W rachunkach nic nie ginie
Nasz Dziennik, 2011-07-07
Zmniejszenie tempa przyrostu aktywów otwartych funduszy emerytalnych spowodowane
redukcją składki odbije się większą zmiennością na giełdzie i wzrostem kosztów obsługi
zadłużenia publicznego Polski. Gdyby nie to, zapewne także wczorajsza inauguracja na Giełdzie
Papierów Wartościowych akcji Jastrzębskiej Spółki Węglowej wypadłaby o wiele lepiej.
W czerwcu aktywa OFE wzrosły o 2,2 mld zł, z czego 0,9 mld zł stanowiła składka przekazana przez
ZUS - wynika z raportu Analizy Online. OFE wypracowały zatem w ciągu ostatniego miesiąca łącznie
ok. 1,3 mld złotych. Czerwcowy wzrost aktywów OFE był znacznie mniejszy niż średnia z ostatnich
dwunastu miesięcy, która wynosiła 3,4 mld zł w ciągu miesiąca. Zmniejszenie tempa gromadzenia
środków w OFE związane jest z przeprowadzoną przez rząd reformą składki do funduszy emerytalnych.
Polegała ona na przekierowaniu do ZUS części środków, które dotychczas trafiały do OFE. Składka
przekazywana przez ZUS do funduszy emerytalnych zmniejszona została z 7,3 proc. do 2,3 procent.
- Ten manewr wcale nie spowodował, że dług publiczny przestał narastać. Dług nadal rośnie, tyle że
ukryty w bilansie ZUS - wyjaśnia dr Cezary Mech, były szef nadzoru nad otwartymi funduszami
emerytalnymi. - Ograniczenie składki zamiast wdrożenia koniecznej reformy systemu spowodowało
jedynie, że zwiększyło się opodatkowanie obywateli, bo środki kierowane do ZUS są podatkiem, a nie
oszczędnościami - dodaje.
Ograniczenie puli środków kierowanych co miesiąc do OFE nie pozostanie bez wpływu na rynek
kapitałowy i wycenę polskich obligacji. - OFE pełniły dotąd rolę amortyzatora na giełdzie. Gdy kapitał
zagraniczny uciekał z warszawskiego parkietu, fundusze pozostawały, ponieważ obowiązywał je 5-
procentowy limit inwestowania w papiery zagraniczne - tłumaczy Mech.
Mniejszy kapitał, jakim dysponują fundusze emerytalne, miał też zapewne wpływ na wczorajszy debiut
giełdowy akcji Jastrzębskiej Spółki Węglowej. W pierwszym dniu kurs JSW wyniósł 140,5 złotego.
Tymczasem cena sprzedaży akcji spółki ustalona przez resort skarbu dla inwestorów indywidualnych,
uprawnionych i instytucjonalnych wynosiła 136 złotych. I dlatego kurs giełdowy został przyjęty przez
właściciel akcji JSW z dużym rozczarowaniem.
Największą część środków fundusze emerytalne inwestowały w bezpieczne papiery, głównie w
obligacje państwowe, co zapewniało rządowi niższy koszt zaciągania długów i płynną obsługę
zadłużenia. - Teraz, gdy środki w dyspozycji OFE przyrastają wolniej, rynek kapitałowy i rynek długu
narażony będzie na znacznie większą zmienność i silniej uzależniony od presji inwestorów
zagranicznych. Rząd będzie zmuszony upłynniać obligacje za granicą przy większym ryzyku,
podnosząc ich rentowność i koszt obsługi zadłużenia - uważa dr Mech.
Zmiany w składce do OFE weszły w życie 1 maja br., a więc działają zbyt krótko, by opisane procesy
były łatwe do uchwycenia. Od początku roku aktywa OFE wzrosły o 15,6 mld złotych. Rentowność
funduszy sięgnęła 7 procent. W analogicznym okresie roku poprzedniego przyrost aktywów był o 1 mld
zł mniejszy.
Małgorzata Goss