Linux - Kurs Podstawowy - Tematy zaawansowane










Linux
- Kurs Podstawowy
opracował: Marcin Romanowski




























Procesy
(nice, ps, top)

Demony
(demony, inetd)

Usługi
sieciowe
(ping, host,
telnet, ftp)

Zakończenie
pracy systemu
(su, halt, reboot, shutdown)


Polecenia
dotyczące ważnych aspektów pracy systemu dostępne są wyłącznie
dla administratora (czyli użytkownika root). Zwykły użytkownik
systemu może dysponować prawami administratora jeżeli zna jego
hasło. W tym celu użyć należy komendy "su", która użyta bez parametrów
nadaje prawa administratora zwykłemu użytkownikowi. Jako parametr
można również podać identyfikator innego użytkownika - wówczas
komenda ta nada prawa podanego użytkownika. Przykład użycia "su":



[student@syriusz
student]$ id
uid=501(student) gid=100(users) groups=100(users),501(studenci),550(informatyka),934(linux-lab)
[student@syriusz student]$ su
Password:
[root@syriusz student]# id
uid=0(root) gid=0(root) groups=0(root),1(bin),2(daemon),3(sys),4(adm),6(disk),10(wheel)
[root@syriusz student]#



Po wydaniu
polecenia "su" i podaniu hasła użytkownik student nabył prawa
(w tym UID i GIDy) administratora. Każda obecnie wykonana komenda
zostanie zrealizowana z pełnymi prawami.
Zatrzymanie pracy systemu to jedna z komend wymagająca praw administratora.
Łatwo wyobrazić sobie sytuację, gdyby każdy użytkownik mógł zatrzymać
pracę ważnego serwera. Z pewnością nie byłaby to sytuacja korzystna.
Zatrzymanie lub reboot systemu realizowane są trzema prostymi
komendami: "halt", "poweroff" i "reboot".
"halt" powoduje zapisanie zawartości wszystkich buforów, wyłączenie
demonów oraz zatrzymanie pracy jądra. "poweroff" dodatkowo powoduje
wyłączenie zasilania komputera (w przypadku posiadania obudowy
i płyty głównej w standardzie ATX). "reboot" natomiast zamiast
wyłączenia zasilania wymusza powtórne uruchomienie komputera.
Bardziej zaawansowanym poleceniem realizującym wszystkie trzy
powyższe funkcje jest "shutdown". Oprócz wymienionych funkcji,
"shutdown" może zrestartować (lub wyłączyć) system o określonej
godzinie, wysłać stosowny komunikat do użytkowników oraz zablokować
logowanie. Podstawowa składnia tego polecenia to:

shutdown
[OPCJE] CZAS [KOMUNIKAT]

gdzie:

OPCJE -
zwykle stosuje się następujące opcje:

-r -
powtórne uruchomienie systemu
-h - zatrzymanie pracy systemu
-f - wykonanie szybkiego rebootu (bez sprawdzania dysków)
-c - odwołanie wcześniej wydanego polecenia "shutdown"

CZAS - kiedy
dana akcja ma być wykonana. Czas może być podany w formacie
godziny:minuty lub +minuty. W tym drugim przypadku określana
jest liczba minut do rozpoczęcia akcji. Zamiast "+0" można użyć
"now" co oznacza natychmiastowe zakończenie pracy.
KOMUNIKAT - treść komunikatu, który należy wysłać do użytkowników.