A U T O M A T Y K A DziaÅ‚anie sterowników S7-200 - podstawy, W poprzednim wydaniu EP opisaliÅ›my najwaÅ‚niejsze czÄ™Sć 4 cechy oprogramowania Step7MicroWin32, w tym rozmieszczenie i znaczenie poszczegÛlnych ikon programowych. Informacje te sÄ… wstÍpem do zapoznania siÍ ze strukturÄ… i sposobem pisania programÛw dla sterownika S7-200. Tab. 1. PodziaÅ‚ elementów wykorzystywanych w Step7 MicroWin32 na kategorie PoniewaÅ‚ najbardziej rozpo- Nazwa kategorii ZawartoSć wszechnionym ìjÍzykiemî dla Elementy stykowe Styki normalnie otwarte/zamkniÄ™te, komparatory, styk negacji, styki sterownikÛw PLC jest schemat (Contacts) impulsowe. drabinkowy LAD, w kolejnych WyjScie (cewki przekaxników) Znaczniki wewnÄ™trzne, wyjScia fizyczne sterownika wyjScia ustawialne wydaniach EP przedstawimy ten (Output Coils) SET/RESET. wÅ‚aÅ›nie sposÛb przygotowywania Timery i liczniki Timery z podtrzymaniem oraz bez podtrzymania wartoSci czasu, liczniki programÛw dla sterownikÛw S7- (Timers/Counters) zliczajÄ…ce w górÄ™ oraz w górÄ™ i w dół. 200. Naturalnie, nic nie stoi na Operacje matematyczne Funkcje dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb, funkcja przeszkodzie aby korzystaĘ z al- (Math/Inc/Dec) pierwiastka kwadratowego, zwiÄ™kszanie/zmniejszanie wartoSci o 1. Kopiowanie, przesuwanie, Kopiowanie zmiennych, przesuwanie zmiennych w prawo/lewo, obrót ternatywnych sposobÛw opisu: obrót (rotacja) zmiennych w prawo/lewo. listy instrukcji STL lub edytora (Move/Shift/Rotate/Fill) blokÛw FBI. NarzÍdzia te nie bÍ- Funkcje sterujÄ…ce Funkcje koÅ„ca lub zatrzymania programu, funkcje obsÅ‚ugi podprogramów dÄ… opisywane na Å‚amach EP. Za- (Program Control) funkcje skoków programowych interesowanych odsyÅ‚amy do do- Operacje logiczne Iloczyn, suma logiczna słów, alternatywa wyÅ‚Ä…czajÄ…ca słów (XOR - albo), kumentacji technicznej sterowni- (Logical Operations) inwersja słów. kÛw S7-200. Konwersja Zamiana danych BCD-4/liczbÄ™ caÅ‚kowitÄ… i odwrotnie, zamiana kodu ASCII (Conversion) na Hex i odwrotnie, moduÅ‚ wySwietlacza 7 - segmentowego i inne. Szybkie operacje Definiowanie parametrów szybkich liczników, wyjScie impulsowe. Schemat drabinkowy (High Speed Operations) (LAD) Zegar czasu rzeczywistego Odczyt aktualnej daty i czasu (rejestr 8-bajtowy), ustawianie powyższych CzÍśĘ logiczna programu sterujÄ…- (Real Time Clock) parametrów. cego skÅ‚ada siÍ z umieszczonych je- Linie Linia pozioma, linia pionowa. den pod drugim sieci (network), (Lines) inaczej mÛwiÄ…c szczebli programo- Operacje tablicowe Wpisywanie do tablicy danych, wyprowadzanie danych z tablicy, wych. PrzypominajÄ… one typowy (Table/Find) wyszukiwanie w tablicy okreSlonych danych. Przerwania i komunikacja Bloki funkcyjne i przekaxniki obsÅ‚ugujÄ…ce procedury przerwaÅ„ programo- schemat poÅ‚Ä…czeÒ elektrycznych. (Interrupt/Comunications) wych, bloki funkcyjne obsÅ‚ugujÄ…ce pracÄ™ sieciowÄ… sterowników. W skÅ‚ad kaÅ‚dego szczebla wchodzÄ…: Wszystkie kategorie Wszystkie elementy i bloki funkcjonalne poszczególnych kategorii elementy realizujÄ…ce funkcje logicz- (All Categories) zgrupowane w jednÄ… w porzÄ…dku alfabetycznym. ne (styki), wyjÅ›cie - zazwyczaj cew- ka przekaünika wykonawczego, jak Tab. 2. Symbole styków wykorzystywane w programach drabinkowych i bardziej zÅ‚oÅ‚one bloki funkcyjne. LAD Opis Zmienna Na schemacie drabinkowym (rys. 1) Styk normalnie otwarty (Normally Open). Przewodzi n: I, Q, M, SM, T, C, V znajduje siÍ zawsze symboliczne sygnaÅ‚ (styk zwarty), gdy wartoSć logiczna przypisanej (bit) zmiennej wynosi 1 . ürÛdÅ‚o zasilania. ZakÅ‚ada siÍ prze- Styk normalnie zamkniÄ™ty (Normally Closed). pÅ‚yw sygnaÅ‚u od szyny umieszczo- Przewodzi sygnaÅ‚ (styk zwarty), gdy wartoSć logiczna nej po lewej stronie schematu do przypisanej zmiennej wynosi 0 . cewek przekaünikÛw lub blokÛw Styk negacji - negacja sygnaÅ‚u (NOT). Negacja sygnaÅ‚u Bez dodatkowych wejSciowego. oznaczeÅ„ funkcyjnych umieszczonych po pra- Wykrywanie zbocza narastajÄ…cego (Positive wej stronie danego szczebla. Kolej- Transition). Styk zwierny na czas jednego cyklu pracy ne szczeble drabiny sÄ… analizowa- sterownika, gdy sygnaÅ‚ podany do tego styku zmienia wartoSć z 0 na 1 . (styk impulsowy). ne kolejno od gÛry do doÅ‚u. Po doj- Wykrywanie zbocza opadajÄ…cego (Negative Å›ciu do ostatniego szczebla Å›ledze- Transition). Styk zwierny na czas jednego cyklu pracy nie programu rozpoczyna siÍ od sterownika, gdy sygnaÅ‚ podany do tego styku zmienia wartoSć z 1 na 0 . (styk impulsowy). poczÄ…tku. Elektronika Praktyczna 2/2004 140 A U T O M A T Y K A Opis elementÛw Tab. 3. Symbole przekazników wykorzystywane w programach drabinkowych logicznych LAD Opis Zmienna oprogramowania WyjScie (Output) jest aktywowane gdy zmienna "n" n: I, Q, M, SM, T, C, przyjmuje wartoSć logicznÄ… "1". V(bit) MicroWin PoniÅ‚ej opiszemy podstawowe WyjScie ustawiane "SET". Ustawienie wyjScia S S_BIT: I, Q, M, SM, T, elementy logiczne programu steru- powoduje ustawienie (logiczne 1) N bitów zmiennej (bit) C, V S_BIT. Zmienna S_BIT okreSla adres bitowy jÄ…cego, sposÛb ich dziaÅ‚ania oraz poczÄ…tkowy. WartoSć "1" jest utrzymywana do N: IB, QB, MB, SMB, typy zmiennych, ktÛre mogÄ… byĘ momentu, aż zostanie podany sygnaÅ‚ na wejScie (bajt) VB, AC, K "RESET". przypisane wejÅ›ciom oraz wyjÅ›ciom WyjScie ustawiane "RESET". Ustawienie wyjScia elementÛw logicznych. W oprogra- "RESET" powoduje skasowanie (logiczne 0 ) N bitów mowaniu narzÍdziowym Step7 Mic- zmiennej S_BIT . Zmienna S_BIT okreSla adres bitowy poczÄ…tkowy. WartoSć "0" jest utrzymywana do roWin32 elementy te pogrupowano momentu, aż zostanie podany sygnaÅ‚ na wejScia w kategorie przedstawione w tab. 1. "SET". W tab. 2 zestawiono symbole sty- kÛw wykorzystywane w programach drabinkowych, a w tab. 3 symbole najczÍÅ›ciej wykorzystywanych prze- kaünikÛw. MichaÅ‚ Bereza, Siemens Dodatkowe informacje PeÅ‚na dokumentacja w jÄ™zyku angielskim do ste- rownika S7-200 oraz oprogramowanie STEP7MicroWin znajduje siÄ™ na pÅ‚ycie CD-EP12/2003B oraz w Internecie pod adresem: www.siemens.pl/simatic w podkatalogu Katalogi>Instrukcje. Rys. 1 Elektronika Praktyczna 2/2004 142