1.
Zwroty wywłaszczonych nieruchomości
a)
Uprawnienie do żadania zwrotu nieruchomości
b)
Nieruchomości podlegające zwrotowi
c)
Przesłanki zwrotu nieruchomości
2.
Szczególne zasady nabywania gruntów pod drogi
a)
w trybie art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy
wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną;
b)
w trybie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych
zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
krajowych
UPRAWNIENIE DO ŻĄDANIA ZWROTU WYWŁASZCZONEJ NIERUCHOMOŚCI
Można żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli,
stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.
Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do
starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który
zawiadamia o tym właściwy organ.
Warunkiem zwrotu
nieruchomości jest zwrot
przez poprzedniego
właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości
zamiennej.
Możliwość żądania przez poprzedniego właściciela lub spadkobiercę
zwrotu nieruchomości jest roszczeniem cywilnoprawnym. Natomiast
rozstrzygnięcie
o
tym
roszczeniu
następuje
w
postępowaniu
administracyjnym przez wydanie decyzji administracyjnej.
1
PODMIOTY UPRAWNIONE DO ŻĄDANIA ZWROTU NIERUCHOMOŚCI
Podmiotami uprawnionymi do żądania zwrotu nieruchomości są:
poprzedni właściciel wywłaszczonej nieruchomości,
spadkobierca poprzedniego właściciela wywłaszczonej nieruchomości.
Jeżeli wywłaszczona nieruchomość stanowiła współwłasność – zwrot może
nastąpić tylko za zgodą wszystkich współwłaścicieli. Współwłaściciele,
którzy mieli co najmniej połowę udziałów mogą żądać na podstawie
art.199 k.c. wydania orzeczenia zastępującego – zgodnie z art. 64 k.c.-
oświadczenie woli.
NIERUCHOMOŚCI PODLEGAJĄCE ZWROTOWI
Jak wynika z treści art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami
zwrotowi podlega wywłaszczona nieruchomość lub jej część, a także
część nieruchomości nabytej (nie objętej wywłaszczeniem, lecz nie
nadającej się do wykorzystania).
Z kolei art. 216 ustawy rozszerza zakres stosowania instytucji zwrotu na
nieruchomości nabyte lub przejęte na rzecz Skarbu Państwa na
podstawie ustaw określonych w tym przepisie oraz przejętych na rzecz
podmiotów (państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstw gospodarki
rolnej) i na potrzeby Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Prawo użytkowania wieczystego nie podlega zwrotowi.
2
Przepisy dotyczące zwrotu stosuje się odpowiednio do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie:
art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 i z 1982 r. Nr 11, poz. 79),
ustawy z dnia 22 maja 1958 r. o terenach dla budownictwa domów jednorodzinnych w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 31, poz. 138, z 1961 r. Nr 7, poz. 47 i Nr 32, poz. 159 oraz z 1972 r. Nr 27, poz. 192),
ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o terenach budowlanych na obszarach wsi (Dz. U. z 1969 r. Nr 27, poz. 216, z 1972 r. Nr 49, poz. 312 i z 1985 r. Nr 22, poz. 99),
art. 22 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz.
U. z 1969 r. Nr 22, poz. 159, z 1972 r. Nr 27, poz. 193 oraz z 1974 r. Nr 14, poz. 84),
ustawy z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 27, poz. 192, z 1973 r. Nr
48, poz. 282 i z 1985 r. Nr 22, poz. 99)
art. 5 i art. 13 ustawy z dnia 25 czerwca 1948 r. o podziale nieruchomości na obszarach
miast i niektórych osiedli (Dz. U. Nr 35, poz. 240 oraz z 1957 r. Nr 39, poz. 172);
art. 9 dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych (Dz. U. z 1952r. Nr4, poz.31);
ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości
(Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127, z późn. zm.5)).
oraz do nieruchomości wywłaszczonych na rzecz państwowych i spółdzielczych
przedsiębiorstw gospodarki rolnej, jak również do gruntów wywłaszczonych na podstawie odrębnych przepisów w związku z potrzebami Tatrzańskiego Parku Narodowego.
PRZESŁANKI ZWROTU NIERUCHOMOŚCI
Istnieją następujące przesłanki zwrotu nieruchomości:
1. Zbędność nieruchomości na cel wywłaszczenia.
Nieruchomość
uznaje się za zbędną na cel określony w decyzji o
wywłaszczeniu, jeżeli:
1) pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto prac związanych z realizacją tego celu albo
2) pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się
ostateczna, cel ten nie został zrealizowany.
Jeżeli cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej
nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała część, jeżeli istnieje możliwość jej
zagospodarowania zgodnie z planem miejscowym obowiązującym w dniu
złożenia wniosku o zwrot, a w przypadku braku planu miejscowego, zgodnie z
ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo
jeżeli przylega do nieruchomości stanowiącej własność osoby wnioskującej o
zwrot.
Określenie przesłanek zbędności wymaga ustalenia celu wywłaszczenia.
3
PRZESŁANKI ZWROTU NIERUCHOMOŚCI
2. Zamiar użycia wywłaszczonej nieruchomości na inny cel niż
określony w decyzji o wywłaszczeniu.
W razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części
na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ
zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym
zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej
nieruchomości.
Zwrot może nastąpić wyłącznie na wniosek osób uprawnionych.
W przypadku niezłożenia wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub jej
części w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia o możliwości
zwrotu, uprawnienie do zwrotu nieruchomości lub jej części wygasa.
PRZESŁANKA NEGATYWNA – PRAWA OSÓB TRZECICH
1. Nie może zostać zwrócona nieruchomość, której właścicielem w chwili
rozpatrywania wniosku nie jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu
terytorialnego.
2. Roszczenie dotyczące zwrotu nie przysługuje, jeżeli przed dniem
wejścia w życie ustawy (1 styczna 1998r.) nieruchomość została sprzedana
albo
ustanowiono
na
niej
prawo
użytkowania
wieczystego na rzecz osoby trzeciej i prawo to zostało ujawnione w
księdze wieczystej.
3. Roszczenie nie przysługuje jeżeli na nieruchomości został zrealizowany
inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, który w dniu wydania
tej decyzji mógł stanowić podstawę wywłaszczenia.
4
DECYZJA W SPRAWIE ZWROTU NIERUCHOMOŚCI
Decyzja w sprawie zwrotu nieruchomości zawiera dwa elementy:
- restytucję stanu prawnego nieruchomości z okresu przed wywłaszczeniem,
- rozstrzygnięcie w sprawie zwrotu odszkodowania.
W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego
spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu
terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w
dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość
zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania.
Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że jego wysokość po
waloryzacji, z zastrzeżeniem art. 217 ust. 2 ustawy o gospodarce
nieruchomościami, nie może być
wyższa niż
wartość
rynkowa
nieruchomości w dniu zwrotu, a jeżeli ze względu na rodzaj
nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, nie może być
wyższa niż jej wartość odtworzeniowa.
Jeżeli zwrotowi podlega część wywłaszczonej nieruchomości, zwracaną
kwotę odszkodowania ustala się proporcjonalnie do powierzchni tej części
nieruchomości.
Osoby, które zostały pozbawione własności nieruchomości w wyniku
wywłaszczenia dokonanego przed dniem 5 grudnia 1990 r., w razie zwrotu
tych nieruchomości, zwracają odszkodowanie zwaloryzowane, w wysokości
nie większej niż 50 % aktualnej wartości tych nieruchomości.
5
W razie zmniejszenia się albo zwiększenia wartości nieruchomości wskutek
działań
podjętych
bezpośrednio
na
nieruchomości po jej
wywłaszczeniu, odszkodowanie, pomniejsza się albo powiększa o kwotę równą różnicy wartości określonej na dzień zwrotu. Przy określaniu wartości
nieruchomości
przyjmuje
się
stan
nieruchomości
z
dnia
wywłaszczenia oraz stan nieruchomości z dnia zwrotu. Nie uwzględnia się skutków wynikających ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i
zmian w otoczeniu nieruchomości.
Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana nieruchomość zamienna
oraz dopłata pieniężna, oprócz nieruchomości zamiennej zwraca się także tę
dopłatę w wysokości ustalonej według zasad w/w z tym że wysokość
zwaloryzowanej kwoty nie może być wyższa niż różnica między wartością
nieruchomości zwracanej a wartością nieruchomości zamiennej określonej na
dzień zwrotu. Przy określaniu wartości nieruchomości nie uwzględnia się
skutków wynikających ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i zmian
w otoczeniu nieruchomości. W razie zmniejszenia się albo zwiększenia
wartości nieruchomości zamiennej stosuje się dopłaty pieniężne równe różnicy
wartości tej nieruchomości określonej na dzień zwrotu.
Należności, mogą być, na wniosek poprzedniego właściciela albo jego spadkobiercy, rozłożone na raty, nie dłużej niż na 10 lat. Warunki rozłożenia na raty określa się w decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości.
Wierzytelności
Skarbu
Państwa
lub
właściwej
jednostki samorządu
terytorialnego podlegają stosownemu zabezpieczeniu. Jeżeli zabezpieczenie
polega na ustanowieniu hipoteki na nieruchomości, decyzja o zwrocie stanowi
podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Raty podlegają oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej
stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie należności stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego.
6
Jeżeli nieruchomość lub jej część podlegająca zwrotowi została oddana w
trwały zarząd lub została obciążona prawem użytkowania, prawa te wygasają z dniem, w którym decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości
stała się ostateczna.
Najem, dzierżawa lub użyczenie zwracanej nieruchomości wygasa z
upływem 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja o zwrocie wywłaszczonej
nieruchomości stała się ostateczna.
Nieruchomość wywłaszczona podlega zwrotowi w stanie, w jakim znajduje się
w dniu jej zwrotu.
ORGAN ORZEKAJĄCY O ZWROCIE NIERUCHOMOŚCI
O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, zwrocie odszkodowania, w tym
także nieruchomości zamiennej, oraz o rozliczeniach z tytułu zwrotu i
terminach zwrotu orzeka starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, w drodze decyzji.
Jeżeli stroną postępowania jest gmina lub powiat, prezydent miasta na
prawach powiatu sprawujący funkcję starosty podlega wyłączeniu na
zasadach określonych w rozdziale 5 działu I Kodeksu postępowania
administracyjnego.
Koszty postępowania o zwrot nieruchomości ponosi odpowiednio Skarb
Państwa albo właściwa jednostka samorządu terytorialnego w zależności od
tego, któremu z tych podmiotów odszkodowanie jest zwracane.
7
NABYWANIA NIERUCHOMOŚCI
POD DROGI PUBLICZNE
REGULOWANIE STANU PRAWNEGO DRÓG
w trybie art. 73
ustawy z dnia 13 października 1998 r.
Przepisy wprowadzające ustawy
reformujące administrację publiczną
8
WYŁĄCZENIE DRÓG Z OBROTU PRAWNEGO
Zasady gospodarowania nieruchomościami zajętymi pod drogi
publiczne określa ustawa o drogach publicznych. Z treści ustawy
o drogach publicznych wynika iż:
• drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa,
• drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność
właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.
Na mocy art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy
wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną:
„nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu
Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie
stanowiące
ich
własności,
a
zajęte
pod
drogi
publiczne,
z dniem 1 stycznia 1999 r. stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za
odszkodowaniem” .
9
Warunki przejścia nieruchomości na własność Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego:
• władanie nieruchomością w dniu 31.12.1998 r. przez Skarb Państwa lub
gminę;
• właścicielem nieruchomości nie był w dniu 31.12.1998 r. ani Skarb Państwa
ani gmina;
• nieruchomość została zajęta do 31.12.1998 r. pod drogę publiczną.
Władanie nieruchomością – stan faktyczny (od posiadania cywilnoprawnego
po władanie publicznoprawne), wykonywanie faktycznych czynności w
odniesieniu do nieruchomości.
Brak własności Skarbu Państwa albo gminy – stan prawny należy wykazać
na podstawie treści księgi wieczystej.
Zajęcie pod drogę publiczną – w dniu 31.12.1998 r. droga urządzona na nieruchomości musiała być zaliczona do kategorii dróg publicznych; przejęcie
następuje w granicach faktycznego zajęcia. W przypadku zajęcia części działki
podział geodezyjny następuje w trybie art. 73 ust.3a tej ustawy - nie wydaje
się odrębnej decyzji zatwierdzającej projekt podziału nieruchomości.
TRYB POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO W TEJ SPRAWIE
Decyzję o nabyciu z mocy prawa własności nieruchomości zajętej pod
drogę publiczną wydaje wojewoda na wniosek:
- zarządcy drogi,
- właściciela nieruchomości.
Odwołanie od decyzji wojewody należy kierować – do ministra
właściwego w sprawach budownictwa
10
Odszkodowanie za przejętą z mocy prawa nieruchomość, wypłaca:
1) gmina - w odniesieniu do dróg będących w dniu 31 grudnia 1998 r.
drogami gminnymi,
2) Skarb Państwa - w odniesieniu do pozostałych dróg.
Odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu określonych w
przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na
wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia
2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie
wygasa.
Podstawę
do ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość
nieruchomości według stanu z dnia wejścia w życie ustawy (28.10.1998 r.),
przy
czym
nie
uwzględnia
się
wzrostu
wartości
nieruchomości
spowodowanego trwałymi nakładami poczynionymi, po utracie przez osobę
uprawnioną, prawa do władania gruntem.
SZCZEGÓLNE ZASADY PRZYGOTOWANIA
I REALIZACJI INWESTYCJI W ZAKRESIE
DRÓG PUBLICZNYCH
11
Ustawa zawierająca szczególne regulacje w zakresie nabywania gruntów pod drogi to ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania
i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 z późn.
zm). Ustawa ta weszła w życie 25 maja 2003 r.
Początkowo dotyczyła wyłącznie dróg krajowych w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, czyli:
autostrad i dróg ekspresowych oraz dróg leżących w ich ciągach do czasu
wybudowania autostrad i dróg ekspresowych;
dróg międzynarodowych;
dróg stanowiących inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych;
dróg dojazdowych do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch
osobowy i towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu
pojazdów);
dróg alternatywnych dla autostrad płatnych;
dróg stanowiących ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich;
dróg o znaczeniu obronnym.
Zawarte w ustawie o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji
inwestycji w zakresie dróg krajowych regulacje dotyczące lokalizacji dróg
oraz sposobu nabywania nieruchomości pod pasy drogowe były zbliżone do
przepisów ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu
Drogowym, choć
wiele etapów tych postępowań
było szczegółowiej
opracowanych, a niektóre procedury zostały uproszczone, jak chociażby
skrócony do 30 dni termin na zawarcie umowy zbycia nieruchomości przed
wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego.
Przy czym na mocy art. 44 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i
realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, w okresie jej obowiązywania –
początkowo do 31 grudnia 2007 r., następnie do końca 2013 r., a obecnie do
końca 2020 r. – nie stosuje się, do lokalizacji autostrad oraz pozyskiwania
na nie nieruchomości, przepisów ustawy o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym, lecz jej własne regulacje.
12
Dnia 16 grudnia 2006 r. ustawodawca rozszerzył działanie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
krajowych na wszystkie drogi publiczne, nadając jej równocześnie nową
nazwę – obecnie jest to ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i
realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
Dodatkowo ta nowelizacja wprowadziła zasadnicze zmiany w zakresie
przygotowywania i realizacji, w tym trybu nabywania nieruchomości na
cele budowy dróg, zawierała również własne regulacje odnośnie trybu
lokalizacji dróg, wyłączające działanie przepisów z zakresu planowania
przestrzennego.
Decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi była wydawana przez wojewodę w
odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starostę w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych na wniosek właściwego zarządcy drogi.
Decyzja ta zatwierdzała projekt podziału nieruchomości określony poprzez
linie rozgraniczające teren inwestycji, a na mocy art. 12 ust. 4 ustawy
nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, stawały się z mocy
prawa:
własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
własnością
odpowiednich
jednostek
samorządu
terytorialnego
w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych, gminnych,
z dniem w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna,
za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji.
Drugim etapem postępowania było uzyskanie przez inwestora pozwolenia na
budowę.
13
W dniu 25 lipca 2008 r. uchwalono kolejną nowelizację ustawy z 2003 r.
mającą na celu dalsze uproszczenie powyższej procedury poprzez stworzenie
zintegrowanego, jednoetapowego postępowania ustalającego wszystkie
warunki realizacji inwestycji drogowej w jednej decyzji administracyjnej. Zmiany
te weszły w życie z dniem 10 września 2008 r.
W miejsce dotychczasowych dwóch decyzji – o ustaleniu lokalizacji drogi oraz
o pozwoleniu na budowę wprowadzono jedną decyzję – o zezwoleniu na
realizację
inwestycji
drogowej.
Takie
rozwiązanie
ma
zapewnić
uproszczenie i przyspieszenie prac związanych z realizacją inwestycji
drogowych.
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest wydawana przez
wojewodę w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starostę w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych na wniosek właściwego zarządcy
drogi.
Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie
dróg publicznych określa szczegółowo elementy wniosku oraz procedurę
wydania samej decyzji. Wniosek taki wymaga uzyskania opinii właściwych
miejscowo zarządów województw, zarządów powiatów oraz wójtów (burmistrzów,
prezydentów miast) (max. 14 dni) oraz zebrania opinii i innych dokumentów
wymienionych w art. 11d ustawy (max. 30 dni).
Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w
odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wysyłają zawiadomienie o
wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji
drogowej
wnioskodawcy,
właścicielom
lub
użytkownikom
wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji na adres
wskazany w katastrze nieruchomości oraz zawiadamiają pozostałe strony w
drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie
powiatowym, a także w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi,
na stronach internetowych tych gmin i w prasie lokalnej.
Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości
jest skuteczne.
14
Decyzja o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej
zawiera w
szczególności:
wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi drogami publicznymi, z
określeniem ich kategorii;
określenie linii rozgraniczających teren;
warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, ochrony dóbr kultury oraz
potrzeb obronności państwa;
wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich;
zatwierdzenie projektu podziału nieruchomości niezbędnych na pas drogowy;
oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które
stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu
terytorialnego;
zatwierdzenie projektu budowlanego;
w razie potrzeby inne ustalenia.
Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydaje się w terminie
90 dni od dnia złożenia wniosku.
Decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza się
podział nieruchomości. Linie rozgraniczające teren ustalone decyzją o
zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stanowią
linie podziału
nieruchomości.
Nieruchomości lub ich części objęte decyzją o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stają się z mocy prawa:
1) własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2) własnością
odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego
w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych
z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała
się ostateczna.
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do
dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, wydaje organ,
który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w terminie
30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej stała się ostateczna.
15
Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych doręczają decyzję o zezwoleniu
na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy oraz zawiadamiają o jej
wydaniu pozostałe strony w drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie
wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze
względu na przebieg drogi, na stronach internetowych tych gmin, a także w
prasie lokalnej.
Ponadto wysyłają zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na
realizację
inwestycji
drogowej
dotychczasowemu
właścicielowi
lub
użytkownikowi wieczystemu na adres wskazany w katastrze nieruchomości.
Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości
jest skuteczne.
Zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej zawiera informację o miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z
treścią decyzji.
ODWOŁANIE
Od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stronie służy
odwołanie do organu wyższego stopnia, którym jest:
1) wojewoda w przypadku wydania decyzji przez starostę;
2) minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej w przypadku wydania decyzji przez wojewodę.
Odwołanie strony od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
rozpatruje się w terminie 30 dni, a skargę do sądu administracyjnego w terminie dwóch miesięcy.
W
postępowaniu
przed
organem
odwoławczym
oraz
przed
sądem
administracyjnym nie można uchylić decyzji w całości ani stwierdzić jej
nieważności, gdy wadą dotknięta jest tylko część decyzji dotycząca odcinka
drogi, nieruchomości, działki.
W przypadku gdy właściwy organ nie wyda decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej
decyzji, organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze
postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Wpływy z kar stanowią dochód budżetu państwa.
16