196
AGRESJA

Podsumowanie
Prawne definicje napaści seksualnej wyszczególniają te formy agresji
seksual­nej, które stanowiÄ… naruszenie prawa (jak gwait i usiÅ‚owanie gwaÅ‚tu),
natomiast definicje badawcze obejmujÄ… szerszy zakres strategii przymusu i
zachowaÅ„ sek­sualnych podejmowanych pod przymusem. W potocznym dyskursie napaść
sek­sualna definiowana jest przede wszystkim w kategoriach stereotypu
"prawdzi­wego gwaÅ‚tu", charakteryzujÄ…cego ten czyn jako atak osoby obcej
używającej przemocy fizycznej do zmuszenia ofiary do aktów seksualnych.
Badania powszechności wykazują, że napaści seksualne są problemem
rozpo­wszechnionym. Statystyki przestÄ™pczoÅ›ci, odzwierciedlajÄ…ce jedynie
zgłoszone przypadki, poważnie zaniżają prawdziwą skalę wiktymizacji seksualnej
kobiet, czego dowodzą dużo wyższe stopy powszechności uzyskiwane w sondażach na
ofiarach i sprawcach. Większość napaści seksualnych popełniają sprawcy znani
ofierze - znajomi, osoby, z którymi umawia się na randki, i współmałżonkowie -
co jest sprzeczne ze stereotypem gwaÅ‚tu obcego jako prototypowej formy na­paÅ›ci
seksualnej.
Jeden nurt wyjaśnień przyczynowych agresji seksualnej odnosi się do procesów
poziomu makro, takich jak socjokulturowe wzorce relacji władzy między
ko­bietami a mężczyznami lub ewolucja agresji seksualnej jako strategii
podno­szÄ…cej szanse reprodukcyjne mężczyzny. Drugi nurt skupia siÄ™ na
mechani­zmach oddziaÅ‚ujÄ…cych na poziomie indywidualnym - poziomie sprawcy.
Stwierdzono, że agresorzy seksualni różnią się od osób nieagresywnych pod
wzglÄ™dem wzorców pobudzenia, postaw przychylnych gwaÅ‚towi, braku kontro­li
impulsu oraz doświadczeń przemocy i wadliwej relacji rodzic - dziecko w
dzieciństwie.
Nie kwestionujÄ…c tego, że odpowiedzialność za agresjÄ™ spoczywa na napastni­ku,
pewien nurt badawczy poszukiwaÅ‚ czynników ryzyka zwiÄ…zanych ze zwiÄ™k­szonym
prawdopodobieństwem wiktymizacji seksualnej kobiet. Wykazano, że takie czynniki
to wysoki poziom aktywności seksualnej, spożywanie alkoholu na spotkaniach
zwiÄ…zanych z seksem i dwuznaczne komunikowanie intencji seksualnych. Ponadto
istnieją dane świadczące o systematycznym związku dziecięcych doświadczeń
wykorzystania seksualnego ze zwiększonym ryzykiem późniejszej rewiktymizacji.
Wiktymizacja seksualna wywiera głęboki wpływ negatywny na większość ofiar.
"Syndrom traumy gwałtu" uznano za szczególną formę reakcji pourazowej
ob­serwowanÄ… czÄ™sto u ofiar napaÅ›ci seksualnej. Ofiary, które obwiniajÄ… siebie
za napaść, mają większe problemy w radzeniu sobie z tym doświadczeniem. Co
gorsza, reakcje innych na ujawnienie napaści są często doświadczane przez
ofiarę jako "drugi gwałt", co odzwierciedla szeroko rozpowszechnione wśród
laików, policji i prawników postawy uwłaczające ofierze.