Ergonomia na stanowisku pracy Zbigniew Józ
wiak
Artykuł stanowi zestaw kilku uniwersalnych Niestety właśnie niedostatek przestrzeni pracy praca wymaga głównie użycia dużej siły lub
zaleceń dla ergonomicznego zaprojektowa- jest jedną z najczęstszych przyczyn niewygody wykonywania dalekich ruchów (są to jedyne
nia stanowisk pracy. i uciążliwości. Można np. długo i wytrwale szkolić wskazania dla pracy w pozycji stojącej), pracow-
pracowników w zakresie poprawnych technik pod- nik powinien móc skorzystać w czasie krótkich
W przypadku stanowiska pracy z komputerem stosun- noszenia i przenoszenia ciężkich przedmiotów, ale przerw z siedziska umieszczonego blisko miejsca
kowo łatwo jest przedstawić w kilku punktach zasad- już brak miejsca na stanowisku wymusi konieczność wykonywania czynności roboczych;
nicze etapy postępowania mające na celu stworzenie dz
wigania z pochyleniem i skręceniem tułowia.
ergonomicznych warunków pracy. Znacznie trudniej Odpowiednia przestrzeń pracy powinna umożliwić
stworzyć taką procedurę o dużym stopniu ogólności, pracownikowi:
uniwersalną, obejmującą najważniejsze elementy " utrzymywanie naturalnej, wyprostowanej,
stanowiska, bez zagłębiania się jednak w szczegóły skierowanej ku przodowi pozycji ciała w czasie
istotne dla rodzajów stanowisk lub nawet stanowisk wykonywania zarówno czynności roboczych, jak
pojedynczych, wybitnie specjalizowanych. Tym nie- i obserwacji obiektów pracy;
mniej potęga internetu jest ogromna i można w nim " przyjmowanie różnych, ale jednakowo zdrowych
znalez
ć przykłady tworzenia takich uniwersalnych i bezpiecznych pozycji ciała podczas wykony-
zasad. Przegląd kilkunastu takich przykładów posłużył wania wszystkich czynności, bez zmniejszania
tutaj do próby opracowania bardzo ogólnego zestawu możliwości wykonywania pracy, tzn. ilości i ja-
zaleceń, których spełnienie powinno dać podstawy kości pracy.
do ergonomicznego skonstruowania poprawnego, Konstrukcja stanowiska pracy powinna zapew-
przyjaznego stanowiska pracy. niać:
" takie rozmieszczenie elementów informacyjnych,
Stanowisko pracy które pozwoli na odpowiednią ich widoczność
Przestrzeń pracy to element najważniejszy, mający przy wyprostowanym tułowiu z głową tylko
wpływ na możliwość poprawnego (ergonomicznie lekko pochyloną ku przodowi;
i fizjologicznie) wykonania czynności zawodowych, " możliwość wykonywania pracy zamiennie
ograniczenie zmęczenia i bezpieczeństwo pracy. w pozycjach stojącej i siedzącej. Nawet jeżeli
www.promotor.elamed.pl
26 " prezentacje 2012
" możliwość korzystania z oparcia, bez konieczno- szkolenie umożliwia zmianę tej sytuacji, zwiększenie
ści zmiany ruchów, w przypadku pracy wykony- efektywności pracy i poziomu jej bezpieczeństwa.
wanej głównie w pozycji siedzącej; Podczas szkolenia w zakresie prawidłowego korzy-
" równomierne rozłożenie ciężaru ciała na obie stania z układu mięśniowo-szkieletowego należy
stopy, w przypadku gdy praca wykonywana szczególny nacisk położyć na poinformowanie
jest na stojąco; stosownie do tego powinny być pracowników, że:
skonstruowane pedały, warto również zapewnić " czynności robocze powinny być wykonywane
pracownikom podnóżek i maty przeciwzmę- ruchami mieszczącymi się w środkowej części
czeniowe ograniczające obciążenie układu zakresu ruchów odpowiednich części ciała,
mięśniowo-szkieletowego; dotyczy to szczególnie głowy, tułowia i kończyn
" eliminację, a przynajmniej minimalizację pracy górnych. Dlatego też w razie konieczności trze-
wykonywanej rękoma na poziomie lub ponad ba obrócić całe ciało, a nie wykonywać skręty
poziomem serca; nawet jeżeli w takich wa- jego elementów;
runkach praca wykonywana jest sporadycznie, " gdy musi być używana siła mięśni, należy
nie należy używać siły (wykonywania ruchów wykorzystywać możliwie duże grupy mięśni dodatkowych. Pracownicy sami również organizują
pchania lub ciągnięcia); dobrym rozwiązaniem i kierować siłę wzdłuż osi zaangażowanych sobie krótkie przerwy nieformalne. Należy pamiętać,
w przypadku absolutnej konieczności sięgania kończyn; że przerwy powinny rekompensować każde obciąże-
wysoko jest zastosowanie podpórek pod ręce " kiedy podczas pracy używana jest duża siła rąk nie: fizyczne, informacyjne i wynikające z warunków
lub mobilnych podnóżków/podestów. lub nóg (wykonywanie prostych czynności), otoczenia, a ich długość powinna być dostosowana
należy ją wykonywać, używając naprzemiennie do rodzaju i czasu trwania pracy. Istotna jest także
Komfort psychiczny obu kończyn  zazwyczaj narzędzia i maszyny odpowiednia organizacja miejsc wypoczynku 
Szkolenia pozwalają na istotne polepszenie wykorzystywane podczas takich czynności po- nawet najestetyczniej i najlepiej wyposażone nie
sposobu wykonywania pracy. Pracownicy, nawet zwalają na łatwą zmianę operującej kończyny. spełnią swego zadania, jeśli nie będą znajdować się
korzystając z ergonomicznego stanowiska pracy, Przerwy wypoczynkowe  często przerwy regu- w niedużej odległości od stanowisk pracy. Problem
często obarczeni są nieprawidłowymi nawykami laminowe nie wystarczają do usunięcia skutków ten dotyczy oczywiście także innych pomieszczeń
wykonywania czynnoÅ›ci roboczych. Odpowiednie zmÄ™czenia i konieczne jest wprowadzenie przerw socjalnych. qð
www.promotor.elamed.pl
prezentacje 2012 " 27