Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Zarządzanie wiedzą
Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki dr inż. Edyta Tabaszewska
1 2
 ... bogaczami przyszłości
będą bogaci w intelekt ...
Winston Churchill
ZARZ
DZANIE WIEDZ

 Wiedza jest najbogatszym z
ródłem władzy i kluczem do jej zdobywania [...]
obok przemocy i pieniądza ...
Alvin Toffler
 ... o sukcesie współczesnych przedsiębiorstw decyduje
nie kapitał, bogactwa naturalne, czy siła robocza, lecz wiedza ...
Peter Drucker
Wstęp 3 4
Wstęp
Społeczeostwo informacyjne:
społeczeostwo, którego obywatele zajmują się przede wszystkim
Rozwój wiedzy
Możliwości:
przetwarzaniem informacji.
- produkty i usługi powstałe
w wyniku rozwoju wiedzy,
Zmiany w - nowe rynki.
Specjalizacja
otoczeniu
Cechy:
gospodarczym
Zagrożenia: - rozbudowana, powszechnie dostępna infrastruktura informatyczna i
- szybka dezaktualizacja
komunikacyjna,
Globalizacja
posiadanej wiedzy,
- umiejętnośd obsługi technologii informacyjnych przez większośd
- wzrost konkurencji.
obywateli, co jest podstawą zatrudnienia,
- znaczący udział zysków w dochodzie narodowym, osiąganych przy
wykorzystaniu technologii informacyjnej,
- istotny wpływ technologii na rozwój cywilizacyjny i zmiany kulturowe.
Konieczność zarządzania wiedzą
y
ródło: *16, s.17+ y
ródło: *21, s.417+
5 6
Wstęp Wstęp
Kilka przykładów na rozwój gospodarki w kierunku opartej na Kilka przykładów na rozwój gospodarki w kierunku opartej na
wiedzy: wiedzy:
- w niedalekiej przyszłości ponad 70% miejsc pracy będzie
- w powodzeniu prowadzenia biznesu coraz większe znaczenie
związanych z wiedzą, a nie z pracą fizyczną,
odgrywają technologie informacyjne, szczególnie biorąc pod
- występuje gwałtowna zmiennośd warunków, w jakich działają uwagę globalizację,
przedsiębiorstwa, co powoduje koniecznośd ich stałego
- rośnie liczba firm, które sukces rynkowy zawdzięczają wartościom
monitorowania,
niematerialnym (patenty, know-how, znaki firmowe ....),
- konkurencyjnośd firm jest ściśle związana z ich umiejętnością
- ilośd wiedzy narasta lawinowo, co utrudnia podejmowanie decyzji i
wprowadzania innowacji (produktowych, organizacyjnych ....),
powoduje szybkie starzenie się wiedzy  wynika stąd koniecznośd
zarządzania wiedzą.
1
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Zarządzanie wiedzą
Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki dr inż. Edyta Tabaszewska
7 8
Wstęp
1. Pojęcia podstawowe
" W USA wartośd kapitału ludzkiego trzykrotnie przekracza wartośd
dane  pojedyncze znaki, zestawione zgodnie z regułami
majątku trwałego i finansowego tego kraju (2002 rok),
określonej składni,
2,35
 to składowa informacji (np. jakaś liczba),
" Przedsiębiorstwa wskazują, że wiedza zapewnia około połowy
wartości wyrobów i usług, ale wykorzystują one zaledwie 30%
informacja  dane zinterpretowane w konkretnym kontekście,
wiedzy swoich pracowników,
 merytoryczne i logiczne połączenie danych
90
80
70
60 pozwalające na objaśnianie zjawisk,
50 Wsch.
" 500 największych przedsiębiorstw świata z listy  Fortune marnuje 40 Zach.
30 Płn.
20  dane uporządkowane w celu wykorzystania ich
10
rocznie około 31 mld dolarów, suma ta rośnie z uwagi na wzrost roli
0
1. Kw 2. Kw 3. Kw 4. Kw
do podejmowania decyzji (np. bilans),
wiedzy i niepełne wykorzystanie wiedzy personelu,
wiedza  informacje, którym została nadana struktura, dzięki
" Przewiduje się, że do 2020 roku udział sprzętu i wyposażenia
czemu mogą byd wykorzystywane w pewnym obszarze
informatycznego będzie wynosił około 35% całej produkcji
działalności (np. procedura hartowania stali),
przemysłowej
 zastosowanie informacji w praktyce
y
ródło: *16, s.27; 5, s. 16,19+
9 10
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Wiedza Mądrość
mechanizmy rynku walutowego
Struktura
Wiedza
Informacje
kurs wymiany: 1 USD = 3,59 zł
Informacje
Kontekst
Dane
"2,35"
Dane
Składnia
Znaki
1, 5, 13
Mądrośd  umiejętnośd wykorzystania zgromadzonej wiedzy
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie *16, s.27+ y
ródło: *6, s.16, 180+
11 12
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Dane Informacje Wiedza
Cechy informacji:
nieuporządkowane uporządkowana
- kompletność i spójność: powinna obejmowad całośd zagadnienia,
wyizolowane złożona
- wiarygodność: powinna w sposób prawdziwy i rzetelny opisywad dane
zjawisko,
niezależne od kontekstu zależna od kontekstu
- jednoznaczność: powinna byd tak samo interpretowana, przez każdego jej
niezależne od wykorzystującej zależna od wykorzystującej
użytkownika,
je osoby ją osoby
- aktualność: powinna byd adekwatna do bieżących lub przewidywanych
uwarunkowao,
odzwierciedlenie w znakach odzwierciedlana w modelach
języka postępowania
- użyteczność: powinna byd łatwo dostępna, uzyskiwana po niskim koszcie,
przydatna w procesie podejmowania decyzji.
analityczne syntetyczna
y
ródło: *16, s.29+ y
ródło: *15, s.9+
2
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Zarządzanie wiedzą
Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki dr inż. Edyta Tabaszewska
13 14
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Podstawowe cechy wiedzy wg. Alvina Tofflera:
Paradoksalnie, istotne są informacje:
Dominacja  zajmuje priorytetowe miejsce wśród zasobów firmy,
- śladowe,
- niepotwierdzone, Niewyczerpalność  jej wartośd nie zmniejsza się podczas przekazywania,
przeciwnie rozwija się u obydwu stron przekazu *,
- trudne do natychmiastowej interpretacji,
Symultaniczność  może byd w tym samym czasie wykorzystywana przez
- z niepewnych z
ródeł,
różne osoby, w wielu miejscach jednocześnie do różnych celów,
- zdobywane przez wywiadowców firmy.
Nieliniowość  brak jednoznacznej korelacji między wielkością zasobów
wiedzy, a korzyściami z tego faktu wynikającymi.
* - z drugiej jednak strony traci unikalnośd => wartośd
y
ródło: *1, s.39+ y
ródło: *5, s.18+
15 16
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Główne rodzaje wiedzy:
wiedza jawna (explicit knowledge)
to każda forma informacji i doświadczenia, którą
Czy informacje to wiedza jawna ?
można szczegółowo wyartykułowad, skodyfikowad
i upowszechniad, (np, raport, procedura, instrukcja, model,
receptura, schemat),
wiedza cicha (ukryta) (tacit knowledge)
 wyraża poczucie tego, jak wykorzystujemy to co wiemy,
- wyrasta z doświadczenia i działania,
- jest stosowana podświadomie, trudna do wyartykułowania,
zwykle przekazywana w bezpośrednich kontaktach.
y
ródło: *5, s.20+
17 18
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Zarządzanie wiedzą (Knowledge Management):
" ogół procesów umożliwiających tworzenie, upowszechnianie i
wykorzystywanie wiedzy do realizacji celów organizacji
Marketing
HRM Logistyka
wiedza
wiedza
wiedza
TQM Controlling
wiedza
Zarządzanie Wiedzą
wiedza
y
ródło: *5, s.26+
3
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Zarządzanie wiedzą
Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki dr inż. Edyta Tabaszewska
19 20
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Organizacja inteligentna:
Organizacja ucząca się:
taka organizacja, która opiera swoje działania na pewnej sumie " wytwarza produkty bogate w wiedzę, czyli takie, których ponad
wiedzy, którą dysponują poszczególni współpracownicy  wiedzy, 50% wartości stanowi wiedza, lub dostarcza usługi oparte na
która jest wzbogacana i rozwijana, a następnie  udostępniana wykorzystaniu wiedzy w większym stopniu niż pracy fizycznej
przedsiębiorstwu. (klasycznym przykładem są usługi konsultingowe),
" występuje w niej przewaga pracowników wiedzy w strukturze
Organizacja ucząca się:
wszystkich zatrudnionych osób,
" potrafi wpisad historyczne doświadczenia we wzorce, które
nakreślają kierunki jej działania i rozwoju, " posiada wysoki kapitał intelektualny (kapitał intelektualny
można wycenid poprzez porównanie wartości rynkowej do
" wspomaga uczenie się wszystkich jej członków (indywidualne,
wartości księgowej firmy, w przypadku organizacji inteligentnych
zespołowe, organizacyjne) i sama ciągle się przekształca,
stosunek ten powinien wynieśd więcej niż 2).
" rozumie swoje procesy uczenia się i zarządza nimi w celu
osiągnięcia korzyści.
y
ródło: *4, s.68 - 69]
y
ródło: *5, s.23+
21 22
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
2
Specyficzny styl zarządzania:
- przywództwo,
- prawo do popełniania błędów,
- samokontrola,
1
- współzarządzanie przez pracowników, 3
Specyficzna kultura organizacyjna: - rozwijanie wizji.
Otwarta struktura organizacyjna
- mistrzostwo osobiste,
Pracownik wiedzy*
(zarówno w relacji z otoczeniem, jak i
- otwarta komunikacja,
człowiek wyspecjalizowany w swojej profesji, posiadający unikalne wewnątrz organizacji):
- chęć dzielenia się wiedzą.
- praca zespołowa.
kompetencje, dobrze poinformowany, aktywny i odpowiedzialny, świadomy
4
roli i własnej wartości niezależnego uczestnika organizacji.
6
Organizacja Ucząca się
Strategia uczenia się
Myślenie systemowe
5
Wykorzystanie technologii
informatycznych
* - dalej szerzej rozumiany
y
ródło: *13, s. 19+ y
ródło: Opracowanie własne na podstawie: *5, s.26 32; 14, s.80 84; 18, s. 21-27]
23 24
1. Pojęcia podstawowe 1. Pojęcia podstawowe
Porównanie cech organizacji uczącej się i inteligentnej:
Wybrane elementy I ich uzupełnienie w organizacji inteligentnej
organizacji
Cechy organizacji
uczącej się
inteligentnej
" wysokie poczucie niezależności i własnej
specyficzna kultura wartości,
organizacyjna " kultura odmiennych zdań sprzyjająca
innowacyjności,
Cechy organizacji
" struktura sieciowa (autonomiczne zespoły
uczącej się
tworzone dla potrzeb pojedynczych projektów),
otwarta struktura
" partnerstwo producenta i klienta w uczeniu się,
organizacyjna
możliwy wspólny rozwój produktu (przykładem
usługi firm konsultingowych),
y
ródło: Na podstawie [12, s.13 - 14; 14, s. 79  86; 19, s. 39 - 43; 31, s.84 - 88 ].
4