Teoria sportu:
Teoria sportu:
Teoria sportu:
Teoria sportu:
1. Co to jest: szybkość, siła, gibkość, skoczność, koordynacja, wytrzymałość i okresy synsytywne?
1. Co to jest: szybkość, siła, gibkość, skoczność, koordynacja, wytrzymałość i okresy synsytywne?
1. Co to jest: szybkość, siła, gibkość, skoczność, koordynacja, wytrzymałość i okresy synsytywne?
1. Co to jest: szybkość, siła, gibkość, skoczność, koordynacja, wytrzymałość i okresy synsytywne?
Szybkość - określa zdolność człowieka do wykonania ruchów w najmniejszych dla danych warunków odcinkach czasu.
Szybkość
Szybkość
Szybkość
Jednostką miary szybkości jest czas wykonania zadania [s].
Siła - jest iloczynem masy i przyspieszenia.
Siła
Siła
Siła
Siła mięśniowa
Siła mięśniowa - jest to zdolność do pokonania jak największego oporu zewnętrznego  albo przeciwdziałania temu
Siła mięśniowa
Siła mięśniowa
oporowi lub zdolność do rozwinięcia w warunkach statyki (bezruchu) jak największego momentu siły grupą (grupami)
mięśni w pojedynczym skurczu bez ograniczenia czasu jego trwania.
Gibkość - rozumiana jest jako właściwość aparatu ruchu do wykonywania ruchów z duża amplitudą / czyli ruchomość
Gibkość
Gibkość
Gibkość
odcinków ciała w poszczególnych stawach, należy do predyspozycji z pogranicza cech strukturalnych i funkcjonalnych. Jest
to właściwość układu ruchu, umożliwia osiąganie dużej amplitudy wykonywanych ćwiczeń zgodnie z możliwościami
fizjologicznego zakresu ruchów w stawach. W sporcie gibkość określana jest jako zdolność do wykonywania ruchów w
stawie lub kombinacji stawów w optymalnym zakresie ruchu.
Skoczność
Skoczność - jest wieloczynnikową funkcją dwóch cech podstawowych: szybkości i siły oraz budowy i proporcji ciała.
Skoczność
Skoczność
Wyraża moc pracy mięśniowej i określa zdolność przemieszczania ciała w przestrzeni poprzez fazę lotu: najwyżej, najdalej
bądz
też zależnie od zaistniałej sytuacji ruchowej.
Koordynacyjne zdolności motoryczne -
Koordynacyjne zdolności motoryczne - czynnościowe przesłanki warunkujące jakość przebiegu kierowania i regulacji
Koordynacyjne zdolności motoryczne -
Koordynacyjne zdolności motoryczne -
wykonywanego ruchu [Hirtz 1985]  wyznaczają w znacznym stopniu szybkość i jakość uczenia się motorycznego,
Hirtz 1985] 
Hirtz 1985] 
Hirtz 1985] 
doskonalenie i stabilizację umiejętności ruchowych oraz ich adekwatne wykorzystanie w stosunku do zaistniałej sytuacji i
warunków
Koordynacja ruchowa
Koordynacja ruchowa - określa zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów, przestawiania się z
Koordynacja ruchowa
Koordynacja ruchowa
jednych zadań ruchowych na inne, jak również rozwiązywania nowych, nieoczekiwanie pojawiających się sytuacji
ruchowych.
Wytrzymałość  jest zdolnością do kontynuowania długotrwałej pracy o wymaganej intensywności (z reguły rzędu od60 do
Wytrzymałość
Wytrzymałość
Wytrzymałość
80-90% maksymalnych możliwości), bez obniżania efektywności działań i przy zachowaniu podwyższonej odporności na
zmęczenie.
jest jedną ze zdolności motorycznych wchodzącą w różne związki z innymi zdolnościami,
stanowi niezbędny element każdej działalności ruchowej,
pozwala na wykonanie wysiłków fizycznych w różnych warunkach środowiskowych i klimatycznych,
jest uwarunkowana olbrzymią liczbą różnorodnych procesów fizjologicznych,
najważniejsze zmiany występują w układach najbardziej obciążonych, tzn. ukł. Krążenia, oddychania i ruchu,
zdolność ta odgrywa role w każdej dyscyplinie sportowej (w krótkotrwałych, cyklicznych konkurencjach, w
pływaniu, w sportach walki i grach zespołowych oraz skrajnie długotrwałych dyscyplinach.
Okresy sensytywne
Okresy sensytywne - (zwane też okresami szczególnej wrażliwości) to fazy w roz-woju dzieci, w których są one szczególnie
Okresy sensytywne
Okresy sensytywne
zdolne do tego, by rozwinąć konkretną funkcję (dotyczącą ciała, umysłu lub woli). Wiedza o okresach sensytywnych stawia
rodziców i wychowawców w uprzywilejowanej sytuacji i pozwala na wspieranie wszechstronnego rozwoju dzieci.
Okres sensytywny to czas predysponujący do wykonania określonych działań. Człowiek w odróżnieniu od zwierząt, dzięki
wolnej woli jest w stanie, jeśli chce, kon-trolować swoje okresy sensytywne. Możemy sprzeciwić się wykonaniu danego
zada-nia w czasie, w którym jest ono przewidziane, ale możemy też wykonać to działania wtedy, gdy odpowiadający mu
okres sensytywny minął. Wymaga ono jednak wtedy dużo więcej siły woli, musimy włożyć w nie więcej wysiłku. Bardzo
trudno jest też osiągnąć ten sam wynik.
- są to okresy zwiększonej(maksymalnej, optymalnej) podatności na bodz
ce środowiskowe w tym trening
- przypadają one na fazy przyspieszonego rozwoju danej cechy stanowiące naturalne (biologiczne)podłoże efektywniejszej
stymulacji.
2. Wymień i opisz 3 podstawowe rodzaje wytrzymałości?
2. Wymień i opisz 3 podstawowe rodzaje wytrzymałości?
2. Wymień i opisz 3 podstawowe rodzaje wytrzymałości?
2. Wymień i opisz 3 podstawowe rodzaje wytrzymałości?
Podział ze względu na przemiany energetyczne oraz stopień wykorzystania włókien mięśniowych:
WYTRZYMAA
OŚĆ TLENOWA:
charakterystyczna jest dla wysiłków długotrwałych o małej lub średniej intensywności
najbardziej aktywne są wolnokurczliwe włókna mięśniowe, typu ST
ze względu na duży zakres wysiłków wyodrębniono trzy strefy pracy tlenowej (wysiłki: regenerujące,
podtrzymujące i kształtujące)
WYTRZYMAA
OŚĆ TLENOWO  BEZTLENOWA:
przeważa w wysiłkach o średnim czasie trwania i dużej intensywności,
biorą udział przede wszystkim w tym wysiłku włókna szybkokurczliwe typu FTa.
WYTRZYMAA
OŚĆ BEZTLENOWA:
charakteryzuje się krótkim czasem pracy i submaksymalną intensywnością,
najbardziej aktywne podczas wysiłków beztlenowych są włókna szybko kurczliwe typu FTb.
3. Opisz dowolne 3 metody kształtowania wytrzymałości.
3. Opisz dowolne 3 metody kształtowania wytrzymałości.
3. Opisz dowolne 3 metody kształtowania wytrzymałości.
3. Opisz dowolne 3 metody kształtowania wytrzymałości.
Do najważniejszych elementów metodyki kształtowania wytrzymałości zaliczamy:
- czas trwania poszczególnych ćwiczeń,
- intensywność pracy,
- czas i charakter przerw wypoczynkowych,
- liczba powtórzeń ćwiczenia.
1. CI
GA
E
1. CI
GA
E
1. CI
GA
E
1. CI
GA
E
" brak występowania przerw wypoczynkowych w czasie obciążeń,
" - duża objętość oraz stosunkowo niewielka intensywność pracy,
" - służą do kształtowania wytrzymałości czasu długiego, usprawniające procesy tlenowe organizmu lub
wysiłku (większa intensywność),
" - stosowane gł. przez pływaków, biegaczy, narciarzy i lekkoatletów, kolarz szosowych, wioślarzy
specjalizujących się na średnich bądz
długich dystansach,
" - w innych dyscyplinach sportu służą do podnoszenia wydolności tlenowej organizmu zawodnika w
pierwszej fazie okresu przygotowawczego.
a. Jednostajna - charakteryzuje się długotrwałą pracą wykonywaną ze stałą, równomierną
intensywnością. Intensywność wysiłku określa się prędkością lub tętnem
b. Zmienne - charakteryzuje się ciągłym wysiłkiem w czasie którego intensywność ulega określonym
zmianom
" planowana zmiana intensywności - w czasie długotrwałego wysiłku o charakterze ciągłym, np.
(pokonanie dystansu 5 km biegiem ciągłym przy różnych wariantach zmiany prędkości
biegu)
" *wariant progresywny
" *wariant piramidowy
" *wariant regresywny
" nieplanowana zmiana intensywności - polega na zmianach szybkości i form wysiłku w
zależności od ukształtowania i podłoża terenu.
" zabawy biegowe
2. PRZERYWANE
2. PRZERYWANE
2. PRZERYWANE
2. PRZERYWANE
" istota metod przerywanych polega na planowanych, powtarzanych zmianach obciążeń i wypoczynku,
" intensywność i czas trwania bodz
ców, liczba powtórzeń, jak też i charakter przerw wypoczynkowych różnią
się istotnie w poszczególnych odmianach tej grupy.
a. Interwałowe
" planowe następowanie po sobie obciążeń i niepełny odpoczynek, przy czym zarówno intensywność i czas trwania
bodz
ca, jak też długość przerw wypoczynkowych są ściśle określone,
" - każdy kolejny wysiłek wykonywany jest na tle nie zlikwidowanego zmęczenia po obciążeniu poprzednim,
" przerwa nie może doprowadzić do pełnego wypoczynku, zachodzą w niej jednak istotne zjawiska przystosowawcze
do wymagań wysiłkowych w okresie stanowiącym 1/3 pełnej przerwy wypoczynkowej zachodzi aż 70 - 75%
procesów odnowy,
" - kryterium czasu trwania przerwy stanowi powrót tętna do 120  130 ud/min.
" ekstensywna - średnia lub duża intensywność w przedziale tętna 150 -165 ud/min; duża lub
bardzo duża liczba powtórzeń (15-30); stosunek czasu przerwy do czasu pracy wynosi 1:1,
" intensywna - duża lub submaksymalna intensywność wysiłku - często ponad 180 ud/min;
liczba powtórzeń jest średnia i mieści się w przedziale 8-15; przerwy wypoczynkowe są dłuższe
niż w interwale ekstensywnym, lecz również niepełne, najkorzystniej przerwę kontrolować
tętnem; tu stosunek pracy do wypoczynku powinien wynosić 1:3.
b. Powtórzeniowa
" polega na powtarzaniu bardzo intensywnych wysiłków, przedzielonych optymalnymi przerwami
wypoczynkowymi,
" liczba powtórzeń jest z reguły niewielka (1-5), przerwy wypoczynkowe muszą być na tyle długie, aby organizm
mógł powrócić do równowagi,
" czas trwania pojedynczego ćwiczenia decyduje o rodzaju kształtowanej wytrzymałości,
" - jako kryterium czasu trwania przerwy przyjmuje się spadek tętna do ok. 100 ud/min. lub poniżej.
4. Jakie funkcje spełniają ćwiczenia gibkościowe?
4. Jakie funkcje spełniają ćwiczenia gibkościowe?
4. Jakie funkcje spełniają ćwiczenia gibkościowe?
4. Jakie funkcje spełniają ćwiczenia gibkościowe?
Zwiększają elastyczność mięsni i ścięgien, zwiększając zakres ruchu w stawach.
Zapobiegają urazom.
Obniżając tarcie śródmięśniowe, zwiększają szybkość skracania się mięśnia.
Zapobiegają wielu wadą posturalnym i schorzeniom układu ruchu.
5. Omów metody kształtowania gibkości.
5. Omów metody kształtowania gibkości.
5. Omów metody kształtowania gibkości.
5. Omów metody kształtowania gibkości.
METODY DYNAMICZNE
krótkotrwałe bodz
ce rozciągające powtarzane od kilku do kilkudziesięciu razy na daną część ciała
wymachy, krążenia, odrzuty kończyn dolnych i górnych oraz dynamiczne skłony i wypady
współcześnie ćw. dynamiczne są rzadziej stosowane w sportach wyczynowych ze względu na ich ograniczoną
skuteczność i dużo urazowość
METODY STATYCZNE
polegają na stopniowym, powolnym zwiększaniu zakresu ruchu z wytrzymaniem pozycji końcowej od kilku do
kilkudziesięciu sekund
charakteryzują się znacznie większą efektywnością niż ćw. dynamiczne, gdyż nie wywołują odruchu na rozciąganie
stosowane w rozgrzewce wspomagają koncentracje, natomiast zastosowanie w części końcowej sprzyja relaksacji
fizycznej i psychicznej
Ilość powtórzeń pojedynczego ćwiczenia mieści się w przedziale od 3 do 5,
METODA STRETCHINGU WZRASTAJ
CEGO
Oparta na zasadzie:
I faza - napięcie 10 - 15s do 30s,
napięcie mięśnia lub grupy mięśni w czasie ćwiczenia statycznego,
trwa do 30 s.- rozgrzanie i przygotowanie tkanki mięśniowej i łącznej do rozciągania,
siła napięcia  adekwatna do możliwości i zaawansowania ćwiczącego.
II faza - rozluz
nienie kilka sekund,
rozluz
nienie mięśnia lub grupy mięsni
łącznik pomiędzy I a III faza strechngu,
rozluz
nienie  poprzez zmianę pozycji lub swobodne wykonanie innego nieskomplikowanego ruchu.
III faza - rozciąganie wzrastające 20-25s do 30-40s,
Rozciąganie odbywać się powinno przy wygodnej, nie krępującej pozycji.
Czas aktywności:
-25s dla pojedynczych mięśni
-30-40 s dla całych grup mięśniowych
Nie należy stosować ruchów pogłębionych i sprężynujących.
Metoda ta jest bardzo popularną i zalecaną techniką rozciągania mięśni oraz poprawy ruchomości w stawach.
W części wstępnej treningu-
W części wstępnej treningu- ćwiczenia występują w dwóch etapach:
W części wstępnej treningu-
W części wstępnej treningu-
I. gibkość wszechstronna
II. ćwiczenia gibkościowe dla danej dyscypliny sportu
W części głównej treningu- ćwiczenia są stosowane w przerwach wypoczynkowych
W części głównej treningu-
W części głównej treningu-
W części głównej treningu-
W części końcowej treningu-
W części końcowej treningu- ćwiczenia gibkościowo-relaksacyjne
W części końcowej treningu-
W części końcowej treningu-
6. Czym uwarunkowana jest siła mięśniowa?
6. Czym uwarunkowana jest siła mięśniowa?
6. Czym uwarunkowana jest siła mięśniowa?
6. Czym uwarunkowana jest siła mięśniowa?
SIA
A MI
ŚNIOWA UWARUNKOWANA JEST:
Czynnikami morfologicznymi  gdzie najważniejszy jest skład włókien mięśniowych.
Czynnikami morfologicznymi
Czynnikami morfologicznymi
Czynnikami morfologicznymi
Czynnikami energetycznymi.
Czynnikami energetycznymi
Czynnikami energetycznymi
Czynnikami energetycznymi
Czynnikami nerwowo-mięśniowymi  gdzie do najważniejszych czynników warunkujących poziom siły
Czynnikami nerwowo-mięśniowymi
Czynnikami nerwowo-mięśniowymi
Czynnikami nerwowo-mięśniowymi
mięśniowej zaliczyć należy koordynację śródmięśniową i międzymięśniową.
7. Scharakteryzuj podstawowe rodzaje treningu siły mięśniowej.
7. Scharakteryzuj podstawowe rodzaje treningu siły mięśniowej.
7. Scharakteryzuj podstawowe rodzaje treningu siły mięśniowej.
7. Scharakteryzuj podstawowe rodzaje treningu siły mięśniowej.
TRENING CI
ŻKOATLETYCZNY
TRENING CI
ŻKOATLETYCZNY
TRENING CI
ŻKOATLETYCZNY
TRENING CI
ŻKOATLETYCZNY
Cel: wzrost siły maksymalnej
Opór: 85 -120 % max.
Ilość powtórzeń: 1- 6.
Ilość serii: 6-12
Przerwa: 3-4 minuty
Rozwój dużych grup mięśniowych, kontuzjogenny
Przykłady ćw.: podrzut lub rwanie sztangi, przysiady lub półprzysiady ze sztangą, wyciskanie sztangi leżąc w siadzie
itp..
Odmiana: TRENING UJEMNY/ EKSCENTYCZNY
TRENING KULTURYSTYCZNY
TRENING KULTURYSTYCZNY
TRENING KULTURYSTYCZNY
TRENING KULTURYSTYCZNY
Cel: zwiększenie siły mięśniowej i aktywnej masy ciała.
Opór: 75 - 80 %.
Ilość powtórzeń: 8-12 (ostatnie do granicznego zmęczenia).
Ilość serii: 3-4, dla zaawansowanych 5-6.
Przerwa: 60s.
Rozwój dużych grup mięśniowych, kontuzjogenny.
Przykładowe ćwiczenia: przysiad ze sztangą, prostowanie i zginanie stawu kolanowego w siadzie i leżeniu.
Odmiana: TRENING UZUPEA
NIAJ
CY (Opór: 60 - 70 %.; Ilość powtórzeń: 15-20.; Ilość serii: 2-3.; Przerwa:
do 60s.)
TRENING OBWODOWY
TRENING OBWODOWY
TRENING OBWODOWY
TRENING OBWODOWY
Cel: rozwój wytrzymałości siłowej, sprawności krążeniowo-oddechowej.
Ilość ćwiczeń: 10-15.
Opór: 40 -60 %
Ilość powtórzeń: 20-30 ( siła= większy opór i 10-14 powtórzeń)
Czas trwania serii: 20- 40 s.
Ilość obwodów: 2- 4.
Przerwa: 20-40 s.
Szczególnie korzystny w przygotowaniu kondycyjnym zapaśników, judoków oraz specjalistów wioślarstwa i
kajakarstwa.
Rozwój dużych grup mięśniowych, kontuzjogenny.
TRENING IZOMETRYCZNY
TRENING IZOMETRYCZNY
TRENING IZOMETRYCZNY
TRENING IZOMETRYCZNY
Cel: szybki przyrost masy i siły.
Czas trwania pojedynczego skurczu: 3-7 s.
Intensywność skurczu: 85-100%
Ilość powtórzeń jednej partii mięśniowej: 10-12.
Przerwa: 20-30 s.
Zmieniać ustawienia kątowe w kolejnych powtórzeniach danego ćwiczenia.
Szczególne znaczenie w profilaktyce i rehabilitacji.
Zalety: zdolność koncentracji wysiłkowej, racjonalne wykorzystanie czasu i energii zawodnika, prostota
niezbędnego sprzętu, szybki przyrost masy i siły, mała urazowość.
Wady: brak poprawy sprawności koordynacyjnej, zaburzenia krążeniowo-oddechowe podczas napięć dużych grup
mięśniowych, brak transferu siły statycznej na eksplozywną.
TRENING MIESZANY
TRENING MIESZANY
TRENING MIESZANY
TRENING MIESZANY
Cel: wzrost max siły mięśniowej.
Stosuje się go okresowo (2-6 tyg.), jako nowy bodziec treningowy dla organizmu.
Polega na wdrożeniu 2-3 przystanków izometrycznych podczas dynamicznego ćwiczenia.
Czas fazy izomerycznej: 2-4 s.
Opór: 75 - 90 % max.
Czas pojedynczego powtórzenia: 12-15 s.
Ilość powtórzeń: 1- 4.
Ilość serii: 4 - 6.
Wymaga dużej koncentracji, jest bardzo obciążający psychicznie i fizycznie.
TRENING IZOKINETYCZNY
TRENING IZOKINETYCZNY
TRENING IZOKINETYCZNY
TRENING IZOKINETYCZNY
Cel: utrzymanie jednakowego, względnego oporu stawianego mięśniom na przestrzeni całej drogi wykonywanego
ruchu.
Oparte o trenażery hydrauliczne i pneumatyczne - wielkość oporu sterowana jest komputerowo w celu eliminacji
przyśpieszenia pokonywania oporu siłą bezwładności.
Najbardziej efektywny jest w profilaktyce i rehabilitacji oraz w dyscyplinach, w których nie występuje istotne
przyspieszenie w końcowej fazie czynności ruchowych, np. pływanie, wioślarstwo, kajakarstwo.
Wzrost siły mięśnia w całym zakresie ruchu.
Niski stopień urazowości.
Precyzyjne dawkowanie wielkości oporu.
Opór: 70-85%.
Ilość powtórzeń: 8-12.
Ilość serii: 4- 5.
TRENING PLAJOMETRYCZNY
TRENING PLAJOMETRYCZNY
TRENING PLAJOMETRYCZNY
TRENING PLAJOMETRYCZNY
Szczególnie korzystny dla dyscyplin sportu charakteryzujących się dużą eksplozywnością podstawowych czynności
ruchowych, np.: sprinty, skoki, koszykówka, siatkówka, tenis, karate itp..
Istota treningu: poprzedzenie skurczu koncentrycznego intensywnym skurczem ekscentrycznym (fazy te musza
następować bezpośrednio po sobie).
Ilość serii 4-5, u zaawansowanych 10-15
Przerwy między seriami są długie, aktywne o charakterze gibkościowym.
 Klasyczne ćw. plajometryczne  wieloskoki, wielokrotne odbicia jednonóż lub obunóż wykonywane z miejsca lub
rozbiegu.
Możliwość stosowania dla kończyn górnych lub tułowia. Np.: ugięcia ramion w podporze przodem wykonywane z
opadu lub rzuty piłką lekarską zza głowy przechodząc do leżenia tyłem w pozycji siadu.
Stanowi duże obciążenie dla stawów zawodnika toteż objętość jak i częstotliwość stosowania tych ćwiczeń nie może
być zbyt duża.
8. Wymień i opisz rodzaje zdolności koordynacyjnych.
8. Wymień i opisz rodzaje zdolności koordynacyjnych.
8. Wymień i opisz rodzaje zdolności koordynacyjnych.
8. Wymień i opisz rodzaje zdolności koordynacyjnych.
ZDOLNOŚĆ RÓŻNICOWANIA
ZDOLNOŚĆ RÓŻNICOWANIA
ZDOLNOŚĆ RÓŻNICOWANIA
ZDOLNOŚĆ RÓŻNICOWANIA
- warunkuję wysoką ekonomię wykonywanych ruchów oraz ich dokładność,
- zdolność ta przejawia się poprzez odpowiednie ułożenia ciała (optymalne pozycje kątowe stawów), odpowiednie
napięcia mięśniowe oraz odpowiednie prędkości poszczególnych segmentów ciała,
- zdolność ta jest często określana wyczuciem danej techniki, ruchu, czy przyrządu.
ZDOLNOŚĆ RÓWNOWAGI
ZDOLNOŚĆ RÓWNOWAGI
ZDOLNOŚĆ RÓWNOWAGI
ZDOLNOŚĆ RÓWNOWAGI
- określa możliwości do utrzymywania równowagi oraz powrotu do stanu równowagi po akcie ruchowym (równowaga
(równowaga
(równowaga
(równowaga
statyczna),
statyczna
statyczna
statyczna
- oraz umiejętność utrzymania określonego toru, kierunku ruchu w trakcie wykonywania zadania ruchowego (równowaga
(równowaga
(równowaga
(równowaga
dynamiczna).
dynamiczna
dynamiczna
dynamiczna
ZDOLNOŚĆ SZYBKIEJ REAKCJI
ZDOLNOŚĆ SZYBKIEJ REAKCJI
ZDOLNOŚĆ SZYBKIEJ REAKCJI
ZDOLNOŚĆ SZYBKIEJ REAKCJI
- pozwala na zainicjowanie i wykonanie celowego, krótkotrwałego działania ruchowego na określony sygnał, w
którym zaangażowane może być całe ciało lub jego część,
- w czynnościach sportowych wymagających tej zdolności informacje pochodzą z różnych sygnałów: optycznych,
akustycznych, kinestetycznych i dotykowych.
ZDOLNOŚĆ DOSTOSOWANIA
ZDOLNOŚĆ DOSTOSOWANIA
ZDOLNOŚĆ DOSTOSOWANIA
ZDOLNOŚĆ DOSTOSOWANIA
 pozwala na wdrożenie optymalnego programu działań oraz jego zmienianie przestawianie w przypadku dostrzeżenia lub
przewidywania zmian sytuacji.
ZDOLNOŚĆ ORIENTACJI
ZDOLNOŚĆ ORIENTACJI
ZDOLNOŚĆ ORIENTACJI
ZDOLNOŚĆ ORIENTACJI
- umożliwia określenie pozycji ciała oraz jej zmian w trakcie ruchu całego ciała w przestrzeni i czasie w odniesieniu do
ustalonego pola działania (np. boiska, sali, przyrządu) lub poruszającego się obiektu (np. partner, przeciwnik, piłka).
ZDOLNOŚĆ SPRZ
ŻENIA
ZDOLNOŚĆ SPRZ
ŻENIA
ZDOLNOŚĆ SPRZ
ŻENIA
ZDOLNOŚĆ SPRZ
ŻENIA
- wyraża umiejętność do łączeniu różnego typu ruchów w jeden celowy akt ruchowy,
-celowość aktu ruchowego często odzwierciedla efektywność danej techniki.
ZDOLNOŚĆ RYTMIZACJI
ZDOLNOŚĆ RYTMIZACJI
ZDOLNOŚĆ RYTMIZACJI
ZDOLNOŚĆ RYTMIZACJI
- pozwala na uchwycenie, odtwarzanie i realizowanie dynamicznych zmian ruchu w podporządkowanym, powtarzającym
się cyklu,
- wyraża się to w dostosowaniu ruchu do podanego rytmu (zewnętrznego) lub przyjęcie celowego rytmu własnego
(wewnętrznego).
9. W jakim okresie życia następują optymalne warunki do kształtowania szybkości?
9. W jakim okresie życia następują optymalne warunki do kształtowania szybkości?
9. W jakim okresie życia następują optymalne warunki do kształtowania szybkości?
9. W jakim okresie życia następują optymalne warunki do kształtowania szybkości?
Najlepszym okresem do kształtowania szybkości jest okres do pokwitania włącznie (jej elementy rozwijają się
niezależnie od siły mięśniowej):
- czas reakcji  między 7 a 11 rokiem życia,
- wzrost tempa ruchów  7 a 9 i 12-13 rokiem życia,
- przyrost szybkości ruchów 10 a 12 rokiem życia.
Istotną poprawę szybkości można osiągnąć tylko między 7 a 13 rokiem
można osiągnąć tylko między 7 a 13 rokiem
można osiągnąć tylko między 7 a 13 rokiem życia poprzez systematyczne stosowanie
można osiągnąć tylko między 7 a 13 rokiem
odpowiednich ćwiczeń.
10. Od jakich czynników zależy szybkość człowieka?
10. Od jakich czynników zależy szybkość człowieka?
10. Od jakich czynników zależy szybkość człowieka?
10. Od jakich czynników zależy szybkość człowieka?
SZYBKOŚĆ CZA
OWIEKA ZALEŻY OD:
" przewagi szybkich włókien mięśniowych,
" elastyczności mięśni,
" dobrej koordynacji,
" motywacji, koncentracji, siły woli.
SZYBKOŚĆ POSIADA ŚCISA
Y ZWI
ZEK Z:
- genotypem,
- indywidualną sprawnością ustroju,
- nabytymi związkami odruchowo  warunkowymi,
- stopniem rozwoju innych zdolności motorycznych.
Anatomia:
Anatomia:
Anatomia:
Anatomia:
11. Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne.
11. Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne.
11. Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne.
11. Opisz trzy podstawowe typy budowy ciała i ich cechy szczególne.
Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne:
Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne:
Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne:
Oto trzy podstawowe typy ciała i ich cechy szczególne:
" Typ endomorficzny  słabe umięśnienie, krótka szyja, okrągła twarz, szerokie biodra i inklinacja do łatwego
odkładania się tłuszczu
" Typ ektomorficzny - długie kończyny, krótki tors, długie, wąskie stopy i dłonie, wąska klatka piersiowa i barki,
nikłe odkładanie się tłuszczu, długie, chude mięśnie
" Typ mezomorficzny  potężna klatka piersiowa, długi tors, wielka siła i solidne umięśnienie
TYPY BUDOWY CIAA
A WG. ERNESTA KRETSCHMERA:
TYPY BUDOWY CIAA
A WG. ERNESTA KRETSCHMERA:
TYPY BUDOWY CIAA
A WG. ERNESTA KRETSCHMERA:
TYPY BUDOWY CIAA
A WG. ERNESTA KRETSCHMERA:
1. leptosomatyczny  wąska, smukła budowa ciała, wąskie barki i miednica, wąska klatka
piersiowa, mała podściółka tłuszczowa, mała masa ciała w stosunku do wzrostu (skoczek
o tyczce, skoczek narciarski, maratończyk).
2. atletyczny  masywna, lecz proporcjonalna budowa ciała, silny rozwój mięśni i kośćca,
szerokie barki, wąska miednica, dobrze wysklepiona klatka piersiowa (wioślarstwo,
pływanie, sprinterzy, czyli większość sportowców)
3. pikniczny  ogólnie przesadzista budowa ciała, szerokie barki i miednica, słaby rozwój
mięśni, duża podściółka tłuszczowa, szeroka, beczkowata klatka piersiowa (czysty
pikniczny typ nie występuje sporcie, w niektórych dyscyplinach występuje typ mieszany
np. pikniczno-atletyczny  rzuty w LA)
12. Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych.
12. Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych.
12. Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych.
12. Wymień kości i główne mięśnie kończyn dolnych.
KOŚCI KOC
CZYNY DOLNEJ
I. Obręcz kończyny dolnej
" k. miedniczna
kość biodrowa
kość kulszowa
kość łonowa
II. Kończyna dolna wolna
" k. udowa
" rzepka
" k. podudzia
strzałka
k. piszczelowa
" k. stopy
k. stępu
" k. skokowa,
" k. piętowa,
" k. łódkowata,
" k. sześcienna,
" kości klinowate
k. śródstopia
k. palców (paliczki)
MI
ŚNIE KOC
CZYNY DOLNEJ
I. Obręcz kończyny dolnej
1. m. przednie
" m. biodrowo  lędz
wiowy
" m. lędz
wiowy większy,
" m. lędz
wiowy mniejszy
" m. biodrowy
2. m. tylne
" gruszkowaty,
" pośladkowy wielki,
" pośladkowy średni,
" pośladkowy mały,
" napinacz powięzi szerokiej,
" zasłaniacz wewnętrzny,
" bliz
niaczy górny i dolny,
" czworoboczny uda,
" zasłaniacz zewnętrzny
II. M. uda
1. Grupa przednia
" M. krawiecki
" M. czworogłowy uda
" M. prosty uda
" M. obszerny boczny,
" M. obszerny przyśrodkowy
" M. obszerny pośredni
2. Grupa przyśrodkowa (przywodziciele)
" M. grzebieniowy
" M. smukły
" M. przywodziciel długi
" M. przywodziciel krótki
" M. przywodziciel wielki
3. Grupa tylna
" M. półścięgnisty
" M. półbłoniasty
" M. dwugłowy uda
" głowa długa
" głowa krótka
III. M. podudzia (goleni)
1. Grupa przednia
" M. piszczelowy przedni
" M. prostownik palców długi
" M. prostownik palucha długi
2. Grupa boczna
" M. strzałkowy długi
" M. strzałkowy krótki
3. Grupa tylna
" M. powierzchowne
" M. brzuchaty łydki
" M. płaszczkowaty
" M. podeszwowy
" M. głębokie
" M. zginacz palców długi
" M. zginacz palucha długi
" M. piszczelowy tylny
" M. podkolanowy
IV. M. stopy
MI
ŚNIE PODESZWY
1. m. wyniosłości przyśrodkowej
" m. odwodziciel palucha
" m. zginacz krótki palucha
" m. przywodziciel krótki palucha
2. m. wyniosłości pośredniej
" m. zginacz krótki palców
" m. czworoboczny podeszwy
" m. glistowate
" m. międzykostne
3. m. wyniosłości bocznej
MI
ŚNIE GRZBIETU STOPY
" m. prostownik palców długi
" m. strzałkowy krótki
" m. prostownik palucha długi
" m. prostownik palucha krótki
" m. prostownik palców krótki
" odwodziciel palucha
" odwodziciel palca małego
" m. międzykostne grzbietowe
13. Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych.
13. Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych.
13. Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych.
13. Wymień kości i główne mięśnie kończyn górnych.
KOŚCI KOC
CZYNY GÓRNEJ
III. Obręcz kończyny górnej
" Obojczyk
" A
opatka
II. Kończyna górna wolna
" Kości ramienia
" Kości przedramienia (k. promieniowa, k. łokciowa)
III. Kości ręki
" Kości nadgarstka  8
" Kości śródręcza  5
" Kości palców  14 (Paliczki)
MI
ŚNIE KOC
CZYNY GÓRNEJ
I. Obręcz kończyny górnej
" mięsień naramienny
" mięsień nadgrzebieniowy
" mięsień podgrzebieniowy
" mięsień obły mniejszy i większy
" mięsień podłopatkowy
II. Kończyna górna wolna
1. mięśnie ramienia
m. dwugłowy ramienia
m. ramienny
m. kruczo-ramienny
m. trójgłowy ramienia
2. mięśnie przedramienia
przednie
" zginacze nadgarstka (łokciowy i promieniowy)
" zginacze palców (powierzchowne i głębokie)
" m. dłoniowy długi
" zginacz długi kciuka
" m. nawrotny czworoboczny
" m. nawrotny obły
boczne i tylne
" prostowniki nadgarstka (łokciowy i promieniowy)
" prostowniki palców
" odwodziciel długi kciuka
3. mięsień ramienno-promieniowy
4. mięśnie ręki
mięśnie kłębu kciuka
" odwodziciel krótki
" zginacz krótki
" przywodziciel kciuka
" przeciwstawiacz kciuka
mięśnie kłębu palca małego
" odwodziciel palca małego
" zginacz krótki palca małego
" przeciwstawiacz p.m.
" dłoniowy krótki
mięśnie międzykostne dłoniowe
środkowe glistowate
14. Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe.
14. Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe.
14. Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe.
14. Wymień mięśnie utrzymujące postawę ciała, mięśnie wdechowe i mięśnie wydechowe.
MI
ŚNIE UTRZYMUJ
CE POSTAW
CIAA
A
" m. czworoboczny grzbietu
" m. prostownik grzbietu
" m. pośladkowy
" wielki
" średni
" mały
" m. dwugłowy i czworogłowy uda
" m. trójgłowy łydki
" m. brzucha
" prosty
" skośny wewnętrzny i zewnętrzny
" poprzeczny
" czworoboczny lędz
wi
MI
ŚNIE WDECHOWE
" międzyżebrowe zewnętrzne
" dz
wigacze żeber
" zębaty tylny górny
" zębaty przedni
" podobojczykowy
" mostkowo-obojczykowo-sutkowy
" piersiowy mniejszy i większy
" przepona
MI
ŚNIE WYDECHOWE
" międzyżebrowe wewnętrzne
" prostownik grzbietu
" poprzeczny klatki piersiowej
" zębaty tylny dolny
" mięśnie brzucha (prosty, skośny wew. i zew., poprzeczny i czworoboczny lędz
wi)
15. Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu.
Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu.
Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu.
Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie grzbietu.
BUDOWA KR
GOSA
UPA
Kręgosłup składa się z 33  34 kręgów ułożonych
jeden na
drugim. Wyróżnia się:
- 7 kręgów szyjnych, ,
- 12 kręgów piersiowych,
- 5 kręgów lędz
wiowych,
- 5 kręgów krzyżowych, zrośniętych w kość krzyżową,
- 4-5 kręgów guzicznych, zrośniętych w kość
guziczną.
W każdym kręgu wyróżnia się:
- trzon kręgu,
- łuk kręgu,
- 7 wyrostków: od tyłu nieparzysty wyrostek kolczysty, ku górze i ku dołowi parzyste wyrostki stawowe górne i dolne oraz
na boki parzyste wyrostki poprzeczne. Trzon i łuk kręgu ograniczają otwór kręgowy.
MI
ŚNIE GRZBIETU
I. Powierzchowne mięśnie grzbietu
4. Kolcowo-ramienne
" czworoboczny
czworoboczny
czworoboczny
czworoboczny
" najszerszy grzbietu
najszerszy grzbietu
najszerszy grzbietu
najszerszy grzbietu
" równoległoboczny
" dz
wigacz łopatki
5. Kolcowo-żebrowe
" zębaty tylny górny
" zębaty tylny dolny
II. Głębokie mięśnie grzbietu
6. Pasmo przyśrodkowe
" - mięsień półkolcowy grzbietu i karku
" - mięsień półkolcowy głowy
" - mięsień wielodzielny
" - mm. skręcające kręgosłupa
" - mięsień kolcowy grzbietu
" - mięsień kolcowy karku
" - mięsień kolcowy głowy
" - mm. międzykolcowe
7. Pasmo boczne
" - mięsień płatowaty głowy
" - mięsień krzyżowo-grzbietowy
" - mięsień biodrowo-żebrowy
" - mięsień biodrowo-żebrowy lędz
wi
" - mięsień biodrowo-żebrowy grzbietu
" - mięsień biodrowo-żebrowy szyi
" - mięsień najdłuższy
" - mięsień najdłuższy lędz
wi
" - mięsień najdłuższy grzbietu
" - mięsień najdłuższy szyi
" - mięsień najdłuższy głowy
" - mm. międzypoprzeczne
III. Mięśnie podpotyliczne
" Prosty tylny większy głowy
" prosty tylny większy głowy
" prosty boczny głowy
" skośny górny głowy
" skośny dolny głowy
MI
SIEC
PROSTOWNIK GRZBIETU -
MI
SIEC
PROSTOWNIK GRZBIETU - najważniejszy mięsień w części grzbietowej
MI
SIEC
PROSTOWNIK GRZBIETU -
MI
SIEC
PROSTOWNIK GRZBIETU -
MI
ŚNIE POMOCNICZE
MI
ŚNIE POMOCNICZE
MI
ŚNIE POMOCNICZE
MI
ŚNIE POMOCNICZE
" M. czworoboczny
" M. dz
wigacz łopatki
" M. czworoboczny lędz
wi
Mięśnie położone na stronie brzusznej kręgosłupa:
" M. prosty głowy przedni
" M. długi głowy
" M. szyi
" M. mostkowo-obojczykowo-sutkowy  jest najsilniejszym mięśniem szyi.
" M. pochyłe  stanowią grupę boczną mięśni głębokich szyi.
16. Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha.
16. Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha.
16. Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha.
16. Opisz budowę kręgosłupa i wymień główne mięśnie klatki piersiowej i brzucha.
MI
ŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ
" M. piersiowy większy
" M. piersiowy mniejszy
" M. zębaty przedni
" M. międzyżebrowy wewnętrzny i zewnętrzny
MI
ŚNIE BRZUCHA
" M. skośny zewnętrzny
" M. skośny wewnętrzny brzucha
" M. prosty brzucha
" M. lędz
wiowy większy
" M. czworoboczny lędz
wi
Fizjologia wysiłku:
Fizjologia wysiłku:
Fizjologia wysiłku:
Fizjologia wysiłku:
17. Co to jest wysiłek fizyczny?
17. Co to jest wysiłek fizyczny?
17. Co to jest wysiłek fizyczny?
17. Co to jest wysiłek fizyczny?
Wysiłek fizyczny
Wysiłek fizyczny - praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej zmian czynnościowych w organizmie. Każda
Wysiłek fizyczny
Wysiłek fizyczny
aktywność ruchowa podejmowana przez człowieka.
18. Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych?
18. Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych?
18. Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych?
18. Jaka jest klasyfikacja wysiłków fizycznych?
Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na:
Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na:
Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na:
Wysiłki fizyczne możemy podzielić ze względu na:
1. czas trwania:
krótkotrwały - trwa max. do kilku min.
średniej długości - od kilku min. do 30-60 min.
długotrwały - trwa powyżej 30-60 min.
2. obciążenie :
tętno do 75 ud/min bardzo niska intensywność wysiłku
tętno od 75 - lOOud/min niska intensywność wysiłu
tętno od 100 -125 ud/min. umiarkowana intensywność
tętno od 125 -150 ud/min. wysoka intensywność
tętno od 150 -175 ud/min. bardzo wysoka intensywność
tętno od 175 i więcej skrajnie wysoka intensywność
Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach)
Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach)
Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach)
Maxymalna częstość skurczów serca u człowieka : HR max. = 220 - wiek(w latach)
3. wielkośc zaangażowanych grup mięsniowych:
lokalny - obejmuje do 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyn górnych
ogólny, globalny - obejmuje powyżej 30% aktywnej masy mięśniowej np.kończyny dolne
4. na rodzaj skurczu mięśnia :
statyczne - dominują skurcze izometryczne (długość mięśnia pozostaje bez zmian a zmienia się napięcia np.zwis na drążku,
trzymanie ciężaru nad głową trzymanie w autobusie zakupów :
dynamiczne - przeważajątu skurcze izotoniczne (napięcie bez zmian, zmienia się długość np.bieganie ,skakanie,pływanie)
auksotoniczne- ze zmiana napięcia i długości mięśnia
5. przemiany tlenu :
tlenowe - energia pochodzi z glikolizy tlenowej np.dyscypliny wytrzymałościowe o długim czasie trwania.
beztlenowe - energia pochodzi z glikolizy (reakcji )beztlenowych np.dyscypliny szybkościowe i siłowe.
mieszane - energia pochodzi z obu z
ródeł tlenowych i beztlenowych np.biegi na dystansach od 600- 2000 m.
19. Co to jest wydolność fizyczna?
19. Co to jest wydolność fizyczna?
19. Co to jest wydolność fizyczna?
19. Co to jest wydolność fizyczna?
Wydolność fizyczna - jest to zdolność do wykonywania wysiłków fizycznych, posiada ją każdy człowiek.
Wydolność fizyczna
Wydolność fizyczna
Wydolność fizyczna
20. Opisz czynniki determinujące wydolność fizyczną.
20. Opisz czynniki determinujące wydolność fizyczną.
20. Opisz czynniki determinujące wydolność fizyczną.
20. Opisz czynniki determinujące wydolność fizyczną.
Na zdolność organizmu do dostarczenia energii w reakcjach tlenowych mają wpływ:
Na zdolność organizmu do dostarczenia energii w reakcjach tlenowych mają wpływ:
Na zdolność organizmu do dostarczenia energii w reakcjach tlenowych mają wpływ:
Na zdolność organizmu do dostarczenia energii w reakcjach tlenowych mają wpływ:
pojemność życiowa płuc
pojemność wyrzutowa serca
tempo dyfuzji tlenu z pęcherzyków płuc do krwi
ilość czerwonych krwinek
zawartość hemoglobiny
ilość włókien ST (wolnokurczliwych)
sprawność mechanizmów dostarczających energię w reakcjach beztlenowych
rezerwa alkalityczna krwi (zasobu buforowe)
koordynacja nerwowo-mięśniowa (ruch precyzyjny dokładny jest bardziej ekonomiczny)
poziom cech psychicznych
wiek: (okres od narodzin do osiągnięcia dojrzałości płciowej-wydolność fiz.wzrasta spowodowana naturalnym rozwojem
organizmu okres dojrzałości -wydolność fiz jest na stałym max.poziomie wzrost wydolności możliwy jest tylko pod warunkiem
stosowania treningu fizycznego. okres starzenia się-czas ciągłego spadku wydolności fizycznej .U kobiet ten okres zachodzi
szybciej i gwałtowniej.)
płeć (kobiety mają niższy poziom wydolności fizycznej niż mężczyz
ni)
czynniki zewnętrzne : odżywianie ,temperatura otoczenia, klimat, oświetlenie
cykl dobowy (zmiana strefy czasowej : 4-6 dni potrzeba aby się zaaklimatyzować
21. Jakie są metody pomiaru wydolności fizycznej?
21. Jakie są metody pomiaru wydolności fizycznej?
21. Jakie są metody pomiaru wydolności fizycznej?
21. Jakie są metody pomiaru wydolności fizycznej?
Z najbardziej znanych metod należy wymienić:
" próby oparte na ortostatycznej reakcji organizmu (test Cramptona), polegającej na zmianie czynności serca pod wpływem
zmiany zajęcia nowej pozycji ciała,
" próby oparte na badaniu reakcji układu krążenia na wzrost ciśnienia powietrza w płucach (próba Valsalvy, próba Flacka, próba
Burgera),
" wyliczanie maksymalnej zdolności pobierania tlenu z zachowania się tętna pod wpływem obciążenia pracą,
" złożone próby z wielokrotnym, złożonym obciążeniem (próba Schneidera, próba Letunowa).
22. Co to jest wydolność anaerobowa i jak można ją zmierzyć?
22. Co to jest wydolność anaerobowa i jak można ją zmierzyć?
22. Co to jest wydolność anaerobowa i jak można ją zmierzyć?
22. Co to jest wydolność anaerobowa i jak można ją zmierzyć?
Wydolność Beztlenowa (Anaerobowa) - jest to zdolność do wykonywania krótkotrwałych intensywnych wysiłków, do
Wydolność Beztlenowa (Anaerobowa) - j
Wydolność Beztlenowa (Anaerobowa) - j
Wydolność Beztlenowa (Anaerobowa) - j
których energia czerpana jest z procesów beztlenowych.
Do oceny wydolności anaerobowej służy Test Wingeta:
Test Wingeta
Test Wingeta
Test Wingeta
Test wykonywany jest na cykloergometrze rowerowym trwa 30 sek., podczas których zawodnik ma wykonać max. pracę.
Obciążenie w teście jest stałe i wynosi odpowiednio 7,5 % masy ciała. Wykonanie testu poprzedza rozgrzewka, która najczęściej
trwa 5 minut. Następnie badany odpoczywa ok.5 min, .po czym przystępuje do wykonywania testu. W trakcie testu rejestrowane są
następujące parametry :
moc anaerobowa (fosfagenowa) jest to największa moc rozwijana w trakcie testu bo energia czerpana jest z fosfokreatyny.
pojemność fosfagenowa jest to czas utrzymania piku mocy - mocy max.
praca max. praca wykonana w czasie 30 sekund, trwania testu (wyliczenie pracy możliwe jest gdy ergometr rowerowy
wyposażony jest w specjalny czujnik fotokomórkę rejestrująca czas każdego obrotu koła.)
wskaz
nik spadku mocy(wskaz
nik zmęczenia) jest to różnica wyrażana w procentach między mocą max. a mocą min. w 30
sekundzie testu
23. Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?
23. Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?
23. Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?
23. Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?
Rozgrzewka- jeden z elementów przyspieszających wdrażanie organizmu do pracy fizycznej, może doprowadzić do lepszego
Rozgrzewka
Rozgrzewka
Rozgrzewka
wykorzystania możliwości fizjologicznych i psychologicznych sportowca i zmniejszyć lub wyeliminować możliwość kontuzji.
WPA
YW ROZGRZEWKI NA:
1. Układ krążenia i układ oddechowy
" wzrost HR, SV, VE,
" zwiększenie wrażliwości mięśniówki ścian naczyń krwionośnych na regulacyjne wpływy neurohormonalne,
" zwiększenie poboru 02 i produkcji C02,
" wzrost masy erytrocytów,
" zwiększenie napływu krwi do pracujących mięśni
" obniżenie wrażliwości mechanoreceptorów płuc na warunki hiperwentylacji
2. Układ nerwowy i psychikę
" wzrasta sprawność koordynacyjna skurczu,
" zwiększa się wrażliwość receptorów skórnych i mięśniowych,
" wzrost szybkości przewodzenia nerwów obwodowych,
" rośnie wola walki
3. Układ ruchu
" wzrost poziomu przemian energetycznych we włóknach mięśniowych,
" większe wykorzystanie glukozy i kwasów tłuszczowych,
" wzrasta intensywność przepływu krwi,
" większa dostawa tlenu i substancji energetycznych,
" zwiększona produkcja energii cieplnej,
" większa pobudliwość receptorów mięśniowych
" spadek wrażliwości mięśni na przeciążenia aktywnością fizyczną
" przygotowanie ścięgien, więzadeł i torebek stawowych do obciążenia
Korektywa (anatomia czynnościowa):
Korektywa (anatomia czynnościowa):
Korektywa (anatomia czynnościowa):
Korektywa (anatomia czynnościowa):
24. Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.
24. Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.
24. Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.
24. Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.
" Pozycje niskie
Pozycje niskie  cechuje je niskie ułożenie środka ciężkości w stosunku do podłoża (siady, leżenia, podpory,
Pozycje niskie
Pozycje niskie
klęki, itp.).
" Pozycje izolowane
Pozycje izolowane  ograniczenie rozprzestrzeniania się ruchu do jakiegoś określonego odcinka, czy
Pozycje izolowane
Pozycje izolowane
segmentu (np. ustalenie obręczy barkowej przy ćwiczeniach rozciągających mięśnie piersiowe wielkie).
" Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego  to te, w których kręgosłup ustawiony jest
Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego
Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego
Pozycje odciążające kręgosłup do ucisku osiowego
równolegle do podłoża lub pod pewnym kątem. Należą do nich: leżenia przodem, bokiem, tyłem, podpory
przodem, tyłem i bokiem, pozycje Klappa, zwisy
25. Jakich zasad należy przestrzegać przy rozciąganiu zespołów mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych?
25. Jakich zasad należy przestrzegać przy rozciąganiu zespołów mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych?
25. Jakich zasad należy przestrzegać przy rozciąganiu zespołów mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych?
25. Jakich zasad należy przestrzegać przy rozciąganiu zespołów mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych?
Dla mięśni przykurczonych, o zbliżonych przyczepach, należy stosować ćwiczenia oparte o skurcz niepełny i
rozciągnięcie pełne  ścięgna wydłużają się w większym stopniu niż skraca brzusiec, stąd długość całkowita mięśnia
w czasie spoczynku zwiększa się.
Dla mięśni rozciągniętych, o nadmiernie oddalonych przyczepach, należy stosować ćwiczenia oparte o skurcz pełny
i rozciągnięcie niepełne  mięsień nie pracuje w swej pełnej amplitudzie maksymalnej; zachodzi tu zmniejszenie
długości brzuśca. Ścięgna wydłużają się, długość całkowita mięśnia zmniejsza się.
26. Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość
26. Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość
26. Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość
26. Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość
kolan, płaskostopie?
kolan, płaskostopie?
kolan, płaskostopie?
kolan, płaskostopie?
SKOLIOZA  jest to boczne skrzywienie kręgosłupa o ponad 10 stopni, w konsekwencji
SKOLIOZA
SKOLIOZA
SKOLIOZA
powodujące rotację kręgów względem osi długiej kręgosłupa. Do deformacji dochodzi w
trzech płaszczyznach: czołowej (wygięcie w bok), strzałkowej (pogłębienie krzywizn
kręgosłupa) i poprzecznej (rotacja kręgów)..
KIFOZA  jest to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową. U człowieka fizjologiczna kifoza występuje w
KIFOZA
KIFOZA
KIFOZA
odcinku piersiowym i krzyżowym kręgosłupa.
LORDOZA  łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. U człowieka fizjologiczna lordoza występuje w odcinku
LORDOZA
LORDOZA
LORDOZA
szyjnym i lędz
wiowym kręgosłupa.
PLECY PA
ASKIE
PLECY PA
ASKIE  spłaszczenie krzywizn fizjologicznych kręgosłupa. Jest zjawiskiem bardzo niekorzystnym: zmniejsza się
PLECY PA
ASKIE
PLECY PA
ASKIE
funkcja amortyzacyjna kręgosłupa, poszczególne elementy podlegają wpływom
przeciążeniowym i szybszemu zużyciu. Plecy płaskie prowadzą często do zmian
zwyrodnieniowych.
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN  to wada kolan, gdzie podudzie w stosunku do kolan tworzy
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN
SZPOTOWATOŚĆ KOLAN
kąt ostry,
KOŚLAWOŚĆ KOLAN
KOŚLAWOŚĆ KOLAN  to wada polegająca na ustawieniu pod kątem rozwartym podudzi
KOŚLAWOŚĆ KOLAN
KOŚLAWOŚĆ KOLAN
względem kolan.
PA
ASKOSTOPIE  Jest to niewydolność układu więzadłowo- mięśniowego powstająca pod wpływem przeciążeń stopy.
PA
ASKOSTOPIE
PA
ASKOSTOPIE
PA
ASKOSTOPIE
27. Opisz fazy reedukacji posturalnej.
27. Opisz fazy reedukacji posturalnej.
27. Opisz fazy reedukacji posturalnej.
27. Opisz fazy reedukacji posturalnej.
Fazy reedukacji posturalnej
1. Uświadomienie dziecku wady postawy.
2. Umiejętność skorygowania wady postawy przez przyswojenie korekcji lokalnych (miejscowych), a następnie
globalnych (całościowych).
3. Wyrabianie wytrzymałości posturalnej.
4. Utrwalenie postawy w warunkach zbliżonych do życia codziennego  automatyzacja.
28. Opisz postępowanie w uproszczonym badaniu ortopedycznym.
28. Opisz postępowanie w uproszczonym badaniu ortopedycznym.
28. Opisz postępowanie w uproszczonym badaniu ortopedycznym.
28. Opisz postępowanie w uproszczonym badaniu ortopedycznym.
" badanie postawy ciała
" badanie wykonywane jest w warunkach intymnych
" pacjent rozbiera się do bielizny
" podczas badania dziecka w gabinecie obecni są rodzice
" badanie opiera się głównie na obserwacji ciała, czy jest ono symetryczne, czy konkretne punkty na ciele pacjenta
leżą na tej samej wysokości
Metodyka i teoria wf:
Metodyka i teoria wf:
Metodyka i teoria wf:
Metodyka i teoria wf:
29. Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.
29. Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.
29. Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.
29. Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.
METODY PROWADZENIA ZAJ
Ć RUCHOWYCH
METODY PROWADZENIA ZAJ
Ć RUCHOWYCH
METODY PROWADZENIA ZAJ
Ć RUCHOWYCH
METODY PROWADZENIA ZAJ
Ć RUCHOWYCH
I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze).
I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze).
I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze).
I. METODY REPRODUKTYWNE (odtwórcze).
Metoda naśladowcza  ścisła.
Metoda naśladowcza  ścisła.
Metoda naśladowcza  ścisła.
Metoda naśladowcza  ścisła.
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej w wyniku nakazów i poleceń. Nauczyciel/trener ściśle
określa zadanie  ćwiczenie, a uczestnicy ściśle je odtwarzają (naśladują pokazany ruch).
Metoda zadaniowa  ścisła
Metoda zadaniowa  ścisła
Metoda zadaniowa  ścisła
Metoda zadaniowa  ścisła
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej  ścisłej, tzn. w takiej, w której uczestnicy odczuwają
wewnętrzną potrzebę osiągnięcia ściśle określonego celu.
Metoda programowanego uczenia się.
Metoda programowanego uczenia się.
Metoda programowanego uczenia się.
Metoda programowanego uczenia się.
Metoda jest podobna do zadaniowej  ścisłej. Różnica polega na tym, że program osiągnięcia celu
nauczyciel/trener podaje nie  na żywo , lecz w postaci broszury lub tablic informacyjnych, a uczestnik
samodzielnie odtwarza zadanie ruchowe.
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające).
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające).
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające).
II. METODY PROAKTYWNE (usamodzielniające).
Metoda zabawowa naśladowcza
Metoda zabawowa naśladowcza
Metoda zabawowa naśladowcza
Metoda zabawowa naśladowcza
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polegającą na wywołaniu u uczestników potrzeby naśladowania
określonego przedmiotu, czy zjawiska, którego istotą jest określony ruch. Zadaniem uczestników jest naśladowanie
owego przedmiotu czy zjawiska według własnego wyobrażenia i inwencji.
Metoda zabawowa klasyczna
Metoda zabawowa klasyczna
Metoda zabawowa klasyczna
Metoda zabawowa klasyczna
Uczestnicy stawiani są w sytuacji zadaniowej poprzez podanie przez nauczyciela/trenera fabuły zabawy lub przepisów
gry i odpowiednie czynności organizacyjne (celem przygotowania terenu zabaw i gier oraz przyborów). W tej sytuacji
zachowanie się uczestników jest swobodne i samodzielne. Jedynymi ograniczeniami są fabuła i przepisy.
Metoda bezpośredniej celowości ruchu
Metoda bezpośredniej celowości ruchu
Metoda bezpośredniej celowości ruchu
Metoda bezpośredniej celowości ruchu
Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polecając uczestnikom wykonanie prostego zadania w odpowiednio
dobranej pozycji wyjściowej. Celem bezpośrednim dla uczestników jest wykonanie zadania. Właściwy cel znany jest
tylko nauczycielowi/trenerowi.
Metoda programowanego usprawniania się
Metoda programowanego usprawniania się
Metoda programowanego usprawniania się
Metoda programowanego usprawniania się
Ćwiczący czuje się w sytuacji zadaniowej, ponieważ odczuwa potrzebę usprawniania się, w wyniku której podejmuje
określony program działania (np. na  ścieżce zdrowia ). Rolę regulatora czynności usprawniających sprawuje
środowisko (teren, przyrządy itp.). Wykonania konkretnych zadań wymaga pewnej inwencji od uczestników.
III. METODY KREATYWNE (twórcze).
III. METODY KREATYWNE (twórcze).
III. METODY KREATYWNE (twórcze).
III. METODY KREATYWNE (twórcze).
Metoda ruchowej ekspresji twórczej
Metoda ruchowej ekspresji twórczej
Metoda ruchowej ekspresji twórczej
Metoda ruchowej ekspresji twórczej
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej, którą uczestnicy powinni samodzielnie, twórczo
rozwiązać, przy czym każde rozwiązanie zademonstrowane przez uczestnika uważa się za poprawne. Zadania polegają
na inscenizacji poszczególnych tematów ruchem i mimiką.
Metoda problemowa
Metoda problemowa
Metoda problemowa
Metoda problemowa
Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji problemowej tzn. takiej z którą uczestnicy spotykają się po raz
pierwszy i nie znają sposobu jej rozwiązania. Uczestnicy samodzielnie analizują sytuację, tworzą rozwiązanie problemu i
weryfikują jego poprawność w praktycznym działaniu.
30. Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?
30. Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?
30. Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?
30. Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?
Kultura fizyczna
Kultura fizyczna
Kultura fizyczna
Kultura fizyczna
 Kultura fizyczna obejmuje te wszystkie wartości, które wiążą się z fizyczną postacią i fizycznym funkcjonowaniem
człowieka, zarówno w jego subiektywnym odczuciu, jak i w obrazie społecznie obiektywnym. Wartości te odnoszą się do
zdrowia, budowy i postawy ciała, odporności, sprawności wydolności, urody.
Na kulturę fizyczną składają się:
" Wychowanie fizyczne
" Rehabilitacja
" Turystyka i rekreacja
" Sport
31. Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych.
31. Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych.
31. Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych.
31. Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych.
W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania:
W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania:
W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania:
W metodyce wf wyróżnia się 4 rodzaje metod nauczania:
1. metoda syntetyczna (całości)  polega na nauczaniu określonej zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego w całości, od
początku w pełnej formie. W przypadku zabaw i gier ruchowych powinna ona być podstawową metodą nauczania.
2. metoda analityczna (części)  polega na nauczaniu poszczególnych elementów zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego.
Nauczanie rozpoczyna się od elementów prostych, łatwych. Po opanowaniu przez ćwiczących wyizolowanych
elementów ruchu, należy przejść do bardziej złożonych, by w efekcie końcowym U opanował daną zabawę, grę,
ćwiczenie w całości.
3. metoda syntetyczno  analityczna (mieszana)  polega w pierwszej fazie na nauczaniu częściami, a następnie w
pełnej formie. Może ona polegać także na podziale U na grupy. U mniej sprawni uczą się zabawy, gry, ćwiczenia za
pomocą metody analitycznej, by przejść do pełnej formy ćwiczenia. Natomiast U sprawniejsi mogą uczyć się od
początku w pełnej formie zabawy, gry, ćwiczenia.
4. metoda kompleksowa  polega na nauczaniu wyodrębnionych przez N kompleksów ruchowych danej zabawy, gry
lub ćwiczenia ruchowego i jest połączeniem poprzednich metod, stosowanym często w celu korygowania błędów w
wykonywanym ruchu.
32. Opisz podstawowe toki lekcyjne.
32. Opisz podstawowe toki lekcyjne.
32. Opisz podstawowe toki lekcyjne.
32. Opisz podstawowe toki lekcyjne.
Część I  wstępna
- trwa około 3  8 minut,
- zawiera czynności organizacyjno  porządkowe tj. zbiórka, raport, powitanie, podanie zadań lekcji, pokaz zadania
głównego lekcji,
- część ta ma przede wszystkim wprowadzić U w atmosferę lekcji, przygotować i nastawić U do aktywnego
uczestnictwa w lekcji, wywołać fizjologiczne i emocjonalne ożywienie organizmu U przez zabawy i gry ruchowe.
Część II A  główna (ćwiczenia kształtujące)
- następuje wszechstronne przygotowanie U do zadań lekcji realizowanych w części głównej,
- trwa około 10  15 minut,
Część II B - główna
- realizacja zadań dydaktycznych lekcji (nauczanie i doskonalenie ćwiczeń),
- czas trwania 25  35 minut,
- w części głównej kształtowane są umiejętności i doskonalona jest sprawność motoryczna, wyrabiana jest płynność i
obszerność,
- nie może w niej zabraknąć zadań ukierunkowanych na samoocenę, samokontrolę, samosterowanie rozwojem
fizycznym.
Część III - końcowa
- trwa około 3  5 minut,
- następuje uspokojenie organizmu dzieci, korekta postawy ciała omówienie i posumowanie zajęć lekcji, pokaz
zadania głównego lekcji wykonany przez U, czynności organizacyjno  porządkowe (zbiórka, pożegnanie).
1. Toki czyste zabaw i gier ruchowych wg Trześniowskiego 1995
1. Toki czyste zabaw i gier ruchowych wg Trześniowskiego 1995
1. Toki czyste zabaw i gier ruchowych wg Trześniowskiego 1995
1. Toki czyste zabaw i gier ruchowych wg Trześniowskiego 1995
Dzieci 7-10 lat Dzieci 11-12 lat Dzieci powyżej 12 lat
- zabawa ze śpiewem, - z ze śpiewem, - z lub g orientacyjno-
- zabawa lub gra orientacyjno- - z lub gra orientacyjno- porządkowa,
porządkowa, porządkowa, - z lub g z mocowaniem,
- zabawa lub gra na czworakach, - z lub g z mocowaniem, - z lub g bieżna,
- z lub g rzutna, - z lub g bieżna, - z lub g rzutna,
- z lub gra bieżna, - z lub g rzutna, - z lub g skoczna,
- z lub g orientacyjno- - z lub g skoczna, - z lub g kopna,
porządkowa, - z ze śpiewem lub pląs. - z o charakterze uspokajającym.
- z lub g skoczna,
- z ze śpiewem.
2. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi wg Kalinowskiego 1970.
2. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi wg Kalinowskiego 1970
2. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi wg Kalinowskiego 1970
2. Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi wg Kalinowskiego 1970
Część 1: czynności organizacyjno-porządkowe, zabawa ze śpiewem, z lub g orientacyjno-porządkowa.
Część 2.a. ćwiczenia kształtujące  ćwiczenia: ramion, tułowia w płaszczyz
nie strzałkowej, nóg, t w płaszczyz
nie czołowej, r
i n, t w płaszczyz
nie poprzecznej, mięśni brzucha, t w płaszczyz
nie mieszanej, mięśni grzbietu, równoważne, podskoki.
Część 2.b. z lub g na czworakach lub z mocowaniem, z lub g bieżna, rzutna, skoczna.
Część 3. z ze śpiewem, marsz lub pląs, czynności organizacyjno-porządkowe.
3. Tok lekcji z przewagą ćwiczeń gimnastycznych wg Denisiuka 1964.
3. Tok lekcji z przewagą ćwiczeń gimnastycznych wg Denisiuka 1964
3. Tok lekcji z przewagą ćwiczeń gimnastycznych wg Denisiuka 1964
3. Tok lekcji z przewagą ćwiczeń gimnastycznych wg Denisiuka 1964
Część 1. czynności organizacyjno-porządkowe, z ze śpiewem, z lub g orientacyjno-porządkowa.
Część 2.a. ćwiczenia kształtujące (jw.), z lub g ożywiająca.
Część 2.b. ćwiczenia stosowane i użytkowe  zwinności, siły (zwisy i podpory), równowagi na przyrzadach, skoczności
(skoki gimnastyczne), biegi i rzuty.
Część 3. z ze śpiewem lub z, g lub ć uspokajające lub korektywne, czynności organizacyjno-porządkowe.
4. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami la
4. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami la
4. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami la
4. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami la
Część 1. czynności organizacyjno-porządkowe, z lub g ożywiająca lub dyscyplinująca, ćwiczenia kształtujące (jw.).
Część 2. z lub g bieżne, rzutne, skoczne.
Część 3. z lub g uspokajająca, czynności organizacyjno - porządkowe.
5. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych.
5. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych
5. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych
5. Tok lekcji z i g ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych
Część 1. czynności organizacyjno-porządkowe, z lub g ożywiająca lub dyscyplinująca.
Część 2. a. ćwiczenia kształtujące jw., gra ruchowa.
Część 2.b. z i g ruchowe z elementami techniki danej gry zespołowej, z elementami taktyki, g drużynowa o charakterze
danej gry zespołowej.
Część 3. z lub g o charakterze uspokajającym, czynności organizacyjno-porządkowe.
6. Toki lekcji gier drużynowych.
6. Toki lekcji gier drużynowych.
6. Toki lekcji gier drużynowych.
6. Toki lekcji gier drużynowych.
Z zabawami i grami ruchowymi Z ćwiczeniami kształtującymi
Część 1. czynności org-porz., z lub g orientacyjno- Część 1. czynności org-porz., z lub g o char.
porz. dyscyplinującym lub ożywiającym.
Część 2.1. z lub g na czworakach lub z Część 2.a. ćwiczenia kształtujące.
mocowaniem, bieżna, rzutna, skoczna, z z Część 2.b. fragment gry z elementami taktyki, gra
elementami techniki danej gry drużynowej. uproszczona, szkolna lub właściwa.
Część 2.b. fragment gry z elementami taktyki, g Część 3. z lub g o char. uspok., czynności org-porz.
(uproszczona, szkolna, właściwa).
Część 3. z lub g o char. uspok., czynności org-porz.
33. Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.
33. Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.
33. Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.
33. Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.
INTELEKTUALIZACJA W ZAJ
CIACH WF
INTELEKTUALIZACJA W ZAJ
CIACH WF
INTELEKTUALIZACJA W ZAJ
CIACH WF
INTELEKTUALIZACJA W ZAJ
CIACH WF
Przekazywanie konkretnych wiadomości, wiedzy uczniom. Dostosowywanie do wiedzy odbiorcy (poziomu
intelektualnego). Będzie to również dobór środków innych niż ruch (DVD, video, biologia, gazeta, itp.)
Intelektualizacja związana jest z tym, co N mówi do U i okolicznościami przekazywania tych treści. Najczęściej wiąże się
tematycznie z:
- wiedzą o sobie samym,
- relacją człowiek  otoczenie,
- wiedzą o sporcie,
- wiedzą o możliwościach wykorzystania swoich umiejętności w ramach organizacji czasu wolnego lub innych
utylitarnych czynności życia codziennego.
Umiastowska uważa, że współdziałanie wf z wychowaniem intelektualnym odbywa się przez:
- realizację świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania  uczenia się,
- wyposażenie U w wiadomości o celach i zadaniach wf, o wpływie ćwiczeń ruchowych na organizm, o treściach
związanych z realizacją poszczególnych działów programu nauczania,
- realizowanie czynności ruchowych.
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF
INDYWIDUALIZACJA W LEKCJI WF
Dostosowanie zadań ruchowych do możliwości U (sprawność U, wiek, płeć, etap edukacji, zainteresowania, warunki
psychofizyczne).
Indywidualizacja procesu dydaktycznego w wf jest zadaniem trudnym. Reakcje dzieci są zróżnicowane pod względem
rozwoju umysłowego i fizycznego. Różnice te są uzależnione od czynników genetycznych, ale również zależą od postaw,
stosunków społecznych i środowiska, w którym dziecko wyrasta.
W procesie lekcyjnym indywidualizacja dotyczy przede wszystkim:
- tempa opanowania umiejętności ruchowych,
- doboru treści, zadań, metod i form prowadzenia lekcji,
- rozwoju sprawności  progresji,
- intensywności poczynań związanych z tempem lekcji.
Zadaniem N jest dotarcie do każdego U tak, aby umotywować go do zadań czekających w lekcji. W większości przypadków
indywidualizacja związana jest z interakcjami N-U, ale może też dotyczyć konkretnych zadań ruchowych, w których U
samodzielnie określają poziom rozpoczęcia ćwiczenia, czy wręcz sami wyznaczają sobie zadania na miarę swoich możliwości.
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF
INTENSYFIKACJA LEKCJI WF
O zmianach zachodzących w organizmie U decyduje nie tylko rodzaj ćwiczeń, ale także możliwości adaptacyjne do
wysiłków czy nastawienie psychiczne do zadań, budowa ciała albo stopień wytrenowania.
Intensyfikacja związana jest z czynnikami motywującymi, takimi jak:
- potrzeby osiągnięć zadań postawionych sobie,
- potrzeby efektu i odczuwania satysfakcji,
- potrzeby stymulacji w dążeniu do samorealizacji.
Zwiększenie intensywności lekcji możliwe jest głównie przez:
- skrócenie czasu objaśniania na rzecz pokazu,
- skrócenie przerw między ćwiczeniami,
- dobór metod i form maksymalnie angażujących U,
- dobrą organizację pracy,
- interesujący dobór ćwiczeń i zadań do lekcji,
- właściwą motywację uczniów.
34. Opisz formy (sposoby) organizacji zajęć ruchowych lub lekcji wf.
34. Opisz formy (sposoby) organizacji zajęć ruchowych lub lekcji wf.
34. Opisz formy (sposoby) organizacji zajęć ruchowych lub lekcji wf.
34. Opisz formy (sposoby) organizacji zajęć ruchowych lub lekcji wf.
Najczęściej stosowanymi sposobami organizacji lekcji wf będą:
Najczęściej stosowanymi sposobami organizacji lekcji wf będą:
Najczęściej stosowanymi sposobami organizacji lekcji wf będą:
Najczęściej stosowanymi sposobami organizacji lekcji wf będą:
1. Praca jednym frontem  uczniowie jednocześnie wykonują określone zadanie ruchowe identyczne pod względem
techniki, liczby powtórzeń, wynikające z przepisów i zasad gry, dyscypliny sportu.
2. Praca w grupach  uczniowie są podzieleni na zespoły, a każdy zespół wykonuje inne zadania na swoim
stanowisku. N powinien zawsze nadzorować zadanie główne lekcji jako nowe i dopiero poznawane przez uczniów,
demonstrując samemu i ucząc ich zasad prawidłowej asekuracji. Nie powinien zapominać jednak o kontrolowaniu
wykonywania przez resztę klasy pozostałych zadań.
3. Praca w grupach z ćwiczeniem dodatkowym  przy każdym stanowisku wprowadza się jakieś nowe ćwiczenie
dodatkowe, aby skrócić uczniom czas oczekiwania na wykonanie zadania trudniejszego. Ćwiczenie dodatkowe
powinno strukturą ruchu być zbliżone do zadania na tym stanowisku, wykorzystując te same grupy mięśni, w
przypadku gdy zadanie główne nie jest zbyt obciążające, lub inne grupy mięśniowe, gdy ma ono charakter siłowy i
wymaga odpoczynku. Jeśli zadanie główne wymaga dużego wysiłku i koncentracji uwagi, ćwiczenie dodatkowe
może mieć wtedy charakter wyrównawczy.
4. Tor przeszkód  umiejętnie dobrany przez nauczyciela zestaw zadań ruchowych ustawiony w formie toru
przeszkód może być stosowany na każdym poziomie i jest łatwy do zorganizowania. Unikamy zadań nowych i zbyt
skomplikowanych, jako że szybkość pokonywania toru uniemożliwia prawidłowe opanowanie techniki nowych
zadań. Przed rozpoczęciem toru należy dokładnie pokazać kolejne zadania i sprawdzić, czy przeszkody rozstawione
są w wystarczającej odległości, aby uniknąć przestojów, czy też osób wpadających na siebie.
5. Forma małych obwodów  strukturę małego obwodu stanowić będzie 3-5 drobnych zadań ruchowych,
prowadzących od najprostszego elementu do ostatniego ogniwa, którym jest konkretne zadanie dydaktyczne. Jest
to forma wykorzystywana najczęściej przy nauczaniu zadania nowego i złożonego technicznie bądz
koordynacyjnie.
6. Praca indywidualna  uczniowie posiadają dużą swobodę wybory rozwiązań i często ćwiczą według własnego
pomysłu, wykonują różne zadania w trakcie trwania zabawy, gry, ćwiczenia ruchowego, forma ta jest związana z
twórczymi metodami realizacji zadań ruchowych.
7. Sposób mieszany  następuje wykorzystanie różnych sposobów organizacji na jednej lekcji zabaw i gier ruchowych
czy lekcjach gimnastyki bądz
gier zespołowych, w których nauczyciel planuje inny sposób organizacji w czasie
ćwiczeń kształtujących i całkiem odmienny sposób w trakcie realizacji zadań głównych lekcji.
Odnowa biologiczna:
Odnowa biologiczna:
Odnowa biologiczna:
Odnowa biologiczna:
35. Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.
35. Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.
35. Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.
35. Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.
I. Zabiegi termoterapii
1. Ciepło lecznicze
całościowe  ogólne
sauna: sucha i parowe
gorące kąpiele (temp. wody 38-42 stopnie)
częściowe  miejscowe
promieniowanie IR
okłady żelowe
okłady borowinowe
termofory
poduszki elektryczne
gorący piasek
2. krioterapia
miejscowa
okłady woreczkiem żelowym
masaż mięśni i ścięgien kostką lodu
częściowa kąpiel w wodzie z lodem
okłady z borowiny (ok. 3 stopnie)
spreye oziębiające
para z ciekłego azotu lub dwutlenku węgla
całego ciała  KRIOKOMORA, KRIOSAUNA
II. masaż
1. suchy
klasyczny
segmentalny
drenaż limfatyczny
masaż z użyciem przyżądów
2. hydroterapia
III. trening wibracyjny
IV. kąpiele w wodach leczniczych
SAUNA SUCHA FIC
SKA  polega na naprzemiennym nagrzewaniu ciała za pomocą gorącego suchego powietrza oraz
ochładzaniu go za pomocą zimnej wody. Temperatura w saunie powinna wynosić od 60-100 stopni Celsjusza. Sauna
zbudowana jest ze specjalnego drewna, występują w niej co najmniej dwa poziomy, pośrodku stoi piec elektryczny, na
którym ułożone są kamienie granitowe utrzymujące temperaturę w środku.
SAUNA ROSYJSKA (łaz
nia parowa, sauna rzymska)  jest to kąpiel w gorącym powietrzu, charakteryzującym się bardzo
dużą wilgotnością (do 100%). Temp. powietrza wynosi 40-60 stopni Celsjusza. A
az
nie buduje się z różnych materiałów,
ławy mogą być umieszczone na jednym poziomie, a pod nimi rury, z których wydobywa się wilgotne powietrze. Sauna ta
doprowadza do intensywnego przegrzania organizmu przy stosunkowo niedużej temp.
GOR
CE K
PIELE  mogą byś całkowite bądz
częściowe. Temp. wody wynosi 38-42 stopnie. Najczęściej kąpiel taka
polega na dolewaniu wody o coraz wyższej temp. Kąpiel taka trwa od 5 do 20 minut. Po kąpiel ciało należy schłodzić pod
prysznicem.
K
PIELE W WODACH LECZNICZYCH:
1. kąpiele solankowe wykorzystywane do odciążenia narządu ruchu, rozluz
nienia mięśni, przyspieszenia regeneracji
mięśni oraz usunięcia z nich kwasu mlekowego, czas do 40 min., kąpiele te mogą być ciepłe lub gorące
2. k. kwasowęglanowe kąpiel ta jest stosowana dla wytrenowania układu naczyniowego i autonomicznego, czego
podstawowym efektem jest mniejsza reakcja układu sercowo-naczyniowego na zmienne warunki otoczenia. Czas
zabiegu 6-12 min
3. k. ozonowa główne działanie tej kąpieli to intensywne dotlenienie tkanek i rozluz
nienie układu więzadłowo-
mięśniowego, działa również odprężająco na ukł. nerwowy. Czas zabiegu ok. 20 min.
HYDROTERAPIA
Jest to wykorzystanie wody gospodarczej i wpływu ciśnienia hydrostatycznego na organizm
Oprócz kąpieli gorących, ciepłych czy zimnych wyróżnia się też różnego rodzaju masaże wodne:
1. natrysk biczowy
" temp. wody : 21-27 stopni C, czasami temperatura ulega zmianie w trakcie zabiegu
" strumień wody jest skupiony za pomocą nasadki na wężu[ ciśnienie wody 1.5 do 3 atmosfer]
" za pomocą tego zabiegu pobudza się ukrwienie mięśni i stawów, dzięki czemu są one lepiej odżywione i
dotlenione
2. natrysk szkocki
" temp. wody zmienna[ najpierw 30-60 s woda ma temp. 38-42 stopnie, następnie przez kilka sekund woda zmienia
temp. na 10-15 stopni C]
" bardzo duże znaczenie ma również ciśnienie wody. która płynie z węża oraz kolejność polewania
3. masaż podwodny
" zabieg polega na zanurzeniu całego ciała w wodzie w specjalnej wannie, do której podłączony jest wąż
" z węża płynie pod ciśnieniem woda[l,5 do 4 atm.], mająca kształt bicza , którym terapeuta wykonuje pod wodą
koliste ruchy masujące na ciele osoby zanurzonej
" zabieg ten bardzo intensywnie pobudza układ krążeniowy i limfatyczny i rozluz
nia mięśnie
" oprócz masażu dodatkowym bodz
cem jest temp wody [35-38 wody w wannie i di 50 stopni wody płynącej z
węża]
36. Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.
36. Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.
36. Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.
36. Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.
Wskazania do korzystania z sauny:
" choroby dróg oddechowych
" częste choroby bakteryjne i wirusowe
" zaburzenia odporności organizmu
" otyłość
" trening układu krążeniowo-oddechowego
" zmęczenie mięśni(usuwanie toksyn)
Przeciwwskazania do korzystania z sauny
" ostre stany chorobowe
" ciężkie niewydolności krążenia
" nowotwory
" wyniszczenie organizmu (np. po leczeniu farmakologicznym)
" stany po Świerzych urazach
Wpływ sauny na organizm
" silne rozszerzenie naczyń krwionośnych całego organizmu
" intensywne pocenie się, które wywołuje odwodnienie oraz utratę jonów sodu i potasu
" przyspieszenie akcji serca
" może wystąpić nagłe obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
" zmniejszenie przepływu krwi przez mięśnie
" wzrost temp. ciała nawet o 2 stopnie Celsjusza
" pojawia się uczucie niepokoju przechodzące w osłabienie
" wydzielanie hormonów t.j: adrenalina, endorfiny i prolaktyna
37. Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.
37. Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.
37. Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.
37. Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.
RODZAJE ZABIEGÓW
1. Miejscowe
" Zastosowanie zimnej wody z kranu o temp. 15-200C
" Okłady z borowiny ok. 30C w czasie ok. 10 min.
" Okłady z woreczków z lodem ok. 00C w czasie ok. 20-30 min.
" Okłady z zamrożonych woreczków z żelem silikonowym, tzw. cold packs o tem. -50Cdo -150C,czas okładu
do 30 min.
" Masaż lodem, ok. 2-3 min.
" Sprey oziębiający, jednorazowo 5 sek.
" Nadmuch gazem ochładzającym (zimne powietrze -30do-400C; rozprężony azot -110 do -1800C;
rozprężony dwutlenek węgla ok. - 700C)
2. Ogólne
" Kriosauna - pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp.-1000-1600 C,
czas do 3 min.
" Kriokomora  urządzenie składające się najczęściej z 2 pomieszczeń: przedsionka temp.ok.-500C oraz z
komory właściwej temp. ok.-1600C, przeznaczona na kilka osób, czas zabiegu do 3 min.
KRIOTERAPIA  jest nieinwazyjnym zastosowaniem krańcowo niskich temperatur schłodzonego powietrza.
Kriokomora  zabieg wykonywany jest w specjalnej komorze, w której temp. pomieszczenia wynosi od -176 stopni C.
Komory mogą być oziębiane za pomocą ciekłego azotu bądz
zimnego powietrza. Najczęściej stosuje się temp. około -
70 do -110 stopni. Czas zabiegu nie dłuższy jak 3 min. Osoba wchodzi do komory ubrana w strój kąpielowy,
rękawiczki, skarpetki, nauszniki i drewniane klapki. Podczas zabiegu należy spokojnie powoli oddychać przez maskę.
Adaptacja organizmu następuje w przedsionku komory, po tym osoba wchodzi do komory właściwej. Po wyjściu z
komory należy wykonać kilka ćwiczeń rozgrzewających.
Kriosauna  pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp. -100 do -160 stopni, czas
3 min.
Korzystne skutki krioterapii:
" Działanie przeciwbólowe
" Działanie przeciwzapalne
" działanie przeciwkrwotoczne
" rozluz
nienie mięśni szkieletowych i poprawa siły
" zwiększenie zakresu ruchu w obrębie leczonych stawów
" zmniejszenie krwawienia
" zapobiega/ogranicza rozległości krwiaków
" zmniejsza obrzęki pourazowe i zapalne
" obniżenie temp. tkanek
" zmienia napięcie mięśniowe
" nie obciąża układu krwionośnego
38. Na czym polega i co daje trening wibracyjny?
38. Na czym polega i co daje trening wibracyjny?
38. Na czym polega i co daje trening wibracyjny?
38. Na czym polega i co daje trening wibracyjny?
Podczas  Wibracji Całego Ciała wibracje mechaniczne są przenoszone na ciało dzięki platformie wibrującej. Stymulacja
mechaniczna powoduje odruch rozciągania mięśni powodujący mimowolne skurcze włókien mięśniowych. Oznacza to, że
mięśnie reagują na wibrację automatycznymi, naprzemiennymi skurczami i rozkurczami. Przy częstotliwości 30 Hz i
wyższej naprężenia mięsni są bardzo intensywne i skuteczne. Przy niższych częstotliwościach uzyskuje się optymalny efekt
relaksacyjny.
Podczas konwencjonalnych ćwiczeń pracuje jedynie 40% włókien mięśniowych. Podczas  Wibracji Całego Ciała pracuje
aż do 100%. Dodatkowo wibracja ma pozytywny wpływ także na ścięgna, kości, system nerwowy oraz równowagę
hormonalną.
Najważniejsze korzyści płynące z  Wibracji Całego Ciała w porównaniu do klasycznych ćwiczeń:
" Ćwiczenie jest efektywne i nie tak czasochłonne!
" Urządzenie nie zajmuje dużo miejsca.
" Jest łatwe w użyciu.
" Sesje ćwiczeń zajmują mało czasu (średnio 10  15 minut na sesję).
" Widoczne efekty w krótkim czasie!
" Może być stosowana u osób, które nie mogą stosować silnych obciążeń.
" Przeznaczona zarówno dla osób młodych, starszych i dzieci.
" Szerokie zastosowanie.
" Duża gama ćwiczeń, angażująca niemal wszystkie grupy mięśniowe.
Najważniejsze efekty:
1. Modelowanie sylwetki
2. Aktywacja krążenia krwi
3. Zwiększenie siły mięśni
4. Zwiększenie elastyczności mięśni
5. Zwiększenie relaksacji mięśni
6. Zwiększona koordynacja / stabilność
7. Zmieszenie cellulitisu
8. Zapobieganie osteoporozie
9. Spalanie tłuszczu
Trening wibracyjny może być doskonałym uzupełnieniem treningu ogólnorozwojowego w centrach fitness. Wspomaga
rezultaty standardowych ćwiczeń, a także zapewnia nowość, różnorodność i zabawę.
Żywienie:
Żywienie:
Żywienie:
Żywienie:
39. Wymień zasady prawidłowego żywienia.
39. Wymień zasady prawidłowego żywienia.
39. Wymień zasady prawidłowego żywienia.
39. Wymień zasady prawidłowego żywienia.
ZALECENIA PRAWIDA
OWEGO ŻYWIENIA
" Zrównoważony bilans energetyczny
" Udział energii powinien wynosić:
53-63% z węglowodanów,
25 - 31% z tłuszczy,
12 - 15% z białek
" Pożywienie powinno dostarczać wszystkich niezbędnych składników pokarmowych właściwe rozłożenie posiłków
w ciągu dnia: 4-5 dziennie zwłaszcza dzieci i młodzież (z przerwami 4 godzin.), dorośli przynajmniej 3 dziennie (z
przerwami 4-6 godzinnymiśniadanie powinno pokrywać 25-35% dziennej racji pokarmowejostatni posiłek nie
mniej niż 2 godziny przed snemDzienne spożycie białka
" W sportach siłowych 3960 kcal
" W dyscyplinach wytrzymałościowych 2640 kcal
" Piramida prawidłowego żywienia ***** podstawa - węglowodany złożone,
**** warzywa, owoce
*** produkty mleczne
** mięso wraz z rybami, jaja
* tłuszcze zwłaszcza roślinne, umiarkowanie słodycze
40. Co to jest wskaz
nik BMI i o czym świadczy?
40. Co to jest wskaz
nik BMI i o czym świadczy?
40. Co to jest wskaz
nik BMI i o czym świadczy?
40. Co to jest wskaz
nik BMI i o czym świadczy?
Warunkiem utrzymania stałej masy ciała jest tzw. zerowy bilans energetyczny.
Body Mass Index BMI  wskaz
nik Queteleta określa
Body Mass Index BMI  wskaz
nik Queteleta określa
Body Mass Index BMI  wskaz
nik Queteleta określa
Body Mass Index BMI  wskaz
nik Queteleta określa
" Wykorzystywany jest jako praktyczne kryterium względnej oceny stopnia nadwagi i otyłości (nie uwzględnia rozkładu
tkanki tłuszczowej oraz składu procentowego tkanki tłuszczowej i mięśniowej).
" Prawidłowy zakres BMI 18,5-25
" BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2
BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2
BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2
BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2
41. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.
41. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.
41. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.
41. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.
1. Cukry  węglowodany
Cukry  węglowodany
Cukry  węglowodany
Cukry  węglowodany
Węglowodany są podstawowym i najbardziej wydajnym z
ródłem energii. Są to związki złożone z węgla, wodoru i tlenu i
dzielimy je na cukry proste (jak glukoza i fruktoza) oraz cukry złożone.
2. Białka
Białka
Białka
Białka
Białka są podstawowym materiałem budulcowym organizmu i powszechnie występują zarówno w produktach pochodzenia
zwierzęcego, jak i roślinnego. Poza budową komórek, pełnią wiele innych ważnych zadań, gdyż białka to także enzymy, bez
których niemożliwa byłaby większość przemian chemicznych.
Istnieją duże rozbieżności poglądów na temat zapotrzebowania sportowców na białko. Przyjmuje się, że jest to od 1,2 do
3,0g na kg masy ciała.
3. Tłuszcze  lipidy
Tłuszcze  lipidy
Tłuszcze  lipidy
Tłuszcze  lipidy
Tłuszcze, zwane trójglicerydami to związki glicerolu i rozmaitych kwasów tłuszczowych. Te ostatnie dzielimy na nasycone
(spotykane głównie w tłuszczach zwierzęcych) i nienasycone  obficie występujące w roślinach, ale także np. w mięsie ryb.
Tłuszcze są ważnym z
ródłem energii, a ponadto materiałem zapasowym odkładanym w tkance tłuszczowej 
umiejscowionej pod skórą i wokół narządów wewnętrznych jamy brzusznej.
Tkanka tłuszczowa u zdrowego dorosłego człowieka stanowi od 10 do 18% wagi ciała i oprócz pełnienia funkcji
zapasowych, chroni organizm przed utratą ciepła. Należy pamiętać, że cukry także mogą zostać przetworzone w tłuszcze i
odłożone w tkance tłuszczowej. Oznacza to, że dieta z nadwyżką węglowodanów  podobnie jak i jedzenie nadmiernej
ilości tłuszczu  również może przyczyniać się do nadwagi.
4. Witaminy
Witaminy
Witaminy
Witaminy
Witaminy są związkami organicznymi o bardzo różnorodnej budowie chemicznej. Warunkują prawidłowy przebieg
procesów życiowych. Brak witamin prowadzi do schorzenia, zwanego awitaminozą
5. Błonnik
Błonnik
Błonnik
Błonnik
Ważnym składnikiem pożywienia są także substancje, które nie ulegają trawieniu, określane jako włókno pokarmowe lub
błonnik. Są to pozostałości komórek roślinnych składające się przede wszystkim z celulozy, choć także z pektyn, ligniny i
innych nieprzyswajalnych związków.
Wpływają na odpowiednie wydzielanie śliny, właściwe stężenie kwasu solnego w żołądku, a także pobudzają ruchliwość jelit
i tworzą korzystne podłoże dla rozwoju flory bakteryjnej.
W żywieniu przeciętnego człowieka podstawowe zasady żywienia to: białko 15%, tłuszcze 25-30%, cukrowce 50-60%.
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zależy nie tylko od rodzaju dyscypliny sportowej, ale również od okresu
treningowego i indywidualnych uwarunkowań w danym okresie przygotowawczym.
B : T : W=1g : 1g : 4,5g /kg beztłuszczowej masy ciała
ŻYWIENIE- PODSUMOWANIE
Na tydzień przed zawodami: Przyjmuj 60-70% węglowodanów lub 7-8g/kg mc, produkty o niskim IG
Jeden dzień przed zawodami: Posiłki wysokowęglowodanowe o niskim IG; dużo płynów, mało tłuszczy
2-4 godziny przed zawodami: niskie IG, wysokowęglowodanowe, niskotłuszczowe i niskobiałkowe; 400  600 ml
płynów;
1 godzina przed zawodami: 1g węglowodanów na 1kg mc;
15-30 min. przed zawodami: wypij 125-150ml płynu;
Podczas zawodów trwających po nad 60min.: 30 do 60g węglowodanów na godzinę; IG wysoki lub umiarkowany
(bez fruktozy); 150 do 300 ml płynu co 15-20 minut;
Po zawodach: Przyjmuj 1g/kg mc węglowodanów w ciągu 2 godzin po wysiłku; IG wysoki; 500ml płynu
bezpośrednio po starcie lub meczu i póz
niej kontynuuj regularnie;
42. Wymień cele i zadania diety.
42. Wymień cele i zadania diety.
42. Wymień cele i zadania diety.
42. Wymień cele i zadania diety.
Dieta w sporcie powinna dostarczać odpowiedniej ilości energii, składników odżywczych, witamin i minerałów.
Odpowiednie zbilansowanie diety w danych okresach przygotowawczych bezpośrednio wpływa na ogólna wydolność
organizmu, oraz przyspiesz jego regeneracje po wysiłku.
CELE DIETY
" wyrównanie ubytków energetycznych i strat substancji odżywczych
" normalizacja masy ciała do BMI=18,4-24,9
" przywrócenie prawidłowych procesów metabolicznych
" detoksykacja organizmu ze szkodliwej mikroflory i pierwiastków metali ciężkich
" oczyszczenie jelita grubego ze złogów kałowych przez zwiększenie spożycia błonnika.
" zahamowanie przewlekłych procesów oksydacyjnych i zmniejszenie stężenia wolnych rodników poprzez zwiększone
spożycie witamin i składników mineralnych antyoksydacyjnych
Prawo:
Prawo:
Prawo:
Prawo:
43. Co to jest uczniowski klub sportowy i jakie są jego zalety?
43. Co to jest uczniowski klub sportowy i jakie są jego zalety?
43. Co to jest uczniowski klub sportowy i jakie są jego zalety?
43. Co to jest uczniowski klub sportowy i jakie są jego zalety?
Uczniowski Klub Sportowy
Uczniowski Klub Sportowy jest to klub, który powstał z myślą najmłodszych zawodnikach uprawiających sport. Podlega
Uczniowski Klub Sportowy
Uczniowski Klub Sportowy
wpisowi do ewidencji i posiada osobowość prawną.
ZALETY
" Może zajmować się kilkoma dyscyplinami sportu
" Jego głównymi członkami są dzieci, gdyż to właśnie z myślą o nich powstaje
" Już 15 osób (rodziców, wychowawców, nauczycieli) może założyć UKS
" Opiekę nad UKS sprawują trenerzy bądz
nauczyciele WF
" Najczęściej tworzone są przy szkołach bądz
MOSiRach dlatego są ogólnodostępne
" UKS może starać się o otrzymanie sprzętu sportowego, potrzebnego do uprawiania danej dyscypliny, który
finansowany jest ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej
44. W jaki sposób założyć uczniowski klub sportowy?
44. W jaki sposób założyć uczniowski klub sportowy?
44. W jaki sposób założyć uczniowski klub sportowy?
44. W jaki sposób założyć uczniowski klub sportowy?
1. Zebrać 15 dorosłych chętnych do założenia Klubu.
2. Zorganizować zebranie założycielskie Klubu.
3. Złożyć wymagane dokumenty w Starostwie Powiatowym.
" Wniosek komitetu założycielskiego o wpis do ewidencji,
" Listę założycieli (co najmniej 15 dorosłych osób),
" Listę obecności na zebraniu założycielskim,
" Protokół z zebrania założycielskiego,
" 3 egzemplarze statutu.
45. Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela
45. Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela
45. Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela
45. Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela
fitness klubu)?
fitness klubu)?
fitness klubu)?
fitness klubu)?
ż 2. 1. Prowadzący działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej, o której mowa w ż 1, zwany dalej "prowadzącym
działalność", jest obowiązany do:
1) opracowania regulaminu zajęć oraz zapoznania z nim uczestników tych zajęć,
2) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przebieg zajęć, posiadającej kwalifikacje zawodowe, o których
mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, zwanej dalej "ustawą",
3) ubezpieczenia uczestników zajęć od następstw nieszczęśliwych wypadków na zasadach ogólnych,
4) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej warunków bezpieczeństwa oraz warunków sanitarno-
higienicznych określonych w odrębnych przepisach,
5) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej bazy rekreacyjno-sportowej odpowiedniej dla formy
prowadzonych zajęć,
6) dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciach wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o braku
przeciwwskazań do udziału w tych zajęciach lub które złożą podpisane własnoręcznie, a w przypadku osób niepełnoletnich
przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciach rekreacyjnych.
2. Prowadzący działalność dostarcza uczestnikom zajęć rekreacyjnych, przed ich rozpoczęciem, regulamin uczestnictwa w
tych zajęciach oraz program określający w szczególności:
1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres lub siedzibę prowadzącego działalność w dziedzinie rekreacji
ruchowej,
2) imię, nazwisko i kwalifikacje zawodowe osoby prowadzącej zajęcia,
3) termin lub terminy zajęć,
4) miejsce realizacji zajęć,
5) udostępniane urządzenia i sprzęt rekreacyjno-sportowy,
6) wyposażenie uczestników w sprzęt zabezpieczający i ochronny lub ratunkowy,
7) warunki zakwaterowania i wyżywienia,
8) cenę zajęć oraz zakres usług objętych tą ceną,
9) zasady kwalifikowania osób do udziału w zajęciach,
10) maksymalną ilość osób uczestniczących w zajęciach,
11) ilość uczestników przypadających na jednego prowadzącego zajęcia,
12) reguły zachowania się uczestników w czasie realizacji zajęć.
Pierwsza pomoc:
Pierwsza pomoc:
Pierwsza pomoc:
Pierwsza pomoc:
46. Opisz algorytm i najważniejsze zasady BLS (RKO)?
46. Opisz algorytm i najważniejsze zasady BLS (RKO)?
46. Opisz algorytm i najważniejsze zasady BLS (RKO)?
46. Opisz algorytm i najważniejsze zasady BLS (RKO)?
1. Oceń bezpieczeństwo
- swoje
-poszkodowanego.
2. Oceń przytomność
czy poszkodowany reaguje
3. Wezwij pomoc
4. Udrożnij drogi oddechowe
-odegnij głowę do tyłu
- unieś brodę
- narzuć żuchwę
5. Oceń oddech metodami:
- wzrokową
- słuchową
- czuciową
6. Jeżeli poszkodowany nie oddycha prawidłowo
-wezwij pomoc
-poproś o wezwanie pomocy
7. Rozpoczęcie RKO
decyzję o rozpoczęciu resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) podejmuje się, gdy poszkodowany nie reaguje i nie
oddycha prawidłowo.
47. Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.
47. Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.
47. Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.
47. Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.
ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY
ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY
ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY
ETAPY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY
6. Ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku
Najpierw i przede wszystkim pomyśl o swoim bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie poszkodowanego i obecnych
osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych.
7. Ocena bezpieczeństwa swojego i poszkodowanego
Udzielanie pomocy może być niebezpieczne dla ratownika
Podczas udzielania pierwszej pomocy może dojść do zarażenia wieloma chorobami np. wirusowe zapalenie wątroby, wirus
HIV - dlatego podczas wykonywania wszelkich czynności przy poszkodowanym ratownik powinien mieć założone
lateksowe lub foliowe rękawiczki jednorazowego użytku.
8. Ocena stanu poszkodowanego i sprawdzanie czynności życiowych
Sprawdzić stan osoby poszkodowanej: przytomność i oddech
9. Wezwanie pomocy
" Gdzie i kiedy się to stało
" Co się wydarzyło
" Ile jest ofiar wypadku
" Jakie są widoczne uszkodzenia ciała
" Kto i skąd wzywa pomocy
" Pytanie: co można zrobić, aby pomóc choremu
10. Rozpocznij RKO
48. Wymień i opisz pozycje ciała stosowane przy udzielaniu pierwszej pomocy.
48. Wymień i opisz pozycje ciała stosowane przy udzielaniu pierwszej pomocy.
48. Wymień i opisz pozycje ciała stosowane przy udzielaniu pierwszej pomocy.
48. Wymień i opisz pozycje ciała stosowane przy udzielaniu pierwszej pomocy.
1. Pozycja leżąca z ugiętymi nogami w kolanach  urazy brzucha
2. Pozycja autoprzetoczeniowa  omdlenia
3. Pozycja Półsiedząca  zawał serca
4. Pozycja Boczna ustalona  osoba nieprzytomna
5. Pozycja leżąca  przeciw wstrząsowa
6. Pozycja Zastana - zapobiega dalszym urazom
49. Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.
49. Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.
49. Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.
49. Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.
ZA
AMANIA
Złamanie jest przerwaniem ciągłości tkanki kostnej.
Złamania dzielimy na:
" zamknięte - gdy skóra dookoła złamanej kości jest nienaruszona,
" otwarte - gdy jest przerwana ciągłość skóry a kość może być narażona na zanieczyszczenia pochodzące z
powierzchni skóry i powietrza.
Złamanie należy podejrzewać jeżeli:
" wystąpi obrzęk i ból, nasilający się przy uciśnięciu lub próbie poruszenia kończyną,
" poszkodowany nie może w pełni lub częściowo wykonywać ruchów uszkodzoną kończyną,
" wystąpi nieprawidłowa ruchomość w miejscu, w którym normalnie jest nieruchoma,
" uszkodzona kończyna wyraz
nie straci swój prawidłowy kształt,
" w razie gdy widoczne są odłamy kostne (w przypadku złamań otwartych).
Postępowanie
" uszkodzone miejsce odsłaniamy tylko w przypadku podejrzenia istnienia rany poprzez rozcięcie lub rozprucie
części ubrania,
" jeśli jest to złamanie otwarte tamujemy ewentualny krwotok i zakładamy na ranę jałowy opatrunek (bezpośrednio
na ranę kładziemy ostrożnie jałowy gazik, tak aby nie wcisnąć złamanej kości ani jej odłamków).
" unieruchamiamy przynajmniej
dwa sąsiednie stawy tzn. leżący
powyżej i poniżej złamania,
" nie nastawiamy i nie poruszamy uszkodzoną kończyną (konieczne czynności wykonujemy z naciągiem),
ZWICHNI
CIA
Przemieszczenie się jednej powierzchni stawowej w stosunku do drugiej.
Objawy
-zwichnięty staw uległ zniekształceniu,
-pojawia się silny ból, obrzęk, zasinienie,
-niemożność wykonywania ruchów w stawie
Pierwsza pomoc
Postępowanie jest takie samo jak przy załamaniach.
SKR
CENIA
Jest to naciągnięcie lub naderwanie aparatu wiązadłowo - torebkowego stawu.
Skręcenie jest mniej groz
ną formą niż zwichnięcie ponieważ nie zostaje rozerwana torebka stawowa i dzięki elastyczności
wiązadeł zostają przywrócone normalne stosunki anatomiczne stawu.
Objawy, pierwsza pomoc jak przy zwichnięciu
Pedagogika:
Pedagogika:
Pedagogika:
Pedagogika:
50. Czym jest pedagogika i na jakie działy się dzieli?
50. Czym jest pedagogika i na jakie działy się dzieli?
50. Czym jest pedagogika i na jakie działy się dzieli?
50. Czym jest pedagogika i na jakie działy się dzieli?
Nazwa  pedagogika pochodzi z greckiego i oznacza  kierowanie dzieckiem.
PEDAGOGIKA - jednorodna nauka zajmująca się całością zjawisk wychowawczych, tzn. warunkami, w których one
warunkami
warunkami
warunkami
przebiegają, celami, którym mają służyć, procesem i treścią metodami
celami procesem i treścią działalności wychowawczej, metodami, które mają jej zapewnić
celami procesem i treścią metodami
celami procesem i treścią metodami
skuteczność, oraz instytucjami, które tę działalność prowadzą.
instytucjami
instytucjami
instytucjami
Pedagogika służy nie tylko zdobyciu wykształcenia, zawodu, ale również przekazywaniu wartości, kształtowaniu postaw
wobec życia, zmieniającej się rzeczywistości, ma pomóc w znalezieniu odpowiedniego miejsca w środowisku, w którym
żyjemy.
W związku z tym pedagogika musi korzystać również z nauk pokrewnych.
PEDAGOGIK
można podzielić na 4 główne działy:
1. Pedagogikę ogólną, która zajmuje się podstawami, strukturą i celami wychowania, metodologią badań, analizą
Pedagogikę ogólną
Pedagogikę ogólną
Pedagogikę ogólną
ogólnych doktryn pedagogicznych, filozoficzną problematyką wychowania, jak również dziedzinami, które się
jeszcze nie usamodzielniły.
2. Teorię nauczania, zwaną dydaktyką, zajmującą się nauczaniem i uczeniem się, programami szkolnymi i
Teorię nauczania
Teorię nauczania
Teorię nauczania
podręcznikami oraz pomocami szkolnymi,
3. Teorię wychowania, zajmującą się problematyką dziedzin wychowania i środowisk wychowawczych mających
Teorię wychowania,
Teorię wychowania,
Teorię wychowania,
wpływ na kształtowanie osobowości człowieka na różnych etapach jego rozwoju.
4. Organizację szkoły i szkolnictwa, zajmującą się przemianami w systemie szkolnym i analizą różnych systemów
Organizację szkoły i szkolnictwa
Organizację szkoły i szkolnictwa
Organizację szkoły i szkolnictwa
szkolnych w kraju i na świecie.
Inne dział pedagogiki, nie mniej ważne, stale rozwijające się i odpowiadające zakresem swoich zainteresowań na aktualne
potrzeby społeczne to pedagogika opiekuńcza, porównawcza, społeczna, szkolna, wczesnoszkolna, a także liczne już
opiekuńcza, porównawcza, społeczna, szkolna, wczesnoszkolna
opiekuńcza, porównawcza, społeczna, szkolna, wczesnoszkolna
opiekuńcza, porównawcza, społeczna, szkolna, wczesnoszkolna
pedagogiki szczegółowe jak np. pedagogika sportu
pedagogika sportu.
pedagogika sportu
pedagogika sportu
52. Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?
52. Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?
52. Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?
52. Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?
E d u k a c j a  to ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka.
E d u k a c j a
E d u k a c j a
E d u k a c j a
W y c h o w a n i e  to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków
W y c h o w a n i e
W y c h o w a n i e
W y c h o w a n i e
(zmian rozwojowych)w osobowości wychowanka.
K s z t a ł c e n i e  to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata,
K s z t a ł c e n i e
K s z t a ł c e n i e
K s z t a ł c e n i e
przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości.
U c z e n i e s i ę  jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości,
U c z e n i e s i ę
U c z e n i e s i ę
U c z e n i e s i ę
umiejętności, nawyki, postawy)w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i
ćwiczenia)
N a u c z a n i e
N a u c z a n i e  jest procesem kierowania uczeniem się uczniów w toku planowanej pracy nauczyciela z uczniami.
N a u c z a n i e
N a u c z a n i e
53. Na czym polega podmiotowe traktowanie?
53. Na czym polega podmiotowe traktowanie?
53. Na czym polega podmiotowe traktowanie?
53. Na czym polega podmiotowe traktowanie?
Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży oznacza humanistyczne i partnerskie podejście do dzieci i młodzieży w
Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży
Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży
Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży
procesie kształcenia.
Przejawem podmiotowego traktowania wychowanka są:
- AKCEPTACJA - równoznaczna z upatrywaniem w wychowanku wartości samoaktualizujących się i ulegających ciągłemu
samodoskonaleniu,
- ROZUMIENIE EMPATYCZNE dzieci i młodzieży, polegające na aktywnym wsłuchiwaniu się w wypowiedzi drugiego
człowieka i jednoczesnym wczuwaniem się w jego doznania, uczucia i myśli,
- AUTENTYZM nauczycieli i wychowawców, to szczerość i otwartość w kontaktach z innymi,
- POSZANOWANIE PRAWA DO WA
ASNEJ PODMIOTOWOŚCI czyli niezależności / autonomii/ i odrębności /
niepowtarzalności /.
54. Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).
54. Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).
54. Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).
54. Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).
Style kierowania zespołem wychowawczym
Style kierowania zespołem wychowawczym
Style kierowania zespołem wychowawczym
Style kierowania zespołem wychowawczym
1. Demokratyczny
1. Demokratyczny
1. Demokratyczny
1. Demokratyczny
- nawiązywanie z wychowankami serdecznych, przyjacielskich kontaktów, bez wzbudzania uczucia lęku,
- odwoływanie się do inicjatywy i pomysłowości wychowanków, liczenie się z ich zamierzeniami i wspólnie podjętymi
decyzjami,
- cierpliwe udzielanie wychowankom gruntownych informacji na interesujące ich tematy,
- występowanie w roli równorzędnych partnerów w kierowanym przez siebie zespole wychowawczym,
- pełnienie roli animatorów, inicjatorów, doradców, nie decydentów,
- dyskusja, wspólne działanie, stawianie na nagrodę, nie karę, wszechstronna pomoc, ale także umiejętność przyznania się
do błędu
Skutki demokratycznego stylu kierowania zespołem:
- darzenie sympatią kierownika grupy i identyfikowanie się z nim,
- podejmowanie zadań na własną odpowiedzialność w przekonaniu o sensowności działania,
- wykonywanie zadań nawet pod nieobecność kierownika, bez potrzeby kontroli,
- wykazywanie się większą kreatywnością w osiąganiu celów,
- wspólne poszukiwanie sposobów przezwyciężania trudności nie usiłując obciążać winą za ich powstanie tylko jednego z
uczestników grupy,
- wysoki stopień identyfikacji z grupą.
2. Autokratyczny
2. Autokratyczny
2. Autokratyczny
2. Autokratyczny
- to styl, który zobowiązuje wychowawcę do przejmowania odpowiedzialności za wszelkie zachowania wychowanków.
- główne metody wychowawcze to kara i nagroda, nakazy i zakazy, -. wychowawca w sposób ostateczny podejmuje wszelkie
decyzje w sprawie poczynań wychowawczych i sposobów ich realizacji.
Skutki autokratycznego stylu kierowania zespołem:
- niechętny stosunek wychowanków do wychowawcy, częsta niemożność porozumienia się,
- brak entuzjazmu do wykonywania zadań, często niedostosowanych do możliwości wychowanków,
- emocjonalna niestabilność i przejawy niechęci we wzajemnej współpracy,
- niekiedy przejawy wzmożonej agresji, lub obojętności,
- względnie zadowalające osiągnięcia szkolne.
3. Liberalny
3. Liberalny
3. Liberalny
3. Liberalny
- dawanie wychowankom możliwie szerokiego zakresu swobody,
- wywieranie minimalnego wpływu na podopiecznych ,rezygnacja z kierowania,
- rezygnacja z odpowiedzialności za zachowania wychowanków,
- doradza wtedy, gdy jest poproszony.
Skutki liberalnego stylu kierowania grupą:
- bezcelowe, chaotyczne zachowania podopiecznych,
- trudności w porozumiewaniu i stąd zachowania agresywne,
- brak, lub słabe więzi rzeczowe i osobowe,
- obecność wychowawcy  kierownika nie działa mobilizująco,
- pod nieobecności wychowawcy, funkcję kierowniczą pełni jeden z członków grupy.
55. Wymień i opisz kompetencje potrzebne w pracy instruktora.
55. Wymień i opisz kompetencje potrzebne w pracy instruktora.
55. Wymień i opisz kompetencje potrzebne w pracy instruktora.
55. Wymień i opisz kompetencje potrzebne w pracy instruktora.
1. prakseologiczne, dotyczące sprawnego działania, umiejętność stawiania celów, programowania działań edukacyjnych,
prakseologiczne
prakseologiczne
prakseologiczne
2. komunikacyjne, to umiejętność porozumiewania się, mówienia i słuchania, w sposób aktywny,
komunikacyjne
komunikacyjne
komunikacyjne
3. współdziałania, czyli umiejętności nie rządzenia i decydowania, ale współ pracy i włączania wychowanków w proc esy
współdziałania
współdziałania
współdziałania
decyzyjne,
4. moralne, odpowiedzialność za wychowanków, ich zachowania, postawy, ale również odpowiedzialność za swoje
moralne
moralne
moralne
postępowanie wobec nich,
5. kreatywne, doskonalenie własnej osoby, praca nad sobą,
kreatywne
kreatywne
kreatywne
6. informatyczne, a więc umiejętność poruszania się w świecie informatyki, korzystania z niej, posiadanie znajomości
informatyczne
informatyczne
informatyczne
języków obcych i języka komputera.
Emisja głosu:
Emisja głosu:
Emisja głosu:
Emisja głosu:
56. Wymień praktyczne zalecenia przy posługiwaniu się głosem.
56. Wymień praktyczne zalecenia przy posługiwaniu się głosem.
56. Wymień praktyczne zalecenia przy posługiwaniu się głosem.
56. Wymień praktyczne zalecenia przy posługiwaniu się głosem.
" Głębokie wdechy i spokojne wydechy rozładowują napięcie nerwowe.
" Unikajmy używania głosu w stanach silnego zdenerwowania (zwłaszcza krzyku).
" Z suchością w ustach poradzimy sobie przygryzając lekko koniuszek języka.
" Nie doprowadzajmy do skrajnego zmęczenia głosowego, róbmy kilkuminutowe
" przerwy w mówieniu czy śpiewaniu. Wskazane jest również popijanie ciepłych płynów, tj. woda, kompot.
" Gazowane i zimne napoje powodują chrypkę, głos może stać się "matowy". Zły wpływ mają również: piwo, mocne
alkohole, sok z czerwonej porzeczki, czekolada, dym papierosowy.
" Niewskazane jest używanie głosu w niskich temperaturach (np. na podwórku).
" Unikajmy mówienia na zbyt "podniesionym głosie" jak i również zbyt nisko. 'Nie mówmy także za cicho (większe
zużycie powietrza, potrzebne mocne podparcie oddechowe).
" Wyraz
ne wymawianie tekstu i dobra dykcja sprzyjają poprawnej fonacji (rozruszajmy
" ćwiczeniami zbyt leniwe usta).
" Dobry, pełny oddech sprzyja zdrowiu i zdrowemu, młodemu wyglądowi.
"