PROJEKTOWANIE PODNOÅšNIKA ÅšRUBOWEGO ZWYKA
EGO Z
NAP
DZAN
ÅšRUB

Zadaniem projektującego będzie zaprojektowanie podnośnika, którego schemat
konstrukcyjny pokazano na rys. 12.
Oznaczenia:
Q - ciÄ™\
ar podnoszony [N],
Mc - moment potrzebny do podniesienia ciÄ™\
aru Q - [Nmm],
Mt - moment tarcia w głowicy [Nmm],
Ms - moment skręcający śrubę w czasie podnoszenia cię\
aru [Nmm].
1. Cel pracy
Celem niniejszego projektu jest zapoznanie siÄ™ ze sposobem projektowania i
obliczania podstawowych elementów maszyn jak:
" połączenia śrubowego przenoszącego obcią\
enia w ruchu,
" obliczania drąga napędzającego śrubę ,
" zagadnień kontaktowych
oraz sposobu wymiarowania i tolerowania części wchodzących w skład podno-
śnika śrubowego. Ponadto projektujący zapoznaje się z doborem materiałów
i dopuszczalnych naprÄ™\
eń przy obliczaniu elementów, które często wchodzą
w skład bardziej zło\
onych konstrukcji. Projektujący poznaje w jaki sposób bu-
dować urządzenie, które ma spełniać zało\
one zadania.
Ze względów dydaktycznych wybrano do projektowania konstrukcję pod-
nośnika w skład, której wchodzą elementy, których obliczenia omówiono w I
części wykładów PKM.
2. Zało\
enia do projektu
" Podnośnik śrubowy z napędem śruby przy pomocy drąga, pracujący piono-
wo,
" zaopatrzony w głowicę, która ma zapewnić m.in. niezale\
ny obrót śruby
względem podnoszonego cię\
aru,
" praca podnośnika na podło\
u o twardości minimum drewna,
" wymagana jest łatwość monta\
u i demonta\
u,
" konstrukcja prosta, składająca się z minimalnej ilości części prostych techno-
logicznie do wykonania,
" w projekcie wykorzystać części znormalizowane.
1
3. Wymagania
f& Kompletne obliczenia wraz ze szkicami elementów i zespołów podnośnika,
f& Rysunek zestawieniowy całości konstrukcji z wymiarami gabarytowymi,
pasowaniami, wykonany w systemie AUTOCAD
f& rysunki warsztatowe wskazanych części,
f& znajomość zagadnień wią\
Ä…cych siÄ™ z tematem pracy projektowej.
4. Dane do projektu
Q - maksymalny ciÄ™\
ar podnoszony [N],
H - wysokość podnoszenia [mm],
h - orientacyjna wysokość nakrętki [mm].
Rys.12. Schemat podnośnika
2
5. Obliczenia śruby
W zale\
ności od przeznaczenia podnośnika, śruba mo\
e pracować na ściskanie
( siła Q obcią\
a śrubę osiowo), lub na zginanie ze ściskaniem ( siła Q działa pod
kątem ą do osi śruby).
Rozpatrzmy obydwa przypadki obliczania śruby z warunku na stateczność.
5.1. Siła Q działa w osi śruby
W czasie obciÄ…\
enia siłą osiową, w śrubie jako
elemencie smukłym mo\
e dojść do utraty stateczności
(podstawowej postaci równowagi) i utworzenia się
nowej postaci, której towarzyszą zazwyczaj du\
e od-
kształcenia i naprę\
enia. Aby nie nastąpiła utrata sta-
teczności podstawowej, śrubę liczymy z warunku na
wyboczenie.
Dla podnośnika przedstawionego schematycz-
nie na rys.12 przyjmujemy schemat zamocowania
śruby pokazany na rys.13 .
W rzeczywistości śruba w nakrętce nie jest zamoco-
wana sztywno jak przyjęto na rys.13. Błąd schematy-
zacji korygujemy przyjmując dość du\
y współczyn-
nik bezpieczeństwa x przy obliczaniu średnicy śruby.
Rys. 13. Schemat
zamocowania śruby
Dla podnośników zwykłych przyjmujemy
x = 4 ÷ 6,
dla podnoÅ›ników teleskopowych x = 6 ÷ 8.
DÅ‚ugość zredukowana lr = ² l , gdzie ² = 2
l - długość śruby podlegająca wyboczeniu.
Zgodnie z rys.12
l = H + 0,5 h + ", (1)
gdzie:
" - suma wysokości mechanizmu zapadkowego i części śruby wchodzącej w
otwór głowicy.
3
W rozwiązaniach podobnych konstrukcyjnie do projektowanego podnośnika
mo\
na przyjąć
" = (1,2 ÷ 1,5) h
5.1.1 Określenie zakresu wyboczenia
Rys. 14 Wykres wyboczenia ; sprÄ™\
ystego - hiperbola Eulera.
sprÄ™\
ysto-plastycznego - krzywa Johnsona Ostenfelda i prosta Tetmajera-
Jasińskiego.
Zakres wyboczenia na rys.14 rozgraniczony jest smukłością graniczną gr
Dla  e" gr - zakres sprÄ™\
ysty,
dla  < gr - zakres sprÄ™\
ysto-plastyczny, gdzie
E
 =
, (2)
gr
Sc
Sc - granica proporcjonalności przy ściskaniu [N/mm2]
Zakres wyboczenia mo\
na określić równie\
za pomocą długości Eulerowskiej.
Dla
lr e" lE - zakres sprÄ™\
ysty,
lr < lE - zakres sprÄ™\
ysto-plastyczny, gdzie długość Eulerowska
4
1
lE = 2 3 Qx
[mm] (3)
gr
4Ä„ E
W zakresie sprÄ™\
ystym do wymiarowania śruby wykorzystamy wzór Eu-
lera, natomiast w zakresie sprÄ™\
ysto-plastycznym wzór Johnsona Ostenfelda.
Dla obydwu zakresów warunek bezpieczeństwa mo\
na zapisać jednolicie w po-
staci
Ã
Q
kr
d" kw =
, (4)
F1 x
gdzie F1 - pole przekroju rdzenia śruby [mm2],
kw - naprÄ™\
enie dopuszczalne na wyboczenie zale\
ne od smukłości .
5.1.2 Zakres sprÄ™\
ysty - wzór Eulera
NaprÄ™\
enia krytyczne
2
Ä„ E
à = à = (5)
kr E
2
uwzględniając, \
e
lr2 ¾ Å" lr2
2 = =
, (6)
2
F1
imin
warunek bezpieczeństwa przyjmie postać
2
Q Å" x Ä„ EF1
d"
,
2
F1
¾ Å" l1
stÄ…d
Q Å" x Å" ¾ Å" lr2
F1 e" .
2
Ä„ E
Poniewa\
dla przekroju kołowego
¾ = 4Ä„
,
zatem średnica rdzenia śruby
64Qxlr2
4
d1 e"
. (7)
3
Ä„ E
5
5.1.3 Zakres sprÄ™\
ysto-plastyczny - wzór Johnsona Ostenfelda
NaprÄ™\
enie krytyczne
à = à = a - b2
(8)
kr JO
Uwzględniając (4)
a b
k = - 2 a" A - B2 (9)
w
x x
Stałą  a wyznacza się z warunku, by dla  = 0 parabola Johnsona Ostenfelda
przechodziła przez punkt à = Qc (Qc - granica plastyczności przy ściskaniu).
Stałą  b mo\
na wyznaczyć dwoma sposobami:
" \
ądając styczności paraboli JO i hiperboli E, co daje pewien punkt styczności
odpowiadający smukłości t , dla realnych materiałów na ogół większej od
smukłości granicznej gr - oryginalny sposób JO.
" \
ądając jedynie zgodności wartości naprę\
eń krytycznych na granicy zakre-
sów (dla  = gr) co ma z kolei tę niedogodność, \
e wzór JO mo\
e dawać w
pewnym zakresie smukłości wartości krytyczne nieco większe ni\
wynikajÄ…ce
ze wzoru Eulera.
W praktycznych obliczeniach wygodnie jest wyznaczać bezpośrednio stałe A i
B ró\
nicując przy tym wartości współczynnika bezpieczeństwa dla zakresu ma-
łych smukłości, w którym decyduje warunek wytrzymałościowy (współczynnik
bezpieczeństwa xc dla ściskania) oraz dla zakresu wyboczenia (x > xc). Przy ta-
kim podejściu ró\
nice między dwoma sposobami wyznaczania stałych we wzo-
rze JO sÄ… niewielkie.
Przyjmując sposób drugi otrzymamy
Qc
kw = kc =
" dla  = 0, - dla obciÄ…\
eń statycznych (10)
xc
Zcj
kw = kcj =
lub - dla obciÄ…\
eń jednostronnie zmiennych (11)
xcj
" dla  = gr , stÄ…d
kc - kE
B =
A = kc,
2 (13)
gr
Warunek bezpieczeństwa ma tutaj postać
kc - kE
Q
d" kc - 2 . (14)
F1
2
gr
6
kc - kE ¾ Å" lr2
Q
d"k - Å"
Uwzględniając (6) otrzymamy . (15)
F1 c gr F1
2
2
kc
Q - kE ëÅ‚ lr öÅ‚
ìÅ‚ ÷Å‚
F1 e" + ¾ìÅ‚ ÷Å‚
Stąd przekrój rdzenia śruby (16)
kc kc íÅ‚ 
Å‚Å‚
gr
Poniewa\
dla przekroju koÅ‚owego ¾ = 4 Ä„ , Å›rednica rdzenia Å›ruby
2
Q kc - kE ëÅ‚ lr öÅ‚
ìÅ‚ ÷Å‚
d1 e" 2 + 4
Ä„kc kc ìÅ‚ gr ÷Å‚ . (17)
íÅ‚ Å‚Å‚
5.2 Śruby ściskane i zginane
W przypadku nieosiowego obciÄ…\
enia siłą Q, śrubę nale\
y obliczać z warunku
stateczności z uwzględnieniem zginania. Najprostsze wzory obliczeniowe dla
tego przypadku obciÄ…\
enia oparte są na tzw. metodzie współczynnika zmniej-
szającego i sprowadzają się do warunku bezpieczeństwa w postaci:
kc M Pv
+ d" kc
, (18)
kg Wg ÈF1
gdzie M - maksymalny moment zginajÄ…cy
M = Ph l ,
3
Ä„d1
W = - wskaz
nik zginania przekroju rdzenia śruby,
32
kw
È a" = È  - współczynnik wyboczeniowy zale\
ny od smukłości.
( )
kc
7
Wykorzystanie tego wzoru do bezpośredniego oblicza-
nia średnicy śruby jest kłopotliwe (konieczna jest tu me-
toda iteracji). Dlatego w praktyce Å‚atwiej jest go stoso-
wać jako warunek sprawdzający, względnie przy obli-
czaniu średnicy wykorzystując metodę kolejnych przy-
bli\
eń. Współczynnik wyboczeniowy mo\
na przyjmo-
wać wg normy PN-76/B-03200, gdzie podano go w
formie tablicy w funkcji sztywności.
W obliczeniach mo\
na te\
przyjąć kg = kc (przyjęcie na
korzyść pewności obliczeń). Korzystając z wzoru (18)
dla przyjętej zgodnie z normą śruby mo\
na określić tak-
\
e dopuszczalny z warunku wytrzymałościowego Q =
f(ą,l) w funkcji wysokości podnoszenia zgodnie z (1),
gdzie 0 d" Ä… d" Ä…g.
Rys. 15. Schemat podnośnika obcią\
onego
siłą odchyloną od pionu o dopuszczalny kąt ąg.
Po obliczeniu średnicy rdzenia śruby, przyjmujemy gwint trapezowy niesyme-
tryczny wg PN-65/M-02019.
Oznaczenie przyjętego gwintu SdxP, np. S40x6 .
Wymiary gwintu i nakrętki wpisujemy do tabeli.
Śruba Skok Nakrętka
średnica F1 d2 =D2 średnica
gwintu rdzenia P D1 D
d d1
Po przyjęciu wymiarów gwintu śruby i nakrętki sprawdzamy smukłość śruby
wg wzorów:
lr
 =
, gdzie i - promień bezwładności (19)
i
8
4
d1
J Ä„d1
i =
i = J =
; J - moment bezwładności , stąd .
F 64 4
" Je\
eli obliczone  określa zakres, w którym liczyliśmy śrubę, obliczenia na
wyboczenie uwa\
amy za zakończone.
" Je\
eli  określa zakres przeciwny nale\
y dla tego zakresu przeprowadzić ob-
liczenia z warunku na wyboczenie.
6. Moment skręcający śrubę przy podnoszeniu cię\
aru
Szczegółową analizę sił w obcią\
onej śrubie oraz pełny opis podano w [8]
Na rys.16 pokazano schematycznie rozkład sił na średniej średnicy współpra-
cy śruby z nakrętką ds ,gdzie
D1 + d
ds =
,
2
H = Q Å" tg Á2 + Å‚
,
( )
gdzie
ł - kąt pochylenia linii śrubowej gwintu,
Ph - skok gwintu,
Ph
tg Å‚ =
Ä„ Å" ds
Á - pozorny kÄ…t tarcia gwintu Å›ruby i nakrÄ™tki,
H - siła obracająca nakrętkę przyło\
ona na średniej średnicy ds.
9
Rys. 16. Rozkład sił na średniej średnicy współpracy gwintu śruby i nakrętki
Rys.17. Kąt pochylenia ścianki nośnej gwintu
µ
Á2 = artg
, gdzie ²=30 - kÄ…t pochylenia Å›cianki noÅ›nej gwintu (rys. 17).
cos²
Nale\
y przyjąć współczynnik tarcia µ=0,1 (dla tarcia półsuchego).
Moment skręcający śrubę w czasie podnoszenia cię\
aru Q
2
Ms = 0,5 Å" Qds Å" tg(Á + Å‚)
(20)
10
7. Sprawdzenie naprÄ™\
eń zastępczych w śrubie.
Schemat obciÄ…\
enia śruby, oraz rozkład na-
prÄ™\
eń w przekroju rdzenia pokazano na
rys.18.
NaprÄ™\
enia ściskające
2
Ä„d1
Q cosÄ…
à = F1 =
, gdzie .
c
F1 4
NaprÄ™\
enia skręcające
3
M
Ä„d1
s
Ä =
=
.
s
Wo , gdzie Wo
16
NaprÄ™\
enia gnÄ…ce
Ql sinÄ…
à =
.
g
Wg
Rys18. Wykres obciÄ…\
enia śruby i rozkład
naprÄ™\
eń w rdzeniu.
Poniewa\
amplituda zmian naprÄ™\
eń w śrubie jest minimalna, naprę\
enia za-
stępcze mo\
na obliczyć ze wzoru Hubera
2
2
à = à + à + 3Ä d" kc
(21)
( )
z c g s
11
8. Obliczenia nakrętki
8.1. Wymagana całkowita powierzchnia zwojów
Z warunku na docisk powierzch-
niowy
Q
d" pdop .
Fc
Q
Fc e"
StÄ…d
pdop . (22)
Rys.19 Przekrój przez gwint śruby i nakrętki
8.2. Powierzchnia współpracy jednego zwoju
gwintu
Ä„
2 2
F = d - D1
( ) (23)
4
8.3 Obliczeniowa ilość zwojów nakrętki
Fc
io e"
. (24)
F
8.4 Całkowita wysokość nakrętki
Hn e" io P. (25)
12
Aby zapewnić dobre prowadzenie śruby w nakrętce przyjmujemy
Hn e" (1 ÷ 1,5) d. (26)
Zabudowa nakrętki w korpusie powinna zapewnić jednoimienny znak naprę\
eń
w obszarze współpracy śruby i nakrętki (rys. 20)
Rys. 20. Zabudowa nakrętki w korpusie
Przy tym zało\
eniu oraz przyjęciu jednakowej podatności śruby i nakrętki mo\
-
na zrealizować mo\
liwie równomierny rozkład nacisków na zwojach gwintu.
OznaczajÄ…c:
k1 - jednostkowa podatność śruby,
13
k2 - jednostkowa podatność nakrętki
1
1
k2 =
k1 =
E1F1 , E2F2 (27)
PrzyjmujÄ…c
k1 = k2
otrzymamy
E1
F2 = F1 ,
E2
oraz
4F1E1
Dz = + D2
(28)
Ä„E2
ÅšrednicÄ™ Dw liczymy z warunku na docisk powierzchniowy przyjmujÄ…c
Pdop H" 0,8 kcj
Wysokość kołnierza hw liczymy z warunku na ścinanie.
Q
2 w
h e"
.
Ä„Dz Å" k
tj
hw = 1,5 hw
Wartość hw przyjmujemy większą ze względu na zginanie występujące w koł-
nierzu. Wielkość tę liczy się tylko dla korpusów odlewanych.
14
9. Głowica podnośnika
Rys.21. Głowica podnośnika
Głowica w tym rozwiązaniu konstrukcyjnym podnośnika ma spełniać następu-
jÄ…ce zadania:
" w czasie pracy podnośnika zmniejszyć tarcie między śrubą a elementem pod-
noszonym,
" uniezale\
nić obrót śruby od podnoszonego cię\
aru.
Powy\
sze wymagania spełniają płytki głowicy pokazane na rys. 21.
9.1 Obliczenia średnicy d1 płytki górnej
Średnicę d1 płytki górnej liczymy z warunku na docisk
Q
d" pdop pdop E" kcj
, gdzie (29)
F
2
Ä„d1
F = - Fo
,
4
15
Fo - powierzchnia przekroju otworu na wkręt (np. dla M5) (30)
9.2 Pozostałe średnice przyjmujemy konstrukcyjnie
d2 = 0,8 d0,
d3 = 0,8 d2, (31)
d4 = (1,6 ÷ 2,0) d0,
gdzie
d0- średnica zewnętrzna gwintu lub średnia średnica gwintu ds .
9.3 Obliczanie promieni krzywizn płytek głowicy
Promień odkształconej powierzch-
ni przy współpracy płytek
Q
a =
Ä„psr (32)
2
psr E" pmax (33)
3
Rys.22 Współpraca płytek głowicy
Jeśli materiał płytek jest idealnie sprę\
ysty, zgodnie z zało\
eniem Hertza naci-
ski maksymalne dopuszczalne są proporcjonalne do twardości płytek. Zgodnie z
tym zało\
eniem mo\
emy przyjąć
pmax H" (CHB HB) [N/mm2], gdzie CHB H" 2 ÷ 3,
lub (34)
16
 pmax H" CHRC HRC [N/mm2], gdzie CHRC H" 20 ÷ 30,
Twardość Brinella HB [daN/mm2] (przyjmujemy wg tablicy).
Promień zastępczy współpracy kuli z czaszą kulistą obliczamy ze wzoru
1 1 1
= -
rz r1 r2 . (35)
Promień zastępczy jest to promień jaki powinna mieć kula przy współpracy z
płaszczyzną, aby przy działającej sile odkształcenia powierzchni styku miały
jeszcze charakter sprÄ™\
ysty.
Wartość tego promienia wynosi
aE
rz =
4,28psr . (36)
ZnajÄ…c rz z (36) , nale\
y przyjąć np. r1 = d2,
a ze wzoru (35) obliczyć promień r2
r1 Å" rz
r2 =
.
rz - r1
9.4. Obliczenie grubości głowicy
Rys. 23 Schemat głowicy Rys. 24 Schemat obliczeniowy głowicy
Płytę głowicy traktujemy jako kołowo-symetryczną obcią\
onÄ… na brzegu (na
średnicy d4) rozło\
onym obciÄ…\
eniem Q i podpartą na płytce o średnicy d1
17
(rys.23). Konstrukcja głowicy pozwala z pewnym błędem (na korzyść pewności
obliczeń) przyjąć schemat obliczeniowy pokazany na rys.24.
Poniewa\
w środku płyty r = 0 i na promieniu r = d4/2 występują największe
naprÄ™\
enia, zatem na tych średnicach obliczymy wymaganą grubość płyty gło-
wicy.
Dla r = 0 grubość płyty głowicy powinna wynosić
2
îÅ‚ Å‚Å‚
1 ²
ëÅ‚ öÅ‚
0,62Q ln +
ïÅ‚ śł
ìÅ‚ ÷Å‚
íÅ‚ Å‚Å‚
² 2
ïÅ‚ śł
ðÅ‚ ûÅ‚
g12 e" , (37)
kr
d4
dla r =
2
2
ëÅ‚ öÅ‚
²
0,425Q 1- ÷Å‚
ìÅ‚
2
íÅ‚ Å‚Å‚
g13 e" . (38)
kr
Grubość płyty głowicy
g12 g13
g1 = max ( , ).
9.5. Obliczanie grubości płytek
Rys.25. Schemat obciÄ…\
enia płytki górnej.
Traktując płytkę górną jak płytę kołowo-symetryczną obcią\
onÄ… jak na rys.25
obliczymy jej grubość ze wzoru
Q
-2
g2 e" 0,478
( ) . (39)
[1,3ln´ + 0,15 1- ´ ]
kr
18
d1
´ =
gdzie .
2a
Grubość płytek g2 i g3 przyjmujemy z warunku konstrukcyjnego.
Grubość płytki górnej
g2 e" 0,2 d2
Grubość płytki dolnej
g3 e" 0,3 d3 .
9.6 Moment tarcia między płytkami
2
M = µQa
. (40)
T
3
10. Moment całkowity potrzebny do podniesienia cię\
aru Q
M = M + M
(41)
c s T
11. Sprawność śruby
Lu
· = Lw , (42)
gdzie Lu - praca u\
yteczna = QP
Lw - praca wło\
ona = 2Ä„ Mc .
12. Obliczenia drąga (ramienia napędowego)
a) Obliczenia wymiarów drąga
d  średnica nominalna śruby (wg oznaczenia SdxP)
Åšrednica drÄ…ga: ddr = 0,8 d
Długość drąga lr:
Mc
ldr =
Pr ,
19
Gdzie: Mc  całkowity moment napędowy,
Pr  dopuszczalna siła dla ręki = 250 do 300 N.
b) obliczenia wymiarów nasady (gniazda draga):
Średnica zewnętrzna nasady dc
dc= 1,5 d
Długość nasady lc
lc=1,5 ddr
c) Sprawdzenie wytrzymałości drąga
Naciski maksymalne na brzegu nasady (dla rozkładu trójkątnego nacisków)
6 Å" Mc
pmax = d" pdop = 0,8 Å" kcj
2
dc Å" ddr
NaprÄ™\
enia gnÄ…ce w przekroju niebezpiecznym drÄ…ga
Mg=Pr(ldr-0,5dc)
Ä„ Å" d3
dr
Wg =
32
Mg
Ãg = d" kgj
Wg
13. Korpus odlewany
20
 Korpus odlewany będziemy projektować głównie przy produkcji seryjnej
lub masowej. Minimalna grubość ścianek korpusu gs zale\
y od gatunku \
eliwa,
sposobu odlewania i wynosi od 3 ÷ 5 [mm]. Zale\
y te\
od wielkości odlewu. W
przypadku projektowanego podnośnika grubość ścianki mo\
na przyjąć
gs H" (0,01 ÷ 0,02) Hk,
grubość podstawy
gp H" 1,5 gs,
grubość \
ebra
gz = ( 0,6 ÷ 1) gs ,
wysokość \
ebra
Hz > 5 gz .
ProjektujÄ…c korpus odlewany nale\
y zadbać o łagodne przejścia krawędzi ze
względu na powstające naprę\
enia skurczowe podczas stygnięcia odlewu.
Krawędzie utworzone przez połączenie ścian nale\
y zastępować przejściem łu-
kowym o promieniu odpowiednio dobranym do grubości ścian. Ostre krawędzie
lub przejścia są przyczyną powstania jam lub pęknięć wywołanych wytwarza-
niem się krystalitów. Optymalne stosunki wymiarów przejść podano w [1].
21
Rys. 33. Korpus odlewany
13.1 Obliczanie wymiarów korpusu
Przy obliczaniu wysokości korpusu wychodzimy z zało\
enia, \
e śruba
powinna całkowicie mieścić się w korpusie i nie powinna dotykać podło\
a przy
całkowicie skręconym podnośniku. Luz pomiędzy śrubą a podło\
em powinien
wynosić
"2 = (10 ÷ 20) [mm].
Przy większych podnośnikach nale\
y przewidzieć ucho do przenoszenia. Wy-
miary  a i  b dostosować do wymiarów dłoni.
22
Rys.34. Szkic do obliczania wymiarów korpusu
Średnicę podstawy Dp obliczamy przy zało\
eniu, \
e siła Q przyło\
ona do gło-
wicy pod kÄ…tem Ä… nie przechodzi poza obrys podstawy.
Stąd Dp = 2 (Hk + lk + hgł + H ) tg ąg, (60)
gdzie hgł - wysokość głowicy.
Szerokość podstawy b liczymy z warunku na docisk przyjmując, \
e podnośnik
w czasie pracy spoczywa na podło\
u o twardości minimum drewna.
Q
d" pdop
, (61)
Fp
gdzie Fp - powierzchnia podstawy podnośnika.
Je\
eli szerokość podstawy b e" ( 4 ÷ 5) gp (62)
23
nale\
y stosować \
ebra usztywniające podstawę w stosunku do ścianki korpusu.
Grubość \
ebra nie powinna być większa od grubości ścianki korpusu.
Powierzchnię pierścienia ograniczoną średnicami Dz  i Dw sprawdzamy z wa-
runku na docisk powierzchniowy
Q
F e"
. (64)
0,8kcj
14. Korpus spawany
Korpus spawany będziemy projektować dla produkcji jednostkowej lub
małoseryjnej. Przy projektowaniu korpusu nale\
y stosować znormalizowane
półfabrykaty jak rury, blachy itp. Rury bez szwu (kotłowe) przyjmować wg -
PN-85/H-74252
Jako materiał stosować stal konstrukcyjną zwykłej jakości
S185, S235JR, E275A
Główne wymiary nale\
y liczyć jak w przypadku korpusu odlewanego. Grubość
ścianki rury nośnej obliczyć z warunku na docisk na powierzchni styku z na-
krętką. Dopuszczalne naciski przyjmować w stosunku do materiału o mniejszej
twardości.
pdop = 0,8 kcj. (65)
24
Rys. 35. Korpus spawany
15. Literatura
[1] Dietrych J., Kocańda S., Korewa W.: Podstawy konstrukcji maszyn, cz. I.
Warszawa WNT 1973.
[2] Korewa W., Zygmunt K.: Podstawy konstrukcji maszyn, cz. II. Warszawa
WNT 1973.
[3] A
ysakowski E.: Podstawy konstrukcji maszyn - Ćwiczenia konstrukcyjne.
PWN Warszawa 1974.
25
[4] Moszyński W.: Wykład elementów maszyn, t.I. PWT Warszawa 1955.
[5] Podstawy konstrukcji maszyn (pod red. M. Dietricha), tom 2. WNT War-
szawa 1955.
[6] Ryś J., Skrzyszowski Z.: Podstawy konstrukcji maszyn. Zbiór zadań. Cz.1.
Skrypt.Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków 1993.
[7] Ryś J., Skrzyszowski Z.: Podstawy konstrukcji maszyn. Zbiór zadań. Cz.2.
Skrypt.Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków 1992.
[8] Laboratorium Podstaw konstrukcji maszyn. Praca zbiorowa pod red. J. Rysia
i A. Trojnackiego. Skrypt.Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. Kraków
1994.
[9] śukowski S.: Sprę\
yny. PWT Warszawa 1955.
26
 27