posttest zmiennej zależnej Y (w skrócie: posttest) pomiar zmienności Y po zadaniu osobom badanym warunków eksperymentalnych / kontrolnych (wartość "0" zmiennej niezależnej-głównej Xg). postępowanie eksperymentalne, zabieg eksperymentalny synonimy zmiennej niezależnej-głównej. grupy niezależne powstałe w rezultacie losowego (gdy zmienna niezależna-główna jest manipulacyjna, np. "X: {warunki stresowe warunki relaksacyjne}"), albo celowego (gdy zmienna niezależna jest klasyfikacyjna, np. "X: {nałogowe palenie tytoniu nie palenie}") rozdzielenia osób z prób do grup. grupy zależne powstałe w rezultacie wielokrotnego (tu: tylko dwukrotnego) badania zmienności zmiennej zależnej, albo tej samej grupy raz w warunkach a1, a drugi raz w warunkach a2; w taki przypadku mówi się też o powtarzaniu pomiarów zmiennej zależnej.