Socjotechnika- zalety:
- wpajanie pozytywnych idei w procesie wychowania
- wzór do naśladowania, gdzie człowiek wywierający wpływ nie jest świadomy tego, że daje wzór
- udzielanie porad i wskazówek
- jasne stawianie sprawy z ukazywaniem alternatywnych kierunków działania


Socjotechnika- wady:
- przymus
- stosunek wyższości, w którym rozkaz bez groźby użycia siły określa zachowanie drugiej osoby
- manipulacja, w której wykorzystuje się mechanizmy oddziaływania, nie bez wyłożenia celów wprost

Zalety Socjotechniki:
Racjonalne organizowanie grupy zadaniowej
w celu wykonania przez nią
określonego zadania (zadań).
2. Harmonizowanie nieformalnych i formalnych
zjawisk wynikających ze
współpracy członków grupy społecznej
(zadaniowej).
3. Wyodrębnienie osób cieszących się
zaufaniem grupy
mogących być
kierownikami.
4. Porównanie grup zadaniowych pod
względem struktury wewnętrznej.

Wady Socjotechniki:
Pomiar socjometryczny nie dostarcza
informacji o przyczynach badanych
zjawisk.



Wpływ klasy na osobowość dziecka:
Ważną funkcją w procesie socjalizacji dzieci pełni klasa szkolna. Za jeden z podstawowych kierunków oddziaływania wychowawczego klasy uważa się kształtowanie postaw społecznych sprzyjających prawidłowemu współżyciu w grupie. Przygotowanie do współżycia społecznego realizuje się za pośrednictwem wychowania interpersonalnego.

W klasie szkolnej wytwarzaniu się więzi społecznej towarzyszy nawiązywanie kontaktów koleżeńskich, powstawanie wzajemnych sympatii i antypatii, stosunku zwierzchności i podporządkowania, przewodzenia i zwolennictwa. Prowadzi to do ukształtowania się poczucia przynależności do klasy oraz wytworzenia norm grupowych regulujących zachowanie uczęszczających do niej uczniów.

Są to stosunki interpersonalne, międzygrupowe i stosunki jednostki z grupą. Stosunki interpersonalne kształtują się między poszczególnymi uczniami. Wśród tych stosunków powstających w klasie szkolnej wyróżnić można: stosunki rzeczowe, koleżeńskie i przyjacielskie. Stosunki rzeczowe są funkcją wspólnie wykonywanej pracy związanej z określonym podziałem czynności, kierownictwem i podporządkowaniem się oraz z odpowiedzialnością za wykonanie pracy.

Stosunki koleżeńskie i przyjacielskie mają bardziej osobisty charakter. Ważną rolę odgrywa w nich więź emocjonalna kształtująca się między partnerami.

W zakresie stosunków międzygrupowych można wyróżnić stosunki pozytywne przyjmujące formę współpracy lub pomocy wzajemnej członków różnych grup oraz negatywne przejawiające się we wzajemnym antagonizmie i powstającym na tym tle konfliktów.

Również stosunki między jednostką a grupą oraz grupą a jednostką mogą być pozytywne lub negatywne.
W pierwszym przypadku przyjmują one formę soldaryzowania się z grupą, opieki i zaufania wobec jednostki, w drugim zaś oporu, izolacji lub wycofania się z działalności grupy.

Każdy typ stosunków spełnia swoistą funkcję w życiu społecznym klasy i odgrywa okresloną rolę w procesie wychowania społecznego. Takie rodzaje stosunków jak przyjaźń, opiekuństwo, szacunek czy współpraca - wzbogacają życie społeczne klasy, podnoszą jego intensywność i stają się współczynnikami procesu wychowawczego. Stosunki wrogie, zawistne, nacechowane brakiem zaufania dezorganizują więź społeczną i obniżają skuteczność oddziaływania wychowawczego.

W poszczególnych zespołach klasowych istnieje specyficzny układ stosunków społecznych, który wyciska silne piętno na życiu społecznym klasy, wpływa na jej wyniki w nauce i osiągnięcia w pracy społecznej.

Stosunki społeczne w klasie wywierają doniosły wpływ na formowanie postaw, przekonań, uczuć i pragnień dziecka. Wpływ ten przybiera różne formy i rozmiary, m.in. w zależności od pozycji ucznia i jego roli społecznej w klasie.

W każdej większej grupie (taką jest niewątpliwie klasa szkolna ) istnieje co najmniej kilka struktur społecznych i każdy jej uczestnik zajmuje jedna lub więcej pozycji w kazdej z istniejących tam struktur. W grupie istnieje tyle struktur społecznych, ile zachodzi możliwych kryteriów, na podstawie których można przyporządkować poszczególnym jej członkom określone pozycje.

Strukturę grupową klasy określają z reguły przepisy i zarządzenia szkolne, a zwłaszcza regulamin szkoły.

Wskutek tego istniejąca w klasie struktura grupowa ma przede wszystkim charakter formalny, tj. odzwierciedla obowiązujące w klasie przepisy prawne, regulaminowe i zwyczajowe szkoły. Zewnętrznym jej przejawem są m.in. wyznaczane uczniom funkcje gospodarza klasy, jego zastępcy, dyżurnych czy też usankcjonowany przez nauczyciela podział klasy na uczniów "bardzo dobrych", "przeciętnych", "złych" itp.

Obok struktury o charakterze formalnym istnieje w każdej klasie struktura o charakterze nieformalnym.
Powstaje ona żywiołowo, niezależnie od formalnych przepisów i norm życia szkolnego. Jest rezultatem spontanicznych wzajemnych oddziaływań uczniów, a zwłaszcza niekontrolowanego ich porozumienia się ze sobą, jak również wspólnych ich upodobań, potrzeb, zainteresowań i uzdolnień. W strukturze takiej obowiązuje zasada przestrzegania przede wszystkim tych norm, które w przeświadczeniu uczniów zaspokajają ich osobiste potrzeby. Normy te mają też dużo wyższą dla nich wartość niż normy narzucone przez regulamin szkolny.

W zespole klasowym każdy uczeń posiada określone miejsce w strukturze społecznej lub inaczej zajmuje określoną pozycję. Przez pozycję społeczną ucznia będziemy rozumieli całokształt stosunków łączących go z kolegami w klasie.

Uwzględniając różne kryteria i punkty widzenia możemy wyodrębnić różnorodne typy pozycji. Na przykład, biorąc pod uwagę płaszczyznę stosunków, możemy mówić o typie prymusa, sportowca, artysty, aktywisty społecznego.

Z punktu widzenia oceny wzajemnej można mówić o uczniach pozytywnie ocenianych, darzonych szacunkiem, uczniach lekceważonych. Uwzględniając element uczuciowy można wyróżnić uczniów lubianych, cieszących się popularnością, uczniów obojętnych, uczniów nielubianych. Biorąc pod uwagę kryterium górowania i ustępowania można ustalać hierarchię pozycji od najsilniejszej do najsłabszej. Z punktu widzenia wpływu na życie grupy i jej członków można wyodrębnić pozycje przywódców i zwolenników.

Przeprowadzając klasyfikację typów pozycji społecznej w klasie trzeba pamiętać, iż pojęcie pozycji nie wyczerpuje całkowicie osobowości ucznia. W ogólnej pozycji ucznia w klasie przejawia się w jakiś sposób jego osobowość, niemniej jednak nie należy zapominać, że na pozycję ucznia ma wpływ wiele czynników modyfikujących, takich jak:
# skład uczniów
# ich poziom umysłowy
# wiek
# wzory osobowe afirmowane przez uczniów
# typ szkoły
# treść i formy pracy dydaktyczno-wychowawczej itp.

Pozycja ucznia w klasie stanowi ważny czynnik osobotwórczy. Pozycja będąca wyrazem zaufania i przychylności zespołu sprzyja rozwojowi osobowości ucznia i jego dojrzewaniu społecznemu. I odwrotnie, pozycja ucznia odrzuconego, lekceważonego i niedarzonego zaufaniem, osłabia w nim wiarę w siebie, budząc poczucie krzywdy i nieufności do ludzi.

Uwzględniając wzajemną atrakcyjność jednostek, sympatię i uznanie D.Ekiert-Grabowska wyróżniła kilka kategorii członków grupy. Należą do nich: dzieci akceptowane, przeciętne i odrzucane.

Dzieci akceptowane są to osoby cieszące się uznaniem. W stosunku do nich występują silne postawy pozytywne. Dziecko akceptowane ma największe możliwości zaspokajania potrzeb psychicznych w grupie, ma największą szansę prawidłowego rozwoju społecznego. Dzieci te są atrakcyjnymi partnerami w różnorodnych interakcjach na terenie szkoły, znajdują się w centrum życia klasy.

Dzieci przeciętne akceptowane są raczej lubiane, ale nie zajmują ważnych miejsc w strukturze grupy. Przebywanie w grupie nie dostarcza im zbyt wielu bodźców pozytywnych, ale też nie jest źródłem silnych bodźców negatywnych.

Kolejną kategorię stanowią dzieci o statusie niezrównoważonym - polaryzujące opinię grupy. Część uczniów ma do nich stosunek pozytywny - lubi je, akceptuje, a część przeciwnie. Uczeń jest jakby jednocześnie akceptowany i odrzucany. W badaniach socjometrycznych dzieci o niezrównoważonym statusie otrzymują dużo wyborów pozytywnych oraz dużo wyborów negatywnych.

Dzieci izolowane funkcjonują na marginesie życia klasy, nie podejmują działań na rzecz grupy, często są określane jako bierne społecznie. W badaniach socjometrycznych nie uzyskują wyborów pozytywnych ani negatywnych bądź otrzymują ich bardzo niewiele. Dzieci te nie są pożądanymi partnerami interakcji. Nie są one specjalnie lubiane ani nielubiane. Nie są liczą się w grupie.

Z kolei dzieci odrzucane są przedmiotem jawnie deklarowanej niechęci grupy, nie znajdują w ramach klasy szkolnej warunków do zspokojenia ważnych potrzeb. Klasa ich nie lubi i nie uznaje. Mają bardzo niewielki wpływ na to, co się w klasie dzieje. W badaniach socjometrycznych dzieci odrzucane nie uzyskują wyborów pozytywnych, natomiast otrzymują wiele wyborów negatywnych.

W badaniach przeprowadzonych przez psychologów, głównie amerykańskich, dotyczących sytuacji dzieci izolowanych i odrzucanych w grupie, wielu autorów podkreśla bardzo poważne konsekwencje nieakceptacji jednostki przez grupę, dopatrując się w tym sytuacji zablokowania możliwości zaspokojania podstawowych potrzeb.

Na konsekwencje braku popularności w grupie wskazuje R.E.Hartley, stwierdzając, że wynikiem przebywania poza grupą albo obcowania w grupie tylko z kilkoma osobami jest stosowanie wątpliwej, prymitywnej i szkodliwej praktyki wobec innych, a często tworzenie własnej filozofii, która może prowadzić do zaburzeń osobowości.

Szukając przyczyn izolacji, M.L.Nathway uważa, że może ona nastąpić na skutek tego, że dziecko jest nieśmiałe, niedostępne i samo nie nawiązuje kontaktu lub jest nielubiane ze względu na swoje zachowanie.

E.Hurlock, analizując cechy mogące zapewnić dziecku popularność w zespole, wyróżnia: zdolność do współpracy, życzliwość, energię, bezpośredniość, odpowiedzialność, pewność siebie, dobre wyniki w nauce, zdrowie i sprawność fizyczną, atrakcyjny wygląd zewnętrzny, inteligencję, płeć, pozycję materialną rodziców i pozycję dziecka w rodzinie.

Cechami powodującymi niepopularność są według tej autorki: nieśmiałość, powściągliwość, brak energii, ociężałość, nieprzystępność, zbytnie odstawanie od grupy, agresywność, niesolidność i egocentryzm.

Niektórzy autorzy podkreślają jednak, że te negatywne cechy i przejawiane odchylenia w zachowaniu mogą być rezultatem braku uznania, a nie jego przyczyną.

Podsumowywując powyższe zagadnienie, pozycja jaką zajmuje dziecko w wewnętrznej strukturze grupy decyduje o stopniu uczestnictwa jednostki w sprawowaniu władzy i udziale w przywilejach: im wyższą pozycję zajmuje jednostka, tym większy jest jej wpływ na życie grupy i udział w kształtowaniu norm, ocenianiu innych członków grupy oraz korzystaniuz tego, czym grupa dysponuje.

Zgodnie z tą prawidłowością, każdy członek grupy - jeżeli zależy mu na uczestnictwie w niej - stale dąży do podwyższania i umacniania swojej pozycji. Dążenie do uzyskania lepszej pozycji w grupie oznacza, zdobywanie coraz większego uznania i popularności wśród jej członków. Umożliwiają to jedynie zachowania zgodne z celami i normami grupy.