- traktowanie cz艂owieka jako odpadu lub w najlepszym przypadku p贸艂produktu przemys艂owego (cho膰 o niewielkim znaczeniu),
- oskar偶enie systemu hitlerowskiego za doprowadzenie normalnych ludzi do upo艣ledzenia moralnego i zabicia godno艣ci i solidarno艣ci mi臋dzyludzkiej oraz wyzwolenie instynktu zabijania obcego w 偶yciu cz艂owieka,
- masowe zdeprawowanie ca艂ych narod贸w, dotyczy ono tak偶e inteligencji (np. profesor Spanner).
Tadeusz Borowski:
- stworzenie fikcji literackiej, motywy autobiograficzne pozwalaj膮ce na lepszy kontakt z czytelnikiem,
- brak w艣r贸d ludzi ch臋ci przerwania tragicznego biegu dziej贸w, kt贸ry powtarza si臋 ku przestrodze,
- degradacja moralna cz艂owieka w obozie; jest on w stanie my艣le膰 jedynie o przetrwaniu lub szybkiej, bezbolesnej 艣mierci,
- wykreowanie przez sytuacj臋 wojenn膮 i jej wp艂yw na morale ludzi totalitaryzm贸w, 偶yj膮cych tak偶e w czasach pokoju,
- brak odwagi, aby sprzeciwi膰 si臋 post臋powaniu kat贸w, tak w obozie jak i poza nim, tragiczna, nios膮ca w sobie samozag艂ad臋 ludzko艣ci oboj臋tno艣膰 na 揷zas piec贸w i krematori贸w",
- ostrze偶enie: opisywane sytuacje mog膮 si臋 jeszcze wielokrotnie powtarza膰; ludzko艣膰 nie potrafi wyci膮ga膰 wniosk贸w z poprzednich, okrutnych wojen; nowe s膮 kar膮 za lekkomy艣lno艣膰 i kr贸tkowzroczno艣膰,
- wytworzenie przez okupanta z艂udnej 搘olno艣ci" poza murami oboz贸w; podporz膮dkowanie si臋 sytuacji stworzonej przez naje藕d藕c臋; pustota 偶ycia duchowego; strach przed konsekwencjami walki o w艂asn膮 lub cudz膮 godno艣膰 (揚o偶egnanie z Mari膮").