dość
skuteczna, jednak wywołanie świadomego snu jest trudne samo w sobie.
Metody wykorzystujące indukcję fal mózgowych Przy użyciu odpowiednich
urządzeń wywołuje się fale mózgowe, które ułatwiają osiągnięcie OOBE. Metoda
ma średnią skuteczność, zazwyczaj indukowanie fal kończy się niezwykłym
stanem świadomości, ale nie OOBE.
Metoda hiperwentylacji Metoda polega na wykonywaniu szybkich głębokich
wdechów i wydechów. Po czterdziestu oddechach następuje OOBE. Jest to
metoda bardzo niebezpieczna, gdyż może bezpośrednio spowodować śmierć lub
uszkodzenie mózgu, a pośrednio wywołać inną chorobę. Skuteczność jest
niewielka, ponieważ już po kilkunastu oddechach następuje znaczące pogorszenie
samopoczucia.
Zażywanie substancji psychoaktywnych Wrażenie opuszczenia ciała
powoduje przede wszystkim ketamina, fencyklidyna i inne dysocjanty, które
przez blokadę NMDA powodują ogólne oderwanie od otaczającego świata.
Opuszczanie ciała w ten sposób jest naukowo zrozumiane i sugeruje, że każde
OOBE jest stanem umysłu i niczym więcej jak złudzeniem, całkowicie
realistycznym dla odbiorcy podobnie jak złudzenia w schizofrenii, czy pod
wpływem psychodelików.
Paranaukowe teorie na temat OOBE [edytuj]
Wśród ezoteryków nie ma zgody, co naprawdę dzieje się podczas OOBE.
Teoria popularna Najpowszechniejsza, popularna teoria mówi, że w czasie
OOBE dusza opuszcza ciało. Oddzielenie duszy od ciała z punktu medycznego
nazywane jest śmiercią kliniczną. Z doświadczeń osób doświadczających OOBE
możemy się dowiedzieć, że:
powrót do ciała jest niemożliwy jedynie po śmierci ciała fizycznego
teoretycznie, podczas OOBE ciało może zostać zajęte przez inną duszę, lecz w
praktyce takie przypadki zdarzają się bardzo rzadko (co więcej, z opisywanych
przypadków wynika, że byty zajmujące ciało fizyczne do określonych celów,
prosiły wcześniej właściciela o zgodę)~ do ciała zajętego przez inną duszę można
bez problemu wrócić, wyrzucajÄ…c tym samym "goÅ›cia" ­ wynika to z poÅ‚Ä…czenia
ciała z duszą
Robert Monroe Z relacji R. Monroe wyłania się następujący obraz:
świadomość naprawdę opuszcza ciało~
istnieje połączenie między ciałem fizycznym a astralnym (nazywane srebrną liną),
które przekazuje wrażenia z ciała fizycznego (dz
więki, dotyk) do świadomości~
dzięki powiązaniu duszy z ciałem "srebrną liną", powrót do ciała nie sprawia
problemów~
istnieje możliwość, że nie wrócimy do ciała, lecz jedynie jeśli będziemy tego
chcieli~
ciało astralne jest zasilane energią z ciała fizycznego, każda próba obudzenia ciała
fizycznego kończy sie powrotem ciała astralnego do ciała fizycznego.
Robert Bruce, autor Traktatu o projekcji astralnej ma następujące poglądy:
W czasie OOBE tworzony jest doskonały duplikat osobowości podróżnika.
Podróżnik występuje więc w dwóch egzemplarzach, z których każdy może
działać niezależnie.
Między ciałem fizycznym a duplikatem astralnym istnieje połączenie (srebrna
lina), które wymienia energię oraz myśli i emocje (telepatia). Energia przepływa
głównie od ciała fizycznego do astralnego, ale czasami można ten kierunek
odwrócić.
Jeżeli astralnemu sobowtórowi skończy się energia, ginie on i "podróżnik" nie
zdaje sobie sprawy, że właśnie miał OOBE.
Astralny sobowtór może na nowo zespolić się z oryginałem. Następuje wtedy
nadpisanie pamięci sobowtóra na pamięć oryginalnego podróżnika i normalnie
pamięta się OOBE. Może też dojść do wymieszania wspomnień i wtedy
podróżnikowi wydaje się, że przebywał w dwóch miejscach naraz (bilokacja)
Próba obudzenia ciała fizycznego skończy się zerwaniem połączenia z
duplikatem, który następnie ginie z braku energii. Osobie będzie się wydawać, że
nie dokonała OOBE.
Ciało jest cały czas zajęte przez duszę, więc nie istnieje ryzyko, że ktoś je zajmie.
OOBE nie może spowodować śmierci, ponieważ świadomość nie opuszcza ciała
(jedynie jej kopia).
Nie istnieje możliwość, że nie wrócimy do ciała.
Można mieć OOBE na jawie.
Teoria peryskopu Według tej teorii nic nie opuszcza ciała, wrażenia z odległych
miejsc następują dzięki postrzeganiu pozazmysłowemu, komunikacja z innymi
istotami dzięki telepatii. Istnienie ciała astralnego jest złudzeniem. Ciało astralne
można porównać do peryskopu, który wystaje z ciała fizycznego, jednak
świadomość go nie opuszcza.
Teoria świadomego snu Według tej teorii OOBE niczym nie różni się od
świadomego snu. Dusza nie opuszcza więc ciała. Teoria ta ma dwa warianty:
jeden uznaje OOBE za szczególny przypadek świadomego snu, a drugi uznaje
świadomy sen za szczególny przypadek OOBE. W obu przypadkach OOBE jest
powiÄ…zane z LD, a w drugim przypadku LD uznaje siÄ™ za odmienny stan OOBE,
w którym marzenia senne zastępują rzeczywistość postrzeganą przez ciało
astralne.
Badania EEG wykazują, że ciało osoby doświadczającej OOBE, znajduje się w
fazie REM, a fale mózgowe wykazują aktywność o częstotliwości od 4 Hz do 8
Hz (fale theta) ­ takie same jak przy marzeniach sennych[potrzebne z
ródło].
Krytyka naukowa eksperymentów Roberta Monroe [edytuj]
Neurolodzy, z głównego nurtu badań naukowych w tym zakresie, sądzą dość
powszechnie, że efekty OOBE, są zwykle powodowane silnym pobudzeniem
określonych fragmentów mózgu i mogą być z powodzeniem wyjaśniane w
racjonalny sposób.
Eksperymenty Roberta Alana Monroe próbowało powtarzać wielu neurologów z
kilku ośrodków badawczych w USA. Efekty OOBE występują dość
powszechnie wśród chorych na epilepsję, którą próbowano leczyć poprzez
stymulowanie tych miejsc w mózgu, które są szczególnie aktywne w trakcie ataku
padaczki. Silne efekty OOBE występujące po zażyciu ketaminy są również
związane ze wzmożoną aktywnością tych samych fragmentów kory mózgowej.
Powiązanie występowania tych efektów z pobudzaniem tych ośrodków mózgu
zostało też udowodnione m.in. przez S.J. Blackmore[2].
Jednym z najważniejszych dowodów wskazujących na ezoteryczne
wytłumaczenie OOBE są szczegółowe opisy pomieszczeń przez osoby, które
nigdy przedtem tam nie były. Po doświadczeniu OOBE są w stanie z niezwykłą
dokładnością opisać miejsca, w których znajdowały się ponoć w trakcie
eksterioryzacji[3].
Zobacz też [edytuj]
Doświadczenie psychodeliczne
Medytacja
Deprywacja sensoryczna
Oddychanie holotropowe
Przypisy [edytuj]
1. ę! Kościelniak, Piotr. Poza ciałem lecz wewnątrz umysłu. Rzeczpospolita. Piątek,
24 sierpnia 2007 roku, 197 (7794), 11.
2. Ä™! Blackmore, S.J. Beyond the Body: an Investigation of Out­of­ Body
Experiences, London: Heinemann, 1982
3. Ä™! LaBerge, S. and Levitan, L. Other Worlds: Out­of­Body Experiences and
Lucid Dreams, NightLight newsletter, 1991~ Lucid Dreaming: Awake in Your
Sleep?, Skeptical Inquirer, 1991, 15, pp. 362­370.
Literatura [edytuj]
Darek Sugier, Miłość i wolność poza ciałem, Świdnik, "OBE Maniak", 2002
ISBN 83­917229­0­2.
Robert Monroe, Podróże poza ciałem, Bydgoszcz, "Limbus", 1994 ISBN
83­85475­29­X
Robert Monroe, Dalekie podróże, Bydgoszcz, "Limbus", 1994 ISBN
83­85475­33­8
Robert Monroe, Najdalsza podróż, Bydgoszcz, "Limbus", 1994 ISBN
83­85475­48­6
Bruce Moen, Podróże do życia po śmierci, Bydgoszcz, "Limbus", 2002 ISBN
83­7191­114­9
Bruce Moen, Podróże w nieznane, Bydgoszcz, "Limbus", 2001 ISBN
83­7191­090­8
Bruce Moen, Podróż poza wszelkie wątpliwości, Bydgoszcz, "Limbus", 2001
ISBN 83­7191­091­6
Linki zewnętrzne [edytuj]
OOBE.pl ­ NajwiÄ™ksze Polskie forum poÅ›wiÄ™cone tematyce oobe oraz
świadomego śnienia i podróży mentalnych (pl)
brain.web­us.com Szczegółowy raport naukowy na temat badaÅ„ nad zjawiskami
OOBE (en)
Oficjalna strona internetowa Roberta Bruce'a (m.in. biografia) (en)
Artykuł w Paranormalium opisujący eksperymenty mające na celu wyjaśnienie
OOBE (pl)
Neuro­Programmer ­ profesjonalny program do osiÄ…gania odmiennych stanów
Å›wiadomoÅ›ci ­ OOBE, LD (pl)