Trzy możliwości
• Dobór celowy.
• Dobór na podstawie zgłoszeń ochotników.
• Dobór losowy.
Dobór celowy
• Inaczej: nieprobabilistyczny.
• Badacz wybiera osoby sam według ustalonego kryterium lub odwołuje się do opinii eksperta.
• Odmiany – (1) dobór kwotowy lub (2) całkowicie
przypadkowy.
• Dobór kwotowy – odtwarza w próbie procentowe rozkłady zmiennych.
1
ochotników
• Różnią się od nieochotników – uzyskane wyniki mogą być
„nietypowe” dla populacji jako całości.
• Cechują się m.in. wyższym poziomem wykształcenia, inteligencji oraz zmiennej aprobaty społecznej. A także zwiększoną tendencją do zachowań niekonwencjonalnych, mają wyższy poziom altruizmu oraz są bardziej otwarci.
Dobór losowy
• Gwarantuje uzyskanie próby reprezentatywnej, a tym samym wysoką trafność zewnętrzną badania.
• Umożliwia wnioskowanie o populacji oparte na gruncie probabilistycznym.
Schematy losowania
Opcja 1
• Zależne (bezzwrotne) – wylosowany element nie jest zwracany do populacji.
• Niezależne (zwrotne).
Opcja 2
• Indywidualne – jednostką losowania są pojedyncze elementy (np. osoby).
• Zespołowe – jednostką losowania są całe grupy (np. całe klasy szkolne).
2
Opcja 3
• Jednostopniowe – próbę tworzą elementy bezpośrednio wylosowane z populacji.
• Wielostopniowe – zakłada kilka etapów.
Opcja 4
• Nieograniczone – odbywa się bezpośrednio z populacji, ma charakter jednostopniowy.
• Ograniczone – populacja podzielona na warstwy i losowanie odbywa się z każdej warstwy osobno.
3