technologie internetowe cw 01 HTML


Ćwiczenie 1
Temat:
Tworzenie stron
internetowych
w oparciu o język
HTML
Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z technologią tworzenia stron
internetowych z wykorzystaniem języka HTML. Student w tym module zapozna
się ze składnią języka, a w szczególności z metodami formatowania tekstu,
wstawiania grafiki, tworzenia tabel, tworzenia łączy do innych stron, a także
pozna metody zagnieżdżania stron w pływających ramkach.
Język HTML - Wstęp
Język HTML jest bez wątpienia najpopularniejszym językiem tworzenia stron
internetowych. Pierwsza specyfikacja języka powstała w 1991 roku. HTML jest językiem
opisującym dokument za pomocą szeregu znaczników, stąd jego nazwa - z języka
angielskiego HyperText Markup Language (hipertekstowy język znaczników). Język
definiuje dokument za pomocą odpowiednich bloków (blok nagłówka, blok treści
dokumentu), które reprezentowane są przez odpowiednie znaczniki. Strony internetowe
napisane w języku HTML są interpretowane po stronie klienta przez przeglądarki
internetowe. Oznacza to, że strona napisana w języku HTML przechowywana jest w pliku
tekstowym (z rozszerzeniem .html lub .htm) na serwerze WWW (serwerze stron
internetowych) pod określonym adresem internetowym (tzw. adresem URL). W momencie,
gdy klient (osoba odwiedzająca stronę) wywołuje dany adres internetowy za pomocą
przeglądarki internetowej, przeglądarka pobiera do pamięci podręcznej (tzw. cache)
dokument HTML, odczytuje plik interpretując jego zawartość, a następnie wyświetla swoją
interpretację dokumentu HTML na ekranie komputera. Często zauważyć można niewielkie
różnice w tym, jak różne przeglądarki internetowe interpretują i wyświetlają zawartość danej
strony internetowej.
Znaczniki HTML
Dokument HTML składa się z szeregu znaczników. Znaczniki definiują sekcje
dokumentu takie jak nagłówki, akapity, listy czy tabele. Znacznik jest przedstawiony jako
tekst będący nazwą znacznika pomiędzy symbolami nawiasów ostrych:

Wyróżnić można dwa rodzaje znaczników:
" Znaczniki wymagające zamknięcia sekcji  znacznik zamykający sekcję wygląda tak
samo jak znacznik otwierający, poprzedzony jest jednak symbolem  / oraz nie
posiada parametrów:
& & &
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 2
" Znaczniki samodzielne  znaczniki występujące samodzielnie bez konieczności
zamknięcia, które po nazwie znacznika mają symbol  /

Dodatkowo znaczniki mogą posiadać parametry, które posiadają następującą strukturę:
Nazwa_parametru= wartość_parametru
Parametry znaczników występują po nazwie znacznika, i mogą pojawiać się tylko w
znacznikach otwierających sekcję (w przypadku znaczników wymagających zamknięcia) oraz
w znacznikach nie wymagających zamknięcia. Przykładowy znacznik z dwoma parametrami
powinien zostać zapisany w następujący sposób:
& & &
lub np. :

Znacznikiem odbiegającym od powyższych zasad jest znacznik komentarza, który pozwala
programującemu umieścić w dokumencie dowolny komentarz tekstowy, który nie zostanie
wyświetlony przez przeglądarkę np:

Nawet, gdy w jego wnętrzu jest inny znacznik HTML, co jest bardzo wygodnym zabiegiem,
gdy programujący chce w szybki sposób wykluczyć ze strony część gotowego już kodu np.:
tekst
-->
Struktura dokumentu
Dokument HTML składa się z sekcji. Pierwszym znacznikiem dokumentu powinien być
zawsze znacznik definicji typu dokumentu, który informuje przeglądarkę w którym
standardzie napisana jest dana strona internetowa.
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 3
Przykład definicji typu dokumentu:
"http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
Znacznik definicji typu dokumentu odbiega składnią od wyżej opisanych znaczników,
ponieważ nie jest znacznikiem zamykanym, ale nie ma też symbolu  / typowego dla
samodzielnych znaczników. Zawarte w nim informacje informują przeglądarkę w której
wersji języka zapisana jest strona oraz wskazują adres definicji danej wersji standardu
(w3.org to organizacja normująca standardy języka HTML). Powyższy wpis informuje, iż
strona napisana jest w standardzie HTML 4.01, opcja transitional informuje iż składnia języka
jest  przejściowa i może zawierać elementy niezalecane dla danej wersji, jednak wersja ta
jest bardziej zalecana dla początkujących programistów, ponieważ w przeciwieństwie to
wersji strict (ścisłej) jest mniej restrykcyjna i zastosowanie znacznika, który np. w danej
wersji specyfikacji nie występuje, sprawi iż przeglądarka i tak wyświetli go poprawnie.
Po znaczniku definicji typu dokumenty występuje pierwsza główna sekcja dokumentu HTML,
którą reprezentuje znacznik:
& & &
Wszystkie inne sekcje dokumentu znajdują się pomiędzy tymi znacznikami. Kolejną sekcją, w
której znajdują się techniczne informacje o stronie jest sekcja nagłówkowa:
& & &
W sekcji nagłówkowej znajdują się meta znaczniki i tytuł strony. Mogą tutaj znajdować się
także definicje funkcji JavaScript lub definicje stylu. Tytuł strony znajduje się pomiędzy
znacznikiem zamykanym:
& & &
Po sekcji nagłówkowej znajduje się sekcja treści dokumentu :
& & &
Schematyczną strukturę dokumentu prezentuje Rysunek 1.
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 4
HTML
HTML
HTML
HTML
HEAD
HEAD
HEAD
HEAD
META TITLE ...
META TITLE ...
...
META TITLE ...
META TITLE
BODY
BODY
BODY
BODY
TABELE
TABELE
TEKST OBRAZY TABELE
TEKST OBRAZY
TEKST OBRAZY
TEKST OBRAZY TABELE
MULTIMEDIA RAMKI ODNOŚNIKI
MULTIMEDIA RAMKI ODNOŚNIKI
MULTIMEDIA RAMKI ODNOŚNIKI
MULTIMEDIA RAMKI ODNOŚNIKI
Rysunek 1 Schemat struktury dokumenty HTML
Zadanie 1. Pierwsza strona internetowa
Na podstawie wstępu teoretycznego oraz kierując się schematem na rysunku 1 stworzyć
stronę internetową za pomocą notatnika systemowego. Strona powinna mieć tylko
poprawnie zachowaną strukturę dokumentu, tytuł oraz kilka linijek dowolnego tekstu w
treści strony. Stronę zapisać jako plik na pulpicie o nazwie index.html. Otworzyć plik w
dwóch różnych przeglądarkach internetowych.
Gdzie znajduje się tytuł strony ? Czy znak  enter wywołuje przejście do nowej linii ?
Formatowanie tekstu
Tekst formatowany jest za pomocą odpowiednich znaczników oraz ich parametrów.
" & - tekst pomniejszony
" & - tekst powiększony
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 5
" & - kursywa
" & - tekst pogrubiony
" & - tekst wzmocniony
" & - indeks górny
" & - indeks dolny
"

&

- tytuł nagłówkowy stopnia pierwszego ( i odpowiednio do h6)
"
- znacznik łamania linii (przejście do nowej linii)
Ważnym znacznikiem formatowania tekstu jest znacznik & . Znacznik działa
jednak tylko z parametrami odpowiedzialnymi za:
" size= 1-7  rozmiar czcionki
" color= #rgb(hex) lub angielska nazwa koloru  kolor czcionki
" face= nazwa czcionki  nazwa czcionki, można wymienić kilka nazw czcionek
oddzielonych przecinkami, ponieważ nigdy nie ma pewności, że osoba oglądająca
stronę ma zainstalowaną definiowaną przez nas czcionkę.
Zadanie 2. Odtworzyć sformatowany tekst
Przetestować przedstawione powyżej znaczniki formatowania tekstu. Odtworzyć poniższy
wydruk strony (podpowiedzi znajdują się na zielonym tle):
Przykładowy niebieski tekst o rozmiarze 3 pisany czcionką Tahoma.
Przykładowy czerwony tekst o rozmiarze 6
pisany czcionką Times New Roman.
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 6
Średnia arytmetyczna
Nagłówek h1
Kursywa, pogrubienie, wzmocnienie
z kursywą, indeksy dolne. Tekst w
nawiasach to tekst pomniejszony.
Nagłówek h2
Definicja
Średnią arytmetyczną n wartości pomiarowych nazywamy wynik ilorazu sumy wszystkich
wartości pomiarowych (x1 + x2 + & + xn) przez ilości wszystkich składników pomiarowych (n).
Nagłówek h2
Wzór
Kursywa i pogrubienie
Wzór reprezentujący średnią arytmetyczną:
Indeks dolny
SR = (x1 + x2 + & + xn) / n
Kursywa i
Gdzie: x1-n - kolejne wartości pomiarów, n - liczba wszystkich pomiarów
indeks dolny
Akapity, bloki i listy
Tekst organizowany jest za pomocą bloków i list. Blok akapitu reprezentuje znacznik:
& & &

lub znacznik:

& & &


Znaczniki akapitu mogą zostać opatrzone parametrem align, który odpowiada za poziome
wyrównanie tekstu w danym akapicie np.
& & &

Powyższy przykład wyrównuje tekst w danym akapicie do strony prawej. Inne wartości
parametru align mogą przyjąć wartości: left (do lewej), center (do środka), justify
(justowanie).
Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 7
Innym przykładem organizowania tekstu są wypunktowania i listy numerowane. Listę
otwiera znaczniki
    (w przypadku wypunktowań, natomiast w przypadku list
    numerowanych jest to znacznik
      ). Elementy listy oznaczane są znacznikiem
    1. &
    2. . Np.:

      • Punkt pierwszy

      • Punkt drugi


      Uwaga! Jeśli w treści elementu listy (
    3. &
    4. ) umieścimy kolejną listę uzyskamy listę
      zagnieżdżoną (patrz przykład - ćwiczenie 3).
      Zadanie 3. Odtworzyć bloki i listy
      Przetestować przedstawione powyżej znaczniki bloków i list. Odtworzyć poniższy wydruk
      strony .
      Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany akapit
      tekstu. Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany akapit tekstu. Wyjustowany
      akapit tekstu.
      Akapit tekstu wyrównany do strony prawej.
      Akapit tekstu wyrównany do środka.
      1. Punkt pierwszy
      1. Podpunkt pierwszy
      2. Podpunkt drugi
      " PP pierwszy
      " PP drugi
      " PP trzeci
      3. Podpunkt trzeci
      2. Punkt drugi
      3. Punkt trzeci
      " Podpunkt pierwszy
      " Podpunkt drugi
      1. PP pierwszy
      2. PP drugi
      " Podpunkt trzeci
      4. Punkt czwarty
      5. Punkt piąty
      Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 8
      Grafika
      Grafiki i zdjęcia są podstawowym elementem stron internetowych. Aby umieścić grafikę na
      stronie zastosować należy znacznik z odpowiednimi parametrami. Parametry
      znacznika:
      " src= ście\ka  parametr wskazujący ścieżkę względną do miejsca na dysku, gdzie
      znajduje się plik z grafiką
      " width= wartość px  parametr określający szerokość grafiki.
      " height= wartość px  parametr określający wyskokość grafiki.
      " alt= tekst  parametr określający tekst alternatywny, który zostanie wyświetlony, gdy z
      jakiegoś powodu grafika nie zostanie wyświetlona na stronie
      " align= left lub right  parametr określa z której strony obrazek ma być opisany
      tekstem
      " border= wartość px - parametr określa grubość obramowania obrazka (szczególnie
      przydatne, gdzy obrazek ma być łączem internetowym)
      Pamiętać należy, iż ustalając niepoprawnie wartości szerokości i wysokości rysunku uzyskać
      można niepożądany efekt nieproporcjonalnego rozciągnięcia zdjęcia.
      Zadanie 4. Odtworzyć układ grafiki na stronie
      Do wykonania tego ćwiczenia należy pobrać z Internetu dowolne zdjęcie o średnich
      rozmiarach, a następnie odtworzyć poniższy wydruk strony .
      Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 9
      Tabele
      Tabele ( &
      ) składają się z wierszy ( & ), a wiersze z komórek (
      & ). Treść tabeli może znajdować się tylko w komórkach.
      Najważniejsze parametry znacznika tabeli :
      " Width= { px | % }  - szerokość tabeli podana w pikselach lub w względnej szerokości
      ekranu.
      " Border= px  grubość ramki tabeli
      " Cellspacing= px  odległość pomiędzy komórkami
      " Cellpadding= px  odległość zawartości komórki od krawędzi komórki
      Najważniejsze parametry znacznika komórki
      :
      " Align= { left | right | center }   poziome wyrównanie w komórce
      " Valign= { top | middle | bottom }   pionowe wyrównanie w komórce
      " Width= { px | % }  - szerokość komórki podana w pikselach lub w względnej
      szerokości tabeli.
      Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 10
      Zadanie 5. Odwzorować tabelę
      Przetestować przedstawione powyżej znaczniki tabel. Odtworzyć poniższy wydruk strony .
      Głowna tabela ma szerokość 700px. Tabela wewnątrz komórki ma zdefiniowaną odległość
      zawartości komórki od jej krawędzi na wartość 20 px.
      Aącza (linki)
      Aącza internetowe zwane często potocznie linkami są jednym z najważniejszych elementów
      stron internetowych. Aącza służą do wywołania innej strony internetowej poprzez zdarzenie
      kliknięcia w łącze. Aącze definiuje się za pomocą znacznika & . Pomiędzy
      znacznikami wpisuje się treść, w jaką należy kliknąć, aby przejść do wywołanej strony. Stronę
      do jakiej chcemy przenieść użytkownika po zdarzeniu kliknięcia w łącze definiuje się w
      parametrze href= url lub ście\ka wzdlędna znacznika . Przykładowo, gdy łącze
      umieszczone jest w dokumencie index.html, a prowadzić ma do dokumentu news.html, który
      znajduje się w tym samym katalogu co plik index.html znacznik będzie wyglądał następująco:
      Kliknij, aby zobaczyć news y
      Parametr target informuje przeglądarkę o tym, w którym oknie ma otworzyć nowy
      dokument. W przypadku wartości _self nowy dokument otwarty zostanie we własnym
      oknie, dla wartości _blank nowy dokument otwarty zostanie w nowym oknie. Nic nie stoi na
      przeszkodzie, aby otwierać nowy dokument w nowym oknie o nazwie własnej, np.: wyniki
      W takiej sytuacji dokument otworzy się w nowym oknie o wewnętrznej (nigdzie nie
      Tworzenie stron internetowych w oparciu o język HTML 11
      widocznej) nazwie wyniki i gdy kolejny link wywołany zostanie z parametrem
      target= wyniki zostanie on otwarty w tym żądanym oknie.
      Możliwe jest także wykorzystanie znacznika łącza do otwarcia domyślnego w systemie
      programu pocztowego z wypełnionym adresem odbiorcy. Uzyskuje się to poprzez wpisanie
      zamiast ścieżki do dokumentu adresu e-mail z przedrostkiem mailto. Np.
      Napisz do mnie
      Zadanie 6. Stworzyć łącza
      Stworzyć trzy dokumenty HTML: index.html, news.html, kontakt.html. We wszystkich dokumentach
      wprowadzić przykładową treść. W każdym z dokumentów stworzyć łącza do wszystkich pozostałych
      dokumentów. Aącza umieścić w tabeli wg wzoru.
      Pływające ramki
      Pływające ramki pozwalają na umieszczenie w jednym dokumencie HTML innego dokumentu HTML.
      Okienko definiowane jest znacznikiem . Pomiędzy znaczniki iframe wpisuje
      się treść, która pojawi się w przeglądarce, która nie obsługuje pływających ramek.
      Najważniejsze parametry znacznika