NADIS I ODDECH ŻYCIA
Wtedy to Pan Bóg uIepił człowieka z prochu ziemi i tchnąf w ,jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą, żywą.

- Rdz 2, 7

Slowo nadi ma sanskrycki korzeÅ„ nad i oznacza pustÄ… Å‚odygÄ™. Nadis sÄ… kanaÅ‚ami, które przenoszÄ… energiÄ™ w systemie energii subtelnej. SÄ… miÄ™dzywymiarowe, co oznacza że dziaÅ‚ajÄ… jak arterie przenoszÄ…ce życiowÄ… energiÄ™ z jednego ciaÅ‚a subtelnego do innego. DziÄ™ki poÅ›rednictwu czakr nadis jednego ciala subtelnego sÄ… poÅ‚Ä…czone z nadis ciaÅ‚ sÄ…siednich. Varatopanishad mówi nam, że nadis rozciÄ…gajÄ… siÄ™ od spodu stóp do czubka glowy i przez nie wÅ‚aÅ›nie przepÅ‚ywa prana “oddech życia".

Ustalenie, czym są i co robią kanaly nadis wzbudziło więcej nieporozumień niż jakikolwiek inny narząd systemu energii subtelnej. Niektóre teksty starożytne mówią, że są one identyczne z układem nerwowym, inne twierdzą, że odpowiadają one meridianom opisywanym w akupunkturze. Wiemy jednak na pewno, mimo wszelkich niezgodności, że jest ich bardzo wiele. Jeden ze starych tekstów twierdzi, że 72.000 nadis bierze początek w odleglości około 22,5 cm nad odbytem, tuż poniżej pępka w jajo-podobnym narządzie zwanym Kanda (Kanda wydaje się być odpowiedniki.em japońskiego Hara). Inne teksty mówią, że jest ich ponad 350.000. Brak zgody w starożytnych tekstach nie powinien nas zbytnio martwić, gdyż spośród tysięcy nadis, które przenoszą pranę przez system energii subtelnej, ważne są 72, a z tych dziesięć odgrywa szczególną rolę. Wśród nich najważniejsze dla życia są: sushumna, ida i pingala.

Jogowska konCepcja nadis daje jeden opis systemu kanałów energetycznych, Chińczycy i Japończycy mają podobny system kanalów, zwanych meridianami, które są podstawą medycyny chińskiej.

W systemie jogi najważniejszym kanałem jest sushumna przebiegająca przez środek kręgoslupa; zaczyna się przy kości ogonowej, a kończy w koronie glowy. W japońskiej sztuce Jin Shin Jitsu, sushurnnie odpowiada meridian środkowy nazywany Wielkim Kan2lem Centralnym, który jest utworzony z dwóch części. Conceptual - Kanał Poczęcia zaczyna się pod językiem i biegnie przez brodę w dół pośrodku ciała do krocza aż do kości ogonowej, gdzie łączy

Przebieg nadis się z meridianem Governor - Kanałem Rządzącym. Kanał Rządzący idzie tą samą drogą co sushumna, lecz przebiega przez głowę i idzie do dołu obok nosa kończąc się na podniebieniu. Sushumna jest drogą Kundalini (zwiniętej energii węża umiejscowionej u podstawy kręgosłupa, którą jogowie uważają za najpotężniejsze źródło energii znalezione w istocie ludzkiej. Wielki Kanał Centralny ma te same funkcje, gdyż jest głównym źródłem energii Chi w ciele.

KanaÅ‚ PoczÄ™cia jest znany jako “Matka Wielkiego Nurtu". KanaÅ‚ RzÄ…dzÄ…cy jest najważniejszym meridianem Jang nazywanym “Ojcem Wielkiego Nurtu". Jin Shin Jitsu przyjmuje, że Wielki KanaÅ‚ Centralny jest tak ważny dla dobrego samopoczucia ciaÅ‚a fizycznego i systemu energii subtelnej, iż uważa siÄ™ go za “kanaÅ‚ rzÄ…dzÄ…cy energiÄ… ciaÅ‚a i ducha".

Starożytne teksty jogi mówią, że ida i pingala razem z sushumną są dominującymi kanałami nadis: zaczynają się p.o obu stronach pierwszej czakry (Muladhara). Ida przechodzi przez lewe nozdrze, natomiast pingala przez prawe. Niektórzy z uznanych za autorytety sugerują, że ida i pingala odpowiadają sympatycznemu systemowi nerwowemu, gdyż znajdują się po obu stronach rdzenia kręgowego. Nie zostało to jednak nigdy udowodnione. Bardziej prawdopodobne jest, że odpowiadają one meridianom pęcherza moczowego. Choć istnieje w jodze wiele różnych szkół myślenia o nadis, a w medycynie chińskiej o meridianach, to wszystkie one zgadzają się, że kanały te są drogami, po których przemieszcza się energia. W medycynie chińskiej nazywa się ją energią Chi (Ki), w Sutrach jogi zaś praną. W psychiczno-duchowej integracji kanały nadis mają znaczenie ze względu na ich dwie główne funkcje. PierwsZą jest ich zdolność do pobierania prany bezpośrednio z powietrza podczas wdechu i usuwania toksyn w czasie wydechu. Dzięki tej funkcji można więc porównać nadis z krwią, która przejmuje tlen przechodząc przez płuca w czasie wdechu, a oczyszcza się podczas wydechu.

Druga funkcja jest związana z pobudzeniem Kundalini - energii węża. Słowo Kundalini pochodzi od sanskryckiego Kundala, co oznacza pierścień lub zwój. Jej symbolem jest śpiący wąż, który z glową skierowaną do dolu spoczywa u podstawy kręgoslupa.

W starożytnej tradycji jogi mówi siÄ™, że dziÄ™ki dyscyplinie i praktyce uczeÅ„ pobudza Kundalini, najpierw powodujÄ…c obrócenie glowy węża do góry, a nastÄ™pnie podnoszÄ…c go przez sushumnÄ™ do góry, dopóki nie osiÄ…gnie czakry korony. Po osiÄ…gniÄ™ciu tego celu, gdy Kundalini zostanie w peÅ‚ni obudzona, ida i pingala Å‚Ä…czÄ… siÄ™ z sushumnÄ… tworzÄ…c jeden kanaÅ‚, którym może siÄ™ przemieszczać siÅ‚a życia, a uczeÅ„ osiÄ…ga , oswiecenie. Starożytni jogowie stworzyli caly system ćwiczeÅ„ oddechowych nazwany Pranayama, który miaÅ‚ na celu ochronÄ™ i zwiÄ™kszenie przepÅ‚ywu energii przez nadis (w szczególnoÅ›ci przez ida, pingala i sushumna), jak również rozwiniÄ™cie energii węża leżącego u podstawy sushumny. B.K.S. Iyengar twierdzi, że Pranayama “...sprawia, iż Kundalini siÄ™ rozwija. Wąż podnosi gÅ‚owÄ™, wchodzi do sushumny i przez kolejne czakry jest popychany do góry, do Sahasrary."

Oddech miecha kowalskiego
Ćwiczenie opisane poniżej nazywa siÄ™ “oddechem miecha". Jest to ćwiczenie Pranayamy nazywane w sanskrycie Iiapalabhati. Iiapala oznacza “czaszkÄ™", Bhati - “Å›wiatlo". Glównym zadaniem tego ćwiczenia jest obudzenie Kundalini. Jest ono jednak również bardzo użyteczne do oczyszczenia pozatykanych nadis szczególnie sushumny, pingala i ida. CzyszczÄ…c je Kapalabhati zwiÄ™ksza przepÅ‚yw energii przez system energii subtelnej. Na poziomie fizycznym oczyszcza nozdrza i caÅ‚e drogi oddechowe, uÅ‚atwia peÅ‚ne dotlenienie i usuniÄ™cie toksyn z krwi.

Oddech miecha jest ćwiczeniem złożonyrn z trzech części: szybkiego wydechu, zatrzymania i wolnego wdechu. W odróżnieniu do normalnego oddychania, gdzie wdech jest fazą aktywną, a wydech bierną, w Kapalabhati wydech jest czynny, a wdech bierny. Co więcej, w innych ćwiczeniach oddechowych wydech trwa dłużej niż wdech (na ogół dwa razy). W Kapalabhati jest na odwrót. Dla oddechu miecha charakterystyczny jest ostry wydech powietrza, wykonywany w serii krótkich wydechów, po których następuje bierny wdech.

Ćwiczenie to można wykonywać w wolnym rytmie w każdej pozycji, jeśli tylko kręgosłup będzie wyprostowany. Z początku radzę je wykonywać albo siedząc na krześle z prostym oparciem, położywszy stopy płasko na podłodze, a ręce na podolku, albo w pozycji lotosu. Lotos jest bardziej zalecaną pozycją, gdy nabędziesz już wprawy. Choć wdech i wydech w oddechu miecha wykonujemy brzuchem, krtań odgrywa ważną rolę w tej technice, ponieważ pozostaje zupełnie nieruchoma.

Ćwiczenie zaczynamy od przyjęcia wygodnej pozycji z wyprostowanymi plecami i oddechu jogowskiego. Oddychaj w ten sposób przez około dwie minuty, dopóki nie poczujesz, że jesteś zrelaksowany. Wtedy połóż dodatnią dłoń na brzuchu i przez parę chwil zwracaj uwagę na rytm oddechu. Następnie wykonaj głęboki wdech i wypełnij brzuch powietrzem. Górną część tułowia, a zwłaszcza klatkę piersiową i krtań utrzymuj wyprostowane i sztywne. Rozluźnij natomiast dolną część ciała, szczególnie brzuch, by łagodnie się rozszerzały w miarę wypełniania powietrzem. Następnie skurcz gwałtownie mięśnie brzucha, zwłaszcza mięsień prosty. Ten skurcz wypchnie powietrze z płuc przez nos. Po wyrzuceniu powietrza natychmiast rozluźnij brzuch tak, by się lekko zaokrąglił. Powietrze w sposób naturalny zostanie wciągnięte do płuc. Nie czyń żadnego wysiłku przy wdechu. Powtórz nagle napięcie mięśni brzucha, by ponownie wypchnąć powietrze. Tak wygląda podstawowy rytm, zgodnie z którym wykonujesz pierwszą część ćwiczenia.

Na pierwszą część oddechu miecha składa się seria szybkich, ostrych i rytmicznych wydechów, po których następują bierne wdechy. W czasie biernego wdechu pilnuj, by rozluźnienie brzucha następowało stopniowo, a powietrze wchodziło względnie wolno. Teksty jogi radzą, by wydech trwał około dwóch dziesiętnych sekundy, natomiast wdech zamykał się między ośmioma a trzema dziesiętnymi sekundy. Jednak nie szybkość jest tu ważna, a raczej rytm i siła wydechu, które zapewniają ćwiczącemu korzyści z ćwiczenia. Optymalny wydech uzyskasz wyobrażając sobie przy każdym wydechu, że dostajesz silny cios w mięśnie brzucha w okolicy poniżej pępka.

Druga część ćwiczenia “oddech miecha'' zaczyna siÄ™ dokÅ‚adnie po ostatnim wydechu z caÅ‚ej serii. Po takim wydechu wykonaj przez nos dÅ‚ugi, gÅ‚Ä™boki wdech i zatrzymaj go. W tej samej chwili zabierz rÄ™ce z brzucha. Wstrzymuj oddech, dopóki nie poczujesz silnego napÅ‚ywu energii strzelajÄ…cej przez sushumnÄ™ w górÄ™ krÄ™gosÅ‚upa, od pierwszej czakry do szczytu glowy, czyli do siódmej czakry. Gdy tylko energia dojdzie do gÅ‚owy, poczujesz lekkie oszoÅ‚omienie, a może nawet lekki zawrót glowy. JeÅ›li wystÄ…piÄ… takie wrażenia, natychmiast wypuść powietrze nosem. W czasie wydechu zepchnij z powrotem w dól ciaÅ‚a pranÄ™, którÄ… uwolnilo ćwiczenie, caly czas wydmuchujÄ…c powietrze nosem.

W tej fazie ćwiczenia oddech jest slyszany jak westchnienie, przypomina oddychanie zapaśników Sumo, gdy przygotowują się do walki. Po pierwszym długim wydechu bez robienia żadnej przerwy wykonaj drugi wdech przez nos.

Oddychaj w ten sposób, dopóki twój oddech nie wróci do normy. NastÄ™pnie poÅ›więć okoÅ‚o piÄ™ciu minut na odczucie mentalnych, emocjonalnych i fizycznych efektów oddech miecha. Po piÄ™ciu minutach powiedz sobie w myÅ›li “Każdym wykonaniem oddechu miecha wzmacniam swój system energetyczny i doprowadzam go do ponownej harmonii i równowagi". Teraz policz w pamiÄ™ci od jednego do piÄ™ciu. Gdy dojdziesz do piÄ™ciu otwórz oczy. Poczujesz siÄ™ bardzo Å›wiadomy, doskonale zrelaksowany, lepiej niż uprzednio.

Kapalabhati można wykonywać codziennie. Najlepiej ćwiczyć je rano przed śniadaniem. Gdy chcesz wykonać serię ćwiczeń oddechowych, zacznij od od dechu miecha. Nie wolno go stosować po jedzeniu, gdyż zaburzy proces trawienia i nie stosuj go przed pójściem spać, gdyż pobudzi twój system nerwowy i system energii subtelnej nie pozwalając ci zasnąć.

Oddech miecha jest ćwiczeniem dynamicznym. Płuca, jak również system energii subtelnej, przyzwyczajają się do niego wolno. Ze względu na to, że zwiększasz ilość i ciśnienie prany przepływającej przez nadis, jest ważne by nie zniszczyć systemu przepychając przez niego zbyt wiele energii, gdy jeszcze nie jest dostatecznie silny, by sobie z nią poradzić. W czasie pierwszego tygodnia ćwiczeń powinieneś wykonywać serie 40 wydechów na minutę. Po pierwszej serii odpocznij przez trzydzieści sekund, oddychając wolno i swobodnie. Następnie powtórz ćwiczenie. W kolejnych tygodniach dodawaj po 10 wydechów, aż dojdziesz do 100 wydechów na minutę. Każdą serię 100 wydechów kończ okresem odpoczynku, trwającym trzydzieści sekund. Pięć serii po 100 wydechów powinno wystarczyć do osiągnięcia oczekiwanych wyników. Radzę nie przekraczać tej liczby bez bardziej zaawansowanego treningu. j Opisane ćwiczenie wpływa na Kundalini. Ze wzglęI du na to, że jest ona najsilniejszym strumieniem ener gii w ciele i niesie ze sobą szczególną moc, należy do niej podchodzić ze szczególną ostrożnością. Osoby cierpiące na choroby płuc czy oskrzeli nie powinny stosować tego ćwiczenia. Ludzie z chorobami serca powinni najpierw skonsultować się z lekarzem. Osoby cierpiące na rozedmę płuc mogą stosować to ćwiczenie, gdyż Kapalabhati nie zaszkodzi żadnemu z dotkniętych w sposób trwały organów. Jednak rozedma świadczy o tym, że płuca są bardzo delikatne. Wymagana jest więc ostrożność i rozwaga, w przeciwnym wypadku może wystąpić dalsze uszkodzenie.

Występuje szereg typowych blędów, których początkujący powinien się wystrzegać. Pamiętaj, że klatka piersiowa musi pozostawać sztywna; nie bierze ona udziału w ćwiczeniu. Powinieneś również zwracać uwagę na to, by nie unosić ramion, nie wciągać brzucha i nie wyginać kręgosłupa.

Efekty pozytywne
Zasadnicze efekty oddechu miecha są widoczne zarówno w ciele fizycznym, jak i w systemie energii subtelnej. Na poziomie fizycznym usuwane jest powietrze zalegające w plucach i uwalniane są toksyny. Nawet pełny oddech jogowski nie opróżnia całkowicie płuc z resztek zalegającego powietrza, które pozostaje pod koniec wydechu. Jednak szybko następujące po sobie mocne wydechy podczas oddechu miecha uwalniają powietrze zalegające w plucach i powodują ich całkowite oczyszczenie. Wzmacnia się przepona, gdyż również bierze udział w oddychaniu, choć w przeważającej mierze jest to udzial bierny. Nie porusza się ona na skutek skurczu tworzących ją mięśni, lecz jest poruszana w górę i dół przez mięśnie brzucha. Dzięki tym ruchom staje się ruchliwa i delikatna. Uczeń zwiększa swą kontrolę nad mięśniami brzucha, szczególnie mięśniem prostym brzucha, który nabiera stopniowo siły, w miarę regularnego wykonywania ćwiczenia. Aktywność mięśni brzucha prowadzi do usunięcia z niego warstwy tluszczu. Wszystkie narządy w jamie brzusznej podlegając masażowi ulegają zrównoważeniu. Dotyczy to przewodu pokarmowego i gruczołów związanych z tą okolicą ciała fizycznego. Proces trawienia staje się bardziej aktywny i wrażliwy.

Oddech miecha oddziałuje na sympatyczny system nerwowy uspokajając go dzięki wyjątkowemu dotlenieniu krwi i układu oddechowego. Wpływa tonizująco na cały układ nerwowy.

Oddech miecha zmienia również stan równowagi między tlenem i dwutlenkiem węgla we krwi. Rozpoczęcie uprawiania tego ćwiczenia wywoła dramatyczny spadek poziomu dwutlenku węgla we krwi. Gdy ćwiczenie trwa dwie do trzech minut, cały system krwionośny ulega oczyszczeniu. Powrót do normalnego stanu następuje wkrótce po zakończeniu ćwiczenia. Pożytek z tego ćwiczenia polega na tym, że chwilowy spadek poziomu dwutlenku węgla we krwi pozwala komórkom pozbyć się go i zastąpić tlenem i większymi niż normalnie ilościami prany. Komórki krwi tracąc dwutlenek węgla ulegają jednocześnie nasyceniu tlenem. Wywołany tym wzrost aktywności komórek jest szczególnie ważny dla ludzi, którzy normalnie prowadzą siedzący tryb życia. Oddech miecha pobudza u nich oddychanie komórkowe. Kapalabhati sprawia, że wszystkie tkanki wibrują. Podczas wykonywania Kapalabhati organizm wpada w drgania, a wibracje te wywierają odmładzający wpływ na cale ciało fizyczne, jak również na system energii subtelnej.