Akademia Morska w Szczecinie
Instytut In\
ynierii Transportu
Zakład Techniki Transportu
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów
Materiałoznawstwo
i
Nauka o materiałach
Metale nie\
elazne i ich stopy
Opracował: dr in\
. Jarosław Chmiel
Zatwierdził: dr in\
. Jarosław Chmiel
Szczecin 2008
Wprowadzenie
Jako stopy nie\
elazne rozumieć nale\
y te stopy metali, w których głównym
składnikiem decydującym o właściwościach nie jest \
elazo. Podobnie jak wśród stopów
\
elaza, tak i wśród stopów nie\
elaznych mo\
na wydzielić stopy do przeróbki plastycznej oraz
stopy odlewnicze.
Stopy do przeróbki plastycznej z reguły mają strukturę jednofazową lub dwufazową.
Struktura stopów odlewniczych jest z reguły dwu- lub wielofazowa. Odlewanie stopów, które
w warunkach równowagi mają strukturę jednofazową jest stosunkowo trudne, ze względu na
ich krzepnięcie w szerokim zakresie temperatur, skłonność do gruboziarnistości i segregacji
dendrytycznej.
Cel ćwiczenia
1. Zapoznanie się ze strukturą i właściwościami głównych rodzajów stopów nie\
elaznych
stosowanych w okrętownictwie.
2. Zapoznanie się z wpływem zabiegów modyfikacji na strukturę stopów aluminium.
3. Zapoznanie się z przebiegiem procesów niszczenia korozyjnego i kawitacyjnego stopów
miedzi.
Wykonanie ćwiczenia
Pod kierunkiem prowadzącego:
1. Przeprowadzić obserwacje mikroskopowe próbek odlewniczych stopów miedzi : Cu 
Zn, Cu  Sn, Cu-Al, Cu  Mn  Al, Cu  Pb. Zwrócić szczególną uwagę na strukturę
perytektyczną oraz wydzielenia faz Fe-Al w stopach wieloskładnikowych.
2. Przeprowadzić obserwacje mikroskopowe próbek stopów odlewniczych Al  Si. Zwrócić
uwagę na zabieg modyfikacji stopów i towarzyszące mu zmiany struktury i właściwości.
3. Zapoznać się z dokumentacją badań korozji elektrochemicznej stopów miedzi.
4. Przeprowadzić obserwacje mikroskopowe próbek stopów Sn  Sb  Cu oraz Cu-Pb
stosowanych w technice ło\
yskowania ślizgowego.
Opracowanie wyników
W sprawozdaniu zamieścić
1. obrazy mikrostruktur wraz z opisami,
2. zwięzłe zestawienie właściwości omawianych rodzajów stopów,
3. Przykłady zastosowań omawianych grup stopów w okrętownictwie.
Literatura pomocnicza
1. Prowans St. : Materiałoznawstwo PWN 1980, rozd. 8. (s. 363  409 wg. wyd. II)
2. Instrukcja do ćwiczenia  Wprowadzenie do badań materiałowych
3. Notatki z wykładów z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o Materiałach
Wymagania
1. Klasyfikacja i znakowanie głównych rodzajów stopów nie\
elaznych
2. Właściwości u\
ytkowe i przykłady zastosowań:
" mosiądzów
" brązów cynowych
" brązów aluminiowych
" brązów manganowo  aluminiowych
" brązów ołowiowych
" miedzionikli
" stopów aluminium  magnez
" stopów aluminium  krzem
" stopów przeznaczonych na ło\
yska ślizgowe.
3. Mechanizmy niszczenia korozyjnego stopów miedzi