Wpływ afektu na społeczne poznanie
Wykład 5
Afekt
" fizjologiczny stan odczuwany jako przyjemny -
nieprzyjemny
" reakcja na każdą psychologiczną zmianę
" z
ródła świadome i nie
" proces jawny lub nie
JAK SI
CZUJ
TERAZ?
JAK SI
CZUJ
W OGÓLE?
Dwuczynnikowa struktura afektu
(Watson & Tellegen, 1985)
zaangażowanie
silny afekt pozytywny
silny afekt negatywny
przestraszony
pobudzony
entuzjastyczny
nerwowy
zdziwiony
podekscytowany
smutny
szczęśliwy
nieszczęśliwy
zadowolony
spokojny znudzony
zrelaksowany śpiący
cichy
słaby afekt negatywny
słaby afekt pozytywny
niezaangażowanie
przyjemność
nieprzyjemność
Asymetria pozytywno-negatywna
" Ludzie są umiarkowanymi optymistami:
 w miarę pozytywne postrzeganie innych i swego
życia (Parducci, 1986; Sears, 1983)
 tendencyjne przetwarzanie informacji
pozytywnych (efekt Polyanny, Matlin & Stang,
1978)
 łatwiejsze przypominanie i korzystanie z informacji
pozytywnych (Hampson & Dawson, 1985)
 pozytywne sądy o innych
 pozytywne słowa (Lewicka, 1985)
NEGATYWNY NASTRÓJ
POZYTYWNY NASTRÓJ
" rzadszy
" częściej doświadczany
" bardziej wpływowy
" sądy są zdecydowane
" negatywne zdarzenia są
" efekty są bardziej
bardziej informacyjne
przewidywalne, konsystentne
" są lepiej zapamiętywane
i interpretowalne
" bardziej wiarygodne
" diagnostyczne
" przetwarzanie kategorialne,
" sprawcze
heurystycznym, odgórnym,
" sądy  uzasadnione
polegającym na schematach,
" przetwarzanie oddolne,
skryptach, stereotypach
systematyczne
(Bodenhausen, Fiske &
(Bodenhausen)
Pavelchak)
Skąd różnice w przetwarzaniu
informacji?
" nastrój informacją o otoczeniu  bezpieczne vs
niebezpieczne
" hipoteza naprawy nastroju  dążymy do utrzymania
nastroju dobrego i zmiany niedobrego (Isen, 1984)
" nastrój jako ogólna wiedza (Bless, 2001)  nastrój
informuje, na ile można polegać na wiedzy
pozytywny  negatywny
" mniej złożona " bardziej złożona
struktura
" wymaga radzenia
sobie
(t. motywacyjne, Singer
i Salovey 1996)
Teoria wpływu nastroju na poznanie
" teorie prymowania afektu (Isen, Bower)
"  nastrój jak informacja (Szwartz & Clore)
" model infuzji afektu (Forgas)
Afekt prymowany czyli w zgodzie z
afektem
- pamięć
- sądy
- zachowania
Spójność z afektem: efekty
pamięciowe
Spójność uczenia się i
uczenie się w dobrym nastroju
odpamiętywania z nastrojem
uczenie się w złym nastroju
Odpamiętany materiał
78%
0
0
odpamiętywanie dobry nastrój zły nastrój
(Forgas & Bower, 1987)
Spójność odpamiętywania
dobry nastrój
określonych treści z nastrojem
zły nastrój
pozytywne zdarzenia negatywne zdarzenia
7o%
7o% 7o%
0
0
0
(Forgas & Bower, 1987)
Spójność odpamiętywanie
dobry nastrój
materiału wieloznacznego z nastrojem
zły nastrój
pozytywne interpretacje negatywne interpretacje
7o%
0
0
(Forgas & Bower, 1987; Halberstadt i wsp., 1995)
Spójność oceny materiału neutralnego
dobry nastrój
z nastrojem
zły nastrój
 podobanie się sloganów politycznych
7o%
0
0
Razran (1940)
Spójność z afektem: efekty
behawioralne
Zainteresowanie
dobry nastrój
zły nastrój
czas oglądania
4000ms
0
0
sceny przyjemne sceny nieprzyjemne
(Kelly, 1982; Forgas & Bower, 1987)
Zaangażowanie w aktywność
dobry nastrój
zły nastrój
Plan aktywności
300
0
0
społ. / radosne poważne / znaczące
(Carson & Adams, 1980)
Oczekiwania w stosunku do innych
dobry nastrój
zły nastrój
oczekiwania
5.5
0
0
0
współpraca rywalizacja współpraca rywalizacja
relacje interpersonalne relacje intergrupowe
(Forgas, 1998)
Inne efekty
" Perswazja
" Formowanie wrażeń
" Przewidywanie zachowań innych
" Pomoc
" Ewaluacje
" Wartość przypisywana temu co się posiada
" Satysfakcja z życia
" Zdrowie
" Przewidywanie przyszłych zdarzeń
Mechanizm -
teoria sieciowe
afekt jako węzeł w sieci asocjacyjnej
reakcje
ekspresje
autonomiczne
złość
etykiety
smutek
szczęście
zdarzenia
osobiste
emocjonalne
zdarzenie
Afekt jako efekt
rozprzestrzeniającej się
- / +
aktywacji w sieci
semantycznej
(Fiske i Pavelchak, 1987)
_
+
nietolerancyjny
konserwatysta
walczy przeciw przemocy
_
członek partii CH
nie wierzy w sprawiedliwość
+
_
_
broni rodziny
agresywny
prawa tylko dla niektórych
+
_
ceni wartości rodzinne
surowy
ceni wartości konwencjonalne
+
egalitarny
poświęca się dla innych
wybaczający
społecznica
+
+
 nastrój jako informacja
 oceniając nie potrafimy odróżnić wpływu
swojej reakcji na obiekt od innych
czynników afektorodnych nie związanych z
obiektem a wpływających na ocenę
Schwarz i Clore (1987)
 prezent obiekt
dobry nastrój
Heurystyka  How-do-I-feel-about-it
" sąd jest afektywny z natury (np. lubienie kogoś)
" mało dostępnych informacji
" sąd jest zbyt skomplikowany by formułować go na
podstawie częściowej informacji
" presja czasu lub wymagania zadania konsumują
zasoby
Czy afekt zawsze daje efekty
spójności?
Brak wpływu nastroju lub efekty
niespójne
" bezpośredni dostęp do informacji - informacja
znana, typowa, dostępna..
" motywacja:
 do poprawy nastroju (Erber & Erber, 1994)
 ukierunkowanie uwagi na stan afektywny
(Berkowitz & Troccoli, 1990)
 motywacja do utrzymania wysokiej samooceny
(Tesser, 1988)
 osobiste preferencje  poszukiwanie podobnych
(Locke & Horowitz, 1990)
 presja grupy (Forgas, 1990)
Model infuzji afektu
cechy osoby
cechy sytuacji
cechy zadania
cele
obecność innych
znajomość,
możliwości poznawcze
aprobata społ.
typowość,
stan afektywny
potrzeba trafności
złożoność, trudność
kontrola społ.
strategie
przetwarzania
bezpośredniego dostępu motywacyjne analityczne
heurystyczne
Niska infuzja afektu Kontrola nastroju Silna infuzja afektu
Afekt jako informacja
homeostatyczna kontrola
stanu afektywnego
(Forgas, 1995)
Zagadnienia
" Struktura afektu
" Afekt negatywny a afekt pozytywny  różnice
formalne i procesualne
" Trzy teorie wpływu nastroju na przetwarzanie
informacji społecznej