1 UwaÅ»am na drodze Cel zaj´ç Kszta"towanie u dzieci umiej´tnoĘci rozpoznawanie zagroÅ»eÅ‚ wynikajÄ…cych z ich zachowania na ulicy. wiedzieç powinno Co dziecko wiedzieç powinno Doskonalenie u dziecka umiej´tnoĘci obserwacji miejsca, w którym Å»yje. Ulica jest miejscem niebezpiecznym, w którym dziecko Obserwacja miejsca, w którym Å»yjemy. musi nauczyç si´ panowaç nad swymi impulsami WdraÅ»anie do stosowania synonimów i emocjami. Nie jest to miejsce zabaw. w wypowiedziach. nie. JeĘli kolega lub rodzic zawo"a Naucz je z drugiej strony ulicy, w pierw- Jak naleÅ»y si´ szym odruchu dziecko b´dzie dziecko, by si´ nie zachowaç? chcia"o przebiec na drugÄ… stron´. Kiedy bawi si´, czy wykonuje zada- wskazówki dla dzieci spieszy"o nie, które sobie wyznaczy"o, nic nie jest w stanie zak"óciç zamkni´tego Zawsze trzeba mieç czas, by Dziecko usi"uje przede wszyst- Ęwiata, w którym krąŻą jego myĘli. przed wkroczeniem na jezdni´ kim zaspokoiç swoje potrzeby (ba- Dziecko, które chodzi wciÄ…Å» tÄ… uwaÅ»nie spojrzeç w lewo, w prawo, wiç si´, byç w ruchu, dogoniç ro- samÄ… drogÄ… (np. do szko"y i z po- potem znowu w lewo. Po dojĘciu dziców po drugiej stronie ulicy wrotem), staje si´ mniej uwaÅ»ne w okolice Ęrodka jezdni naleÅ»y po- etc.). Nie zwraca wtedy uwagi na na poczÄ…tku b´dzie przeceniaç nie- nownie spojrzeç w prawo. ruch uliczny. bezpieczeÅ‚stwo, ale z biegiem cza- Nie wolno przebiegaç przez uli- Dziecko zaczyna rozumieç poj´- su zacznie je minimalizowaç. c´. Dlatego naleÅ»y wychodziç odpo- cie niebezpieczeÅ‚stwa dopiero JeĘli na ulicy, w obliczu niebez- wiednio wczeĘnie, by si´ nie spóę- w wieku oko"o 7 lat. Nie jest wi´c pieczeÅ‚stwa, dziecko wpadnie niaç. w pe"ni Ęwiadome, Å»e swoim za- w panik´, daje si´ ponieĘç impul- Bawiç si´ tylko w wyznaczonych chowaniem moÅ»e naraÅ»aç w"asne som biegnie naprzód lub staje jak do tego celu miejscach takich, jak Å»ycie. W niektórych zabawach uda- skamienia"e, nie biorÄ…c pod uwag´ skwery czy tereny sportowe, a nie je, Å»e umar"o, potem podnosi si´ tego, co dzieje si´ wokó". na chodniku lub na jezdni. i znowu Å»yje. Do 11 roku Å»ycia nie jest w stanie rozumowaç w oparciu Gdy gdzieĘ idziemy, ca"y czas o hipotezy, w sposób abstrakcyjny. koncentrowaç si´ na tym, co dzieje Uwzgl´dnia tylko to, co jest rzeczy- si´ wokó" nas nawet, jeĘli znamy wiste i namacalne, a nie to, co drog´ na pami´ç. moÅ»liwe. Fakt, Å»e moÅ»e skupiç uwag´ tyl- ko na jednej rzeczy naraz, zwi´ksza zagroÅ»enie. W wielu sytuacjach nie kontroluje swych reakcji, naraÅ»ajÄ…c si´ na niebezpieczeÅ‚stwo. Na przy- 9% wypadków, których ofiarami sÄ… dzieci, ma miejsce k"ad, gdy zbliÅ»a si´ do domu, jest w bezpoĘredniej bliskoĘci szko"y. mniej uwaÅ»ne. To samo zachowa- nie b´dzie mu towarzyszyç, jeĘli 65% wypadków zdarza si´ w strefie bliskiej miejsca spóęnia si´ do szko"y albo gdy spie- zamieszkania. Dlatego warto uĘwiadomiç dzieciom, jak waÅ»ne szy si´ do kolegi. jest, by nie spieszy"y si´, wracajÄ…c do domu. Ulica moÅ»e przekszta"ciç si´ w teren do zabaw: s"upki, murki, chodniki, s"upy, barierki mogÄ… staç si´ elementami do wspinaczki, sko- ków, wieszania si´ etc. Pierwszym odruchem dziecka, któremu pi"ka wypadnie na jezdni´, jest jej z"apa- 9 ZACHOWANIE, CIA¸O ? Czy wiesz, Å»e 1 åwiczenie 1 W ma"ych grupach sporzÄ…dziç list´ sytuacji, które zach´cajÄ… dzieci do bie- gania po ulicy. KaÅ»da grupa wyznacza sprawozdawc´, który zaprezentuje od- powiedzi. Nauczyciel notuje na tablicy wymieniane sytuacje i organizuje dys- kusj´ na temat moÅ»liwych konsekwencji (np. grasz z kolegami w pi"k´ na chodniku na jakie niebezpieczeÅ‚stwo si´ naraÅ»asz?). åwiczenie 2 åwiczenie 3 Przed szko"Ä…. Poprosiç jednego Na dziedziÅ‚cu szkolnym ustawiç dziesi´cioro dzieci w szeregu i nadaç kaÅ»- z uczniów, aby zademonstrowa" spo- demu numer od 1 do 3. Pozosta"e dzieci obserwujÄ… gr´. Nauczyciel rzuca dzie- sób, w jaki pokonuje swojÄ… tras´ ciom pi"k´, podajÄ…c numer np. 3. Pi"k´ mogÄ… "apaç tylko dzieci noszÄ…ce ten z domu do szko"y w sytuacji, gdy jest numer. Obserwatorzy zwracajÄ… uwag´, czy numery 1 i 2 ruszy"y si´ z miejsca. spóęniony. Zorganizowaç dyskusj´ Tylko co trzecie dziecko powinno próbowaç z"apaç pi"k´. z innymi dzieçmi na temat ich reak- WyciÄ…gnÄ…ç wnioski odnoĘnie odruchu "apania pi"ki i impulsywnych zacho- cji, kiedy sÄ… spóęnione. Postaraç si´, waÅ‚ dzieci w ogóle, a w szczególnoĘci podczas zabawy. aby zrozumia"y, Å»e naleÅ»y wyjĘç od- powiednio wczeĘniej, aby, nie spie- szÄ…c si´, dotrzeç do celu na czas. åwiczenie 4 OkreĘliç wraz z dzieçmi dzia"a- Przy okazji wyjĘcia z klasÄ… sporzÄ…dziç nia, które naleÅ»y wykonaç, aby si´ list´ miejsc, w których dzieci mogÄ… si´ bez- nie spóęniaç (obliczenie czasu nie- piecznie bawiç: skwery, parki, place zabaw zb´dnego na przygotowanie si´ ra- etc. no, a nast´pnie na spokojne dojĘcie Zwróciç uwag´ dzieci na niebezpieczne do szko"y dzieci b´dÄ… wiedzia"y, miejsca: chodniki, pobocza. o której powinny wstaç i o której Poprosiç dzieci, aby wymyĘli"y, jakie bez- wyjĘç z domu). pieczne miejsca do zabawy mog"yby si´ poja- wiç w okolicy (np. boisko do gry w koszyków- k´, tor dla deskorolek itd.). Przygotowaç z dzieçmi pismo w imieniu klasy, stwierdza- jÄ…ce stan istniejÄ…cych obiektów tego typu i sposoby ich naprawienia. KOMENTARZ DO çƒ iczeÅ‚ znajdujÄ…cych si w zeszycie ucznia åwiczenie 1 Cel: rozpoznanie niebezpieczeÅ‚stwa. åwi- czenie to podkreĘla potrzeb´ zabawy dziecka i jego åwiczenie 3 Cel: wyselekcjonowanie zacho- impulsywne zachowania. waÅ‚ niebezpiecznych. Dziecko staje wobec dwóch elementów: spóęnienia si´ i bezpie- åwiczenie 2 Cel: praca nad s"ownictwem i synonimami czeÅ‚stwa. Musi wybraç priorytet swoje s"owa niebezpieczny , aby lepiej zrozumieç dok"ad- w"asne bezpieczeÅ‚stwo. ny jego sens. ZACHOWANIE, CIA¸O