Społeczna szkodliwość czynu
Nullum crimen sine damno sociale Nie ma przestępstwa bez społecznej szkody. (art. 1 KK) materialna treść przestępstwa składa
się na znaczenie czynu w równym stopniu, jak treść formalna (przepis). Jest to pomysł komunistów i to nawet nie najgorszy.
Aczkolwiek oni przegięli w stronę materialności ;p
Czyn jest społecznie szkodliwy, jeśli godzi w dobro prawne, ie:
Ł! narusza dobro prawne
Ł! naraża dobro prawne na niebezpieczeństwo
Wycieczka w sferę dóbr prawnych xDD
Wyrazem tego podziału jest m.in. podział na formy stadialne przestępstwa. Istnieją też tzw. przestępstwa z narażenia na
niebezpieczeństwo (eg. art 158 ż1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia
albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 ż 1 lub w art. 157 ż 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 .)
Dzielimy je:
Ł! wg. charakteru dobra1:
Ś ściśle indywidualne (eg. cześć, własność) nie znaczy to, że są nieistotne dla społeczeństwa.
Ś indywidualno społeczne (eg. życie, cześć funkcjonariusza publicznego)2
Ś ściśle społeczne (eg. środowisko, niepodległość) nie znaczy to więc, że są to dobra nieistotne dla jednostki.
Ł! wg. stopnia ogólności ujęcia3:
Ś rodzajowe dobra pojmowane ogólne ujmowane na poziomie poszczególnych rozdziałów KK.
' eg. wolność (Rozdział XXIII KK)
Ś szczególne pojęcia węższe, zwykle chronione jednym artykułem, ew. kilkoma artykułami.
' eg. wolność poruszania się (art. 189), wolność od grózb (art. 190), wolność decydowania (art. 191) etc.
Ł! w sytuacji, gdy jeden zakaz karny chroni więcej niż jedno dobro4 na:
Ś główne decyduje rozdział, w którym umieszczono przepis (eg. dla art. 280 KK jest to własność)
Ś poboczne (eg. dla art. 280 KK jest to zdrowie i życie)
' podział ten ma znaczenie, gdy bada się społeczną szkodliwość
' istotny jest również przy ustalaniu podobieństwa czynów na potrzeby ustalenia recydywy.
Dwie płaszczyzny rozpatrywania społ. szkodliwości:
Ł! ustawodawcza:
Ś chodzi o typizowanie tylko czynów społ. szkodliwych i tylko w zakresie, w jakim takimi one są. Społ. szkodliwość jest5
conditio sine qua non typizacji, ale nie jest warunkiem jedynym.
Ś chodzi również o wyznaczenie zagrożenia karnego w proporcji do społ. szkodliwości.
Ł! sądowa stopniowanie społ. szkodliwości, by dostosować doń reakcję karną. Może ona być:
Ś znikoma nie jest to przestępstwo (art. 1 ż2 KK6) - w osądzaniu społ. szkodliwości sąd bierze pod uwagę art. 115 ż 2. Przy
ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody,
sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj
naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.
Ś więcej niż znikoma nawet w tym momencie nadal należy stopniować szkodliwość dla jej wpływu na:
' wymiar kary (art. 53 ż1 KK) należy uwzględnić stopień winy i społ. szkodliwości7.
' możliwość zastosowania pewnych instytucji szczególnych, takich jak:
Ł! odstąpienie od wymiaru kary (art. 59 KK) jeśli s.s. nie jest znaczna
Ł! warunkowe umorzenie postępowania (art. 66 ż1) jeśli s.s. nie jest znaczna
Ł! umieszczenie niepoczytalnego sprawcy w zakładzie psychiatrycznym (art. 94) jeśli s.s. jest znaczna
W uzasadnieniu Kodeksu Karnego powiedziano wyraznie, że czyny wymienione w KK wszystkie co do jednego są społecznie
szkodliwe, a kwestią pozostawioną sądowi jest tylko określenie stopnia tej szkodliwości. Mimo tego, sądom zdarza się twierdzić, że
pewne czyny stypizowane w KK w ogóle nie są szkodliwe. Argumentowały w sposób, któremu trudno odmówić logiczności.
Paradoks znikomej zbrodni
Pytanie, czy sąd może uznać za mało społecznie szkodliwy czyn będący zbrodnią, a więc uznany przez ustawodawcę za szczególnie
szkodliwy społecznie. Dr Janczukowicz odpowiada pozytywnie, acz z dużą dozą ostrożności.
1 Podział istotny jest ze względu na użycie kontratypu zgody pokrzywdzonego dot. on bowiem tylko ochrony dóbr ściśle indywidualnych.
2 Niektórzy zaliczają tu zdrowie w znacznym stopniu - co jest jednak sporne.
3 W tym podziale chętniej niż dobro używa się pojęcia przedmiot ochrony
4 Przykładem niech będzie przestępstwo rozboju art. 280 KK tu chroni się zarówno własność, jak i zdrowie, tudzież nietykalność cielesną.
5 POWINNA BYĆ ;p
6 Choć wielokrotnie krytykowany, przepis ten jest potrzebny, gdyż występuje wiele sytuacji, choć formalnie przestępnych, ale zupełnie nieszkodliwych i
bynajmniej nie zasługujących na karę
7 Należy przy tym zauważyć, że przesłanki subiektywne z art. 115 ż2 (postać zamiaru, motywacja sprawcy), wpływają również na stopień winy.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
04 ROZDZIA 4 Zegarek, a co to takiego , czyli poznawanie i oswajanie si z tym, co nieuniknioneFala ekumenii zalewa Polskę co roku czyli Kontrreformacja w 2014Okiem praktyka czyli czego nie czytać, a co warto miećH sapiens kurczą się mózgi Czyli z punktu widzenia NEOmitomaństwa ewolucja podąża nie w tą stronę coWizje, objawienia, przepowiednie, channelingi, czyli Co czeka Ziemięwięcej podobnych podstron