Kurs szybkiego czytania (9) - Jak trenować











initAd();










Kurs szybkiego czytania (9)
Jak trenować


Z tego, co dotychczas powiedziano wynika, że czytanie jest procesem przebiegającym
według swoistych zasad. Szybkie czytanie jest natomiast świadomym wykorzystaniem
tej swoistości reguł. Należy więc traktować je jako zracjonalizowany sposób
podwyższania efektywności czytania.

Ustaliliśmy wcześniej, iż umiejętność szybkiego czytania będziemy zdobywać samodzielnie.
Dotyczy to przede wszystkim czytelników dojrzałych, dla których wiedza i dotychczasowe
doświadczenie czytelnicze mogą być w planowanym treningu bardzo pomocne. Wręcz
zakłada się, że zainteresowani tą "ofertą" mogą być tylko ci, którzy
faktycznie dużo czytają, powiedzmy, ponad 2 godziny dziennie, w dodatku czytają
określony rodzaj materiału (dokumenty, korespondencja biurowa, teksty naukowo-techniczne
itp.). W stosunku do innych pośpiech nie ma praktycznego uzasadnienia i może
przynieść tylko szkodę.

Należy podkreślić, że samodzielna praca wymaga większej i konsekwentnie przestrzeganej
dyscypliny Staranniejsze też powinno być przygotowanie teoretyczne czytelników
w zakresie samego procesu czytania.
Założenie powyższe koresponduje ze współczesną pedagogiką rozróżniającą trzy
poziomy nauczania, których celem jest odpowiednio zdobycie wiedzy, wykształcenie
umiejętności i formowanie nawyków. W osiągnięciu pierwszych dwóch celów pomocą
może być niniejszy cykl artykułów, gdzie oprócz niezbędnych informacji teoretycznych
znajdują się także wzory dwóch rodzajów ćwiczeń, po pierwsze, tzw. dyspozycyjnych
wyrabiających określone dyspozycje niezbędne w zdobywaniu umiejętności szybkiego
czytania, po drugie -ćwiczeń testowych pomocnych w kształceniu tempa czytania
i rozumienia tekstu. W tych kierunkach prowadzić można dobór dalszego materiału
dydaktycznego służącego ćwiczeniom.

Natomiast osiągnięcie trzeciego poziomu, którego najistotniejszą cechą jest
automatyzm określonych czynności, a więc działanie odbywające się niejako "niezauważalnie",
swobodnie, lekko, praktycznie bez udziału świadomości, zależy wyłącznie od ćwiczącego.
Warunkiem pozytywnego rezultatu jest praca i tylko praca. W jej organizowaniu
przydatny może być ramowy program dwunastotygodniowych zajęć, który wraz z zalecaną
literaturą przedmiotu stanowi załącznik do niniejszego artykułu zamykającego
nowy cykl.



Na zakończenie podsumujemy jeszcze raz podstawowe warunki skutecznego opanowania
umiejętności szybkiego czytania.

Systematyczne i nieprzerwane ćwiczenia. Doświadczenie potwierdza celowość
codziennych treningów po 30-45 minut, przeprowadzanych o jednakowej godzinie
- polepsza to zdolność do pracy i efekty treningu. Poszczególne elementy ćwiczymy
tak długo, aż szybkie czytanie stanie się nawykiem.
Postęp w ćwiczeniach osiąga się łatwiej, gdy uświadomimy sobie cel i zadania
każdego zajęcia, gdy psychicznie nastawimy się na uważne czytanie i wyrobimy
w sobie pragnienie nauczenia się szybko czytać oraz gdy stale będziemy kontrolować
rezultaty ćwiczeń.

Teksty do ćwiczeń powinny być dla czytelnika interesujące i odpowiadać stopniem
trudności jego poziomowi intelektualnemu. Maksymalnie koncentrujmy uwagę na
czytanym tekście - sprzyjać temu powinno fizyczne zdyscyplinowanie i robocza
pozycja podczas czytania.

Starajmy się o sprzyjające zewnętrzne warunki treningu - ciche pomieszczenie,
dobre światło. Dbajmy o oczy.

Czytajmy bez artykulacji, która jest głównym "wrogiem" szybkiego
czytania; wykorzystujmy jedynie kanał wzrokowy

Czytajmy bez regresji, stale w jednym kierunku. Dopiero po ukończeniu czytania
i uświadomieniu sobie zawartości przeczytanego tekstu, możemy do niego powrócić,
o ile zajdzie taka potrzeba.

Czytajmy z maksymalnym wykorzystaniem bocznego widzenia, starając się prowadzić
wzrok po stronicy pionowo z góry w dół, po wyobrażonej linii.

Czytajmy według algorytmów stale pamiętając o ich elementach składowych
i starajmy się odpowiedzieć na zawarte w nich pytania. Jeśli wiemy, po co
czytamy, potrzebną informację zapamiętujemy mimowolnie i bez wysiłku.

Czytajmy ze zmienną szybkością w zależności od trudności tekstu i celu lektury.
Szybkość czytania nie powinna być jednak celem samym w sobie. Równolegle uwzględniajmy
rozumienie i zapamiętywanie.

Stale troszczmy się o rozszerzanie zapasu słów. Jest to warunek szybkiego
rozumienia tekstów. Ponadto, w procesie czytania nieznane słowa mimo woli
odczytuje się "głośno", co obniża szybkość czytania.


Pamiętajmy, że nawyki szybkiego czytania stymulują funkcje intelektualne, przyczyniając
się do podwyższenia efektywności pracy umysłowej.

Program samodzielnych zajęć w zakresie opanowania umiejętności szybkiego czytania.

Czas trwania: 12 tygodni.
Liczba zajęć w tygodniu: 5 - 7.
Czas trwania zajęć 30-45 minut.
Pierwszy tydzień:

Określenie początkowej szybkości czytania i współczynnika rozumienia.

Tłumienie artykulacji i opanowanie rytmu, później ćwiczenie rytmu z równoczesnym
czytaniem.
Bieżące określanie szybkości czytania i głębokości rozumienia. (Uwaga ta
dotyczy w s z y s t k i c h pozostałych
zajęć).


Drugi tydzień:
Tłumienie artykulacji (c.d.).

czytanie tekstu z wystukiwaniem rytmu
zwracanie uwagi na treść czytanego tekstu.

Ćwiczenie uwagi.

ćwiczenie pojemności uwagi (odczytywanie cyfr na tablicach Szulca).


Trzeci tydzień:

Określenie pola (kąta) widzenia.
Ćwiczenie poszerzające pole widzenia (piramidy słów, tablice Szulca).
Określenie liczby zatrzymań w wierszu.

Czwarty tydzień:
Dalszy ciąg ćwiczeń poszerzających pole widzenia (teksty: kolumny słów, wyrażeń
itd.).
Ćwiczenie ekonomicznego wykorzystania pola widzenia - rytm czytania wąskich
kolumn.
Określenie liczby zatrzymań w wierszu - kontrola postępu.
Ćwiczenie zdolności przestawiania uwagi (na szeregach liczbowych).

Piąty tydzień:

Ćwiczenie rytmu czytania szerokich kolumn (c.d.).
Pokonywanie regresji:

czytanie łatwych tekstów bez cofania wzroku.

Szósty tydzień:


Pokonywanie regresji (cd.).
Ćwiczenie umiejętności percepcji:

szybkie rozpoznanie podobnych słów, czytanie zdań zbudowanych z podobnych
graficznie słów.

Siódmy tydzień:

Ćwiczenie aktywizujące antycypację:

czytanie tekstów z przysłonięciem pięciu pierwszych i ostatnich liter w
wierszach
czytanie tekstów z opuszczonymi słowami, a następnie częściami tekstu.


Ćwiczenie antycypacji z wykorzystaniem opanowanej nowej techniki czytania.
Ósmy tydzień:

Doskonalenie szybkiego czytania w połączeniu z ćwiczeniem integralnego algorytmu
czytania.

przyswajanie całkowitego algorytmu przy wolnym czytaniu, uświadomienie podstawowych
jego bloków
wykorzystanie całkowitego algorytmu przy szybkim czytaniu.


Dziewiąty tydzień:
Doskonalenie szybkiego czytania w połączeniu z ćwiczeniem zróżnicowanego algorytmu
czytania.

Dziesiąty - dwunasty tydzień:
Czytanie tekstów z przestrzeganiem wszystkich zasad i warunków szybkiego czytania,
w tym - zwracanie uwagi na taktykę czytania.

Ćwiczenie umiejętności selekcji.

przeglądanie tekstów w wyznaczonym czasie i poszukiwanie określonych słów.

Systematyczna samokontrola szybkości i rozumienia tekstu.



Zalecana literatura


Adler M. J., Doren Ch.: How to read a book. New York 1972.
Chylińska J.: Szybkie czytanie. Warszawa 1984.
Krakowian B.: Jak szybciej czytać? "Przekrój" 1973 nr
1486 s. 11, 23, 1974 nr 1532 s. 16.

Krakowian B.: Efektywność czytania i sposoby jej mierzenia. "Języki
Obce w Szkole" 1974 R. 18 nr 3 s. 166-171.

Król F.: Sztuka czytania. Warszawa 1982.

Kuzniecow O. A.: Kształcenie umiejętności szybkiego czytania. "Życie
Szkoły Wyższej" 1974 R. 22 nr 6 s. 73-80.

Kuznecov A. A., Chromov L.N.: 100 stranic v cas. Technika bystrogo ctenija.
"Zurnalist" 1973 nr 10-12, 1974 nr 1-4.

Kuznecov O. A., Chromov L. N.: Technika bystrogo ctenija. Wyd 2.
Moskwa 1983.

Loeser F.: Rationelles Lesen. Wyd. 3. Leipzig 1973.

Molibowski M.: Umiejętność szybkiego czytania w języku ojczystym i jej
wpływ na naukę języka obcego. "Neodidagmata" 1976: t. 9 s. 147
-156.

Seferyński K.: Oświetlenie podczas długotrwałej pracy wzrokowej.
"Ochrona Pracy" 1981 nr 4 s. 25-28.

Tinker M. A.: Podstawy efektywnego czytania. Warszawa 1980.

W. W.: Przed monitorem "Przegląd Techniczny" 1988 nr 17
s. 16-17.

Wassus K.: Tego można się nauczyć. Czytać szybciej - wiedzieć więcej.
"Przekrój" 1970 nr 1332 s. 8-9.

Wassus K.: Jak szybciej czytać. "Przekrój" nr 1333-1335,
1337,1339