uchwała 11styczeń 1999






























11

















 

















POSTANOWIENIE Z DNIA 16 GRUDNIA 1994 R.















(I KZP 31/94)



















 















Treść art. 53 ust. 2 Prawa bankowego nie pozostawia wątpliwości co do tego, że
ustawodawca wymienione w nim dokumenty zrównał z tytułami wykonawczymi
wydanymi przez sądy, przekazując uprawnienia władcze państw w tym zakresie
bankom.















 















Przewodniczący: sędzia M. Sokołowski.















Sędziowie: A. Konopka (sprawozdawca), L. Kubicki.















Prokurator Prokuratury Apelacyjnej: W. Grzeszczyk.



















 













W sprawie Juliana G. i innych, po rozpoznaniu przekazanych na podstawie art.
390 ż 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Tarnowie, postanowieniem z dnia 5
października 1994 r., zagadnień prawnych wymagających zasadniczej wykładni:













 













„1. Czy dla bytu przestępstwa z art. 258 k.k. konieczne jest istnienie orzeczenia
sądu lub innego organu państwowego w chwili podjęcia przez sprawcę działań
wymienionych w tym przepisie?”











w przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi











„2. Czy wystawiony przez bank tytuł wykonawczy w trybie art. 53 ust. 2 ustawy z
dnia 31 stycznia 1989 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze
zm.) stanowi orzeczenie innego organu państwowego w rozumieniu art. 258
k.k.?”.













 













postanowił



odmówić udzielenia odpowiedzi.













 















Z uzasadnienia:















 













I. Przekazane Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne powstało na tle następującej
sytuacji procesowej:











W dniu 7 maja 1991 r. oskarżeni zawarli z Bankiem Śląskim umowę poręczenia, na
mocy której zobowiązali się do wykonania zobowiązań Spółki z o.o. „P” z
tytułu kredytu udzielonego jej przez ten bank. Gdy spółka nie spłacała
kredytu, Bank Śląski, w trybie art. 53 ust. 2 ustawy – Prawo bankowe,
sporządził przeciwko oskarżonym tytuł wykonawczy, a następnie, w dniu 22
kwietnia 1993 r. skierował wniosek o wszczęcie egzekucji sądowej do
komornika. W dniu 26 kwietnia 1993 r. pracownicy banku przybyli do oskarżonych,
których poinformowali, że został złożony wniosek o wszczęcie egzekucji z
całego ich majątku. Po wizycie pracowników banku, a przed poinformowaniem
oskarżonych przez komornika o wszczęciu egzekucji, oskarżeni zbyli posiadane
przez siebie samochody.











Sąd Rejonowy w D. wyrokiem z dnia 14 czerwca 1994 r. uznał oskarżonych za winnych
tego, że w różnych okresach, działając w celu udaremnienia wykonania
orzeczenia komornika, usunęli spod egzekucji samochody zagrożone zajęciem, to
jest występku przewidzianego w art. 258 k.k., za który każdemu z oskarżonych
wymierzył karę po 6 000 000 zł grzywny.











Od powyższego wyroku rewizję wniósł obrońca oskarżonych (...).











II. Jedną z formalnych przesłanej dopuszczalności pytań prawnych do Sądu
Najwyższego jest, aby pytanie to dotyczyło zagadnienia prawnego pozostającego
w związku z rozpoznawaniem sprawy (por. np. S. Włodyka: Przesłanki
dopuszczalności pytań prawnych do Sądu Najwyższego, „Nowe Prawo” 1971, nr 2,
s. 181).











Z treści pytania sformułowanego w pkt. 1 wynika jednoznacznie, że Sądowi
Wojewódzkiemu chodzi o wyjaśnienie, czy w chwili podejmowania przez sprawcę
działań opisanych w art. 258 k.k. konieczne jest istnienie orzeczenia sądu
lub innego organu państwowego. Zagadnienie to nie postało jednak w stanie
faktycznym istniejącym w tej sprawie, a zatem nie zachodzi związek z jej
rozpoznawaniem.











Nie ulega wątpliwości (w świetle zebranych dowodów), że wyciąg z ksiąg bankowych,
mający – zgodnie z art. 53 ust. 2 Prawa bankowego – moc tytułu wykonawczego,
sporządzony został w dniu 26 marca 1993 r. Wniosek o wszczęcie egzekucji Bank
Śląski złożył u komornika 26 kwietnia 1993 r. i tego samego dnia pracownicy
banku powiadomili oskarżonych o wszczęciu egzekucji w stosunku do nich jako
poręczycieli kredytu Spółki z o.o. „P”. Oskarżeni mimo to zbyli samochody
stanowiące część ich majątku ruchomego, a dokonali tego w okresie od dnia 28
kwietnia 1993 r. do dnia 20 maja 1993 r., czyli w tym czasie, kiedy istniał
już tytuł wykonawczy, o czym wiedzieli.











III. Treść powołanego w pytaniu drugim przepisu (art. 53 ust. 2 Prawa bankowego)
nie pozostawia wątpliwości co do tego, że ustawodawca wymienione w nim
dokumenty zrównał z tytułami wykonawczymi wydanymi przez sądy, przekazując
uprawnienia władcze państwa w tym zakresie bankom. Tak więc bank, wystawiając
tytuł wykonawczy, działa jak „inny organ państwowy” w rozumieniu art. 258
k.k.











Projekt kodeksu karnego oraz przepisów wprowadzających kodeks karny (Wydawnictwo
Prawnicze, Warszawa 1968, s. 157) w uzasadnieniu do art. 258 k.k. (noszącego
w projekcie numerację „265”) zawiera stwierdzenie, że: „Art. 265 rozszerza
wyraźnie dyspozycję obecnego art. 282 k.k. (udaremnienie egzekucji), którego
jest odpowiednikiem. Propozycja taka jest podyktowana przede wszystkim
obowiązującym stanem prawnym, który upoważnia nie tylko sąd, ale i inne
organy państwowe (np. prokuratora lub skarbowy urząd komorniczy) do
dokonywania zabezpieczenia mienia na poczet wyrządzonej szkody czy
przewidywanej grzywny. Chodziło ponadto o objęcie nową redakcją także
wypadków przewidzianych dotychczas w odrębnym przepisie art. 138 k.k.
(działanie przeciw przedmiotom znajdującym się w przechowaniu władzy)”.











W kontekście powyższych wywodów określenia „orzeczenia (...) innego organu
państwowego”, w brzemieniu art. 258 k.k., nie można traktować wyłącznie jako
orzeczenia, o którym mowa w rozdziale 11 działu IV kodeksu postępowania
karnego lub w dziale IV kodeksu postępowania cywilnego, gdyż interpretacja
taka zawężałaby to pojęcie do orzeczeń organów wydających je na podstawie
tych przepisów proceduralnych, wypaczając tym samym intencję ustawodawcy,
którą jest szeroko rozumiana ochrona wierzycieli.











Nie można również tracić z pola widzenia przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966
r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r.
Nr 36, poz. 161 z późn. zm.). Z przepisów tych, a zwłaszcza art. 2, art. 26 ż
1 i art. 27 ż 1, oraz z przepisów rozporządzenia wykonawczego z dnia 27
grudnia 1985 r., wydanego przez Radę Ministrów na podstawie art. 2 ż 2 (Dz.U.
z 1986 r. Nr 1, poz. 4), wynika, że tytuły wykonawcze stanowiące podstawę
takiego postępowania egzekucyjnego niejednokrotne nie będą orzeczeniami w
ścisłym znaczeniu tego słowa.











W tekstach aktów normatywnych określenie „orzeczenie” używane jest przemiennie
z określeniem „decyzje” (por. np. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16
marca 1971 r. w sprawie orzekania o przejściu depozytów na własność Państwa –
Dz.U. Nr 7, poz. 78). Uzasadnia to dodatkowo taką interpretację tego pojęcia,
zawartego w art. 258 k.k., zgodnie z którą niezależnie od nazwy występującej
w przepisie prawnym lub w nagłówku pisma, obejmuje ono tytuły wykonawcze
wydane na podstawie obowiązujących przepisów.